Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
21 EYLÜL 2005 ÇARŞAMBA CUMHURİYET
EKONÖMf ekonomi@ cumhuriyet.com.tr
Ereğli Ortak Girişim Grubu'nun sözcüsü Hisarcıklıoğlu'na göre 'gerçek milliyetçilik ülkeye değer katmaktır'
Hedefdünya devi ERDEMÎR
ERDEMÎR'de dualı
kurbanlı tören
EREĞLİ (AA) - Pazartesi günü
özelleştirme ihalesi
yapılacak ERDEMÎR'de 1.
Sıcak Haddehane 4. Slab
Fınnı'nın operasyona
başlaması ve levha
haddehanesi hadde montajı
nedeniyle bir tören
düzenlendı.
Törende bir yandan kurban
kesildi, bir yandan dualar
okundu. TAŞ Genel Müdürü
Fadıl Demirel de yaptığı
konuşmada, "ERDEMÎR,
yühk 5 milyon ton üretim
kapasitesine ulaşacak.
2007'nin sonlanna doğnı
ERDEMİR ve tSDEMIR
yılhk 9 nüTyon ton üretim
gerçekleştirecek, bunu
hissetmeyenler bana göre
kalpsiz ve ruhsuzdur" dedi.
LE FIGARO:
Türkler
sınır
tanımıyor
PARİS (ANKA) - Türk şirketle-
rinitı Islam ülkelerindeki hamlele-
ri, Avrupa'da dikkat çekti. Le Figa-
ro gazetesi, "Türkiye, tüm Arap-
Müslüman dünyaa ve Orta As-
ya'da, Kafkaslar üzerinden, Afga-
nistan'dan Magrip'e kadar uzanan
bir coğrafya bölgesnde hâkim ko-
nunruna getiyor* dıye yazdı.
Fransa'mn önde gelen gazetele-
rinden Le Figaro, Başbakan Recep
TayyipErdoğan ınekimde 100den
fazla işadamı ıle Cezayir'i ziyaret
edeceğinı belirterek "Türk şirket-
krinin ihtirasına uygun etkUeyki
bir heyef ıfadesini kullandı.
Türk şirketlerinin faaliyetlerine
ilişkin aynntılı bilgi verildiği ha-
berde Turkceirit Azerbaycan,
Gürcistan ve Moldova'da faaliyet
gösterdiği, Trablus'tan Taşkent'e
kadar Gama, STFA ve Alarko'nun
hastaneler. yollar, saraylar ve köp-
rüler inşâ ettiği belırtildi.
TAVın başanlanna da değınilen
haberde grubun geçen yılda da
Vüıci ve Bouygues gibi devleri ge-
ride bırakarak Kahire termınali iha-
lesini kazandığma dikkat çekildi.
"Türkkr, mükemmd bir kalite-
fiyat dengesi Qehıziıinşaediyorlar "
görüşiine yer veren gazeteye konu-
şan TAV Genel Miıdürû Sani Şener
de "Biz. Avrupalıbrdan çok daha
rekabetçiyiz ve daha çok risk ah-
nz* derken Arçelik Gehştırme Di-
rektörü Ceıtı Akant da "Kültûrel
yakınhk, dağıücılarta ilişküerde rol
oynuyor ıfadesini kullandı.
TAVİzmir'de
temel atıyor
ÖZCANYAŞAR
Tunzm sektöninde önemli birye-
re sahipolan Ege Bölgesi'nin en bü-
yükhavalimanı kouumundaki îzmir
Adnan Menderes Havalımanı'na,
yap-işlet-de\Tet modeli kapsamında
yapılacak olan yenı dış hatlartermi-
nalinın temeli yann atıhyor.
Tepe Akfen Vetture (TAV), kon-
sorsiyumu tarafradan yapılacak
olan tzmir Adnan Menderes Hava-
limanı Yeni Dış Hatlar Terminal Bi-
nasf nın temel atoıa törenine Ulaş-
tınna Bakanı Binali Yıldınm da ka-
tılacak. TAV'dan yapılan açıklama-
ya göre, inşaatı, 2006 Temmuz ayı
başmda tamamlar.acak. 1 yıl gibi
kısa bir sürede tnınlecek olan ter-
minal içın toplam yatınmın tutan
125 milyon Avro , yatırım süresi 24
ay ve işletme süresi 6 yıl 7 ay 29 gün
oferak belirlendı
Ekonomi Ser\isi - Pazartesi gü-
nü özelleştirme ihalesi yapılacak
Ereğli Demir Çelik lşletmeleri
TAŞ'ye (ERDEMÎR) taliplileri
arasmda yer alan Ereğli Ortak Gi-
rişimı Grubu'nun (E(XJG) sözcü-
sü Türkiye Odalar ve Borsalar Bir-
lıği (TOBB) Yönetım Kurulu Baş-
kanı Rifat Hisarcıkhoğlu. U
ERDE-
MİR'i önce bölgesel bir gûce, son-
ra küresel bir şirkete dönüştünnek
istiyoruz" dedı.
Hısarcıkhoğlu, ERDEMÎR'in
taliplileri arasında yer alan EOGG
lcra Kurulu üyelerinin hazır bulun-
duğu sohbet toplantısında, bir grup
gazeteci ile konuyu tartışırken
özetle şunları vurguladı:
• Telekom, TÜPRAŞ ve liman-
• TOBB'un öncülüğünde oluşturulan ve pazartesi günü
yapılacak özelleştirmede iddialı olduklannı açıklayan Rifat
Hisarcıklıoğlu, "Şimdi savaş ordular arasında değil, şirketler
arasında. Dünyada ilk 100 şirket arasında hiç Türk şirketi yok.
Gücümüzü birleştiremezsek yok olmaya mahkûmuz" dedi.
lann ardından özelleştirme süre-
cinde sıra ERDEMlR'e geldi. ER-
DEMİR iyi yönetilen, finansal açı-
dan sağlam, Türkiye'nin ve Türk
sanayiinin gözbebeği bir şirket.
^ Gerçek milliyetçilik ülkeye
değer katmaktır. Biz Ereğli Ortak
Girişim Grubu olarak ERDE-
MÎR'deki potansiyeli değerlendir-
mek ve ERDEMtR'i Balkan-
lar'dan Orta Asya'ya, bu geniş böl-
gede pazan kontrol edecek, önce
bölgesel bir güce, sonra küresel bir
şirkete dönüştürmek istiyoruz.
• Biz ERDEMÎR'İ çok uluslu
firmalann küçük bir parçası hali-
ne getirmek yerine, 10 yıl içinde
yatınm projelerini tamamlayarak
Avrupa'nm ilk 5, dünyamn ıse 10
büyük üreticisi arasına sokmayı
hedefliyoruz. Bu hedefe sadece ya-
tınmlar yaparak, mevcut üretim
kapasitesini arttırarak değil, global
oyuncu olmanın gerektirdiği şekil-
de bölgedeki diğer çelik şirketleri-
ne de talip olarak yapacağız.
V' Böylece Türkiye'nin 40 yıl-
dan fazla bir süredir emek vererek
ortaya çıkardığı başanlı bir ERDE-
MlR markasına sahip çıkarak Türk
sermayesini güçlendirmek ve bu
markayı uluslararası alanda büyü-
terek daha ileri taşımak istiyoruz.
• TÜPRAŞ ihalesinde oluşan
rakamlar bizi korkutmuyor. TÜP-
RAŞ farklı, ERDEMÎR farkh. Fı-
yat masada oluşacak. Düşündüğü-
müz fıyat için finansmanımız ha-
zır.
• Türk şirketlerinin global
oyuncu olmasım istiyoruz. Dünya-
nın büyük şirketlerinin ilk 100'ün-
de Türk şirketi yok. Onun için güç-
lerimizi birleştirmeye ihtiyaç var.
Yoksa, yok olmaya mahkûmuz.
Konutta faiz indirme yanşı hızlandı, 3 aydan başlayan vade 20 yıla kadar uzuyor
Garanti çıtayı 1.24'e çektiEkonomi Servisi - Konut
kredisinde yaşanan
bankalar arası kredı
indirme yanşı sürüyor.
Akbankın aylık faizi
1.25'e ındirmesinin
ardından Garanti
Bankası da, YTL
cinsinden verdiği konut
kredisi faızini yüzde
1.24'e düşürdü..
Garanti Bankası'ndan
yapılan yazılı
açıklamada, Garanti'nin,
yeni düzenlemeyle
konut finansmanında en
düşük faizle kredi
kullandıran banka
olduğu açıklandı.
Garanti Bankası Genel
Garanti Bankası Genel Müdür
Yardımcısı Erbil, ekonomidekı
istikrarlı büyümenın ülkedeki
fmansman araçlanrun Avrupa'da
yıllardır uygulanan uzun
vadeli ve esnek yapıya
kavuşmasını sağladığını
belirterek "istikrarlı
ortamın devam
edeceğine
güveniyor, banka
kredilerinin konut
alımındaki
payının artacağma
inaruyoruz" dedi.
Müdür Yardımcısı Fuat
Erbfl, ekonomideki
istikrarlı büyümenin
ülkedeki fmansman
araçlannm Avrupa'da
yıllardır uygulanan uzun
vadeli ve esnek yapıya
kavuşmasını sağladığını
belirterek "İstikrarb
ortamın devam
edeceğine güveniyor,
banka kredilerinin konut
alımındaki pavuun
artacağına inanrvoruz.
Garanti olarak
miişteriterimize daha da
uygun şartiar
sunabilmek için
çahşmalanmıza devam
edeceğjz" dedi.
Garanti'nin, konut
kredilerinde 3 aydan 20
yıla kadar vadeyle kişiye
özel ödeme planı
yapabilme olanağı
sunduğu kaydedildi.
Genel Müdür Zorlu (ortada)yenikampamalannı tanrttı.
Linens'ten güzellik sigortası
• Zorlu Grubu
şirketlennden
Linens, başlattığı
"Ev Güzellik
Sigortası"
uygulamasıyla
müştenlerine bir
yıl süreli ürün,
acil sağlık ve
konut sigortast
verecek.
Ekonomi Servisi - Ev tekstili
perakendeciliğinde faaliyet
gösteTen Zorlu Grubu
şirketlerinden Linens,
başlattığı "Ev Güzellik
SigortasT uygulamasıyla
müştenlerine bir yıl süreli
ürün, acil sağlık ve konut
sigortası hizmetleri verecek.
Sigorta uygulamasını
düzenlenen basuı
toplantısıyla tanıtan Linens
Genel Müdürü Şule Zorhı,
mağazalanndan altnan tüm
ev tekstili ürünlerinin fiyatı
ne olursa olsun bir yıl
boyunca sigortalı olacağıru
belirterek "Ürününüzün
başına lekelenmeden
solmava, yırülmadan
çabnmaya ne gelirse
gelsin. üstetik rüketici
hatası olsa bile, zarar
gördüğü anda yenishte
değiştirebfleceksiniz'' dedi.
Zorlu, tüketicilerin
mağazalanndan tek seferde
250 YTL üzeri yaptıklan
alışverişlerde ürün
sigortasına ek olarak yine 1
yıl süreyle MedLine'dan
Acil Sağhk Hizmeti'ne. 500
YTL üzeri alışverişlerde de
Şeker Sigorta'dan 10 bin
YTL'lık konut sigortasına
sahip olacaklannı söyledi.
BAKAN ŞENER:
Mortgage
kiraları
düşürecek
ANKARA (Cumhumet Bü-
rosu) -Devlet Bakanı ve Başba-
kan Yardımcısı Abdüllatif Şe-
ner, mortgage sisteminin dev-
reye girmesinin kira fiyatlannı
düşüreceğini söyledi.
Basm mensuplarının, "bü-
yüme, mortgage, IMF ve özel-
kştirme" konusundaki sorula-
nnı yanıtlayan Şener, kiralarda
görülen yüksek oranlı artışla-
nn enflasyona etkisi konusun-
da, enflasyon ile kira rakamla-
n arasında bağ olduğunu kay-
detti.
Bakan Şener, konut arzını
arttıracak olan uzun vadeli, uy-
gun koşullu konut finansman
(mortgage) sisteminin devreye
girişinin, kira fiyatlannın düş-
mesinde çok faydalı olacağıru
da söyledi. Mortgage tasansı
ile ilgili çahşmalann tamam-
landığını ve taslağın Başbakan-
lık' a sevk edilerek imzaya açıl-
dığını açıklayan Şener, taslak-
la inşaat seviyesindeki konutla-
nn da sisteme dahil edildiğini,
Hazine garantisinin de taslak-
tan çıkanldığmı kaydetti.
Yüksek petrol fiyatlanna de-
ğinirken bunun büyüme ve gay-
ri safı yurtiçi hasıla (GSYÎH)
üzerinde "eksi 1 puarüık" etki
yaptığını söyledi. Bu yılın
üçüncü çe>Teğinde yüzde 5.9
oranında bir büyüme beklendi-
ğini açıklayan Şener, bu dö-
nemde tanmda yüzde 4.2, sana-
yide yüzde 4.7, hizmetlerde de
yüzde 7.2'lik genişleme öngör-
düklerini dile getırdı.
Şener, IMF ile iki gözden ge-
çirmenin birleştinlmesine yö-
nelik soruyakarşıhk, 1. gözden
geçirmenin bankacıhk ve sos-
yal güvenlik yasalanna bağlı
olduğunu anımsatarak bunlann
Meclis'e gönderildiğini kay-
detti.
ÎLGİ TOPLUMUNA DOĞRU / ÖZLEM YÜZAK
Yazıya, çağımızın en önemli 20 dü-
şünürü arasında gösterilen ve yaşa-
yan en büyük ekonomistlerden biri
olan Peruiu bilim adamı Hernando
de Soto'nun "Neden Batılı ülkeler
zengin diğerleri fakirdir" sorusu ile
başlayalım. De Soto sorusunun yanı-
tını "sermayenin stm" olarak veriyor
ve şöyle diyor: "Fakir ülkeler kalkına-
bilmek için gerekli bütün variıklara sa-
hiptir. Tasanvflanntn değeri muaz-
zamdır. Bu ülkelerin zenginleşeme-
melerinin nedeni vahıklannın zengin-
lik üretecek sermayeye dönüşeme-
mesindendir."
De Soto bundan 4-5 ay önce Tür-
kiye'ye gelmiş ve "Sermayenin Sım:
Gelişmede Mülkiyetin Gizli Rolü" ko-
nulu bir konferans veımişti. Ünlü eko-
nomist 15 Kasım'da bu kez 14. Ulu-
sal Kalite Kongresi kapsamında yine
görüşlerini aktaracak.
De Soto konuşmasında şunları vur-
gulamıştı: "Batı medeniyeti de aynı
süreçten geçti. Avrupa ve ABD'de
sermaye gökten gelmedi. On/arda da
göç/eryaşand/. ABD'de de altına hü-
cum dönemlerini hatıhayın. Ozaman-
lar insanlar binbirlerini vurarak ve gûç
kullanarak mülk ediniyordu. Ancak
onlar sonraki aşmvaüa bu varitklann
Herkese Bir Kaşık 'Refah' Şurubu...
tamamını kayıt altına aldıiar. Tapu
kendi başına sadece bir kâğıttır. An-
cak o kâğıt diğer kâğıdı, parayı geti-
rir. Batılılar o variıklara bağlı menkul
kıymet ihraç ettiler. Devletleri bunlan
garanti etti. Şimdi ünlü yatınm ban-
kalan tüm dünyada bunlan pazahı-
yor. Ama emin olun sizden farklı tek
yanları vartıklann kayıtlı olması. Eko-
nomimiz o kadar büyük değil, fînans
sisremimiz haz/rdeğil, demeyin. Ger-
çekten bu varlıklan kayıt altına alırsa-
nız ekonominiz patlar."
Şimdi De Soto'nun aylar önce an-
lartıklanndan yola çıkarak Avrupa'nm
küçük bir kentinde bire bir yaşadığım
bir örneği aktarmak istiyorum. Aix en
Provence, Fransa'nın güneyinde kü-
çük ve şirin bir kent. 330 bin nüfuslu.
4 yıl öncesine kadar Paris'ten sonra
Fransa'nın ikinci zengin kenti iken, Ni-
ce'in öne geçmesi üzerine üçüncülü-
ğe gerilemiş. Dar sokaklan, özenle ko-
runmuş yüksek tavanlı binaları, küçük
meydanlardaki çeşmeleri ile gerçek-
ten sevimli. Zaten 1995 yılında kent
merkezi UNESCO'nun korunması ge-
reken kültürel kaynaklar listesine alın-
mış.
Bu bilgilerden de anlayacağınız
üzere turizm kentin en önemli gelir
kaynaklanndan biri. Ancak bir diğeri
daha var. O da bu küçük kentteki üni-
versitelere okumaya gelen öğrencile-
rin bıraktıklan para. Fransa'daki üni-
versitelerin çoğu gibi buradakiler de
parasız. Doîayısıyla öğrenci, eğitim
için para vermiyor, yalnızca bannma
ve beslenme gereksinimlerini karşıla-
mak zorunda. Aslında üniversitelerin
çok ucuza kalınacak yurtlan var, ama
bunlarda yer kısıtlı olduğu için çoğu
öğrenci kentte kendine kalacak oda
ya da stüdyo bulmaya çalışıyor. Bu
yüzden öğrenım yılı başlangıcında
kentin sokaklan ellerinde bavullar ve
sırt çantalan kiralık ev ya da oda ara-
yan öğrencilerie dolup taşıyor. Benim
kentte ilk dikkatimi çeken neredeyse
adım başı rastladığım emlak ofisleri
oldu. Iş öylesine devasa bir ekonomi-
ye dönüşmüş ki hemen hemen her ev
sahibi odalannı ya da bu işe ayırdığı
diğer evlerini öğrencilere kiraya veri-
yor. Kiralar aylık 300 Avro'dan başla-
yıp metrekaresine ve merkeze yakın-
lığına göre bin Avro'ya kadar çıkabi-
liyor Ve tabii stüdyo ve birkaç odalı
daireleri öğrenciler arkadaşlanyla
paytaşıp kirayı payiaşabiliyorlar. Sis-
tem öylesine kurulmuş ki kimse mağ-
dur olmuyor. öğrenciler ödedikleri ki-
ra bedelinin yüzde 30'unu devletten
geri alabiliyor. Yine Fransa hükümeti-
nin heryıl belirtediği bedel çerçevesin-
de üniversite restoranlannda pahalı
olmayacak şekilde beslenebiliyorlar.
Istediği gibi spor yapabilıyor, eğitsel
faaliyetlerde bulunabiliyorlar.
Tüm döngü kayıtlı bir ekonomi çer-
çevesinde süregidiyor. öğrenci demal
bir bankada hesap açtırmak ve öde-
melerini çek karnesi ile yapmak zo-
runda. Şüphesiz bu küçük kent, bü-
tünün içinde yalnızca son derece kü-
çük bir örnek ve şüphesiz her ülkenin
birikimleri ve koşullan birbirinden çok
farklı. Ancak Hernando de Soto'nun
da vurguladığı gibi yapılacak iş hukuk
sistemini gözden geçirmeyi ve ser-
maye yaratan bir mülkiyet sistemi kur-
mayı gerektiriyor.
Işin sım mülkiyet haklannın bütün
yönleriyle güçlendirilmesinde, atıl ser-
vetlerin sermayeye dönüştürülmesin-
de ve kayıt dışının kayıt içine alın-
masında yatıyor.
Dünya yollannda
yeni standart:
Diamond Class
EKONOMİ POLİTtK
ERİNÇ YELDAN
Cari Açık ve Uluslararası
Yatınm Pozisyonumuz
Türkiye'nin cari işlemler açığı 20O5'te de artmaya de-
vam ediyor. Temmuz 2005 verilerine göre, son 12 ayın
yıllıklandınlmış birikimli cari açığı 20.7 milyar dolar dü-
zeyine ulaşmış durumda. Cari işlemler açığındaki ana
sorunun mutlak anlamda rakamsal büyüklüğünden zi-
yade bizzat finanse ediliş biçiminden kaynaklandığı bu
satırlarda defalarca vurgulanmış idi. Kısaca özetle-
mekle yetinirsek, Türkiye'nin 20.7 milyar dolara ulaşan
12 aylık birikimli cari açığının finansmanı, 6.6 milyar do-
lar ile yerieşiklerin sıcak para hareketlerini yansıtan
(kaynağı belirsiz) net hata ve noksan kalemi ile 15.3
milyar dolariıkyaoancı/ann Türkiye'de menkul kıymet
a/ım/artndan sağlanmıştır. Bu arada yerteşiklerde yurt-
dışında 3.4 milyar dolariık menkul kıymet alımı gerçek-
leştirerek Türkiye'nin döviz açığının artmasma neden
olmuştur.
Bu işlem sonucunda son 12 aydaTürkfinans piya-
salanna giren sıcak para girişleri 24 milyar dolara ya-
kındır. Doîayısıyla cari işlemler açığı esas itibanyla borç
yaratan kısa vadeli sermaye ve portföy yatınmlan ile
finanse edilmektedir.
Bugünkü yazımda ise konuyu bir başka açıdan ele
almak arzusundayım. Cari işlemler açığı, bilindiği gibi,
bir ekonominin dış dünya ile döviz işlemlerinin denge-
sıni vermekte ve özet olarak mat ve hizmet ticareti ile
işçi dövizleri, dış borç faiz ödemeleri gibi faktör gelir-
gider kalemlennden oluşmaktadır. Cari açık, milli gelir
muhasebe sısteminde de yurtiçinde gerçekleşen ta-
sarruf-yatırım açığını veımektedir. Bu anlamda cari
açık bir akım değişkenidir. öte yandan, cari işlemler
açığının finanse edilmesini sağlayan ve dış borç üre-
ten döviz girişleri nihai olarakTürkiye'nin dış borç sto-
kunu arttırmaktadır. Doîayısıyla, Türkiye'nin dış dünya
ile olan uluslararası yatınm pozisyonuna stok değer-
ler açısından bakmak çok önem arz etmektedir. Aşa-
ğıda IMF'nin Türkiye verilerinden deriediğimiz tablo
bu konuda önemli gözlemler içermektedir.
IIIKIjB Im UUSiaPSFUI rairaı ruuaıuuı
Stok(Mtym$)
2002
Varitt» 62.786
Yûkümlülükter 148.510
Portföy Yatınmten 23.935
rfeseSenetleri 3.450
Borç Senetteri 20.485
Net Yatinm Pozisyonu -85.724
2003
74.492
182.716
33.228
8.954
24.274
-108224
2004
86.983
212.113
51.617
16.141
35.476
-125.130
Kaynak:IMFÜIkelstatistHeri
(ht^://www.imf.oQ/extemal/cour)try/TUR/inctex.rıtrn)
Tablo'daki verilerden Türkiye'nin 2002'den bu yana
uluslararası yatınm pozisyonundaki yükümlülüklerini
148.5 milyar dolardan 212.1 milyar dolara yükseltmiş
olduğu görülmektedir. Söz konusu döviz yükümlülük-
lerinin ana kaynağı ise yurtdışı kaynaklı portföy yatı-
nmlarıdır. Portföy yatınmlan stoku 2002 ve 2004 ara-
sında 23.9 milyar dolardan, 51.6 milyar dolara artar-
ken bunun içinde hisse ve borç senetleri en önemli ka-
lemleri oluşturmuştur.
Türkiye'nin uluslararası yatınm stoklanndaki net po-
zisyonu 2002'den 2004'e eksi 85.7 milyar dolardan,
eksi 125.1 milyar dolara yükselmiştir. Böylece dış borç
stoku da 2002 sonunda 130 miiyar iken, 2004 sonun-
da 163 mtiyar dolara çıkmıştır. Eksi 125 milyar dolar-
iık net uluslararası yatınm pozisyon açığı ise ulusal ge-
lirimizin yansını aşan bir büyüklüktür.
Uluslararası finans sermayesinin Türkiye'ye olan il-
gisinin aslında sadece ülkemizle sınırlı bir işlem olma-
dığı bilinmektedir. 2003 ve 2004 yıllan küresel ekono-
mide sıcak para akımlannın hızlandığı bir coşku dün-
yasını yansıtmaktadır. Nttekim, Uluslararası Finans Ens-
t/tüsü'nce yayımlanan veriler, -aralannda Türkiye'nin
de bulunduğu- yeni gelişen piyasalar diye adlandınlan
ülkelere olan net özel sermaye girişlerinın 2002'de 124
milyardolar iken 2004'te 279 milyar dolara ulaştığını be-
lirtmektedir. Doîayısıyla Türkiye uluslararası finans pi-
yasalanna sunmakta olduğu yüksek reel faiz ve spe-
külatif arbitraj getirisi ile bu coşku selinin tam odağın-
da yer almaktadır.
Türkiye'nin uluslararası yatınm pozisyonunu giderek
kınlganlaştıran ve dış borç stokunu da hızla arttıran bu
sürece resmi çevrelerin ve kimi "piyasa uzmanlannın"
yorumu "cariaçığın fınansmanında bırsonın olmadı-
ğı sürece tehlikeyoktur" şeklindedir. Oysa bu sürecin,
yavaşlayan büyüme temposu ve süregelen işsizlik so-
runuyla birieştirildiğinde, Türkiye ekonomisi açısından
son derece hassas ve kınlgan bir denge üzerinde dur-
duğunu görmemiz gerekmektedir.
Soz konusu verilerin doğrudan yabancı sermaye ya-
tınmlan beklentisi ve TÜPRAŞ'ın yüzde 51 'lik kamu
hissesinin özelleştirilmesi bağlamındaki sonuçlannı ise
gelecek haftaki yazımda değerlendirmek arzusun-
dayım.
HEDEF 10 BtN KONUT TEMELt
Topbaş: îstanbuVda
konut açığı var
Istanbul Haber Servisi - îstanbul Büyükşehir
Belediye Başkanı Kadir Topbaş. tstanbul'un
konut açığı bulunan bir kent olduğunu
belirterek *Bize müracaat eden att geBr
grubundan 23-24 bin kişrvi konut sahibi
yapmak istiyorum'' dedi. "27. Kıtalararaa
A\TasyaMaratonu"yla ilgili basın toplantısında
sorulan yanıtlayan Topbaş, bu yıl için 10 bin
konutun temelini atma\ı hedeflediklerini
belirterek "Müracaat edenlerde, kentimiz göç
alnıasın di\e 5 yıl oturma garanösi an>oruz.
Aynca halkunız gecekonduya, kaçak yaptya
yönelmesüı diye bir firsat vermeye çahşnoruz"
dedi. Alan konusunda sıkıntı çektiklerini
ifade eden Topbaş, "Askeri bölgelerden de yer
talebim oldu. Hadımköy bölgesi özeüikle.
Ohunlu baküdı" diye konuştu. '