Katalog

î TEMMUZ 2005 SALI CUMHURİYET SAYFA kutturtacumhuriyet.com.tr 15 i*era Müzesi'ndeki 'Genç Açılım' sergisinde farklı ortamlarda altmış bir genç sanatçı yer alıyor Gençlerin 'durum'unabakmak KAYA ÖZSEZGtS Evet, genç sanatçıların duruşuna bakış çok önemli. Baktığınız açı, gençlerin sanatkavramım kendi ben- liklerine ve yorumsal yeteneklenne göre bıçimlendinne uğraşmda, birta- kım moda çağdaşlık kahplarının dar sınırlan içinde mi kaldıklannı, yok- sa bu kalıplara "muhalif" bir tavır tnı benimsediklerinı ortaya koyacak ve böylece bakan kişinin genç sanat kavramı karşısuıdaki görüşü de açık- lık kazanmış olacaktır. Dolayısıyla çoğul nitelikli görünmekle beraber, aslında iki temel kategori çevresinde oluşmaktadır her şey. Sorulması ge- reken sonılar ise şöyle özetlenebilir: Teknolojinin olanaklanndan akıllıca yararlanmakmı, yoksa ona teslimiyet mi? Tuval resmı olmasın da ne olur- sa olsun şeklınde genel kabul gören sığ bir modernite anlayışı mı, yoksa düşünsel imgenin özgünlüğüne yö- nelik bir yaşam felsefesi mi? Kulla- nım malzemesinin sanatçıya sunaca- ğı seçenekleri, özgür ve bağımsız bir fikir platformu üzerinde belirleme çabası mı, yoksa yayguı ve kişiliksız modeüer üzerinde bilinçsiz ısrar mı? Bu ve benzeri sonılara verüecek yanıtlar, genç sanatçılarınürünlerine bakış yönteminizbağlanunda, somut veriler elde etmenizi kolaylaştıracak ve bir anlamda yaşanan karmaşanın tuzağına düşmemeniz için prank öl- çütler sağlayacaktır. Yenl bir bakı; "Uluslararası Plastik Sanatlar Dernegi"'nin (AIAP) bu yıl tstan- bul'da toplanması nedeniyle toplan- tının yapıldığı PeraMüzesi'nınüç ka- tını dolduracak bir kapsamlüık için- de düzenlenen "Genç Açüım" ser- gisi, kanımca, bugûne kadar "küra- toryal" planda tasarımlanan ve bir- birinin üç aşağı beş yukan benzeri olanbu türdeki sergilerin ötesinde ye- ni bir "bakış" getirmektedir. UPSD Başkanı Mehmet Güleryüz'ün tek seçiciliği altında, hem genç sanatçı- lann (yaş smın 35'in altında olan sa- natçılar)kababir dökümüolmayacak hem de neredeyse kemikleşmiş bir koşullanmayı aşacakbiçimde düzen- lenen sergide, farklı ortamlardan ve eğitim kurumlanndan gelen 61 genç sanatçı yer alıyor. Güleryüz, tek se- Pelln Özgöçen'in yapıtı. çici olmanın olası tehlikeleriniberta- raf edebilmek için, hem genç sanat- çılardan hem de onlarla çalışan gale- rilerden gelen önerileri göz önünde bulundurmuş, bu arada kendisiküra- törlük iddiasında bulunmamakla be- raber, bu titri kullananlann göriişle- rinden de yararlanmış. Toplantının Pera Müzesı'nin gayri resmi açıhşı- na rastlaması, birbakıma yer sorunu- nu temelden çözmüş görünse de, za- mamn kısıtlı olması, bütün gençlere ulaşmayı da güçleştirmiş. Bundan dolayı, serginin katoloğunda kendi- siyle yapılan görüşmede, doğaldır ki serginin Türkiye'deki bütün genç sa- natçıların temsil edildiği bir sergi ol- ma iddıası taşımadığına değiniyor ve "küratör güdümünde" olmadığuıı da özellikle vurguluyor. Güleryüz'ün yapımcılığını üstlendiği bu sergıyi, "genel geçer aktüel beğeni, sempa- ti çeken kolaylıklar, kabul görmüş yaklaşımlar" dışında belirlemiş ol- ması, benim yukarda değindiğim "bakış" olgusunu gündeme getir- mektedirki, söz konusu serginin ger- çek çehresı böylece somutluk kaza- myor. Gençlerln 'flgür olgusu Serginin kapsamı içinde resım, ağırlıklı bir yer tutuyor; aynca "fi- gür" olgusuna genç sanatçılarınyak- laşımı, ahşılmış yöntemleri sürdür- mek gibi kolaylıklara sapmamakta birleşen yorumların ilginç ömekleri- ni bir araya getiriyor, en azından bu konuda bir "seçki" sunuyor. Fıgüre yaklaşım, genç sanatçı kuşaklannda kaba bir "fıgürcülük" kapsamında değerlendirilemez. Aynca, Güler- yüz'ün deyişiyle, bugüne kadar fi- gürle yeterince "halleşildigi"nı söy- lemek de mümkün değildir. Bir baş- ka şekilde ifade etmek gerekırse; özellikle genç ressamlann figüre ba- kışlannda bir tıkanmadan söz edile- mez. Sergi. bu gerçeği sanırım yete- rince belgeleyici ömekler içermek- tedir. Seramik, yerleştirme, heykel ve fo- tokolaj gibi başka tekniklerin, tuval üzerine yağlıboya ve akrilik resimle- rin yarunda, fazlaca olmasa bile yer aldığına taruk olmamız, dar bir pers- pektiften bakılmadığı izlenimini güç- lendiriyor. "Açılım" sözcüğü, "dur- duklan yerden açüma"yıkendileri- ne ilke edinmiş görünen sanatçılann duruşlanna açıklık getiriyor ve bu açı- lımın, zaman içinde, gene doğaldır ki süreceğine dair varsayımı da güçlen- diriyor. Gene bir başka şekilde ve yay- gın deyişle ifade edelinv. Gelişmele- rin ucu kapalı değil. Dönüşler, dönü- şümler ve her türlü yönelişler, genç sanatçıların önünde, geleceğe yönelik arayış çabalarını, elbette özendirecek ve bu sergideki yapıtlann yeni versi- yonlanylakarşılaşma olanağı bulaca- ğız. Sanatın doğasında hep potansıyel bınkim olarakyer aldığı kuşku götür- \*J luslararası Plastik Sanatlar Derneği 'nin bu yıl Istanbul 'da toplanması nedeniyle toplantının yapıldığı Pera Müzesi 'nin üç katını dolduracak bir kapsamlüık içinde düzenlenen 'Genç Açılım' sergisi, kanımca, bugüne kadar "küratoryal" planda tasarımlanan ve birbirinin üç aşağı beş yukarı benzeri olan bu türdeki sergilerin ötesinde yeni bir 'bakış' getirmektedir. Sergi UPSD Başkanı Mehmet Güleryüz 'ün tek seçiciliği altında, hem genç sanatçıların kaba bir dökümü olmayacak hem de neredeyse kemikleşmiş bir koşullanmayı aşacak biçimde düzenlenmiş. meyen bu türden oluşumlar, genç sa- natçılann zaman içindeki duruşlarını bıçimyönündenetkıleyecektir kuşku- suz. Bu sergi, geleneği biraz daha geri- ye uzanan "Genç Etkinlik" ve "Ye- ni EgUimler" sergılennin ya da ben- zeri gösterilerin açmış olduğu yolda, bır an durup soluklanma ve özeleştiri yapma olanağı yararmaktadır kanım- ca. AIAP toplantısı için ülkemize ge- len yabancı sanatçılann, hemen yanı başlannda böyle bir genç etkinlik ser- gisüun yer almış olması da aynca an- lamhdır. Türkiye'nin aktif bir rol üst- lendiğive peşinyargüara karşın sanat varlığını dışa açmakta kararlı oldugu bir aşamada, genç sanat olgusunun ülkemizdeki çapı hakkındada, bu ser- ginin olumlu izlenımler yaratacağı kanısmdayım. (Sergi, 30 Eylül'e dek görülebilir. Meşrutiyet Cad. No. 141, Tepebaşı- îstanbul.) Usta yazar, Cide Rıfat Ilgaz Sanyazma Kültür ve Sanat Festivali'nde anıldı DostlarıRıfatIlgaz'ı anlattı StBEL BAHÇETEPE / SERVET ALÇINKAYA Orman, uçurum ve deniz... Gideros Koyu, 12 kilometre uzunluğundaki el değmemiş kumsal.. Kastamonu'nun sanyazmalanyla usta yazara roman konusu olmuş, edebiyatımızın dev çınarını yetiştiren ilçesi Cide. 'Sanyazma', 'Hababam Smıfi', 'Sınıf', 'Karayel'in yazan Rıfat Ilgaz'ın dostlan, geçen hafta 'Cide Rıfat Ilgaz Sanyazma Kültür ve Sanat Festivali'nde buluştular. postlarının gözünden 12 Eylül 1980 darbesinden 2 yıl sonra evinden gözaltına alındığında gözleri bağlı, elleri arkadan kelepçeli olduğu halde stadyuma kadar yürütülmüştü. "Cide'nin papazı yakalandı" diyen yobazlar bile çıkmıştı. Ilgaz ile 11 yıl aynı apartmanda oturan komşusu M. Mesut Yümazer, Cide halkının da Ilgaz'a sahip çıkmadığım ifade ederken "Rıfat Hoca'ya komşuları 'komünist' diye evinin duvarlarına yazı yazıyorlardı. Evinden çıkamadığı günler oldu. Bizler onun değerini çok geç anladık" diye yakınıyor. Cideliler ve dostlan, 1993 yılında kaybettiğimiz yazan, 1995'ten bu yana düzenledikleri festivalde gözleri kapalı geçtiği yolda yürüyerek anıyorlar. BaU Karadeniz'in incisinde 1911 yılında doğup büyüyen, öğretmen olduktan sonra çeşitli illeri gezen Rıfat Ilgaz'ın memleketinde, edebiyatçı dostlan "Rıfat Hoca"lannı anlattılar. Rıfat Ilgaz ıle Yeni Gazete'de birlikte çalışan yazar Erol Şadi Erdinç, Ilgaz'ın Demokrat Parti hükümetinden çok baskı gördüğünü belirterek "Rıfat Hoca ile lise son sınıftayken tanıştım. Zaman zaman Sirkeci'deki Meserret Kıraathanesi'nde buluşur, sohbetler ederdik. Rıfat Hoca, değişik dergilerde takma isimler kullanarak, hükümeti mizah yoluyla eleştirirerek yıldmrdı" diyor. 12 Eylül döneminde Rıfat Ilgaz ile birlikte tutuklanan Cideli emekli öğretmen Ramazan Tuğtepe'nin anısı da hüzün yüklüydü: "Rıfat Hoca öğretmenlik mesleğinden de men edilmişti. Şenpazar'a geldiğinde Ilgaz soyadlı ve farklı siyasi görüşleri olan bir Türkçe öğretmeni ona iki derse girme fırsatı verdi. O kadar duygulanmıştı ki '70 yaşımda tekrar öğretmenlik günlerime döndüğüm için çok mutluyum' demişti." Ilgaz'ın edebiyatın yanında Cide'nin ekonomik gelışimine de katkılan olduğunu dile getiren yakın arkadaşı Ali Osman Tuğtepe, yazann adının balıkçılığı ve turizmi teşvik ettiğini söyledi. Ceniş Açı Fotoğraf Sanatı Derglsi Fotoğraf al destek ver'Kültür Servisi - Geniş Açı Fotoğraf Sanatı Dergisi'nin Temmuz-Ağustos tarihli 42. sayısı bayilerde. Her yıl olduğu gibi bu yıl da yaz sa- yısını portfolyolara ayıran ve Nazif Topçuoğ- lu'nun fotoğrafladığı Aylin Aslım'ı kapağına taşıyan dergi, bu sayısında hem yayın macerası- nı sürdürebilmek hem de derginin yanı sıra fo- toğrafla ilgili ülkemizde eksikliği hissedilen iş- lere imza atabihnek için 'Fotoğraf Al Destek Ver' başlıklı bir destek kampanyası başlath. Bu kampanya çerçevesinde Geniş Açı'ya 150 YTL, 250 YTL ve 400 YTL'lık destekte bulunan fo- toğrafseverler sırasıyla Geniş Açı Destekçisi, Geniş Açı Dostuve Geniş Açı Hamisi olarak ad- landınlacak ve dergide duyurulan fotoğraflar arasından seçecekleri bir tanesinin -verdikleri destekle orantıh olarak 20x30 cm, 30x40 cm. ya da 40x60 cm- baskısına ve biryıllık (6 sayı) Ge- niş Açı aboneliğıne sahip olacak. Derginin bu sa- yısında, her sayıda olduğu gibi okurlannın ilgiy- le takip ettiği sergi, festival ve yanşma haberle- rinin duyurulduğu yurtiçi ve yurtdışından özel haber sayfalan yer alıyor. Geniş Açı'nın New York temsücisi Su Ma- denci'nin, kentte yeni başlayan Lee Friedlan- der retrospektifi dışında 'fotoğrafta soyutluk kavramı' ve 'Japon fotoğrafı' başlıklı iki ya- zısı yer alıyor. Londra temsilcilerinden Aytaç Uzmen, 'Türkler' sergisinden Kutluğ Ata- man'ın Küba'sına, Gregory Crewdson'dan Photo London'a kapsamlı bir yazıyla okurları yolculuğa çıkanyor. Aü Taptık. Avrupa'daki fotoğraf festivalleri arasındagittikçeadından daha fazla söz ettirme- ye başlayan ve kendisinin de işlerinin sergilen- diği '4. Lodz Fotoğraf Festivali'ni Geniş Açı okurlan için kaleme alıyor. Derginin bu sayısının önemli bir kısmı port- folyolara aynldı. Portfolyolann ilki, fotoğrafla- nyla dünya sanat piyasasınm son dönemdeki parlayan yıldızlanndan biri olan Loretta Lu- xe'ın porselen tenli ve modası geçmiş kıyafet- ler içindeki çocuk fotoğraflan. Geçen günlerde Aperture tarafından yayımlanan ilk kitabı ne- deniyle derginin sayfalanna konuk oldu. Bir diğer portfolyo ise fotoğrafçılığı muhabir yerine sanatçı kimliği altında uygulamayı daha verimlibulanve 2002'deki ilk sergisi 'Ramora' ile beğeni toplayan Alp Sime'nin ağırlıklı ola- rak son yıllarda îstanbul'da çektiği fotoğraflar- dan oluşan 'Folio' başlıklı serisi. Ingiltere doğumlu Kıbns Rum kökenli George Georgiou ise 1974 öncesinde her ikisi de birer Rum köyü olan annesinin Güney Kıbns'taki köyü Aradrip- pou ile babasının Kuzey Kıbns'taki köyü U- lukışla'yı (eski adı Marathovounos) fotoğraf- lamaya karar vermesiyle başladığı tasansından seçilen örneklerle Geniş Açı'da portfolyosu yayımlanan isimler arasına kaühyor. PattiSmraı'elTansa'ıtenOnupÖdülü • LONDRA (BBC) - ABD'li punk-rock şarkıcısı Patti Smith'e Fransa hükümetüıce "Kültür Onur Ödülü" verildi. Rock müzikte iz bırakan çahşmalan nedeniyle ödül verilen 58 yaşındaki sanatçıya, ödülünü, Kültür Bakanı Renaud Donnedieu de Vabres sundu. Fransız şair Arthur Rimbaud'nun şiirleri üzerine çahşmalanndan da söz açan bakan, törende, Smith'in ödülü tüm ruhuyla kabul ettiğini söyledi. Ödül töreni, Paris'te AIDS araştırmalan ve hastalanna destek amaçlı bir konser öncesinde yapıldı. Smith, "Duygulanmı kelimelerle ifade edemiyorum. Bu ödül, beni daha ıyi şeyler yapmak, hak etmek için daha çok çahşmaya itiyor" Enez'de arkeololik kariar başla* • EDtRNE (AA) - Edirne'nin Enez ilçesi'nde, arkeolojik kazı ve restorasyon çahşmalan başladı. tstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Taşmabilir Kültür Varhklannı Konıma ve Cmanm Bölümü Başkanı Prof. Dr. Sait Başaran, Enez'deki kazılann 1970 yılından bu yana devam ettiğini söyledi. Bu yıl yapılacak çalışmalann kazı ve restorasyona yönelik olacağmı ifade eden Prof. Dr. Başaran, Has Yunus Bey Türbesi ve Osmanlı Mezarlığı ile Kale'dekı Fatih Camii'nde restorasyon, Roma Caddesi, Çakıllı ve Nekropol'de de kazı çahşması yapılacağını bildirdi. Enez'de sürdürülen kazı çalışmalannda çok sayıda tarihi yapıtın gün yüzüne çıkanldığmı belirten Prof. Dr. Başaran, çahşmalara, Kültür ve Turizm Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlügü, îstanbul Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Fonu ile Edirne Valiliği'nin destek sağladığını kaydetti. Bu yıl 20 uzman ve 50 işçiden oluşan ekip tarafından yapılacak çalışmalar, eylül ayı sonuna kadar devam edecek. Stone'dan 11 Eylül fllmi • LOS ANGELES (AA) - Oscarlı yönetmen Oliver Stone, ABD'de 11 Eylül 2001'de düzenlenen saldınlan konu alan bir film çekiyor. Variety gazetesinin haberine göre, Paramount Pictures tarafından çekilen filmde Nicholas Cage rol alacak. Çekimleri New York'ta başlayan fıhnde, New Yorklu iki polisin Dünya Ticaret Merkezi'nin enkazından kurtanbnası anlatılacak. 5. Bil's Kısa Rlm Yarışması • Kültür Servisi - 5. Bil's Kısa Film Yanşması'na baş-vunılar devam ediyor. Kısa film tarumının dışma çıkmamak, 15 dakikayı geçmemek ve en çok iki yıl önce çekilmış olmak kaydıyla konu kısıtlaması obnaksızın, Pelikül (35, 16, 8, süper 8) ve video filmi formatında yapıtlann katılabileceği yanşmanın son başvuru tarihi 18 Temmuz 2005. Sonuçlan 15 Ekim 2005 tarihinde açıklanacak olan yanşmanm bu yılki jürisi Fatih Özgüven, Kaya Özkaracalar, Esin Küçüktepepınar ve Fikret Kuşkan'dan oluşuyor. 1 AşkGU Ay**k «üm GU Karanür • Kültür Servisi - Yazar Mehmed Uzun'un 'Aşk Gibi Aydmlık Ölüm Gibi Karanlık' romanı Norveç'in köklü yayınevi Cappelen tarafından yayımlandı. Uzun'un daha önce 'Yitik Bir Aşkın Gölgesinde' ve 'Nar Çiçekleri' kitaplan Norveççeye çevrihnişti. Mehmed Uzun, uzun soluklu bu denemesinde insanlığın en eski sözel deneyimlerinden birini, Gılgamış'ı konu alıyor. CAZ FESTtVALl'NDE BUGÜN • CEMtL TOPUZLU AÇIKHAVA SAHNESİ'nde 21.00'de Steps Ahead konseri. • BÜ GARANTÎ KÜLTÜR MERKEZI AYHAN ŞAHENK SALO^^Ü'nda 19.00'da Hirorni konseri. • SEPETÇİLER KASRI'nda 22.00'de Jamie Cullum konseri. • BABYLON'da 23.00'te Soulive konseri. (0 212 334 07 00) BUGÜN • NARDİS JAZZ CLUB'da 22.00'de Önder Focan, Kağan Yüdız, Utku Yurttaş Trio konsen. (0 212 244 63 27) • NÂZIM HtKMET KÜLTÜR MERKEZt'nde 21.15'te 'Zerafet Dolu Maria' adlı filmın gösterimi. (0 216 346 90 59)