Katalog

1 2 TEMMUZ 2005 SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishabCg cumhuriyet.com.tr 11 Arroyo'ya istifa çağnsı • MANtLA(AA)- Filipinler'ın eski lideri Corazon Aquino, şimdikı Devlet Başkanı Gloria Macapagal Arroyo'dan hemen ıstıfa etmesi talebını yıneledı. Ülkenin önemli sımgelerinden eski Devlet Başkanı Aquino, Arroyo'nun seçim yolsnzluğuna kanştığı iddıalanyla bir aydır süren krizın ülkeyı tehlikeye attığını söyledi. Seçımlere hile kanştırdığı ve ailesinin yolsuzluk yaptığı iddıalan karşısında güç dununa düşen Arroyo'nun kabinesınden bazı bakanlar geçen cuma istifa etmıştı. Arroyo karşıtlannın sokaklara döküldüğü başkent Manıla'da ordu kırmızı alarma geçmış durumda. Bakiyev ABD üssü istemîyor • Dış Haberier Servisi - Kırgızistan'da önceki gün yapılan Dev let Başkanlığı seçimlerini büyük farkla kazanan Kurmanbek Bakiyev. ülkesındekı ABD üslennın artık gereksız olduğu mesajını verdi. Bakiyev dün düzenlediği basın toplantısında, Afganıstan savaşı içın konuşlanan ABD güçlerinin artık gereksiz olduğunu, dolayısıyla Amerikan üssünün topraklanndaki varüğını gözden geçireceklerinı beürtti. Bakiyev, Washington yerine Moskova ıle yakınlaşmanın sinyallennı verirken Kırgız yetkililer başkent yakınlannda kurulacak bir Rus hava üssüne karşı çıkmıyor. ABD askerinin cesedi bulundu • KÂBİL(AA)- Afganistan'ın doğusundaki Kunar bölgesinde geçen ay kaybolan 4 ABD askerinden birinin daha cesedi bulundu. Bın sağ kurtulan ve 3'ü Taliban tarafından öldürülen ABD'lı komandolann El Kaide liden Usame bin Ladın veya Taliban'ın eski lıden Molla Muhammed Ömer'e çok yaklaşmış olabilecekleri sanılıyor. ABD özel güçlerine mensup 4 asker, Kunar bölgesinde 28 Haziran'da Taliban militanlanyla çıkan çatışmada kaybolmuştu. Kayıp ABD askerlerine yardıma giden bir helikopter de düşürülmüş ve helikopterdeki 16 asker ölmüştü. Rusya'da patlama • MOSKOVA (AA) - Rusya'nın kuzeyindekı Ukta kentinde bir mağazanın iki kath binasında meydana geldiği bildınlen, en az 20 kişinin öldüğü patlamaya. gaz patlamasının yol açtığı açıklandı. Interfaks ajansı, polise dayanarak, patlamanın nedenini gaz patlaması olarak duyurdu.tlk haberlerde, patlamanın ardından binada yangın çıktığı bildırilrnişti. tlk belırlemelere göre 20 kişinin öldüğü haber venlen patlamada, başka can kaybı ya da yaralanan olup olmadığı konusunda henüz açıklama yapılmadı. Londra'daki bombalı eylemlerin sorumlulannm sağ olduğu ve yeni saldırı planladıklan belirtiliyor İngiltere'deyeni saldın korkusuDış Haberier Servisi- İngil- tere'de polisin yeni saldınlar olmasından endişe ettiği ve bu nedenle ülke genelinde gü- venlik alarmının bugüne ka- darki en yüksek seviyeye çı- kanldığı belirtildi. Ingiltere 'de yayımlanan The Times gazetesi, polısın geçen perşembe düzenlenen bomba- lı eylemlerin sorumlulannm sağ olduğuna v e yeniden sal- dın planladıklanna inandığını yazdı. Gazete, ıstıhbarat ser- vislennın, güvenlık güçlerinin yanı sıra acıl yardım görevli- lerinin de ıkıncı —^^— derece yüksek gü- venlik alarmına geçtiklerini ve bu- nun ABD'dekı 11 Eylül saldırılan sonrasından bile daha üst düzeyde olduğunu kaydetn. The Times, Londra'da düzen- lenen bombalı sal- dınlann sorumlu- lannın ıntihar ey- lemcileri olmadık- lannınkesınlikka- zanmasından son- ra, yeni saldın ola- sılığı üzermde da- ha çok durulduğu- T A. he Times, istihbarat servislerinin, güvenlik güçlerinin, acil yardım görevlilerinin bugüne kadarki en üst düzey alarm konumuna geçirildiğini yazdı. nu bildirdi. Gazete, ülkede baş- latılan büyük insan avının King's Cross istasyonundan toplanacak delillere odaklandı- ğma dikkat çekti. Gazete, uzmanlann, saldır- ganlann birçok tren bağlantı- sının olduğu King's Cross is- tasyonunda bir araya geldiği- nı, ardından da bombalan pat- latmak üzere buradan ayn ay- n trenlere bındıklerine ınan- dıklannı ifade ettı. Ispanya'nın başkentı Mad- rid'de geçen yıl 191 kişinin ölü- müne neden olan saldınlarda da aynı yöntem kullanıhnıştı. Yetkıhlenn bölgedekı güven- lik kameralannın kayıtlannı incelemeyi sürdürdüklennı ya- zan gazete, yolculann patla- malann hemen ardından cep telefonlanyla çektikleri görün- tülenn de polis tarafindan ısten- diğini hatırlattı. Polisin otobüstekı patlamayı gerçekleştiren saldırganın öl- müş olabıleceğini düşündüğü- nü belirten gazete, burada kul- lanılan bombanın metroda kul- lanılanlarla aynı büyüklükte ve özelliklerde olmasına dikkat çekti. Yetkililerin otobüsteki — — — patlamanın metro- da eşzamanlı dü- zenlenen 3 saldın- dan neden 57 dakı- ka sonra gerçek- leştiğiyte ilgili so- rulara yanıt bulma- ya çahştıgını belir- ten gazete, bunun- la ilgili yeni bir te- ori de ortaya atrı. Bu teonye göre te- röristlerden biri trendekı patlama- nın ardından met- ro hattının dışına kaçmaya çalışan yolculann yoğun bıçimde çıkışlara yöneldıği noktada ikinci bir bomba patlatacaktı. Ancak paniğe kapıldığı ıçin bu- nu başaramadı ve onun yerine daha sonra patlamanın meyda- na geldiği otobüse yöneldı. Gazete, saldınyı düzenleyen terör hücresinin şefının ise çok- tan ülkeyi terk etmiş olduğun- dan kuşkulanıldığını yazdı. Saldınlarla ilgili olarak Tür- kıye dahıl 28 ülkeden güven- lik yetkilileri geçen cumartesi Londra'da toplandı. Scotland Yard'da yapılan toplantıda, ka- tılımcı ülkelere soruşturmanın durumu hakkında bilgi verildi- ğı kaydedildi. Marie Fatayi-VVüliam, 26 yaşındaki oğlu Anthony'yi geri istiyor. (Fotoğraf. AFP) Saldınlarda ölenlerin kimlikleriyavaşyavaş belirleniyor Londra kayıplannı anyor Dış Haberier Servisi - Londra'daki bombalı saldınlarda yaşamını yitirenlerin sayısı 52'ye yükselirken bu sayının artmasından endişe ediliyor. Yaralanan 700 kışıden 62 'si ise hastanede tedavi altında. Ingiliz polisi, saldınlarda ölen ve kımliği belirlenen ilk kurbanın Londra'nın kuzeyindekı Newgate'den 53 yaşmdaki Susan Levy olduğunu açıkladı. Kayıplar arasında adı geçen Türk öğrencı Gamze GünoraTdan ise hâlâ haber alınamıyor. Günoral'ın patlamalarda hayatını kaybetmiş olmasından endişe ediliyor. Saldınlardan sonra kaybolanlann aileleri, yakınlannı bulmak için polise başvururken polis de kurbanlann çoğunun kimliğirun belirlendığinı bildirdi. Saldrnlarm ardından Londra yaralannı sanp nornıal hayata dönmeye çalışıyor. Londra Belediye Başkanı Ken Lhingstone, tngilizlere günlük yaşamlanm sürdürmeleri konusunda örnek olmak için dün işine metro kullanarak gitti. Livingstone metroya binmeden önce, "Çahşacağız, hayaümızı sürdüreceğiz. Yaşam biçimimizin küçük bir terörist grubu tarafindan degiştirilmesine izin vermeyeceğiz" dedı. Londra'da şu anda 12 metro hattından sadece Circle Line adlı metro hattı çalışmıyor. Saldınların meydana geldiği metro tünellerinde yetkililerin çalışmalan sürüyor. Anma töreninde yaşları 14'le 95 arasında değişen 610 erkeğin cesedi, gözyaşları arasında Potoçari Mezarlığı'na defnedildi. (Fotoğraf: AFP) Katliamın 10. yılmda 50 bin Boşnak, Sırp güçlerince öldürülen 8 bin kişiyi andı Boşnaklar Srebreniça'ya agbyor Dış Haberier Servisi - A\ - rupa'nın 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana gördüğü en büyük kı- yım olan Srebrenıça katliamı- nnı 10. yıldönümü için 50 bin Boşnak, Srebreniça'ya akın et- ti. Anma törenlen kapsamında, kimlikleri tespit edilen ve yaş- lan 14 ile 95 arasmda değişen 610 ceset de Srebreniça yakın- lanndaki Potoçari'de mşa edi- len ve 2003'te açılan anıt me- zara defnedildi. Srebreniça'daki katliamda sı- lahsız yaklaşık 8 bin erkek, Belgdrad destekli Sırp güçle- ri tarafindan öldürülmüştü. Bır- leşmiş Milletler'in (BM) gü- venli bölge ilan ettiği ve kont- rolü altında tuttuğu kent, 11 Temmuz 1995'te Sırplannelı- ne geçmişti. Kentuı istila edil- mesinden sonra yerlı halk BM korumasmdaki bölgeden ka- • Potoçari Mezarlığı'nda düzenlenen anma törenlerine 10 yıldan sonra ilk kez, Cumhurbaşkanı Tadiç liderliğinde bir Sırp heyeti katıldı. Katliamın baş sorumlulan Mladiç ve Karadziç hâlâ yakalanmadı. çarken 13-18 Temmuz 1995 tarihleri arasında Srrplarca kat- ledılmış, cesetler Bosna'nın doğusunda toplu mezarlara gö- mülmüştü. BM'nin gözleri önünde Bölgedeki Hollandah BM kuvvetleri ise katliamı önle- mek adınahiçbir şey yapmamış, kıyun BM askerlenrun gözü önünde gerçekleşmışti. Bölge- de, savaşın bitiminden beri hâ- lâ bulunamayan 60'tan fazla toplu mezar olduğu sanıhyor. Hollanda'da 2002 ilkbaha- nnda, Başbakan Wim Kok hü- kümeti, Srebreniça kathamın- da Hollandah banş gücü as- kerlennın kusuru bfelunduğu- nu kabul ederek istifa etmiştı. Katliamda hayatını kaybeden- lerin aileleri de yakınlanna ye- terh koruma sağlamadığı gerek- çesiyle Hollanda devletıne da- va açma karan aldı. Olayla ilgili şimdiye dek 5 bin kişinin cesedi çıkanldı. Bunlardan 2 bin 32'sinin kim- liği. DNA analizi ile veya di- ğer yollarla tespit edıldi. Şu an- da 1300'den fazla Srebreniça kurbanı, Potoçari'deki anıt me- zarda gömülü. Srebreniça'daki törene Fran- sa Dışişleri Bakanı Douste- Blazy, tngıltere Dışişleri Baka- nı Jack Straw ve Hollanda Dı- şişlen Bakanı Bernard Bot, eski Yugoslavya ıçin kurulann Uluslararası Ceza Mahkemesi Başkanı Theodor Meron, Av- rupa Bırlıği'nm (AB) genişle- meden sonımlu komıseri OUi Rehn de katıldı. Törende Tür- kıye'yi Dışişlen Bakanı Ab- dullah Gül temsıl etri. Sırp heyeti katıldı Aynca ilk defa bir Sırp he- yeti, Cumhurbaşkanı Boris Tadiç liderliğinde anma tö- renlerine katıldı. Tadiç, Ne- zavisne Novine gazetesine yaptığı açıklamada, Srebreni- ça katliamından sorumlu tu- tulan ve Lahey"deki mahke- mece aranan ordu şefi Ratko Mladiç'ı önümüzdeki günler- de yakalamayı umduklannı belirtti. Sn-bistan'da saklandı- ğı sanılan Mladiç, bu ülkeye yönelik uluslararası baskılann artmasrna neden oluyor. Tadiç, ülkesinin AB üyeliği için, Mla- diç 'in tutuklanmasının en önemli koşullardan biri oldu- ğunu hatırlatıyor. Aynca, katliamdan sorumlu rutulanlardan, savaş, zamanın- daki Sırp lider Radovan Ka- radziç de hâlâ Balkanlar'da saklanıyor. Mladiç ile Karad- zıç, on yıldır resmen aranma- lanna rağmen kaçarak kendi koruma elemanlanyla saklan- mayı sürdürdüler, hatta bazı dönemlerde ülkede serbestçe dolaşnlar. Söz konusu katliam, Lahey'de yargılanan eski Yu- goslavya Devlet Başkanı Slo- bodan Miloşeviç'e de yönel- tılen en önemli suçlamalardan birini oluşturuyor. YÖNLENDÎRÎLDtLERMt? Saldırıdaki soru işaretleri GAMZE ERBtL Londra saldınlannı El Kaıde'yle ılışkili örgütler üstlenirken saldınların başka ülkelen de hedef alacağı öne sürüldü. Araştırmacı-yazar FaikBulut, Islamcı örgütlerın Irak'ta içine girdiğı kuşatma sürecının bir sonucu olarak eylemleri diğer ülkelere yaymaya başladıklan değerlendirmesini yapıyor. Cumhunyet'ın sonılannı yanıtlayan Bulut, Londra'da saldınlara ilişkın kımı noktalara dikkat çekiyor. - £1 Kaide'nin üstiendiği metro saldırılan neyi hedeflryordu, sonuçta ne oldu?_ FAİK BULUT - Londra'daki eylemın El Kaıde'ye mal edilmesiyle ilgili olarak ciddi şerhlerim var. îlk gün çıkan Arapça bıldınyi okudum, çok ciddi gramer hatalan vardı. Islamcılar çok ağdalı bir dil olan Kuran'ı okuduklanndan bu tip hatalar yapmazlar. tkinci olarak saldınyı üstiendiği söylenen El Kaide bağlantıh El Cihat Gizli Örgütü'nün ısmi de Islamcılann tercihlenne uygun değıldi. Onlar genelde kendılerinin "şehif saydıgı lıderlerinin isimlerini örgüt adı olarak seçer. Nitekim, 2. gün saldınyı Ebu Hafs El Masri Tugaylan da sahiplendi. Cçüncüsü, bildindeki hitaplarda Arap mılletine ve Islam ümmetine seslenıliyordu. îslamcı örgütler ıçin millıyetçilik makbul değildır. "Kahraman milli mücahitier'' ya da "Arap milleti" gıbı hıtaplar lıteratürlennde bulunmaz. Londra, Ingiliz nüfusu yüzde 7 civannda olan bir kent. Kentin gen kalanını, Türkler dahil Arap-lslam ülkelennden gıdenler oluşturur. tngılız polısı, oradaki Müslüman cemaatlerin her bir camı, vakıf. kültür merkezi gibi mekânlannda mutlaka bir ajanını ya da kendisıne bağlı insanlan bulundurur. Emniyet ile tslamcılann çok yakın ılişkısi vardır. Eylemin G-8 toplantısına rastlaması da önemli. 'Eylem Blair'in ve Bush'un işine varadı' Tüm bunlar, benim kafamda soru işaretlen oluşturuyor. 11 Eylül olayında da tetıkçıler Islamcılardı. Fakat "Acaba yönkndirildiler mi" diye bugün hâlâ önemli şüpheler var. Eylemcıler kendileri açısından çeşitli hesaplar yapmış olabilırler. Ingıltere'nin asker çekmesi ile ilgili açıklamalardan yola çıkarak ABD ve Ingiltere'nin arasını açmayı hesap etmiş olabilırler örneğin. Ancak, sonuç olarak bu eylem en fazla Blair'in, dolaylı olarak da — — — — ^ ^ ^ ^ ^ Bush'un ışıne yaradı. -j-~1 Aynca, eylemcılenn » y amaçladıldan açısından X a İ k B u l u t ' a hiçbir yaran olmadı. - Saldınnın tek amacı ABD ve Ingiltere'nin arasını açmak olmayabiür değil mi? Londra'dan sonra başka aikBulut'a göre, saldınnrn ardrndan ilk gün çıkan bildiride, Kuran'ın ağdalı dilini okuyan tslamcılann yapmayacaklan türden hatalar var. ülkelerin de hedef alınacağı sö>1eniyordu.» - Bu konuda bir yeni durum, "e>1em taşırma" diyebıleceğimız bir olaydır. Ben bunu Irak'ta ABD'nin direnişçüerle ^ ~ ~ ~ * ™ " ~ ^ ^ — yürüttüğü görüşmelere bağlıyorum. Son zamanlarda ABD, direnışçilerin bir kesimiyle sıkı bir pazarlık yürütüyor. Bu kesımler daha çok Sünnı ve Saddam'cı kesimler. Eğer pazarlıklann sonucunda anlaşmaya vanlırsa bu kesimler ıktidara ortak olacaklar. Bu Islamcı kesim için bir kuşatma durumu ortaya çıkanyor. Zaten son dönemde eylemlerin gözü kara hale gelmesınin ve tepki çekmeye başlamasının nedeni de bu. Bu tepkiler karşısında Islamcılar, eylemlerinı çe\Te ülkelere ve yurtdışına taşıyorlar. Böylelikle Islam dünyasında da genel olarak yitırmeye başladıklan popülerliklennı yeniden sağlamayı umuyorlar. Öte yandan ABD ve A\-rupa yeniden "dımh Islam" polirıkalannı öne çıkarmaya başladı ve Suudi Arabistan, Kuveyt, Ürdün ve hatta Mısır gibi çevre ülkelerde de buna paralel politikalann geliştığını gözlemlıyoruz. Bu gelişmeler de Islamcı hareketi sıkışrınyor. - Irak'taki direnişin Islamcılar dışında bir de Baas'çı ayağı \'ar. ABD Ue yapüan görüşmelerde, bir "çekilme tak\Tinı" olmadan silah _ bırakmayacağını açıkladı direnişçi gruplar™ - Irak'taki Islamcı direnişçılenn toplam sayısının 5 bin kadar olduğu söyleniyor. Bunlann yüzde 80'inin dışandan geldiği, dışandan gelerilerin dörtte birinin Kuzey Afrika ülkelerinden olduğu belirtiliyor. Diğerleri Suriye, Lübnan, Suudi Arabistan gibi ülkelerden geliyor. Bunlar direnişin bir kesimini oluşturuyor. Dığer Sünni ve Saddam'cı gruplar ABD ile doğrudan ya da dolaylı pazarhk yürüten kesimler. ABD, direnişi etkisizleştirebilmek içın bu pazarlıklan çok önemsiyor. Çok fazla sayıda grup ve örgüt var ancak etkin olanlar Baas kökenli ekip ve topluluklar. Bunlar arasında El Duleym aşireti gibi Baas'çı aşiretler ve özellikle Izzet İbrahim El Durri gibi isimler öne çıkıyor. Bu kesimlerin Mukteda El Sadr'ın izlediğı yolu izleyerek iktidardan aldıklan pay karşılığında ABD ile anlaşmaya varabileceklerini düşünüyorum. Bu durumda da Islamcılar zor durumda kalacak. Suriye'ye yapılan baskılar ve Şam'ın verdiği tavizlerin bu çerçevede değerlendırilmesi uygun olacaktır. Sunye'nın Irak ile diplomatik ilişkilerini başlatması gibi gelişmeler özellikle Baas'çı direnişçileri olumsuz etkiliyor. Lojistik desteğin önemli ölçüde zayıflatılması anlamına gehyor.