Katalog

4 HAZİRAN 2005 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Bolivya'da darbe hazınlığı • Dış Haberler Servisi - Bohvya'da ana muhalefet partisi Sosyalizme Doğru Hareketi'nin lideri Evo Morales, ülkede, s-ağcı milisler ve sıvil fiaşistlerce gerçekleştirilebileceğini savunduğu faşist bir darbe hazırlığının büyümekte olduğunu söyledi. Darbenın amacının demokra-siyi yok etmek, kendisinin de içinde bulunduğu muhalıf liderlen suikast yoluyla ortadan kaldırmak olduğunu belırten Morales, son dönemde ülkeyi sarsan eylemlerle ilgili olarak hükümetin, petrol kaynaklarını, yasada belırtildiji gibi kamulaştırmak zorunda olduğunu belirtti. Irak'ta saldırüar siipüyop • Dış Haberler Servisi - lrak'ın başkenti Bağdat'ın kuzeyinde, bomba yüklü araçla diizenlenen intihar saldınsında 10 kişi öldü, 12kişiyaralandı. ABD ordusu, Irak polisi ve hastane yetkililerinin verdiği bilgiye göre saldın, Bağdat'ın kuzeyine 80 kilometre uzaklıkta bulunan Balad yakınlanndaki bir köydeki evde toplanan bir grup insanı hedef aldı. Basra kentinde bir Şii din adamı, K.erkük'te de Temim Vilayet Meclisi'nin ıçişlerinden sorumlu Türkmen yetkilı öldürüldü. Özbekistan'da tepör beklentisi' • VVASHINGTON (AA) - ABD Dışişleri Bakanhğı, Özbekistan'da Aınerikan hedeflerine karşı çok yakında bir terör saldınsı düzenlenebileceğini, bu ülkedeki büyükelçiliğinde bulunan ailelere ülkeyi terk etmeleri talimatı verildiğüıi açıkladı. Açıklamada ailelerin yanı sıra büyükelçılikte çok önemli görevlerde bulunmayan personele de Ozbekıstan'dan aynlmalan direktifi verildi. Dondupucuda bebek cesetierî • GRAZ(AA)- Avusturya'nın gûneyindeki Graz kentinde bir apartmanda derin dondurucuda bebek cesetleri bulundu. Olayla ilgili olarak bebeklerin annesi ve erkek arkadaşı tutuklandı. Avusturya Haber Ajansı'run (APA) haberine göre, polis, rutuklanan 32 yaşındaki anne ve 38 yaşındaki erkek arkadaşının sorgulandığını, kadının, bakma umudu kalmadığı gerekçesiyle bebeklerini öldürdügünü itiraf ettiğini açıkladı. Kıbrıs'ta Üniversiteli hassasiyeti • LEFKOŞA - Başkent Üniversitesi'nde 3 öğrenci "Araştırma Becerileri"nı ortaya koymak amacıyla, Ankara'daki 8 üniversiteye bağlı 16 fıkültede 160 öğrenciyi kapsayan bir anket düzenledi. Anket srmuçlanna göre öğrencilerin yüzde 51 'i, Türkiye"nin AB üyeliğine "evet", yüzde 47'si ise ''hayır" diyor. Üniversite cğrencilerine göre, "Din farklılığı, mali sorunlar, rüfus ve Kıbns sorunu" Türkiye'nin AB üyeliğini zorlaştınyor. Ankara'daki üniversite öğrencileri, "Türkiye'nin, Ankara Anlaşması çerçevesinde Güney Kıbns'ı da kapsayacak şekilde ek protokolü imzalamasını cestekler misiniz" ! sorusuna yüzde 86 gibi ezici bir çoğunlukla 'hayır'yanıtı verdi. Rum kontrolündeki havaalanının inşa edildiği arazinin sahibi Hüseyin Helvacıoğlu isimli bir Türk çıktı Rumlara Larnaka misiflemesiREŞATAKAR LEFKOŞA-Kıbnsh Rumlann, 31 yıl- hk aradan sonra Kıbnsh Türklere yöne- lik ldşisel mülkiyet davalan açması ve Av- rupa tutuklama emri çıkartılması ciddi gerginliklere yol açtı. ÖzellikJe tutuklama emirleri karşısında sert tepki gösteren Kıb- nsh Türklerden Hüseyin Hervaaoğhı. kar- şı atağa geçen ilk kişi oldu. Güney Kıbns'taki Larnaka Havaala- nı'nın inşa edildiği arazüıin sahibi Helva- cıoğlu, Cumhuriyet'e yaptığı açıklama- da, "Rum hükümeti benden habersiz ola- rak toprağımı işgal etmiştir. Hem toprağı- mı istiyorum, hem de 200 milyon dolartak tazminat talep ediyorum'' dedi. 96 dönümlük araade inşa edildi Havaalanınuı, özellikle pist ve kulenin üzerine oturduğu toprağı göstererek "Bu- rası okluğu gibi benim ve kardeşimindir. EBmizdeki tapunun bir tanesi 82, diğeri ise 14 dönümdür. Savaşsonrasuıda bizim kuzeyde bulunmamızdan yaratianarak bizden izin alnıadan 96 dönümlük ara- zimizin üzerine inşaat yapmalannı kabul etnûyoruz" diyen Helvacıoğlu şunlan söyledi: "1974 öncesinde aOemle birtikte Larna- ka"da yaşıyordum. Bugün havaalanı olan arazi dahfl oJmak üzere değişikyerlerde bu- lunantoplam 185dönüm arazide tahıl üre- timi yapryorduk. Larnaka Havaalaru'nın bulunduğu yerde tngüiz toprağı ve Rum uney Kıbns'taki Larnaka Havaalanı'nm inşa edildiği arazinin sahibi Helvacıoğlu, Cumhuriyet'e yaptığı açıklamada "Rum hükümeti benden habersiz olarak toprağımı işgal etmiştir. Hem toprağımı istiyorum, hem de 200 milyon dolarlık tazminat talep ediyorum" dedi. toprağı da vardır. Yapnğım incelemeye gö- re İngiliz toprağını ve Rum toprağuun bü- yük bir bölümünü teUi bölgenin dışında bı- raknuşlar. Yani onlann toprağını elleme- mişler. Biz kuzey de olduğumuz için Türk mahnı ele geçirmek amacıyla havaalanmı bizim toprağunızın üzerine inşa etmişler." Smırlann açılmasından sonra Lama- ka'ya gittığini v e arazilerinin yağma edil- mesi karşısında şok geçirdiğini belirten Hel- vacıoğlu şöyle devam ettı: "Çocukhığumun ve gençliğhnin geçtiği, ekroek parasını kazandığmuz yeri bizden habersiz işgal ettiklerini öğrendim. Çok lozdım. ama bir süre bekkmeyi uygun gör- düm. Sonra öğrendim ki. havaalanının 2. etabı için bir Fransız şirketiyle 'yap-işlet- devret' üzerinde prensipanlaşmasınavar- mışiar. Şündi soruy orum, Idmin mahnı ki- me ha\-ak ediyorlar. Mal sahibi olarak be- nim haberim ve onayım ohnadan, benim mahmm üzerinde pazarhk yapmalan Av- rupa İnsan Haklan Sözleşmesi'ne de ay- kındır. Onlan uvanvorum." Larnaka Havaalanı 2. Etap Projesi'ni kazanan Fransız şirketinın yetkılılerine çağnda bulunan Helvacıoğlu. "Onlan uyarmak istiyorum. Sakuı toprağımı kul- lanmaya kalkmasınlar. Üzerine bir çrvi da- hi çakûklan anda kendilerini yargı önün- de bulacaklar" dıyerek sözlerini şöyle sür- dürdü: "Mal mülk meselesinin anlaşma yoluyla çözümlenmesi için vıllarca sabuia bekledik. FakatolmadL Şimdi Rumlar, ki- şisel davalaıia Kıbns Türklerini mahkeme- ye veriyorlar. Loizidou, Girne'deki eski bir evi için bir milyon dolartazminat aku. Hal- buki benim sadece havaalanııun inşa edil- diği yerde, denize sıfir 92 dönümlük ara- zim var. Benden izinsiz inşaat yapmalan nedenhle 200 milyon dolarhktazminatal- sam dahi azdnf Tapu 1974'te verilmiş Hüseyin Helvacıoğlu'nun elındeld tapu belgesinin bir tanesi 82, diğeri 14 dönüm. Larnaka Tapu ve Mesaha Dairesi'nin Ni- san 1974'te vermiş olduğu "Gayrimenkul mal koçanı" üzennde, Larnaka'da "So- ros" (havaalanı toprağı) mevkiinde 82 dö- nüm 2 evlek toprağın sahibi olarak Refi- ka Hanl HeKacıoğlu görünüyor. Refika Hanım ölünce, mal iki oğluna. yani Hü- seyin Helvacıoğlu ile kardeşi Behlül Hel- vacıoğhı'na kalıyor. Hüseyin Helvacıoğlu, gerek babasırun, gerekse hıç evlenmeyen 2 halasuun 2 vâ- risinden birinin kendisi, diğerinin de kar- deşi olduğunu belirtiyor. ABKarma Parlamento Komisyonu Eşbaşkaıu, AP Yeşilkr grubundan Hollandah pariamenter Joost Lagendijk, Türkiye'ıün Kıbns konusunda çabalanm sürdürmesi gerektiğini vurguluyor. ' Sorunu siz çözeceksiniz' ELÇtN POYRAZLAR BRÜKSEL - Türkı- ye-AB Karma Parla- mento Komisyonu Eş- başkanı, A\Tupa Parla- mentosu Yeşiller gru- bundan Hollandah par- lamenter Joost Lagen- dijk, Rum tarafının AB'ye kabulünün hata olduğunu kabul etmek- le birlikte. AB'ye üye olmak ısteyen tarafın şimdi Türkıye olduğu ve Kıbns'ı çözmesi ge- rektiğini söylüyor. La- gendijk, Curnhuriyet'in, hayır sonuçlannın mü- zakere sürecine etkıle- ri ve Türkiye'nin önün- deki sorunlara ilişkin sorulanru yanıtladı. - AB Anayasası'na iki referandumdan havır çıktı. .\hnam^'da e>1ül ayında Hıristiyan De- mokraüar iktidaragete- bflir. Bu getişmekr Tür- kiye'nin muzakere sü- recini nasıl etkiler? JOOST LAGEN- DtJK - AB içinde iki önemli ülkeden çıkan net bir "hayır" AB'yi krize sürükleyebilir. Tüm bunlann üstüne Fransa ve Almanya'da yaşanacak hükümet de- ğişikliklerinin etkileri konduğunda -ki bu en kötü senaryo olacaktır- Türkiye'nin bazı çe\Te- lerce politik malzeme yapılması ve müzake- relerin ertelenmesi ola- sılığı göz ardı edihne- meli. c Baskı gerekli' - AbduDah Gül Kıb- ns konusunda AB'ye sert eleştiriler getirdi. Bu eteştirikre kaOhyor musunuz? - AB'nin Rumlara Annan Planı'na deği- şiklik önerileri getirme- leri ve serbest ticaret ile mah yardım tüzüklerin- de ilerleme sağlanması konulannda daha fazla baskı kurması gerekti- ğı görüşüne katılıyo- nım. Ama Türkiye'nin geçen yılki olumlu tu- tumundan sonra arka- sına yaslanıp rahatlama içine girmesi doğru de- ğil. Türkiye'nin anla- ması gereken bir nokta var ki o da Kıbrıs'ın Türkiye'nin AB üyeli- ği önünde bir önkoşul ohnası. Türkiye ek pro- tokolü siyasi oyurüara başvurmadan imzala- malı hatta müzakereler başlamadan önce onay sürecine sokmalı. Tür- kiye ve Kıbnsh Türkler çözüme yönelik adım- lan atarak Papadopu- los'u her seferinde "'ha- yn"" demeye mecbur et- meli. Zamanla insanlar Türkiye'nin işbirliği ya- pan taraf olduğunu gö- recek. Talat'tan memnun - Sizce Kıbnsh Türk- ler bu süreçten nasıl et- küenecek? - Kıbnsh Türkler zor durumdalar. Ben Meh- met Ali Talat'ın cum- hurbaşkanı seçıhnesin- den memnuniyet duyu- yonım. Rumlar AB'ye üye ve istenirse çözüm- süzlükte daha uzun sü- re bekleyebilirler. Gü- nün sonunda Türki- ye'nin AB'ye girmek isteyen taraf olduğunu hatırlamahyız. - Türkiye'nin Kıbns Rum kesaniBe arasmda- ki ihşkÜerin normaDeş- tirOmesi bir koşul mu? - İlişkilerin normal- leştirihnesi müzakere- lenn başlaması için bir önkoşul değil. Ancak açık olan bir konu var; o da Kıbns sorununun mümkün olduğunca kı- sa bir zamanda masa- dan kalkmasının Türki- ye'nin yaranna olaca- ğıdır. iki üç yıl içinde bu sorunun çözühnesi ge- rekir ve bunu çözün. Başbakan Erdoğan adadaki 30 yıllık Türkiye politikasını Suriye-Lübnan ilişkisine benzetti Kıbrıs^ta politîka değLşildiği FIRAZ KOZOK / EMRE Ç ALIŞKAN ANK\RA(Cumhuri>«tBürosu)-Baş- bakan Recep Ta>yip Erdoğan, AKP ik- tidanndan öncekı politikalan Suriye ve Lübnan arasındaki duruma benzetti. Er- doğan, "Biz on yıllarca Kıbns'la ilgili mevcut politikalan sürdürmüş o(sa> dık bugün bizim durumumuz nere>e ben- zerdi biK>t)r musunuz; a\nen Lübnan ik Suriye arasındaki duruma benzerdi Ve birileri getir dayaür, 'Kıbns'tan çıkın" derdi Biryere kadar dayann*,ondan son- ra kuzu kuzu çıkardık" dedi. CHP Ge- nel Başkanı Onur Öjmen, Başbakan'ı ABD'ye gitmeden sempati kazanmaya çahştığıru söyledi. Diplomatik çevreler ise Erdoğan'ınkonuşmasını "büjükbir gaf" olarak değerlendirdi. Erdoğan, dün akşam eşi EmineErdo- ğan ile birlikte Sıirtliler Dayanışma Vak- fı'nın Bilkent Otel'e düzenlediği yeme- ğe katıldı. Erdoğan. burada Kıbns ile il- gili önemli açıklamalarda bulundu. Er- doğan, hükümetin Kıbns konusunda tüm adımlannın yerinde olduğunu sa- \ıınarak "Biz on yülarca Kıbns'la ilgili mevcutpolitikalan sürdürmüş olsaydık bugün bizim durumumuz nereye benzer- di bürvor musunuz: aynenLübnanileSu- riye arasındaki duruma benzerdi. Ve bi- riîerigetirdaş'aüT/Kıbns'tançıkın' der- di Bir yere kadar dayanır, ondan sonra kuzu kuzu çıkardık. Peki Türkiye ne yaptı? Türkiye. masadan kaçmadi, ma- sada durdu ve muhataplanmız masa- dan kaçü. KKTC'deki kardeşlerimiz BM planına 'evef, güney hayır 1 dedi Şu anda izolasyon lasmen devam edi- }vr. .\ma KKTC üzerinde farkh bir si- yasibaskı uygıdamaya kimseninyüzü yok. ABD Konğresi heveti üyeleri KKTC'yi ziyaret ettüer, shııseten bunun adı 'ben seni tanıyorum' demektir. Tanımadığı- nızyeregitmezsiniz. Bundan sonrada bu süreç böyle devam edecektir. Bugüne ka- dar çektiğimiz sıkmtüan böylece aşük, böylece aşacagE" dıye konuştu. CHP Genel Başkan Yardımcısı Öy- men, Başbakan Erdoğan'ın sözlenne sert tepki gösterdi. men'den sert eleştiri Oymen, Türkiye'nin Kıbns'aulusla- rarası antlaşmalara uygun olarak gitti- ğini vurguladı. GTmen, Türkiye'nin ada- ya Türk yurttaşlan öldüğü için gittiği- ne dikkat çekerek şöyle konuştu: "Suriye'nin durumuyla ne alakası var. Başbakan Amerika'ya gitmeden önce onlantatmin edecek açıklamalar- da buhınuyor. MiDi pontikada olan bir konuda nasıl böyle açıklama yapüır? Türkiye 30 yıldır yanhş iş yapmışar de- mek, talihsizliktir. Kıbns konusunda esas hatayı yapan bu hükümettir. Tür- kiye. Kuzey Kıbns konusunda kendi efini zayıflauyor. Birbaşbakanm mffli po- ütika konusunda böyle konuşması son derece yanhşür. Başbakan, ABD'yi git- meden önce sempati kazanmaya çahşı- yor. Ama, bunun ağır bedeK olacakor. Başbakan, ayaküstü dış pohtika konu- lannda açıklamalarda bûlunuyor. Aya- küstü dış politika çok yanılbcıdır. Erdo- ğan Türkiye'vi güç duruma düşürüyor. Dış politika, ayaküstü demeçlerle yapı- lacak bir şey değildir.'" ABD bile 'Paralel değil' demişti Erdoğan'ın Kıbns ile Lübnan'ı kar- şılaştırması, diplomasi çevrelerinde bü- yük bir gaf ve Rumlann tezlerine des- tek verir nitelikte büyük bir hata olarak nitelendirildi. Diplomatik kaynaklar, Kıbns'ta Türkiye'nin uluslararası Lond- ra ve Zürih antlaşmalanndan da kay- naklanan garantörlük hakkına dikkat çekerek Kıbns'ta Türklere karşı ger- çekleştirilen katliamlara. buna karşı Tür- kiye'nin yaptığı girişimlere ve son ça- re olarak askeri müdahalede bulunma- sına dikkat çektıler. ABD Dışişleri Ba- kanlığı Sözcüsü Adam Erefi, mart ayın- da Rum gazetecilenn sorulanru yanıt- larken Suriye'nin Lübnan"daki askeri varhğıyla Türkıye'nin Kıbns'taki var- lığuun karşılaştınlamayacağını ve ara- lannda herhangi bir parallelik bulun- madığını belirtmişti. Gazetecilerdenprotesto Lübnan'da Suriye karşıö gazeteci Semir Kesir'in öldürühnesüû pro- testo eden yüzlerce meslektaşı 1 sa- aüik sessiz oturma eylemi yapn. Başkent Beynıfta dün düzenlenen protestoda. ellerinde basın özgüriüğünü sem- boüze eden kalemler taşıyan gazeteciler, yetküileri bir an önce sorumlulan buunaya çagırdL Suriye karşıü görüş- leriyle tanınan Kesir, önceki gün e\1mn önünde otomobiline verleştirilen bir bombanın patlaması sonucu hayatı- nı kaybetmistl Lübnan'damuhalefet Kesir'in suikasta kurban gitnıesinden sorumhıtuttuklan DevietBaşkanı EmD La- hud'un istifasım istedl Bu arada Suriy e suikastla ilgisi olduğu iddialannı yalanladL Suikast Suriye askerierinin Lüb- nan'dan aynhnasmdan sonradüzenlenenükseçhnlerin başlamasmdan 4 günsonragerçekleşmişti. (Fotograf: AFP) Soros 'Devrim' ardından Ukrayna'davakfina ihtiyaç olduğunu söyledi Yuşçenko: Değişimi biz istedik Dış Haberler Servisi - Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko, eski Sövyet cumhuriyetlerindeki olay- lann arkasrnda ABD'nin olduğu ve- ya "para sihirbaa" olarak bilinen George Sorosun finanse ettiği iddi- alannın u o ülkelerin halklannı aşa- ğüamak" olduğunu söyledi. Kiev'de bulunan Soros ise "Uk- rayna'nın geçen yüki Turuncu Dev- rim'den sonra hâlâ demokrasiyi ge- liştirmek için vakfinm yardımına ih- tiyacı olduğunu" belirtti. Soros, ^a- zetecilere yaptığı açıklamada, "Bir demokratik rejim değişiknği yapoğı- nız zaman vakûn çanşmalanna çok ihtiyaçvar. Turuncu Devrim yolun so- nu değilveyapılacak dahaçokiş var" dıye konuştu. 7-8 Haziran'da Türki- ye'ye yapmayı planladığı ziyaret ön- cesinde Anadolu Ajansı'nın sorula- nnı yanıtlayan Viktor Yuşçenko, "Es- ki Devlet Başkanı Akayev gibi insan- lann bu tip şeyleri söyiemesine çok üzülüyorum. Bu tip açıklamalar ka- bul edikmez ve aptalca şeylerdir. Bu tip bir açıklamayı halkunı aşağüama olarak kabul ederim. Çünkü bunlar, insanlann meydanlara gelirken na- sılbir cesaret göstenfiğini anlamryor. Bu insanlan. ne Bush. ne Soros, ne Putın ne de başkası saûn aldı. Bu in- sanlardemokratikdeğtşim istedLBu- nun için ben bahsettiğiniz bu sözleri söyleyenlere, halka ve insanlara da- ha çok saygı duymalan çağnsmda buhuımakistiyorum. Bunlan halkm iradesi olarak görmelerini istiyorum'' dedi. MEHMETAÜTALAT: Korkunun ecele faydası yok ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye, AB'nin Kuzey Kıbns ile "doğrudan tkareti" başlatması durumunda. Rumlann hava ve de- niz limanlannı kullanmasına ızin vermeye ha- zırlanıyor. KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet AK Talat, Türkiye'nin AB'nin talep ettiği Ankara Anlaş- ması'na ek protokolü imzalayacağını belirtir- ken "Burada Kıbns Cumhuriyeti adı olacak Türkiye, Rumlan Gümrük Birliği'ne alacak. Korkunun ecele faydası yok Bu olacak. Ancak biz AB'nin Rumlara nmanjann açüması talep- lerini nasıl göğüsleyeceğiz. Önemli olan bu" di- ye konuştu. Başbakan RecepTayyip Erdoğan 'ın ABD'de BM Genel SekretenKofı Annan ile yapacağı görüşme öncesinde Ankara'ya gelen KKTC Cumhurbaşkanı Talat ve hükümet yet- kililerinin temaslannda bundan sonraki süreç- te izlenecek politika ele alındı. Annan Planı'nın yeni bir çözüm sürecinde "referans" belge ol- ması gerektiği üzerinde durulurken AB'nin Türkiye limanlannın Rumlara açılması talebi- nin, ancak AB'nin Kuzey Kıbns ile doğrudan ticaretibaşlatması durumunda karşüanabilece- ği görüşü benimsendi. Talat NTV'ye yaptığı değerlendirmede BM Güvenlik Konseyi'nin izolasyonlann kaldınlması için verebileceği bir karann son derece önemli olacağım beürt- ti. Bu konudaki engelin Rusya olduğuna dik- kat çeken Talat Rusya'nın Rumlan destekle- mekten vazgeçmesinin sağlanmasının önemi- ne işaret etti. Talat, Rumlann Türk askerieri- nin tamamen çekilmesi, Türkiye'nin garantör- lüğünün sona ermesi ve Rum mallannın geri verilmesi gibi taleplerinin Annan Planı para- metreleri arasında ohnadığını vurguladı. Bu arada, Ankara Anlaşmasf nı AB'nin ye- ni üye ülkelerine genişleten ek protokolün 15 Haziran'da imzalanacağına yönelik haberler Brüksel'deki Türk diplomatlan tarafindan ya- lanlandı.