Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 12 HAZİRAN 2005 PA2AR
HABERLER
Amasya
Tamimi'nin
88. yıMönüımi
• AMAS\A (Cumhuri-
yet)-Amasya
Tamimi'nin
yayımlanmasının 86.
yıldönümü nedeniyle
Amasya'da bir dizi
etkinlik düzenleniyor.
Alatürk'ün Amasya'ya
geldiğı 12 Haziran ile
Amasya Tamimi'ni
yayımladığı 22 Haziran
tarihleri arasında
kutlanan "Uluslararası
Atatürk Kültür ve Sanat
Haftası" kapsamında
Amasya Tamimi'nin
Cumhuriyet'i müjdeleyen
"Milletin bağımsızlığıru
yine milletin azim ve
karan kurtaracaktır"'
ifadesinin yer aldığı 450
metrekare
büyüklüğündekı
Atatürk posteri Amasya
Kalesi'ne asıldı.
Bogaz'da
eylemgünü
• lstanbul Haber Servisi
- Tûrkıye Çevre Kozası
Türk Boğazlan
Gönüllüleri, Türk
Boğazlan ve
Karadeniz'dekı tehlikeli
madde taşımacıhğı
sırasında meydana
gelebılecek kazalann yol
açacağı tehükelere
dıkkatı çekmek amacıyla
bugün teknelerle lstanbul
Boğazfna açılacak.
Eylemle ilgılı basın
toplantısı düzenleyen
Türkiye Çevre Kozası
înisiyatifi Doğa ile Banş
Derneği Baskanvekili
Fahri Türkyılmaz, bugün
baslayacak etkınliğin bir
yıl süreli olacağını
eylemın ardından 6 ay
sürecek imza kampanyası
baslatacaklannı ve 8
mılyon ımza toplamayı
hedeflediklerini bildirdi.
btanburda
hazran saganağı
• tstanbul Haber Servisi
-Istanbul'da dün sabah
saatlerinde etkıli olan
yağış sırasında
Ümraniye'de bir binanın
çatısma yıldınm dtiştü,
Sultanbeyli'de bır evin
çatısı uçtu.lstanbul
Meteoroloji Bölge
Müdürü Mustafa
Yıldınm, sabah başlayan
ve yaklaşık bir saat süren
yağışın özellikle kentin
Anadolu yakasında
Samandıra, Sultanbeyli
ve Sabiha Gökçen
Havaalanı hattında etkili
olduğunu söyledi.
Yoğun yağışın
gerçekleştiği semtlerdeki
bazı ev ve
işyerlerindeyse su
baskınlan yaşandı, bazı
caddelerde ohısan su
birikintileri de trafîğin
aksamasına neden oldu.
Kangal köpeği
belgesel ohıyor
• SI\AS(AA)-
Japonyada ütke
genelinde yayın yapan
MBS televizyon
kanalında yayımlaaan
"Dünyadaki Ev
Yaşarnlan" adlı belgesel
programın yönetmeni
Yoshinon Miyaoka (33),
programının bir
bölümünü, dünyaca ünlü
Kangal köpeklerine
ayırdı Kangal
köpeklerinin anavatanı
Sıvas'a, çekimlerden
önce ön ınceleme
yapmak için gelen
Miyaoka, tç Anadolu
Seçkin Irk Kangal
Köpeği Eğitim ve Üretim
Tesisleri'nden bilgi aldı
ökişiyeVer'
milyonYTL
• ANKARA(AA)-
Sayısal Loto'nun bu
haftakı çekılişinde
kazanan numaralar, "2.
25,28.34, 37,47"
olarak belirlenirken, 6
bilen 5 kişi, 1 milyon
101bın448YTL 15'cr
YKr ikramiye kazandı.
Çekilışte, 5 bilenler 3 büı
179YTL50'şerYKr,4
bilenler24YTL5O'şer
YKr, 3 bilenler ise
3YTL35'erYKr
ikramiye kazandı.
Baro başkanlan, TCY'de Sezer'in tepkilerinin dikkate alınmasını istediler
'EKn de\ietFlZMİR(CuınhuriyetEgeBü-
rosu) - Ege, Marmara ve Akde-
niz bölgesindeki 13 baro adına
yapılan açıkJamada, Başbakan
RecepTayvçErdoğan'ınArne-
rika gezisı sırasında "BüyükOr-
tadoğu Projesi'ne (BOP) destek
olacağE" sözlenne tepki göste-
rildi.Cumhurbaşkanı Ahmet
Necdet Sezer'ın geri gönderdi-
ği TCY'de iktidann anayasa ay-
kın olarak laiklik ılkesıyle öğ-
renım bırliği yasasını zedeledi-
ğını belirten başkanlar ıktida-
nn yeni düzenlemesıyle aynlık-
çı terör Örgütlerinın, mısyoner-
ük etkinliklerinde bulunanlann,
din devletı kurmak ısteyen tari-
katlann önünün açılacağını vur-
guladılar.
Izmir Baro Başkanlığı'nda
ortak açıklama yapan, Izmir,
Aydın, Sakarya, Kocaeli, Mani-
uyarısı• Izmir Barosu Başkanı Nevzat Erdemir, TCY'de yasaya aykın eğitim
kurumu açanlara verilecek cezanın caydıncılık özelliğinin olmadığını
belirterek tasanrun mevcut haliyle yasalaşması durumunda aynlıkçı terör
örgütlerinin, misyonerlik etkinliklerinde bulunanlann ve din devleti kurmak
isteyen tarikatlann önünün açılacağma dikkat çekti.
sa, Antalya, Denizli, Balıkesır, tepkiler nedeniyle geri çekilen
Eskişehir, Uşak, Hatay, Çanak-
kale ve Muğla barolan, Başba-
kan'ın açıklamalannı 'Türki-
ye'nin geleceği için kaygı verici'
olarak yorumJadılar. 13 baro adı-
na açıklamayı okuyan IzmırBa-
rosu Başkanı Nevzat Erdemir,
Türkiye'nin haçh seferlenyle
karşı karşıya olduğunu kayde-
derek "BOFunhedeflerindenbi-
rtsi de Türkrye'dir. Bu nedenle
böyle bir projeye destek otıına-
maz~. Başbakan'ın bu açıkla-
malan kaygı vericidir* dıye ko-
nuştu.
Yürürlüğe gırmek üzereyken
ve bazı maddelen değıştirilen
Türk Ceza Kanunu'nda basın
ve kişi haklannın ıhlal edildığı-
ni ve bu yasaların kamuoyunun
gündemınden kaçınldığını dile
getiren Erdemir tebJikelere dik-
kat çekri.Erdemır, Sezer'inya-
sanın 3. ve 29. maddelerini ge-
ri göndermesırun ardından hü-
kümetın bu yasayı aynen Mec-
lis'ten geçireceğini açıklaması-
nın. hukuk devlefi ilkesinı zede-
leyeceğını söyledı.
TCY ile yasaya aykın eğitim
kurumu açanlara karşı hapis ce-
zasının kaldınlıp yerinepara ce-
zasının getirilmek istendiğini
anımsatan Erdemir, böylece ce-
zalann caydıncılık özelliğinin yi-
tınldiğini, bu rür yerlerin açıl-
ması içm özendirici nitelik ta-
şıdığına dikkat çekti. Erdemir ta-
sanrun mevcut haliyle yasalaş-
ması durumunda aynlıkçı terör
örgütlerinin, misyonerlik etkin-
lıklennde bulunanlann, din dev-
letı kurmak isteyen tarikatlann
önünün açılacağını ve Türkiye
Cumhuriyeti'nin kuruluş ilİce
ve felsefesine aykın yapdanma-
lann önlenmesinin mümkün ol-
mayacağını kaydetti.
Erdemir, devlefın anayasa ve
öğrenim birhği yasasının amaç-
lanna aykın olarak "usa ve bffi-
me" dayah hukuk dizgesini yok
etmesinı amaçlayan unsurlann
etkiniiğıne göz yumulamayaca-
ğını da belirterek, "Tersiııe bir
tutumdaanayasanmveOğrennn
Birtiği Yasası'na aykın biçimde
cumhumetintemeJnitetikierini
tedricibiçimindedeğiştirmeyo-
tunu açmış ohır. Bunun hukuk
titeratüründeld adı anayasaya
karşı hiledir'' diye konuşru.
Tüm kişi ve kurumlan anaya-
sanın temel ilke ve kurallanna
uygun davranmaya. anayasal re-
jüni değiştirmeye dönük giri-
şımlerde bulunduğu izlenimi
vermekten kaçınmaya çağıran
Erdemir, Sezer'in TCY'yi ge-
ri gönderirken yapnğı uyan ve
eleştirilennın dikkate alınması
gerektığıni de söyledi.
PAZAR
GÜVENÜK KONFERANSI
Uluslammsı
ıçın çagrı
tstanbul Haber Servisi - Emnıyet Genel
Müdürlüğü'nün Conrad Oteli'nde
düzenlediği
u
Demokrasi ve KüreseJ
GüvenKk Konferansrnın kapamşında
uluslararası ışbırhğı çağnsı
yapıldı.Konuşmacılann genel
değerlendirme yaptıklan kapanış
oturumunda konuşan Emniyet Genel
Müdürü Gökhan Aydmer, "İşbirtiği,
paylaşım. küresel güvenlik için en başta
geİen şart Çağmuzda duran şey,
düşüyor demektir. Mutiaka yeni
şartiara uygun oiarak «üvenlik
konusunda yeni ihtiyaclan karşılayacak
araşümıalann yapıİması ve işbiriiğiyfc
uygulanması gerekir" dedi.ABD'nin
Ohio eyaleti Kamu Güvenlığı
Departmanı Müdürü Kenneth L.
MorckeL Türk Emniyet Teşkilatıyla
ilışkilennın 6-7 yıl öncesine
dayandığını anlatarak "11 Eytül, bize
hicbir şey öğretmediyse. en azmdan
biriikte caiısmanın ne kadar önemli
olduğunu öğretti. Atatürk yıDar önce
'Yurtta banş, dünyada banş' demiş.
Umarun biriikte çahşarak dünyada
banşj yaratacağız" ıfadesini kullandı.
Konferans protesto ediMi
Beşiktaş'takı Demokrasi Anıtı önünde
bir araya gelen Irak'ta Işgale Hayır
Koordinasyonu üyesı bir grup,
konferansı protesto etti. Grup adına
yapılan basın açıklamasında, " Bu
konferansuı sonucunda haOdann değO,
emperv'anstierin ve işbirtikçi
iktidartarm çıkaıiannı koruyan
karartar ahnacakür'" deruldı.
Kretschmer, TE1V1A Vakfi ve İŞKUR'un Artvin'de uyguladığı, AB tarafindan desteklenen proje hakkında bilgi akü.
Ancılıkyenidenumutoluyor
TARKA.N TEMUR
ARTVİN-Avrupa Komısyonu Tür-
kiye Delegasyonu Başkanı Büyükel-
çi Hans Jörg Kretschmer, AB tara-
findan desteklenen, IŞKUR ve TE-
MA Vakfi'nca uygulanan "Artvin'de
tşsizlere Ancılık Öğreterek İstihdam
Yaratma Projesi
r>
çalışmalanm TE-
MA \'akfı Başkanı Nihat Gökyiğit
ile biriikte mceleyerek proje sorum-
lulanndan bılgı aldı.
TEMA Vakfi Başkaru Gökyiğit.
doğadakı türlenn 140 tanesının her gün
yok olduğunu belirterek "Artvin-Ca-
mib'de (MacaheJ) üretilen saf Kafkas
krah'çe an üretiminin bölge halkı için
önemli bir geUr kaynağı olacak. Aynı
zamanda bölgede doğal yaşanu ko-
ru> acağı gibi, bölge ekooomisinin kal-
kmmasuıa da model ohışturabflir "de-
dı. TEMA Vakfi Ancılık Projesi So-
rumlusu Ziraat Mühendısı Ahmet In-
d, geçmışte yanlış tanm ve hayvan-
cılık politıkalanyla kraliçe an ve bal
üretıminin yetkin kişilerce yapılma-
mış olmasının ağır sonuçlan olduğu-
nu \ıırgula\ arak "TEMA'nm,uzman-
lar eşliğinde düzenlediği 3 ayük kurs-
larb kursi>erierini bffinçü üretitilerola-
rakyetiştirdiklerine'" dikkat çekti. üı-
ci, "1990-2000 \illan arasuıda, ancı-
uk eğhimi aunanuş kö>1ülere an da-
ğıûmı son derece yannştL Bölge hal-
kma 700 bin koloni dağıtüdı, koloni-
lerdağikfa. Dağıulan an saghksız, köy-
lü eğitimsizdi. Uygulama, Anadolu
insanının 'ancıhktan para kazanabı-
lirim' umudunu kırdı" dıye konuşru.
Inci, TEMA"nın özvenli çahşmalany-
la eğitimli ancüar yetıştınlerek geç-
mişte yasanan kötü deneyimlerin izi-
ni sileceklerini ve ancılığın, ekono-
mik getirisi yüksek bir alan olduğu-
nun bölge halkına anlatılacağnıı vur-
guladı.
A\Tupa Komisyonu Türkiye Dele-
gasyonu Başkanı Büyükelçi Hans
Jörg Kretschmer, Nıhat Gökyiğit baş-
kanlığında TEMA'nın Arrvin-Camı-
li bölgesindeki projelerinin, üstün bır
çabanın ürünü olduğunu ve sürdürü-
lebilmesi için desteklenmesi gerektı-
ğıni söyledi. Kretschmer, "Projeieböl-
ge halkına gelir sağla>arak eşsizdoğa-
ya sahipCamiü korunmak Yerelhalk,
bö^enin 'mütevazı' olarak nırizme
açıfanasmı istiyor. Bu eşsiz doğa hari-
kasmda v^avgm turizm faalrveüeri >>•
\aa etid >aratabilir
r
'dıye konuştu.
'BabalarOpemsyonu 'nda tutuJdananişadatnı, avukatTorun u öUürmeyeazmettirmektendecezaevinegirmişti
Hasan Nehir evînde öldürüldütSKEJVDERUV (Cumhuri-
^-Uv-uşturucu kaçakçısı Meh-
met Afi Yaprak ile biriikte Ga-
ziantep Barosu'na bağlı avukat
Burhan VeK Torun'u öldürme-
ye azmettirmekle yargılanan ve
12 Eylül darbesi sonrası "Baba-
larOperasyonu"nda tutuklanan
Hasan Nehir(73) dün Hatay'ın
Iskenderun ilçesindeki yazlı-
ğında öldürüldü.
Gaziantepli ışadamı Hasan
Nehir, bır süredır Iskenderun'a
bağlı Gökmeydan beldesınde
Esenkent Sitesi'nde kendısıne
ait yazhkta kahyordu. Hasan
Nehir, dün künliği belirsiz ki-
şilerce uğradığı sılahlı saldın
sonucu öldü.
Akaryakıt istasyonu işleten,
inşaat ve turizm sektöründe fa-
aliyet gösteren bazı şirketlenn
sahibi olan Hasan Nehir'in adı
ilk olarak 1970'li yıllarda sılah
kaçakçısı Ibrahim Tekmen'ın
ifadelerinde geçti. Telemenuı
1972 yüında asken savcıya ver-
dığı el yazıh ıfade, 1980 Ekim
ayında UğurMumcu'nun köşe-
sınde yayımlandı. Telemen, ifa-
desinde Nehir'le ılgili olarak şu
bilgilen verdi:
"Ömer ve Hasan Nehn* kar-
deşkr.tstanbul Be>azıftaki Ra-
darveTopkapıoteJİerisanibidir-
ler.Veotefleriniadetakaçakçıyu-
VBSIgibikuOanuiar.Yaz kışotet-
leri Arap ve tranh kaçakçılarla
dohıdur. 1971 başlannda benim
ihbanmlaAnkara'da 500 kilog-
ram esraria beş kişi suçüstü ya-
kalandL Örtbas oldu_. 1972 >>
hortalannda küllhetiimiktar-
da silahıiçerisoktular. Bunlarm
dışandaki adamı da Bekir Çe-
lenk'tir. Münih'te oturur."
1970'h yıllarda Gazianteps-
por Kulübü Başkanlığı'nı da
>r
ürüten "Babalar Operasyo-
nu"nun ardmdan 4 yıl tutuklu
kalarak 3 Ocak 1988'de tahliye
edildi. 1997 yılında avukat Bur-
han Velı Torun'u öldürmeye az-
mettirmek suçundan 12yıl6ay
hapis cezasına çarptınlan Nehir,
Şartla Salıverme ve Cezalann
Ertelenmesi Yasasf ndan yarar-
lanarak tahliye edildi.
Nehir'in Gaziantep E Tipi
Cezaevi'nde tutukluyken "^f-
yerlerini taümaünca çahşnrma-
yan" oğlu Serdar Nehir'i öldürt-
mek için 11 kişiyi kiraladığı or-
taya çıktı. Nehir 12 Şubat
2005'te Gazıantep'te uğradığı si-
lahlı saldın sonucu bacağından
yaralandı. Nehir'in diğer oğlu
Ömer Nehir de Italya'da uğra-
dığı saldın sonucu yaşamını yi-
tirmiş, aracı yakılmıştı.
Başhekimlere 'tam
gün' geri dönüyor
ANKARA(ANKA)-
Başhekimler, il sağlık
müdürleri artık mesaıle-
rinin tamamım kamuya
ayıracak. Muayenehane-
sı olan doktor, başhe-
lomlik ya da il sağlık
müdürlüğü yapamaya-
cak.Sağlık Bakanlığı
Müsteşan Necdet Ünü-
var, başhekimlik ya da il
sağlık müdürlüğü yapa-
cak doktorlann özel mu-
ayenehane açma hakkı-
nuı elınden alındığını
söyledi. Sağhk Persone-
ünın Tazminat ve Çalış-
ma Esaslanna Dair Ka-
nun'un 4'üncü madde-
sınde değişıkliğin
TBMM Sağlık Komis-
yonu'nda kabul edildiği-
ni annnsatan Ünüvar, ya-
pılan değişiklik ile baş-
hekim ve diğer
yöneticilerin yasa çıktık-
tan sonra 3 ay içinde
muayenehanelerini
kapamak durumunda ol-
duğunu belirtti.
Kızılay
137yaşında
Türkiye Kıalay
Derneği'nin 137. kuruluş
yıldönümü dolayısryla
Kızüay Genel Başkanı
Tekin Küçükali ve
yönetim kurulu üyeleri,
Taksün'deki
Cumhuriyet Anıö'na
çelenk koydu. Küçükali,
yapüğı kısa konuşmada,
"Kıztlaj'uı 137. kuruluş
vıldönümü, dünyaya
banşuı gelmesi dikğiyle
hepimize kutlu olsun"
dedL (Fotoğraf: AA)
ORHAN BURSALI
Nâzım, Vatan Hainir
Menderes
Tiyatro temsili sunan bir öğrenci, Nâzım Hik-
met'in "ahval ve şerait" (durumlar ve koşullar) kar-
şısında her daim taze olan Vatan Haini şiirini
okudu ve bu şiirden alınan savcının şimşeklerini
çekti ya.. Büyük Şair, şiirinin girişinden de bilin-
diği gibi, kendisi hakkında bir Ankara gazetesin-
de çıkan haber üzerine kaleme sanlmış ve duy-
gulannı, öfkesini, derin vatan sevgtsini gürül gü-
rül kâğıda akıtmıştı:
"Nâzım Hikmet vatan hainliğine devam ediyor
hâlâ I 'Amerikan emperyalizminin yan sömürge-
siyisiz' dedi Hikmet". Bir Ankara gazetesinde
çıktı bunlar, üç sütun üstüne, kapkara haykıran
puntolarla.
Vatan çiftliklerinizse/ kasalannızın ve çekdef-
tehen'nizin içindekilerse vatan /Vatan, şose boy-
lannda gebermekse açlıktan/ vatan, soğukta it
gibi titremek ve sıtmadan kıvranmaksa yazınl...
I vatan mızraklı ilmühalse, vatan polis copuysa,
ödeneklerinizse, maaşlarınızsa vatan,/ vatan
Amerikan üslen, Amerikan bombası, Amerikan
donanması topuysa,/ vatan kurtulmaksa kok-
muş karanhğımızdan, Iben vatan hainiyim./ Ya-
zın üç sütun üstüne kapkara haykıran puntolar-
la: Nâzım Hikmet vatan hainliğine devam ediyor
hâlâ"
Bugün, Amerika'nın siyasi, dini ve ekonomik
destegiyle ayakta durabileceklerinin hesabını ya-
panların ve bu emperyalıst ülkenin Ortadoğu
planlanna Türkiye'yi alet etmek için yol yordam
arayanlann bitmeztükenmezliği karşısında, genç-
lik Nâzım'ın bu şiiriyle haykırmayacak da ne ya-
pacak!
• • •
Büyük Şair'in, gazete haberinden yola çıkarak
yazdığı bır şiir daha var: "Gerileyen Türkiye ya-
hutAdnan Menderes'e öğütler".. Bu şiir de gün-
cel mi güncel! Hürriyet başyazan Oktay Ekşi'nin,
bu hükümetin basın özgürlüğünü kısıtlayan ce-
za yasasını kabul etmesine karşı çıkarak "Men-
deres dönemini" anımsatan mektubunun yol
açtığı tartışma ortamında, bu şiiri yeniden oku-
makta yarar var.
Şiirin öyküsü Haluk Oral ve M. Şeref öz-
soy'un ses getiren araştırma-anı kitabı "Erol Gü-
ney'in Ke{n)disi"nde (YKY) anlatılıyor.
Nâzım Hikmet, New York Times gazetesinde
29 Aralık 1954 tanhindeyayımlanan "Türkiyege-
ri gidiyor" başlıklı makaleyi okur. Makalede (ori-
jinali kitapta var), Adnan Menderes'in basın hür-
riyetini yok ettığı, basında kendisini eleştirenleri
hapse attığı, siyasi muhalefeti ezdiği, grev hak-
kını tanıyarak iktidara geldiği halde işçi sendika-
lannı kapattığı ve 556 üyesini hapse attığı, bu du-
rumun Türkiye'nin Batılı dostlannda mutsuzluk
yarattığı belirtilmekteydi..
Nâzım Hikmet, bu makaleyi okuduktan sonra
işte aşağıdaki şiiri yazmış (*)
Şaşkınlığın bu kadarına doğrusu ya pes,
Bindiğin dalı kesiyorsun Adnan Menderes.
llle de asıp kesmek geliyorsa içinden
Ezmekte devam et Banşçılan, ama sen
Mesela Yalçın 'ı da tıkıyorsun deliğe (1)
Ihtiyarcık sana azıcık cilve yaptı diye.
Git, koş, elini öp, af dile, yüzünü güldür,
O, yalnız altın kafeslerde öten bülbüldür,
O, matbaalaryıktınp, kitaplar yaktıran, (2)
O, büyük demokrat, o hürriyetçi kahraman,
Moskova'yı atomlayalım diyen diyen insan-
cı...
Kendine acımazsan bize birparça acı,
A be Adnan Menderes böyle bir dal kesilmez,
Böyle şaşkınlıklann sonu da iyi gelmez...
Şu muhalefetle de alıp veremediğin ne?
Niye öyle hışımla yürüyorsun üstüne?
Kore'ye askergönderdin de "Hayır" mı dedi?
"Kan aktı hesabı sorulmalıdır"mı dedi?
Orduyu emrimize verdin ses çıkardı mı
"Olmaz olsun"mu dedi Amerikan yardımı?
Feryat mı etti "Istiklâl elden gıtti!" diye?
Zavallı, stmsıkı sanlmış demokrasiye:
"Başvekil merasimsiz karşılanmalı" diyor. (3)
Bir de bazen coşarak: "Hayat pahalı" diyor.
Bu Aksoylu muhalefeti ezilirgörmek
Türk'ün Batılı dostlannı pek üzüyorpek. (4)
Şaşkınlığın bu kadanna doğrusu ya pes,
Bindiğin dalı kesiyorsun Adnan Menderes.
Hani, her işte bizden ömek alacaktın ya?
Hürriyet nizamına sâdık kalacaktın ya?
Vâdettin, tanımadın işçinin grev hakkını.
O hakkı bizim tanıdığımız gibi tanı.
Elli istiyoriarsa ateş aç, sonra beş ver.
Ama ufak tefek grevlerde anlayış göster.
Sendika liderierinizin birçoğu zaten
bizde olduğu gibi emir alır polisten.
Niye telâşlanıp kaybedersin vekannı?
Hem de kırarsın liderierin itibannı?
Şaşkınlığın bu kadanna doğrusu ya pes,
Bindiğin dalı kesiyorsun Adnan Menderes
Senin bindiğin dallar ve bindiğimiz dallar,
Unutma bu dallardan başka asıl ağaç var,
öfkeyle homurdanan yan çıplak, yan aç,
bizi silkip atmaya fırsat kollıyan ağaç...
(1) Adnan Menderes, tevkif ettiği gazeteciler ara-
sında Hüseyin Cahit Yalçın'ı da hapse attı.
(2) 1945 yılında Tan gazetesi başta olmaküze-
re birçokgazete dergimatbaasıyıkılıpyağma edil-
miş, meydanlarda kitaplaryakılmıştı. Bu faşist ve
polis sürülerine "ileri" emrini Yalçın vermişti.
(3) Burjuva muhalefet ve gazeteleri ve partile-
ri, Adnan Menderes 'e Istanbula filan gelip gidiş-
lerinde merasim yapılmasına itiraz ediyoriar.
(4) New-York Tayms yazısını şöyle bitiriyor:
"Bu durum Türkiye'nin Batı'daki dostlannı keder-
lendirmektedir."
(*) Şiiri dipnotlarıyla gönderen dostum Haluk
Oral'a teşekkür ederim. Nâzım'ın esınlendiği ma-
kale, Erol Güney'in Türkiye'den aynlmasına neden
oldu. Güney, Fransa ve ABD'ye gitti ve şimdi Isra-
il'de yaşıyor. Kitabın yayımlandığı tarihte Istanbul'a
gelerek anılannı yinelemişti. Erol Güney, kitapta
özetle olayı şöyle anlatır: "Sanırım hükümet bu
başyazının New York Times'ın Ankara muhabiri
Welles HangenVn verdiği haberiere dayandığını
düşündü. Ben de Hangen'in yakın arkadaşıydım,
onunla Türkiye'nin siyasal durumu hakkında çok
konuşurdum. Bu durumda herhalde benim de şu
veya bu şekilde New York Times'ın Menderes 'e hü-
cumunda rolüm olduğu sonucuna vardılar."
[email protected]