Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2 MAYIS 2005 PAZARTESİ 8 IŞÇI BAYRAMI TURKIYE Istanbul PB 18 Sinop Edirne PB 22 Samsun Kocaeli PB 19 Trabzon Çanakkale PB 20 Giresun îzmir B 23 Ankara Manisa B 23 Eskişeh Y 15 Adana PB 24 Y 13 Mersin PB 22 Aydın B 2 6 Konya _Y 12 Diyarbakır Y 21 JT 12 Şanhurfa PB 23 Y 14 Mardin Y 20 Y 14 Siirt Y 19 Y 13 Hakkâri Y 15 Denizli PB 21 Sıvas Zonguldak Y 14 Antalya PB 24 Kars Y 9 Van Y 15 Y 11 Butun bolgelerımız parçalı ve nok bulutlu, Karadenız, lç Anadolu, Doğu Akdenız'ın ıç ke- sımlerı Guneydoğu Anadolu'nun doğusu ıle Doğu Anadolu sağanak ve gok gurultulu sağa- nak yağışlı geçecek Ya- ğışiar orta ve Doğu Ka radenız'ın ıç kesımlerı, lç Anadolu'nun kuzeydo- ğusu ıle Doğu Anado- lu'da etkılı olacak DIŞ MERKEZLER Oslo Helsinkı Stockholm Londra Amsterdam Brüksel Parıs Bonn Y Y Y Y Y Y Y PB 12 10 14 20 19 22 25 29 Münih PB 24 Zürıh Behın Budapeşte Madrıd Vıyana Belgrad Sofya Roma Atına HB PB PB PB PB PB B PB 28 26 26 27 23 21 22 23 PB 28 Şam Moskova Aşkabat Astana Taşkent Bakû Bişkek Tiflis Kahire Y Y PB B Y Y Y PB 12 30 13 29 22 25 15 27 PB 21 0Açık f Parçalı bulutlu Sıslı lutlu k Çok bulutlu • Yağmurlu Kartı G°k gurultulu Varoluş Sınavı • Baştarafı 1. Sayfada noktaya gelmek, bağışlanmayacak bir aymazlığı sergilemektedir. • Ne var ki Osmanlı İmparatoılugu çağdışı bir clin devletiydi, şcfiat huku- kuna dönük bir düzene sahipti, miadı dolmuştu, Türkiye Cumhulriyeti laik hukuk düzenini kurınuş, ulııs devle- tini yapılaştırmış bir diizeydedir, AB'ye üye olabilecek yasal kurumlaş- masıııı gerçekleştirmiştir. ABD'den esen rüzgârlaıla iktidar güçleri "llımlı Islam Devleti Modeli" üzerine bir tasarımdan söz açsalar ve birtakım girişimleri öngö*rseler de Türkiye'nin çağdaş potansiyelleri bu- na geçit vermeyecektir. Yıkılış ve parçalanış dönenıindeki Osmanlı Devleti ilc bugünk(i laik Tür- kiye Cumhuriyeti arasındaki farklar- la benzerükler iyi lartılnıalıdır. Atatürk'ün milletle el cle kurduğu laik Türkiye Cumhuriyeti'^ıin bir va- roluş sınavı karşısında bulundugu da aşikârdır. CurYihuriyet YURTTAKİ KUTLAMALAR Tandoğan Meydanı'ndaki 1 Mayıs kutlamasında binlerce yurttaşAKP ve ABD'yi protesto etti Emekçilerden uyarı ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - 1 Mayıs Işçi Bayramı, Anka- ra'da Tandoğan Meydanı'nı doldu- ran binlerce emekçi tarafından coş- kuyla kutlandı. Yaklaşık 10 bin ki- şi halaylar ve türküler eşliğinde AKP hükümetinın politikalannı protesto etti. Tandoğan Meydanı'ndaki 1 Ma- yıs kutlamalarına katılan işçi ve me- mur sendikalan, sivil toplum örgüt- leri ile bazı siyasi partilerin üyele- ri, sabah saatlerinde Demirtepe'de toplanmaya başladı. Katılımcılar buradan Tandoğan Meydanı'na 2.5 saat süren bir yürüyüşün ardından ulaştılar. Katılımcıların meydanda- ki yerini almalarının ardından sen- dika başkanları yurttaşlara seslen- di. llk konuşmayı yapan Genel-lş Sendikası Genel Başkanı Mahnıut • Coşkulu kalabalık 1 Mayıs'ı halaylar ve türkülerle kutlarkcn pankart, döviz ve sloganlarda AKP hükümetine yönelik eleştiriler yer aldı. Sendika tcmsilcileri de yaptıkları konuşmalarda, iktidarı "cmekliye, asgari ücretliye, köylüye, esnafa karşı" olmakta suçladılar. Seren, tünı Türkiye'de binlerce emekçinin işsizliğe, yoksulluğa ve baskılara karşı alanlara çıktığını söyledi. AKP iktidarı tarafından uy- gulanan politikaların "açlık ve yoksulluk olarak geri döndüğü- nü" vurgulayan Genel-lş Sendika- sı Genel Başkanı Seren, çözümün tüm emekçilerin birleşmesinden geçtiğini söyledi. 'Siyasi işgal sürüyor' Petrol-Iş Ankara Şubesi Başkanı Mustafa Ozgen, Türkiye'de ve çev- resinde emperyalizm ve küreselleş- me maskesi altında "siyasi işgalle- rin sürdürüldüğünü" kaydetti. ABD'nın tüm dünyanın gözü önün- de Irak'ı işgal ettiğinı belirten Öz- gen, "ABD emperyalizmi kirli el- lerini Ortadoğu'dan çekmeli, böl- gede barış ve demokrasi tesis edil- melidir"dedi. AKP iktidannın ABD'nin lncir- lik Üssü'nü lojistik merkez olarak kullanmasına izin verdiğini anımsa- tan Özgen, "Bu karar ABD işga- line ortak olma kararıdır. Bu ka- rardan vazgeçilmeli ve bütün üs- ler kapatılmalıdır" diye konuştu. Özgen'in sözleri sık sık "Kahrol- sun ABD emperyalizmi" ve "Ka- til ABD, işbirlikçi AKP" sloganla- rıyla kesildi. Hükümetin yürüttüğü ekonomi politikalannı da eleştiren Özgen şöyle devam etti: "Artık takke düşmüş kel gö- rünmüştür. Bu uygulamalar, ül- kemizi bağunlı hale getirecek, ül- ke emekçilerini köle yapmaya dö- nük uygulamalardır. Biz asla kö- le olmayacağız. Bu topraklar ha- inleri, işbirlikçileri çıkarmıştır a- ma.. onlara karşı direnenleri de çıkarmıştır." TMMOB Genel Baş- kanı Mehmet Soğancı da, hüküme- tin yürüttüğü sosyal ve ekonomik programlann IMF ve Dünya Banka- sı kaynaklı olduğuna dikkat çekti. ırmeye karşı birlikte hareketettiler• Zonguldak'ta işçildr, "Madenler halkındır satılamazt' sloganları atarken Seydişehir'de alümjnyum tesislerinde çalışan işçiler Çelilf- İş Sendikası önünde toplanarak 3eyit Harun Bulvan'na kadar sbganlarla yürüdüler. Yurt Habcrleri Servisi - 1 Mayıs İşçi Bayramı yurt genelinds: coşkuyla kutlandı. Miting alanlarındaki konuşmalarda AKP hükümetine yüklenilerek özelleştirme poli- tikaları eleştirildi. İZMİR: Gündoğdu Meydanı'nda gerçek- leştirilen coşkulu mitinjşe 30 binin üzerinde yurttaş katıldı. Miting alanına ilk olarak sen- dikaların ardından siyafsi partilerin alınaca- ğını belirleyen tcrtip ko^mitesinin kararı DE- HAP'lılarca çiğnendi. Slogan atan grup, aradan 1. Kordon'a ginneye çalıştı. Düzen- lenıe kurulunun uyarıli grup, polislere üstlerin Çıkan tartışmada polis Katılımcılar, "Yaşasın 1 Mayıs", "Yaşasın sınıf dayanışması", "ABD uşağı olmayacağız", "Vur vur inlesin AKP dinlesin","KatilABD, işbirükçiAKP" sloganlarıyla AKP iktidarını veABD politikalannı protesto ettiler. "işsizliğe, yoksulluğa, sayaşa ve işgale hayır", "Üreten biziz, yöneten de biz olacağız" pankartları taşıyan göstericiler, marşlar eşliğinde yürüdüler. Yürüyüş sırasında DEHAP pankartı arkasındaki bazı kişiler Öcalan lehine slogan attılar. Erdoğan 9 ı çeşitli hayvanlara benzeten karikatürlerin yer aldığıpankart açıldı 'Çizilmiş karikatürün davası olmaz' nna aldırmayan aratmak istemedi. taşlayan grup ikiye ayrıldı. Cumhuriyet Alanı'ndakilerle 1. Kor don'a giren DHHAP'lı polislerden bazıları tas arın arasında kalan lardan yaralandı. DİYARBAKIR: Kut|mıalar için tertip ko- mitesinin istcdiği tstasyon Meydanı yerine, valilikçe kentin 12 kilometre uzağındaki fuar alanı tahsis edilince geı|gin anlar yaşandı. Ur- fakapı'da toplanan yaklaşık 3 bin kişi Dağka- pı'ya doğru yürümek isjtedi. Abdullah Öca- lan lehine atılan slogartlar gerginliği arttırdı. Polis, kutlamanın yasadışı eylemc dönüştü- ğünü belirterek grubun dağılmasını istedi. Buna karşın kitle Dağkapı'ya yürümekte ıs- rar etti. Yürüyüşe izin Yerilmemesi üzerine topluluk parkta oturmal eylemi yaptı. 3 saat süren bckleyiş, açıklamalarla son buldu. MERSİN: Kutlamalar öncesinde polis yet- kililcrı ıleTAYAD'hlariarasında "Tecritte 118 ölüm var.Tecrit kaldırılsın" yazılı pankart nedeniyle tartışma çıktj. TAYAD'lıların 20 da- kikalık oturma eyleminlin ardından polis pan- kartla yürümelerine izin verdi. Geçmiş yıllara oranla daha fazla Türk bayrağının taşındığı yürüyüşte DEHAP korjejinde zaman zaman Öcalan lehine sloganla;r atıldı. BATMAN: Kutlam^larda terör örgütü PKK lehine slogan ataıjı 7 kişi gözaltına alındı. TRABZON: 6-8 Nisan'daTAYAD'lılan linç etme girişimleriyle gerginliğin doruk noktası- na ulaştığı Trabzon'dakfi 1 Mayıs kutlamalan geçmiş yıllara göre dar^a coşkulu geçti. Cum- huriyet Caddesi'nden belediye önüne kadar gerçekleştirilen yürüyüşe binlerce kişi katıldı ŞANLIURFA: Topçu Meydanı'ndaki kutlamalara katılım a^ olunca devreye ço- cuklar girdi. Parklardan getirilen çocukların ellerine pankartlar ve dövizler verildi. ZONGULDAK: Istısyon Mcydanı'ndan yürüyüşe geçen gruplar sık sık "Madenler F1RAT KOZOK ANKARA - 1 Mayıs İşçi Bayramı Anka- ra'da renkli kutlamalara sahne oldu. Henüz yürüyemeyen çocuklardan yaşlılara kadar binlerce kişi Tandoğan Meydanı'nda toplan- dı. Mitingden yansıyan izlenimler şöyle: f* Ankara'da son günlerdeki yağışlı hava- nın yerini güneşe terk etmesi nedeniyle 1 Ma- yıs kutlamalarına katılım beklenenden fazla oldu. Bazı yurttaşlar nıitinge bebeklerini de getirdiler. • TÜMTİS üyesi işçilerin ilköğretim ça- ğındaki yaklaşık 50 çocuğu da ellerinde ba- lonlar ve pankartlarla yürüyüşe katıldı. v v • Cumhuriyet okurları da kendi pankart- lan ile mitingde yer aldı. \/ Gazetemiz çizeri Musa Kart'ın karika- türüylegündemegelentartışmalarmitingede damgasını vurdu. Halkevleri'nın hazırladığı "Çizilmiş karikatürün davası olmaz" ya- zılı pankartta Başbakan RecepTayyip Erdo- ğan'ı çeşitli hayvanlara benzeten karikatürler yer aldı. Liseli gençler tarafından taşınanpan- kartta ise üzerinde "Parasız eğitim hakkı" ve "Sınavsız üniversite" yazılı trene, Başba- kan'a benzetilen bir inek bakarken temsil edil- di. ^ Mitinge Haklar ve Özgürlükler Cephe- si pankartı altında katılan bazı kişilerin üniforma giydikleri gözlendi. •• Yırtık ve boyalı elbiseleri, lastik ayak- kabıları ve çimento torbasından yaptığı şap- kayla katılan bir yurttaş, üzerinde kendi yaz- dığı şiirlerin bulunduğu pankartıyla görenleri hüzünlendirdi. Çalışma Bakanı Murat Başesgioğlu, AKP'nin isteğini mesajında da dile getirdi 'Alanda değil salonda kutlayın' ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Çalışma ve Sosyal Gü- venlik Bakanı Murat Başesgioğ- lu, 1 Mayısların çalışma yaşamı- nın sorunlanyla ilgili çeşitli lop- lantı, seminer, panel ve buna ben- zer aktivitelerle kutlanması ge- rektiğini düşündüğünü bildirdi. 1 Mayıs dolayısıylayayımladı- ğı mesajda, "Tüm dünyada, kü- reselleşme denen olgunun etki- sinin gün geçtikçe daha fazla hissedildiğini" belirten Başesgi- oğlu, bu olgunun, çalışma yaşa- mını da etkilediğini ve bugüne kadar kabul gören standartların değişmesine neden olduğunu kaydetti. Başesgioğlu mesajında, yenı İş Yasası, Sosyal Güvenlik Kuru- mu Teşkilatı Yasası, Türkiye İş Kurumu Yasası, Bağ- Kur Yasa- sı, Sosyal Sigortalar Kurumu Yasası ve Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Yasa'nın ça- lışanlara daha sağlıklı, güçlü ve etkin hizmet verebilmek için çı- karıldığını ileri sürdü. 1 Mayıs'ın, Türkiye'de ve dün- yada uzun yıllardır çalışanların hak arama sembolü haline geldi- ğıne dikkati çeken Başesgioğlu şunlan kaydetti: "Çahşma haya- tını daha ileri seviyelere getire- bilmek için diyalog ve işbirliği içinde çalışmalarımızı sürdür- memiz ve sorunlarımıza hep birlikte çözüm üretmemiz ge- rekmektedir. Bu nedenle 1 Ma- yısların çalışma yaşamının so- runlanyla ilgili çeşitli toplantı, seminer, panel ve buna benzer aktivitelerle kutlanması gerek- tiği düşüncesindeyim." halkındır satılamaz BOLU: Kardelen S sloganları attılar. neması önündeki kut- lamalara yaklaşık 200 kişi katıldı. SEYDİŞEHİR: Altfminyum tesislerinde çalışan işçiler Çelik-lş Sendikası önünde toplanarak Seyit Harı sloganlarla yürüdület nı Muharrem Oğuz ADANA : Yaklaşı ın Bulvan'na kadar . Sendika Şube Başka- bildiri okudu. i. 8 bin katılımcı Mi- mar Sinan Kültür Me rkezi önünde toplan- dıktan sonra yürüyüş milletvekilleriyle ve ;ok kalabalık olarak katılması da gözlerden kaçmadı. e geçti. CHP'ninse Fransa'da gösteriler Türkiye karşıtı eyleme dönüştü Dünyada büyük coşku Rusya'da yüz binlerce komünist sokak- ları doldurdu. (Fotoğraf: REUTERS) Dış Haberler Servisi - Bütün dünyada milyonlarca kişi dün 1 Mayıs tşçi Bayra- mı'nı kutlarken Fransa'daki gösteriler, "Türkiye'ye ve Avrupa Birliği Anayasa- sı'na hayır" eylemine dönüştü. Aşırı sağcı Ulusal Cephe'nin lideri Je- an Marie Le Pen, partisinin düzenlediği ve 3 bin kişinin katıldığı gÖsteride yaptığı konuşmada AB Anayasası'na "evet" kam- panyası yürüten hükümeti ve diğer parti- leri suçladı. Le Pen, "Halkı kandırıyor- sunuz. Fransa'yı, egemenliğini, kimliği- ni ve özgürlüklerini satıyorsunuz" dedi. Göstericiler, "Anayasa+Türkiye: Hayır, Fransa'yı koruyacağım" yazılı pankart- lar taşıdı. Almanya'nın çeşitli kentlerinde düzen- lenen gösterilerde Başbakan Gerhard Schröder'in uyguladığı ekonomik politi- kalar protesto edildi. Avusturya'nın başkenti Viyana'da ana muhalefetteki Sosyal Demokrat Parti'nin (SPÖ) düzenlediği gösteri, muhalefetin hükümetle hesaplaşmasına sahne oldu. Belediye Sarayı önünde toplanan 110 bin kişiye hitap eden SPÖ üyesi Belediye Baş- kanı Michael Haeupl, Halk Partisi (ÖVP) ile aşırı sağcı Avusturya'nın Geleceği için Birlik (BZÖ) hareketinden oluşan koalis- yon hükümetinın ülkeyi yönetemediğini savuııdu ve erken seçim çağnsmda bulun- du. Rusya'nın başkenti Moskova'da yüz binlerce komünist, işçi ve muhalif sokak- ları doldurdu. GUNDEM MUSTAFA BALBAY • Baştarafı 1. Sayfada ri tutacak mı? Irak operasyonunda istediklerimizi verecek mi? 11 Aralık 2002'de gerçekleşen bu görüşmeden Bush yönetimi şu sonucu çıkardı: Erdoğan'ın genel başkanlığındaki AKP, bize her türlü desteği verecek! Ancak süreç böyle gelişmedi. Aradan geçen uzun, iniş çıkışlı dönemden sonra bugünlerde Er- doğan-Bush ilişkileri yeni bir dalgalanmadan ge- çiyor. Bush yönetimi artık söze değil, öze bakıyor. Erdoğan'ın mayıs ayında ABD'ye gitmesi söz konusu. Bunu, Bush'la görüşme yaparak taçlan- dırmak istiyor. Ama Bush yönetimi "taç" yerine "taş" diyor, atıştırıyor: - Tamam görüşün de, konu ne? Bunun Türkçesi şu: Arkadaş, ABD'ye şöyle çok güçlü bir mesaj ver, istediğimiz izinleri çıkar. Sonra randevuya baka- lım! • •• Erdoğan'ın bu anlamda son bir hafta içindeki jestleri şöyle özetlenebilir: 1- Partisinin grup toplantısında güçlü bir ABD vurgusu yaptı. 2-ABD'nin Incirlik'i kullanması için uzatılan ka- rarnamenin anlamı genişletildi. 3- Erdoğan, Israil gezisini gerçekleştirdi. Erdoğan'ın, ABD ile stratejik ortaklığın altını üs- tünü çizdiği 27 Nisan günü, ABD Dışişleri Bakan- lığı'nın terör raporu yayımlandı. Raporda PKK te- rör örgütleri arasında sayıldıktan sonra hedefi şöy- le açıklandı: - Bağımsız ve demokratik bir devlet kurmak! Terörle demokrasi sözcüğü aynı raporda! ABD'nin Ankara Büyükelçiliği açıklamayla du- ruma açıklık getirdi: Türkiye'nin terörle mücadelesine en büyük des- teği biz veriyoruz. O tümce örgütün hedefi olarak vurgulanmıştır! Acaba Usame Bin Ladin'in de hedefi böyle açıklanıyor mu? Yeri çjelmişken vurgulayalım; Kuzey Irak'taki Os- man Ocalan'ı ABD askerleri bulamıyor. Ama bir gazeteci ona ulaşıp röportaj yapıyor! * * • Genel dalgalanmayı aktardık. Güncel olan ve yanıt bekleyen soru şu: Kamuoyunda Incirlik kararnamesi diye bilinen, iki yıldır uzatılan kararnamenin içeriği ne? ABD'ye bu yolla hangi olanaklan tanıdık? Kararnamenin gizliliğinin kaldırıldığını Dışişleri Bakanı Abdullah Gül açıkladı. Ama içeriği açık- lanmıyor. Bu kararname ile ABD'nin Irak operas- yonu sırasında lojistik ve insani amaçlarla Türki- ye'nin olanaklarını bu ülkeye açtık! Son uzatmanın Cumhurbaşkanı tarafından onaylanmasından sonra hükümet karamameye dayalı bir de "talimatname" üretti. Bunun da içeriği tam olarak belli değil. Bir "küresel aktör" olarak ABD ile elbette iki ege- men devlet anlayışı içinde ilişkilerimiz olacak. An- cak bunun boyutlarının açıklanmaması her türlü spekülasyonu akla getirecek. Erdoğan'ın en baş- ta yaktığı ışık her aşamada önüne konup tekrarı isteniyor. Görünen o ki, iktidarın başındaki hata, sonuna kadar devam edecek! ankcumC" cumhuriyet.com.tr SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN "... f Kazın Ayağı, Öyle mir Değil' mi?..rr I Baştarafı Arka Sayfada tedirgindim; kafamı asıl karıştıran, böyle bir yan- lışı Gâzi'nin ve onca emek sarf ettiği TDK'nin, na- sıl yapabileceği idi. Meseleyi kurcalamaya karar vermiştim.) Aradaki 'fark' ve 'uygulama'... ...Sorunun, 'Çağdaşlamak'la 'Batılılaşmak' arasındaki o vahim farktan ileri geldiğini; ülkeye dönünce, Hasan'la (Tanrıkut) sorunu tartıştığımız sırada, bulur gibi oldum. Buğday Sokağı'nmda- ki ev, sürekli havlayan bir köpek; arka bahçeye bakan, çalışma odası: Hasan (Tanrıkut), yasemin ağızlığına, sigara üstüne sigara iliştiriyor, 'Çağ- daşlama' mantığmın, bilince dayandığını; hal- buki, 'Batılılaşmak' kavramının, inanç sorunu olduğunu ileri sürüyordu. Üstünde çok düşün- müşümdür, aradaki fark, zannettiğinizden büyük ve tehlikeli; zira 'Çağdaşlık' bir metot mesele- si, birileri bir metot bulmuş, onu ülkesinin ko- şullarına uygulayarak, kültürel bir bileşime u- laşmış; bu onun, o koşullara göre ortaya çıkar- dığı, 'medeniyet'; oysa 'Batılılaşma', Batı ülke- lerinin ulaştıkları, bu 'sentezleri', ne idüğünü arayıp sormadan, senin ülkende uyarlamaya kalkışması! Bir bakıma, bilinç işi değil, inanç işi; beğeniyor ve taklidi alkışlıyorsun! Daha da vahim olanı, 'Beyaz, Hıristiyan ve Ba- tılı' Emperyalizm'in, hanidir sömürgeleştirdiği ülkelerde, uyguladığının da bu olması! (Bura- ya dikkat!) Onlara, kendi koşullarından, çağdaş metotlarla, eski uygarlıkları üzerine oturmuş, yeni uygarlık sentezleri yapmak fırsatını ver- miyor; kendi dilini, dinini dayattığı gibi, geliş- tirdiği uygarlığını da dayatıyor; o ülkeler, bu yüzden, tarihlerini, olanca 'müktesebâtfnı' yi- tiriyorlar; 'Batı'nın ve Batılmın gözünde ise 'ikinci sınıf insanlar! Amma da attım mı? Öyleyse Fransızların Sene- gal'de, Kongo'da, gece siyahı zencilere okuttu- ğu tarih kitaplarına, onları anlatırken söze şöyle başlamalarını nasıl açıklarsınız: "...atalarımız Galyalılar, uzun boylu, sarışın ve mavi gözlü in- sanlardı..." Yaaa!