Katalog

5 NİSAN 2005 SALI CUMHURİYET SAYFA HABERLER The New York Times gazetesi, başyazısmda Erdoğan hükümetini sert bir dille eleştirdi: AKP'denyoıgunluk sinyaliNEW YORK (ANKA)-Türk hükümetinin, AB'den miizakere tarihi aldıktan sonra ifade özgürlüğü ve insan haklan konulannda ver- diği sözleri gerçekleştirnıe konusunda "ra- hatsız edici yorgunluk sinyalleri" gösterdiği öne sürüldü. ABD'de yayımlanan The New York Times gazetesi, başyazısında Türk hü- kümetini sert eleştirdi. AB'nin, Türkiye'ye müzakerelere başlama tarihi verdığmden bu yana, Türk hükümetinin ifade özgürlüğü ve insan haklan konulannda verdiği sözleri ycrine getirme konusunda "ra- hatsız edici yorgunluk sinyalleri" gösterdiğine dıkkat çekildı. Başbakan Recep Tayyip Erdo- ğan'ın, 2002 yıhnda seçilmesinin ardından, de- • Erdoğan'ın seçildikten sonra demokrasi ve insan haklan konulannda doğru şeyler söylediğinc dikkat çckcn The New York Times gazetesi, "Ancak karikatüristlerin mahkemeye verilmesi ve 8 Mart'ta kadınların dövülnıesi insan haklan konusundaki olumlu gelişmeleri mahvetti" diye yazdı. mokrasi ve insan haklan konulannda "doğru şeyler" söyledığı belirtilen yazıya göre, Türki- ye, "berbat" 1980'ler ve 1990'larsonrasında kendi valandaşlannm haklarına saygı gösterme yönünde kayda değer bir gelişme gösterdi. 'Baskı halen devam ediyor' Ancak bugelisim, Erdoğan'ın karikatürist- leri mahkemeye vermesi ve 8 Mart Dünya Ka- dınlar Günü gösterilerinde polisin gösterici- leri dövmesiyle mahvoldu. Bu durum, ortadan kalkmış olması gereken baskının halen de- vam ettiğini gösterdi. Yazıda, hükümetin, 10 yıldan uzun bir süre önce köylerinden giiven- lik güçleri tarafından çıkarılan 300 bin Kürt'e yardım etme vaadinde de başansızlık sinyal- leri gösterdiği ifade edildi. Pek çoğu marjınal- leşmiş yoksul varoşlarda yaşayan bu kışilerin çok az bir kısmının evlerine dönebildıği be- lirtilirken bunun temel nedenlerinden birinin, devletin silahlandırdığı ve "dönen mültecile- re saldıran ve bazen de öldüren koruculardan kaynaklanan tehdif olduğu yorumu yapıldı. Korucular geri çağrılmalı Yazıda, "Hükümet bu koruculan geri çağır- malı" denilirken yıkılan köylerin de yeniden inşa edılnıesı içın hükümetin daha fazla çaba göstermesi gerektiği belirtildi. Yazıda, "Tüm bunlar para gerektirir, ancak Türkiye ulusla- rarası standartlan karşılamayı üstlenirse yar- dım miimkün olabilir. lstikrarlı ve demokratik bir Türkiye'ye ihtiyaç duyan AB ve ABD, kont- rollerini ve Erdoğan'ın hükümetine destekle- rini arttırarak yardım edebilirler" denildi. ABD'nin 'lojistik merkez' istemi konusunda hazırlanan çalışma Başbakan'm karannı bekliyor Lıcirbk Erdoğan'ın masasında • ABD'nin încirlik talebini "Meclis'e getirmeden" Washington'a olumlu yanıt vermeye hazırlanan AKP hükümeti, kamuoyunun tepkisinı azaltmak için buna sınırlama getirmeyi planlıyor. Bu çerçevede verilecek iznin, ABD'nin Irak ve Afganistan'da sürdürdüğü operasyonlanyla sınırlı olması bekleniyor. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - ABD'nin Încirlik Üssü'nü "lojistik merkez" olarak kullanma talebi, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın karannı bekliyor. Dışişleri ve Genelkurmay tarafuıdan Încirlik konusunda hazırlanan çalışmanın Başbakanlık'a sunulduğu, ancak kamuoyunda artan ABD karşıthğı ve ABD'ye verilecek iznin hukuksal çerçevesi konusunda yaşanan tartışmalar nedeniyle hükümetin karar almakta zorlandığı öğrenildi. , Ingiltere'nin încirlik'i lojistik amaçlı kullanımına kısa sürede onay veren hükümet, ABD'nin 9 ay önce ilettiği talebe karşıhk vermede sıkıntı yaşıyor. Hükümet kaynaklarıysa ABD'nin talebinin lngiltere'nin talebinden farklıhk içerdiğini ve tncirlik'ten nakliyc amaçlı uçuşlar için "blok izin" öngördüğünü kaydediyorlar. Mevcut uygıılamada blok izin, yalnızca "ticari uçuşlar" için veriliyor. Önceden belirlenen merkezler arasında düzenli aralıklarla gerçekleştirildiği için ticari uçuşlara "genel izin" veriliyor ve her uçuş öncesinde bildirim yapılıyor. îran ve Suriye'nin hassasiyetlcri Yetkililer, ABD'nin Incirlik'e lojistik amaçlı büyük sivil charter kargo uçaklarının da "blok izin"le uçuşlar yapabilmesini istediğini, bunun ayııntılarının dcğcrlendirildiğini kaydediyorlar. Edinilen bilgilere göre hükümet, ABD'nin Încirlik talebini "Meclis'e getirmeden" Washington'a olumlu yanıt vermeye hazırlanırken kamuoyunun tepkisini azaltmak için buna sınırlama getirmeyi planlıyor. Bu çcrçcvcde iznin ABD'nin Irak ve Afganistan operasyonlanyla sınırlı olması bekleniyor. Hükümet, Îran ve Suriye'nin de hassasiyetleri nedeniyle buna önem veriyor. ABD'nin lncirlik'ten taşıyacağı malzeme, öldürücü olmayan ve askeri terminolojıde "non- lethal" olarak adlandırılan nitelikte olacak. Malzemelerin lncirlik'te uzun süreli olarak depolanması öngörülmüyor. BM kararlarına dayandınlacak İznin süresinin de sınırlandırılması düşünülüyor. Hükümet, Meclis'te büyük tartışmalardan çekindiği için ABD'ye ızni Bakanlar Kurulu kararnamesiyle vermeyi tasarlıyor. Hükümete yakın kaynaklar, iznin BM ve NATO'nun, Trak ve Afganistan operasyonlannın ardından aldığı kararlara dayandınlabileceğım, bunun hukuken uygun olduğunu kaydediyorlar. Hükümet Sözcüsü CemilÇiçek, Încirlik Üssü'ne ilişkin ABD talebi konusunda gerekli açıklamayı Dışişleri Bakanı Ahdullah Gül'ün yaptığını söyledı. Uiirün "Kısa bir süre içinde cevap verilecek" sözlerine işaret eden Çiçek, "Kısa sürede belirlenecek denildiğine göre çok fazla uzamayacakbr" dedi. Hükümetin AB müzakere sürecindeki etkinliğini iyi bulanlann oranuun yüzde 57 çıkoğı ankettc,"Tüı kiye'niıı AB\e girmesini /.oılaştı- rabilecek en büyük engeller" arasında da Müslüman oluşu (yüzde 30), Kıbrıs sorunu (yüzde 18), eğitim ve kültür farkı (yüzde 11) sayıldı. Üniversitelerdeyapılan ankette kız öğrencilerinyüzde 38'i üyeliğe 'evet' dedi Kız öğrencilertemkinliçıktıtSTANBlJL(AA)-lstanburda- ki kamuya ait ve özel üniversi- telerin son sınıf öğrencilcri ara- sında yapılan ankette, Türki- ye'nin AB üyeliğini destekle- yenler arasında erkeklerin ora- nı yüzde 62, kızlann oranı ise yüzde 38 çıktı. Kültür Unıversıtesı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şermin Teki- nalp'in, bir grup öğrencıyle bır- lıkte, tstanbul'dakı ünıversıte öğ- rencilen arasında yaptığı "Ge- leceğin Yöneticileri Eğitimli Genç- ler Türkiye-AB lüşkilerini Nasıl Değerlendiriyor?" anketinin so- nuçları açıklandı. Ankette, öğrencilerin yüzde 69'u Türkiye'nin AB üyeliğini desteklediğini belirtirken, Tür- kiye'nin AB'ye kabul cdilmc- sindc "stratejik konunıu" en önemli neden olarak görenlerin oranı yüzde 48, bunu "genç nü- fus"a bağlayanlar yüzde 18 ve "büyük pazar oluşu"nu gerek- çe gösterenlerin oranı da yüzde 15 çıktı "Türkiye AB'ye tam üye olursa en çok gerçekleşmesi istenenler" arasında da "sosyal, siyasal ve külfürel hakların geliş- mesi", yüzde 21 ile ilk sırayı al- dı. Öğrencilerin yüzde 16.5'ı "ekonomikyardım", yüzde 16'sı "serbestdolaşım", yüzde 10'u geller" arasında da "Müslüman oluşu (yüzde 30), Kıbrıs sorunu (yüzde 18), eğitim ve kültür far- kı (yüzde 11), nüfus (yüzde 11), ekonomikdurum (yüzde9) ile in- san haklan ve demokrasi uygu- lamaları (yüzde 8)" sayıldı. Ankette ayrıca öğrenciler ara- sında, AB'nin Türkiye'deki • Üniversite öğrencileri arasında yapılan ankete katılanların yaklaşık yüzde 55'i Avrupa Birliği'nin Kıbns koşulunu Türkiye'nin üyeliğini engellemek için koyduğunu belirtti. "Avrupa'da eğitim olanağı", yüz- de 8'i "Avrupa'da iş bulma ve kurmaolanağı" yönündeki iste- ğini dile getirdi. Hükümetin AB müzakere sü- recindeki etkinliğini iyi bulan- lann oranının yüzde 57 çıktığı an- kette, "Türkiye'nin AB'yegirme- sinizorlaşnrabileceken büyük en- Müslüman yapıyı etkilemeyece- ğini düşünenlenn oranı yüzde 46, 17 Aralık'ta çıkan sonuçla ılgılı yönetımın tutumunu "iyim- ser" bulanlann oranı yüzde 47, "aşın iyimser" dıyenlerın ora- nı yüzde 17 ve "gerçekçi değil" dıyenlerin oranı da yüzde 9 cı- vannda çıktı. Öğrencilerin yüz- de 55'e yakını "AB,Kıbrıs ko- şulunu Türkiye'yi oyalamak ve Türkiye'nin üyeliğini engelle- mekiçin koyuyor" görüşünü di- le getirirken, yaklaşık yüzde 50'si de "AB üyeliği gerçekleş- mezseTürkiye bağımsız kalma- hdır" görüşünü savundu. Ankelte, şu değerlendirme yapıldı: * Erkek öğrenciler (yüz- de 62), kızlara kıyasla (yüzde 38) AB üyeliğini daha fazla des- tckliyor. Erkek öğrenciler (yüz- de 55.6), kızlara kıyasla (yüzde 41) AB üyeliğinin küresel ban- şa katkı yapacağına daha faz- la inamyor. Erkek öğrenciler (yüzde 56.7),AB'nin ulusal ege- menliğe zarar vermeyeceğine kızlardan (yüzde433)daha faz- lainamyor." Ankette erkeklerin yaklaşık yüzde 74'ünün, kız öğrencılenn de yüzde 26'sının "AB üyeliğigerçekleşmezse Tür- kiye'nin daha fazla lslanı âle- miyleişbirliğiyapması"nı iste- dığı kaydedildi. FIRTINA-AMERİKA BİZİMDİR' KİTABI ÇIKTI ABD 'ye Türkiye işgali |\/|OSCOW TIMES GAZETESİ PUTİN'İ ATATÜRK'E BENZETTİ 'Kretnlin 'de birKemalist 1 ANKARA (ANKA) - Türkiye'nin ABD'yi işgalini konu alan "BıyıİdıFır- tına-Amerika Bizhrıdir" kitabı yaban- cı basmda yankı bulmaya başladı. ErdoğanEkmekçi ve AdemOzbay'ın birlikte yazdıklan kitabı dünyaya Agen- ce France Presse duyurdu. Pek çok ya- bancı gazetenın ilgi gösterdiği kitapta, bir grup milliyetçi Türk, dünya dışı dost- larının da yardımıyla ABD'yi işgal edi- yor. Kitabın kapağmda Özgürlük Anı- tı sarkık bıyıkla tasvir edilirken, ABD bayrağındaki yıldızlann yennde ise üç hilal bulunuyor. Bir uzayhmn, genç bir milliyetçi Türk'ün ısteğını gerçekleştir- mesı üzerine kurgulanan kitapta, uzay- lı, Türk dostuna, insanlann zıhınlennı kontrol altına alabılen bir makıneyle yardım edıyor. Böylece başlayan ABD'nin Türkler tarafından ışgalınde, ülkeyı ele geçıren Türkler Beyaz Saray'da çığ köfte partisi veriyor, Türkçeyi ABD'nin resmi dili ilan ediyor ve pop şarkıcısı Madonna'yı dansöz yapıyor. ABD ekonomisinin çökmesi ve hastaneler önünde kuyruklar oluş- ması sonrasında ekmeğin 250 dola- ra çıktığı kitabın kahramanı en sonun- da dayanamıyor ve uzaylı arkadaşın- dan, kendisini zanıanda geri götürme- sini isteyerek tüm olanlan lıiç yaşan- mamış kabul ediyor. MOSKOVA (ANKA) - Rusya Devlet Baş- kanı Vladimir Putin, Atarürk'e benzetıldı. Moscow Times gazetesınde yayımlanan "Kremlin'de bir Kemalist" başlıklı nıa- kalede, "Putüı'inideolojisinetvetutar- h. ObirKemalist" ifadesi kul- lanıldı. Moskova'dalngilizce olarak yayımlanan gazetede Rusya'da sık sık iş yapan In- giliz hukukçu Christop- her B.Stone imzasıyla ya- yımlanan makalede Yu- kos knzınin, Vladimir Putm'in ıdeolojısıne iliş- kin tartışmaları yeniden alevlendirdiği belirtil- di. 2000 yıhnda I'utın'ın bir muamma olarak nıtelendınldığı, 11 Eylül'den sonra ise Thatc- her'a benzetıldıği, son olarak da "Mosko- va'nm Caligula'sr olarak tanımlandığı anım- satıli.uı makalede, "Bu tanunlamalar doğru değildir. Putin'in ideolojisi net ve tutarlıdır. O birKemalist" denildi. Putin'in Mustafa Kemal gibi modernızas- yon ve Batı ile entegrasyondan yana olduğu ifade edilen makalede, Atatürk'ün halıfelığı feshettiği, Latin harflerini kullandırdığı anını- satıldı. Putin'in ise topraklann çoğunun özel mülkiyetinde olmasını yasalaştırdığı, yeni çalışma yasalannı getırdiği, Rusya' nın dış politikasınrn Çin veya Hindistan'a yönelme- sini reddettiği belirtildi. pRGENERAL FIRTINA ÇİN'DE 'Orta menzilli füzelerle ilgileniyoruz' PEKÎN/ANKARA (Cumhuriyet) - Hava Kuv- vetleri Komutanı Orgeneral Haül lbrahim Fırü- na, (,'in'ın orta menzilli hava savunma füzeleri- ne ilgi duyduklannı, bu ülkeyle uzay çalışmala- rı alanında işbirliği yapabileceklerini dile getir- di. Siyasal Bilgiler Fakültcsi Öğretim Görevlisi Banş Adıbelli, Çin'in Rus teknolojısıyle nükleer saldırılara karşı savunma amacıyla da kullanıla- bılecek orta menzilli flize sıstemleri geliştirdiği- ni söyledi. Orgeneral Fırtına'nııı Çin'e yaptığı ziyaretle iki ülke arasında askeri işbirliği konusu yeniden gün- denıe geldi. Fırtına, Çin tarafıyla uzay alanında işbirliği yapmaya hazır olduklannı dile getirdi. Fır- tına, yer ıstasyonlan kunna, uydu fırlatma ve ke- şıf gibı konularda işbirliği adımlarının atılması- nı istedi. Çin Hava Kuvvetleri Komutanı Çiao Çingçen'in teknik, maııevra ve donatım gibi ko- nularda Türkiye'nin birikimlerinden yararlan- mak istedıklenni belirtmesı üzenne ışbirlığırun hızlandınlması ıçın bir mekanızma kurulabilece- ğıni söyleyeıı Orgeneral Fu tıııa, "İşbirliği için ka- pılanmız sonuna kadar açık, lıazın/.ve istekliyiz" diye konuştu. Çin'in orta menzilli füze sistemlen ve uzay ça- hşmalanna ılışkin bılgı veren Siyasal Bilgiler Fa- kültesı Öğretim Görevlisi Barış Adıbelli, bu ül- kenin Rus kökenlı füzeleri dalıa ileri aşamalara götürdüğüııü söyledi. Adıbelli, Çinlilerin önce lisans hakkını satm aldıklarını ardından sistem- leri geliştirdiklerini belirterek en önemli orta men- zilli savunma füze sıstemlerinin HQ1, PL-9 ve S- 300'ün ilen modellennden oluşruğunu söyledi. Adıbelli, Kızıl Lıder adlı PL-9'un 15 kılometre menzilli ve tamamen Çin yapınıı olduğunu kaydet- ti. S- 300V modelinin 6-75 kilonıetre menzile sahip olduğunu, alçak irtifalı hedeflerc yönelik kullanılabildiğini anlatan Adıbelli, stratejik füze sıstemı olarak adlandınlan bu silalılarııı nükleer ve balıstık füze saldınlaıına karşı da savunma amacıyla kullanıldığını kaydetti. ÇEPHELEŞME NETLEŞİYOR ABD ile AB'nin Çin savaşı OSMANÇIJTSAV FRANKFURT- Çin'in dünya licareli içindeki yerine paralel olarak her geçen gün daha da artan siyasal ağırlığının, Washington ile "Eski Avrupa" arasındaki çekişmeyi yeni boyutlara taşımasından korkuluyor. Almanya Başbakanı GerhardSchrö- der'in, Çin'e süah ambargosunun artık kaldırıl- ması ıçın yaptığı çağrınm Washıngton'ı tedirgin etmesı dıkkat çekerken Paris'in de Berlin'i Çin'e yönelik bu jestlerınde desteklemesi, Atlantik'in iki kıyısındaki beklentilerin karşı karşıya konuş- landığı yorumlarmı güçlendirdi. Schröder geçen hafta, "Bu ambargo artık aşıl- mıştır" açıklamasuıda bulunmuş ve bu demeç, özel- likle insan haklan ihlallen nedeniyle genış tepkı almıştı. Bunun üzenne Fransa Devlet Başkanı Jacques Chirac, Çin Devlet Başkanı'nı telefonla arayarak açıkça Schröder'ı desteklemiştı. Bu ge- lışmeler, çeşitli çevrelerde, yeni bir kanıplaşma- nın habercisi olarak yorumlandı. Çin'e yönelik ambargonun Italyagibi birçok Av- rupa devleti tarafuıdan zaten kırıldığına dikkat çe- kildi. ABD'nin uzun va- dede Çin'i askeri bir rakıp olarak görmesi ve CIA başta olmak üzere birçok "think tank" bünyesinde bu stratejiye uygun proje- ler üretilmeye başlan- ması, nükleer bir cep- heleşmeye kaçınılmaz gözüyle bakan çevrcle- rin sayısı ve ağırlığı- nın artışına kanıt olarak gösterılıyor. AB'nin geçen aralık ayında al- dığı kararlar doğrultu- sundaki bu son açıkla- maların, ABD ile AB • arasındaki Çin denge- lenni hızla bozmasm- dan korkuluyor. Bu aıada Washing- ton siyasctindeki ve CIA içindeki bazı odaklann daha şımdı- den Çin üe "4. Dünya Savaşı"na hazırlaııdı- ğı, bunun için art arda raporlar yayımlandığı gözlendı. Berlın ve Pa- ris'in, Pekin'dekı çıkar- ları Berlin'in Çin'den yana son girişimleri- nin sadece ticari ilişki- lerdeki gcnişleme he- saplanna değil, aynca BM Güvenlık Konse- yi'ndekı daımi üyelik girişimleriyle de bağ- lantılı olduğu belir- tiliyor. u AVRUPA'YA BUSH TEHDİDİ Dış Habcrlcr Servisi - ABD yönetimi, Çin'e uygulanan si- lalı ambargosunu kaldırması du- rumunda Avrupa Birliği'ne yap- tınm başlatacağı uyansında bu- lundu. NTV'nin Washington çı- kışlı haberıne göre ABD Dışiş- leri Bakan yardımcısı Robert ZoeDick, Çin'e ambargonun kalk- ması durumunda, ABD ile AB arasında ilişkilerin ve süah tica- retinin olumsuz etkileneceğını belirtti. Fransa ve Almanya'nın önderlığıyle Avrupa Birliği, Çin'e 1989'dan beri uyguladığı silah ambargosunu, hazırandan itiba- ren kaldırmayı planlıyor. ABD ise buna karşı olduğunu defa- larca dile getirdi. Ancak Zoellick, bir adım ile- ri giderek Çin'e ambargonun kalkması durumunda, ABD'nin AB'ye yaptırımlar başlatacağı uyansında bulundu. Zoellick, Avrupa gezisi sırasında yaptığı açıklamada, ambargonun kalk- ması halinde ABD ile AB ara- sında savunma sanayii ilişkile- rinin olumsuz etkileneceğini bil- dirdi. Bu durum, Ingıltere'ye bü- yük zarar verebilir. Dıplomat- lar, bu ortamda lngiltere'nin Çin'e silah ambargosunun kal- dınlması planını erteletmeye ça- hştığını belirttıler. Fransa ise ge- ri adım atılmasına karşı çıkıyor.