Katalog

26NİSAN2005SALJ CUMHURİYET SAYFA dishab(5 cumhuriyet.com.tr 11 Putin Sovyetler'i ödedi • Dış Haberier Servisi - Rusya Federasyonu Başkanı Vladimir Putin, ulusa sesleniş konuşmasında, Sovyetler Birliği'nin çöküşünü, "yirminci yüzyılın en büyük jeopolitik felaketlerinden biri" olarak nitelendirdi. Rusya Başkanı'na göre. 1991 yılında SSCB'nin parçalanması, gerçek bir dramın yaşanmasma sebep oldu Zira, milyonlarca Rus vatandaşı, Rusya Federasyonu dışırda kaldı. BBC'nin Moskova muhabiri Putin'in konuşmasında seçtiği dilin neredeyse "nostaljik" olarak tanımlanabileceğinü söyledi. Kuzey Kore'ye 'karantina' planı • ANKARA (AA> - ABD, Kuzey Kore'yi "karantina" altına almayı öngcren bir karar tasansını BM Güvenlik Konseyi üyeleri arasında dolaştınyor. New York Times gazetesinin haberine göre, George Bush yönetimince hazırlanan karar tasansı. tüm ülkelere Kuzey Kore'nin ithal ya da ihraç attiğı mallan taşıyan gemıleri, nükleer malzeme taşıyabileceği gerekçesiyle durdurma ve ırama yapma hakkı :anı\or. Vekilden Belçika'ya tepki • ANKARA (AA) - TBMM AB Uyum fComisyonu Başkanvek- ıli, AKP Aksaray Vlilletvekili Ali Rıza \laboyun, Belçika Vleclisi'nde kabul edilen 'Ermeni soykınm iddi- alannı reddedenlere lapis cezası verilme- >ine M yönelik kanun rasansı ile ilgili olarak, Maalesef Belçika Parlamentosu radikal Ermenilerin taleplerine aoyun eğmiştir" dedi. Alaboyun. bu karar tıedeniyle, Türkiye- Belçika Parlamentolararası Dostluk Grubu başkan ve üyeliğinden de istifa ettiğinı açıkladı. Ezer VVeizmann oUu • KLDÜS(AA)- Israil'in7. Cumhurbaşkanı 81 yaşındaki Ezer Weizmann, önceki akşam, Caesarea'daki evinde öldü. Geçen şut>at ayında grip nedeniyle Hayfa'daki Rambam Hastanesi'ne yacınlan VVeizmann'ın, daiıa sonra ak;iğerlerinde iltıhaplanma olduğu teshis edilmişti. AMTden cezaevi rekoru • WASHINGTON (AA)-ABD'de2004'te ceza_evindeki tutukJu ve hikümlülerin sayısı 2.1 rmilyona ulaşarak bu alanda yeni bir reiıoa- kırdı. Yönetimin istatistiki verilerine göre, A 3 D bu alanda Çin ve Rısya gibi nüfuslan A3D'ninkinin beş kaına ulaşan ülkeleri gcride bıraktı. 30 Hıziran 2004 itibanyla 1Z a^lık bir süreç içinde tuuklu ve hükümlü sansının yüzde 2.3 artıgı ABD'de, her hsfta cezaevine giren ira-am sayısı 932 oldu. ABD Başkanı'nın 24 Nisan nedeniyle yaptığı açıklamada verdiği referans, soru işaretleri doğurdu Bushsoykmmdemedi ama...Dış Haberier Servisi - ABD Başka- nı GeorgeBush, Ermenilerin "soykın- mınyıldÖnümir olarak kabul ettîği 24 Nisan günü yaptığı açıklamada beklen- diği gibi "soykuTm" sözünü kullan- madı. Bush, Başbakan RecepTayvq>Er- doğan'ın ortak Türk-Ermeni komis- yonu kurulması önerisini destekJedi. Ancak Bush'un, Ermeni olaylannı soy- kınm olarak nitelendiren bir kurumun analizine olumlu şekilde atıfta bulun- ması, soru işaretlerine neden oldu. Bush yayımladığı açıklamasında, "Ermeni Ânma Günü'nde, Osmanta İmparatoriuğu'nun son günlerinde 1.5 miiyon kadar sürgüne zorlanan, kitle halindeöldürülen Ermenileri hanrüyo- ruz. Bu korkunç olayı, pek çok Erme- ni 'büyük felaket' olarak amyor. Bu korkunç can kaybı dolayısıyla en derin taziyelerimi iletmede Amerikahlar ve bürün dünyadaki Ernıenilere kaûlrvo- rum" ifadelerini kullandı. 'Desteğiıniz sürecek' ABD Başkanı mesajında şu görüş- leri iletti: "Bugün Ermeni halkınınacı- sını yansıtan bu insanlık trajedisinin 90'ına yıhnı anarken bağunsız Erme- ni devletinin geleceğine doğru bakıyo- ruz. ABD, Ermenilerin terorizmle sa- A VRUPA BASINI 'Baskılar artıyor' Dış Haberier Servisi - Avrupa basını, Türkiye'nin "Ermenisoy- kmmı""nı tanımasına yönelik bas- kılann giderek arttığına dikkat çekti. Fransız Liberation gazetesi "Av- rupa siMşıyor" başhklı haberinde Paris'in soykınm iddialan konu- sunda ıkili bir polıtıka izlediğini belirtti. Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'm Ermeni anıtma ilk kez çelenk bıraktığını, ancak Türkle- rin soykınmı tanıması gerektiğini açıkça söylemediğini kaydeden gazete Türkiye'nin "soykınm"! tanımasının Kopenhag kriterleri arasında yer almadığmı hatırlattı. Fransız Le Figaro gazetesi, Fran- sa Demokrasi Birliği partisi lide- ri FfcançoisBayru'nun Türkiye'nin soykınmı tanrmasmın AB üyeliği için bir önkoşul olarak sunulma- sını talep ettiğine dikkat çekti. Le Figaro, Ermenistan Cumhurbaş- kanı Robert Koçaryan'ın "soykı- n m ' ı n yıldönümünde Türkiye ile diplomatik ilişkileri kurmaya ha- zır olduklannı belirterek bir "jest" yaptığmı öne sürdü. 'AB sürecini etkiliyor' Ingiliz Independent gazetesi "Er- meniler 90 yıl sonra Türkiye'den soykınmı tanımasım istiyor* baş- hklı haberinde Fransa dahil sekiz Avrupa ülkesüıin soykınmı res- men tanıdığını hatırlattı. Gazete, Alman Başbakanlığı sözcüsü Gernot Erler'in Alman- ya'nm onay verdiği ve önlemek için Önlem almadığı için "Ermeni soy- kmm''ından da kısmen sorumlu ol- duğunu söylediğine dikkat çekti. Konuyla ilgili haberleri "Erme- nfler soykuımın unutulmasuu red- dediyor" başlığıyla veren tngiliz Daily Telegraph gazetesi, Türki- ye'nin tutumunun AB'ye katılma umutlannı etkilediğini öne sürdü. vaştave banşçıvedemokratik bir Irak'ın kurulmasındaki katkılanndan minnet- tanhr. On yüdan fazla zamandır Erme- nistan'ın gerçekleştinüği tarihi reform- lan desteklemede kararüiığımız sürü- yor. Ermenistan hükümetiıu, Ermeni halkuun ideallerini gerçekleştirecek şe- kilde demokratik özgürlükleri ilerlet- me\e çağınyoruz. Yukan Karabağ ça- nşmasında kalıcı ve banşçı bir çözüm- de kararlılığmuzı sürdürüyoruz. Aynı zamanda Ermenistan ile güvenlikişbir- Uğûıi de içeren, demokratik ve piyasa ekonomik özgüriüklerine bağlı payta- şılan değeriere dayalı daha derin bir ortaklık da anyoruz." Ermenistan ve Türkiye'de, 20'nci ^ i B D Başkanı, "Geçiş Dönemi Adaleti için Uluslararası Merkez"in Ermeni olaylannı soykınm olarak nitelendiren analizine olumlu şekilde atıfta bulundu. yüzyılın başlannda yaşanan bu tarihi olayı "dürüstiük ve duyarlılıkla ince- leme arayışındaki Idşüeri alkışladıgı- nı" da kaydeden Bush, "Geçiş Döne- mi Adaleti İçin Uluslararası Merkez'in" (International Center for Transitional Justice) son analızlerinın, bu tartışma- larda son sözü ortaya koymadığım be- lırttı, ancak bu kuruluşun çahşmasını, "uzlaşmaya, Kafkaslar ve Anadolu'yu yüzvıllardır birieştiren hoşgörü \ e kiil- türel zenginlik ruhunun inşa cdilmesi- ne doğru önemli bir adun" olarak rü- teledı. Geçen yülarda faaliyet gösteren Türk- Ermeni Uzlaştırma Komisyonu, bu ku- ruluştan bir değerlendirme ıstemıştı. Kuruluşun analizinde, Ermeni olayla- n soykmm olarak tanımlanmış, ancak soykınm konvansiyonu geçmişe yö- nehk yaptınm taşunadığından, Türki- ye'den tazminat veya toprak isteneme- yeceği görüşüne vanlmıştı. ABD Başkanı'nın bu kuruluşu refe- rans göstermesı soru işaretlerine neden olurken ABD'deki Ermeniler, Bush'un konuşmasuıa tepkı gösterdı. ANCA: Sözünü tutmadı Amerika Ermeni Ulusal Komitesi (ANCA). Bush'un "soykının" sözünü kullanmamasını. "sözününıtmamak" olarakdeğerlendırdi %e.ABD'deki Er- menilerden, Beyaz Saray'a Bush'u kı- nayan mektup ve fakslar göndermele- rini istedi. ANCA. Bush'un açıklamasının he- men sonrasında bu1 açıklama yayımla- yarak, "Rekor savıda, 210 Amerikah kongre üyesinijı çağnsını umursama- yan Başkan Bush, bir kez daha, 24 Ni- san'daki yühk açıklamasında Ermeni soy kınnunı "so\ kınm' olarak niteleme sözünü tutmadı'' ifadesini kullandı. ANCA Başkanı Aram Hamparian. Bush'un 24 Nisan açıklaması için "baştan savma veörtülü" nitelemesın- de bulundu. Japonya'da trenfaciası Japonyanın batısındaki Amagasaki kenti yakınlannda dün mc> dana gelen tren kaza- smda en az 54 kişi öklü. 400'den fazla kişi de yaralandL Kaza, 7 vagonJu trenin önce bir araca çarparak raydan çıkması, ardından da 9 katlı bir apartmana çarpmasıy- la meydana geklL Ölü sayısının artmasından endişe eden yetkililer, kazayla ilgili olarak nıakinist hatası \e aşın hız yapil- ması olasıhğı üzerinde durukluğunu açıkladı. Çoğunluğu ûse öğrencisi 580 yoku taşıyan trenin makinistinin, kazadan ön- ce bir istasyondan durmadan geçtiğine dikkat çeküdi. Olayın ardından bölgeyc ulaşan kurtarma ekipleri, enkaz altında kalan yolculann çıkanlması için çahşmalara başladL Baö Japonya tren yohı şirketine ait 7 vagonluk trenin birinci vagonu- nun ezüdiği, ikinci ve üçüncü ^agonlannın ise ray dan çıkügı belirtildi. Bu kazanın, 1963'te Tokyo yakınlannda 161 kişinin öMüğü tren kazasının anhndan Japony a'da en fazla can kaybına neden olan tren kazası olduğu açıklandı. < Fotoğraf: AFP) Prodi 'den AB Anayasası 'nın referandumda kabul edilmesi uyarısı ' Fransa hayır derse AB çöker' HaberMerkezi-Eski AB Komisyonu Başkanı Roma- no Prodi, Fransa'da 29 Ma- yıs, Hollanda'daysa 1 Ha- ziran'da yapılacak olan Av- rupa Birliği Anayasası refe- randumunda "hayır"cılann kazanması halinde Avrupa Bırlıği'nin (AB) "çökebile- ceğüıi" öne sürdü. Fransa'da yapılan son ka- muoyu yoklamasında "ha- yır" oylan yüzde 62. Hol- landa'daysa yüzde 52'ye yükselirken eski AB Ko- misyonu Başkanı Romano Prodi, Fransa'da anayasa- nın reddiyle yaşanacak ola- sı gelişmeler hakkuıda en sert uyanyı yaptı. FYodi yap- tığı açıklamada, "Fransız seçmenler anayasaya hayır' derlerse ortada AB diye bir şey kalmaz. l zun bir kriz döneminden geçeriz. Bu sa- dece Fransa'nm felaketi ol- makla kalmaz, AB de çö- ker" diye konuştu. ''Fran- sa oünadan Avrupa olma- yacağını herkes binyor" di- yen Prodi, "Hayır cephesi- nin kazanması durumunda bu sadece si>asi değil, sosyal ve ekonomik açıdan da Av- rupa için felaket olur" dedi. Prodi. "Anayasa mükem- mel değil, ancak bugün için en iyi seçenek. A\nca sosyal ve siyasi bütünleşme için bir ileıieme,Fransa'nm her za- man sa\ıuıduğu ve başar- ma> a çahş&tğı modele doğru anlnıış bir adun" ifadesini kullandı. OYKIRIM' İMASI Venezüella Devlet Başkanı ABD ile askeri işbirliğini kesti Chavez noktayı koyduDış Haberier Servisi - Venezüella Dev- let Başkanı Hugo Chavez, ülkesini işgal planlan yaptığuıı söyleyerek ABD ile as- keri işbirliğine son verdiğini açıkladı. Ve- nezüella ordusunda eğitim veren ABD'li subaylann, kendisi aleyhinde kampanya yürüttüklerini söyleyen Chavez, ortak tat- bikatlann da askıya alındığını belirterek iki ülke arasında 35 yıllık geçmişi bulu- nan asken değişim programına son verdi. Chavez, televizyondan yaptığı açıkla- mada, eğitim veren az sayıdaki Amerika- h subaydan ülkeyi terk etmelerini istedi ve bundan böyle ortak bir askeri tatbikat yapıhnayacağuu kaydetti. ABD'nin Venezüella'yı işgal planlan yaptığını savunan Cha\ez, Caracas yakm- İanndaki bir askeri üs ile bir petrol rafi- nerisinin fotoğraflannı çeken Amerikah bir subay üe bazı gazetecilerin bir süre ön- ce gözaltına almdıklannı hahrlattı. Kaduı subayın birkaç ay önce, Caracas'uı batı- sındaki Maracay'da, bir üssün fotoğrafı- m çekerken yakalandığmı söyleyen Cha- vez, bu tür bir durumla bir daha karşıla- şıhnası durumunda bu kişi veya kişilerin tutuklanarak Venezüella'da yargılanacak- lannı kaydetti. ABD'yi suçluyor *% Chavez, "Amerikah subaylar- dan baalan Venezüella ordusun- da kampanya yürüterek Venezü- ellah askerierie konuşuyor ve bu ülkenin devlet başkanını eleştiri- yor. Değişim progranu, bflinmey en bir tarihe kadar askıya ahnnuşnr" dedi. Chavez askeri ilişkilerin ye- niden kurulmasının, Venezüel- la'nın dünyanın tüm ülkeleny- le olduğu gibi şeffaf ve dost- ça ilişkileri ABD ile kurabil- diği bir gelecekte mümkün olacağı- m söyledi. Dünyanın en büyük 5. petrol ihra- catçısı Venezüella'nın Devlet Başka- nı Hugo Chavez, 2002'de düzenlenen darbe girişiminden Washington yöne- timnıi sorumlu tutuyor. Washington'ın, kendisini öldürme planlan yaptığuıı öne süren Cha\ez'ın. Küba hden Fidel Castro ile yakmlığı ABDyi rahat- sız ediyor. Ankara memnun değil AYHAN ŞtMŞEK ANKARA - ABD Başkanı George Bush, doğrudan "Enneni soykınmı" ifadesini kullanmadığı 24 Nisan mesajında, 1915 'te yaşananlann "soykınm olarak betimJenebikceğini'" behrten bir rapora destek verdi. Bush'un "Konu hakkmda son sözü söylemiyor. ancak uzlaşma yönünde çok önemli bir adum ohışturuyor" dediğı rapor, BM'nin Soykınm Suçunun Önlenmesi ve Cezalandınlması Sözleşmesi'nin "geriye dönük işlemeyeceğmi" ve 1915 yılında yaşananlar için bir etldde bulunamayacagı tespitini yapıyor. Ancak raporda, sözleşmeyle getirilen "soykuTm" teriminin Ennenilerio karşılaştıklan olaylan betimlemek için de kullanılabileceği kaydediliyor. Bush'un 24 Nisan mesajmda işaret ettiğı iki konu, Ankara "da dikkat çekici bulundu. ABD Başkanı'nın, Başbakan Recep Tayyip Erdoğanın Ermenistan'a önerdiği "ortak komisyona" atıfta bulunması olumlu olarak yorumlanırken Bush'un 2003 yılında uluslararası bir kuruluş tarafindan hazırlanan rapora dikkat çekmesi memnuniyetsizlik yarattı. Raporun içeriği Bush tarafindan altı çizilen rapor, Türk- Ermeni Uzlaşma Komisyonu'nun (TARC) talebi üzerine. uluslararası ihtilaflann çözümüne katkı getirmeyi amaçlayan International Center for Transitional Justice (Geçiş Dönemi Adaleti için Uluslararası Merkez) tarafindan hazırlandı. ICTJ'nin hukuksal ağırlık taşıyan 17 sayfalık raporda, 1915'te yaşananlar için "sözleşmede tanımlandığı şeküyie soy kınm teriminin kullanılabUecegT ifadesı de yer aldı. Raporda bu konuda özetle şu görüşlere yer venldı: "20. yüzyıhn başlannda Osmanb lmparatortuğu'nun Ermeni yurttaşlanna karşı kadiam, yerinden etme \e öteki suçlann işlendigine ciddi bir karşı çıkış bulunmamakU bitükte, bunu gerçekkştirenlerin Idnüiği ve amaçlan, bundan etkflenen msanlann sayısı konulannda anlaşmazhk vardır. ...\ ıne de şuna inaruyoruz, birçok farkh ka>nak göstermektedir ki en azından bu olayı gerçekkştirenlerin bir bölümü soykuım amacını taşnnaktay dı, yapnklannm Anadolu'nun doğûsunda Ermenilerin bir böhunünü ya da tümünü ortadan kaldu-acağmın bihncindey dL" RMENÎLERİN SA VLARI 92 ülke ve kuruluş tanıdı MÜRATİLEM ATTNA - Dünyadaki Ermeni diasporasının soykınm savlannı bugüne kadar 92 ülke ya da kuruluşun dikkate aldığı behrtıldi. Yunanistan'da yayımlanan Elefteros Tüpos gazetesi, 90 yılda Ermenilerin soykmm savlannı kabul eden 92 kuruluşun listesini çıkardı. Bu ülke ve kuruluşlardan bazılan şöyle: 21 Arahk 2004 Hollanda Pariamentosu karan. 30 Kasım 2004 Slovakya Parlamentosu karan, 21 Nisan 2004 Kanada Pariamentosu Temsilciler Meclisi karan, 31 Mart 2004 Arjantin Kongresi karan. 26 Mart 2004'te Uruguay'da yasa çıktı, 18 Mart 2004 Arjantin'de yasa çıkü, 16 Arahk 2003 Isviçre Parlamentosu karan, 20 Ağustos 2003 Arjantin Senatosu karan, 13 Haziran 2002 Kanada Senatosu karan, 28 Şubat 2002 Avnıpa Pariamentosu karan, 27 Eylül 2001 Papa 2. Jean Paul ile Ermeni Katolikos 2. Kareİdn'in Ecmiacin'deki (Ermenistan) ortak bildırisi, 16 Kasım 2000 ttalyan Temsilciler Meclisi karan, 15 Kasım 2000 Avrupa Parlamentosu karan, 10 Kasım 2000 Vatikan, 7 Kasım 2000 Fransız Pariamentosu karan, 11 Mayıs 2000 Lübnan Parlamentosu karan, 29 Mart 2000 tsveç Pariamentosu karan, 7 Mart 2000 Soykınm konulannda uzman olan akademisyen araştırma ve inceleme merkezlerinde çalışan 126 araştırmacının açıklaması, 28 Mayıs 1998 Fransız Pariamentosu karan, 26 Mart 1998 Belçika Senatosu karan, 3 Nisan 1997 Lübnan Temsilciler Meclisi karan, 11 Haziran 1996 ABD Temsilciler Meclisi'nin 3540 No'lu karan, 25 Nisan 1996 Yunan Pariamentosu karan, 23 Nisan 1996 Kanada Parlamentosu Temsilciler Meclisi karan, 14 Nisan 1995 Rus Duması karan, 5 Mayıs 1993 Arjantin Kongresi karan, 10 Ağustos 1983 Dünva KiKseler Konseyi karan, 29 Nisan 1982 Kıbns Rum Yönetimi Parlamentosu karan. 9 Nisan 1975 ABD Temsilciler Meclisi 148 No'lu karan, 20 Nisan 1965 Uruguay Kongresi ile Temsilciler Meclisi'nin ortak karan, 6 Ağustos 1919 Amerikan Kongresi "Near East RetieFin "yasaüaşnrma belgesi", 24 Mayıs 1915 Fransa, Ingiltere ve Rusya'nın ortak bildirisi.