Katalog

SAYFA CUMHURİYET 1 NİSAN 2005 CUMA 4 HABERLER DUNYÂDABUGUN ALİ SİRMEN Bu Kafa Değişmeden... En sevmediğim mesellerimizden biri, "Biz adam olmayız" deyişidir. Aşağılık kompleksinin en güzel göstergesi olan bu ifade ne zaman gelip yerleşmiş acaba dilimi- ze? Nasıl kabullenebilir bir insan kendi toplumu için böyle bir nitelemeyi? Üstelik, şu sıralarda adamlık sıralamasında, en üst basamaklarda bulunan birtoplum olma- sak bile, tarihin belirli dönemlerinde, adam ola- bileceğimizi parlak örneklerle kanıtlamışız da... Bu noktayı böylece belirttikten sonra, hemen belirteyim ki, bu kafayı değiştiremediğimiz tak- dirde, gerçekten adam olabilmemiz zor. Şu olaya bakın! Isparta'nın Sütçüler llçesi Kay- makamı Mustafa Altınpınar, görüşlerini beğen- mediği Orhan Pamuk'un ilçe kütüphanelerin- de bulunan kitaplarının imha edilmesini istiyor. Olay basına yansıyor, kıyamet kopuyor, ney- se zararın neresinden dönülse kârdır misali ka- rar geri aldırılıyor, ardından da kaymakam hak- kında soruşturma başlatılıyor. "Eh"diyebilirsiniz, "hiçdeğilsekarar düzeltil- miş, kaymakam hakkında da soruşturma açıl- mış, oysa geçmişte nice bu türkarakuşi davra- nışlar karşılıksız kalmıştı." • •• Ama Türkiye'nin gerçeklerini bilenler, kim bi- lir, bu kaymakamın kaç tasarrufundan, kaç kişi- nin perişan olduğunu tahmin edeceklerdir. Üstelik emin olabilirsiniz ki, Mustafa Altınpınar tek bir örnek değil. Kim bilir Türkiye'nin dört bir yanında "Altınpınar" türü kaç kişi devlet memu- ru olarak görev yapmaktadır. Yasaları vatandaşlara uygulayacak olan in- sanlar bunlardır. Bulunduğu mahallin en yüksek devlet memu- runa bakın siz! Düşüncelerini beğenmediği Or- han Pamuk'un kitaplarının imhasına karar vere- biliyor. Orhan Pamukbiryazar, kimilerine göre çok ay- kırı düşünceleri var, onların bazılarını ben de be- ğenmiyorum. Ama Orhan Pamuk, kendisini ne kaymakama ne de bana beğendirmek zorunda. Düşündüklerini çıkıp söylemek özgürlüğüne sa- hip, hatta isterse desteksiz de atabilir, onun mü- eyyidesi de, kimini beğendiğim, kimini çok be- ğendiğim, kimini hiç beğenmediğim kitaplarının imha edilmesi olamaz. Desteksiz attığını düşün- düğünüz düşüncelerini ciddiye almaz, üzerinde durmaya değer bulmazsınız. Ama buradan hareketle, ne eserlerini imha et- tirebilirsiniz ne de eserlerinin değerlerini yadsı- yabilirsiniz. ••• Türkiye kafa değiştirmeden, yasa değiştirse de bir yere varamaz. Nitekim yasa değişiklikleri yapılıyor, ama o ya- saları uygulayacak olanlara bakınca insanın tüy- leri diken diken oluyor. Kadın haklarının savunucusu görünümünde olan ve bu alanda kimi mahcup girişimlerden ge- ri kalmayan Hükümet'in Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül'ün geçenlerde yaptığı açıklamayı okumuş olmalısınız. Avrupa'daki kadınların yüzde 27'sininçocuk- larını evlilik dışı doğurduğunu ileri sürüyor ve Türk kadınınınsa evinin ziyneti, kocasının iftihar kaynağı olduğunu söylüyordu. Avrupa'da kadınların ne kadarının evlilik dışı çocuk doğurduğunu bilmiyorum. Bu oranda ol- duğunu sanmıyordum. Ama varsalım ki öyle ol- sun. Çocuk tek başına mı yapılıyor, burada bir sorumluluk varsa o çocukların babaları da so- rumlu değil mi? Türk kadınını evinin ziyneti gibi nitelemek, ona evine ve erkeğine oranla değer biçmek ne ka- dar çağdaş bir düşünce? Bu kafa mı ulaştıracak Türkiye'yi çağına? Yaşamın heryönündetoplumun her katmanın- da benzer örnekler bulabilirsiniz ve de sanırım, bunları görünce "Bu kafayı değiştirmedikçe adam olmayız" sözüne hak verirsiniz. Onun için bir kez daha derim ki, önce kafala- rı değiştirelim, ardından yasaları. Çünkü birinci- si olunca ikincisi kendiliğinden gelir. [email protected] Gövcte gösterîsî yapmayı planlıyor ANAP kongre için kesenin ağzmı açtı ANKARA (ANKA) - Eski giinlerine dönmeyi hedefleyen ANAP, yeni liderini seçeceğı kong- resi için kesenin ağzını açtı. ANAIM'üncüOlağa- nüstü Kongresi hafta so- nu Atatürk Spor Salo- nu'nda toplanacak. Kongrede Nesrin Nas'ın kasım ayında istifasıyla hoşalan genel başkanhk ve MKYK ile disiplin kurulu için seçim yapı- lacak. MyaziKahveci'nin de aday olduğu kongrede Isparta Millctvckili Er- kan Mıımcıı'nun genel başkanlığa seçilmesine kesin gözüyle bakılıyor. Kongrede doğal delege- lerle birlikte 70 ilden ge- lecektoplam 1064 dele- ge oy kullanacak. l\ırgutÖ/aL Yıldınm Akbulııt, Mesut Yılmaz, Ali Talip Özdemir, Nes- rin Nas'ın ardından 6'ncı genel başkanını seçecek olan ANAP, sönük ge- çen son iki kongresini dikkate alarak bunu göv- de gösterisine dönüşrür- meyi hedefliyor. Buçer- çevede 46 milyar lira İcar- şılıgında Atatük Spor Sa- lonu iki günlüğüne kira- lanırken delegeler Ulus ve Sıhhiye civannda bu- lunan otellerde ağırlana- cak. Kongrede delege ve konuklar için 10-15 bin arası kumanya dağılıla- cak. Salon, otel, ulaşım ve konaklama giderleri- nin 200 milyar lira dola- yında olacağı bildirildi. Kongreye eski genel başkanlar, siyasi parti temsilciieri, yabancı nıis- yon mensupları da da- vet edildi. Transferler, 3 Kasım seçiminde eşikte kalan partiler için baraj hesaplarmı gündeme getirdi Merkezsağda kritikdengeBÜLENT SARIOĞLU AJNKARA - AKP'den ayrılacak milletvekilleriyle haziran ayından önce grup kurmayı hedefleyen ANAP'taki yeni oluşıım, merkez sağ siyasetteki dengclcri etkiliyor. 3 Ka- sım 2002 seçiminde kritik oy fark- lanyla Meclis'in eşiğinde kaîan sağ partilerde baraj hesapları yapılırken ANAP Malatya Millervekili Süley- man Sarıbaş, "Ekimde baskın se- çim olacak. lîi/iııı baraj surunumuz yok, çünkü dört egilime dönüyoruz. ldeolojik bir parti değüiz" dedi. DYP ile ANAP, Meclis'te sandal- ye yarışında başa baş gıdıyor. 6 mil- letvekili bulunan DYP'ye pazar gün- küîstanbul il kongresinde Erzurum Milletvekilı İbrahim Özdoğan'ın katılması, yine 6 milletvekilı bulu- nan ANAP'a da cumartesı günkü kongrede lzmir Millervekili Serpil • AKP'den nisan ve mayıs ayında ayrılacak milletvekilleriyle grup kurmayı hedefleyen ANAP'in gelişimi, siyasette, yeni denklemleri gündeme getiriyor. Meclis'te daha fazla tcmsil sağlamak için DYP ile ANAP arasında örtülü bir yanş yaşanıyor. ANAP milletvekili Sanbaş, "Ekimde baskın seçim olacak. Bizim baraj sorunumuz yok, çünkü ideolojik bir parti değiliz. Dört eğilimi kucaklayacağız. Seçmenin yüzde 66'sı AKP'yc oy vermedi, 12 milyon seçmen sandığa gitmedi" dedi. Yıldız başta olmak üzere birkaç mil- letvekilinin geçmesi bekleniyor. ANAPyöneticileri, AKP'den istifa- lann nisan ve mayıs ayında sürece- ğini, haziran aymdan önce gmp ku- racaklarını savunuyor. Sağ partiler, siyasetteki hareketli lik üzerine yeni hesaplar yapıyor. 3 Kasım 2002 seçiminde DYP yüzde 9.54 oy oranıyla baraj eşiğinde ka- lırken MHP yüzde 8.35, Gcnç Par- ti yüzde 7.25 ve ANAP yüzde 5.11 oranında oy almıştı. Cem Uzan' ın li- derliğini yaptığı Genç Parti'deki çö- küşün ardından milliyetçı seçmene seslenen MHP ve DYP'nin baraj so- runu kalmadığına dönük yorumlar yapılırken ANAP'daki yeni olusum dengeleri değiştırdi. Gelecek süreç- te sağ partiler, Meclis'teki sandalye yarışının yanı sıra "merkez siyaset- te çekim merkezT olmak için de mü- cadele edecek. ANAP Malatya Milletvekili Süley- man Sanbaş, baskın seçımın ekım ayında gündeme geleceğini savun- du. "Seçimin şartlan vardır" diyen Sanbaş, "Kriterlerinedir? Bir siya- si iklidiiı ııı genel başka nı, normal se- çime 2.5 sene varken 'Benim için düğmeye bastılar' dedikton sonra 2.5 senc mağdurları oynayarak ikti- claıı götürebilir mi? Bunu dediğine göre artık yönetme yeteneği bii ıııiş tir.Buarnk'Ben kabul görmüyorum' anlamındadır" görüşünü savundu. Sanbaş, ilk seçımde en az 250 AKP milletvekilinin AKP'nin seçim lis- tesindc olmayacağını ileri sürdü. 'MHP üe işbirliği yok' ANAP yöneticileri, yeni oluşum hareketinde partinin siyasi sözleşme- sini de yenıden tanımlamaya hazır- lanıyor. Bazı AKP yöneticilerinin "ANAP'lıIar MHP ile işbirliği yapa- cak" iddiasını reddeden Sanbaş, şu değerlendirmeyi yaptı: "• liizinı hareketimiz bir kere libe- nıl, ırkçıhğa dayanmayan, özgürlük- ler esasnıa dayanan bir harekct. Ni- ye MHP ile işbirliği yapalım? MHP 3 Kasım seçimlerinden sonra halka bir proje mi sundu, söylemini mi de- gişrirdi, kadrosunu mu değiştirdi? 3 Kasım'daki MHP ile bugünkü MHP arasında fark var mı? Bizim baraj sorunumuz olmaz. Çünkü ideolojik parti değiliz. DYP geleneklerin par- tisidir. Her ilde belirli ailelcı iıı gele- neksel partisidir, açılım yapnıası da- ha zordur. ANAP tabanda Alevisiy- le de Sünnisiyle de, Kürt'üyle de Türk'üyle de rahatbkla kucaklaşır. Zatcn dört eğilimdir. Artık sağ-sol kavramlan da soğuk savaş dönemin- de kaldı. 21. yüzyılda demokrasi, in- san iıaklaı ı, bireysel özgürlüklcr gi- bi değer kavraınları vardır. Biz bu te- mel evrensel değerler üzerine siyase- l inıizi inşa edeceğiz." KOÇYİCİT DE ANAP YOLCUSU CHP'de kan kaybı sürüyor • Olağanüstü kurultayda Şişli Belediye Başkanı SarıgüTü destekleyen Diyarbakır Milletvekili Muhsin Koçyiğit partisinden istifa etti. Koçyiğit'in istifasıyla CHP'nin TBMM'deki sandalye sayısı 162'ye indi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-TBMM'de grubu bulunan iki partide kan kaybı sürüyor. AKP'de önceki gün yaşanan iki istifanın ardından dün de CHP Diyarbakır Milletvekili Muhsin Koçyiğit partisinden istifa etti. Koçyiğit'in ANAP'a geçeceği bildirildi. CHP olağanüstü kurultay sürecinde Şişli Belediye Başkanı Mustafa SangüTü destekleyen Diyarbakır Millervekili Koçyiğit dün akşam saatlerinde partisinden istifa etti. Muhsin Koçyiğit, TBMM Başkanlığı'na verdiği dilekçede, "gördüğü lüzum üzerine" istifa ettiğini bildirdi. Koçyiğit'in istifasıyla CHP'nin parlamentodaki sandalye sayısı 162'ye indi. Koçyiğit'in, Isparta Milletvekili Erkan Mumcu'nun genel başkanlığa seçilmesine kesin gözüyle bakılan ANAP'ın yann Atatürk Spor Salonu'nda yapılacak kongresinde partiye katılması beklenirken bir süre önce partiden istifa eden Şanlıurfa Milletvekili luran Tüysüz'ün kayınpederi Nad Aslan'ın da istifa ederek ANAP'a geçeceği öğrenildi. Koçyiğit'in CHP'den istifasıyla, TBMM'deki sandalye dağıhmı şöyle oldu: "AKP 357, CHP 162, DYP 6, AJNAP 6, SHP 5, HYP1, Bağımsız: 12, Boş: 1." tĞNELİ FIRÇA ZAFER TEMOÇİN TAKVtM HAZIRLANIYOR Kurultay için çalışmalara başlandı • CHP Genel Başkanı Baykal'ın talimatıyla Genel Sekreter Önder Sav, kurultay takvimi için çalışma başlattı. Mayıs aymdan itibaren kurultay sürecini başlatması beklenen CHP'nin olağan kurultayını kasım ya da aralık ayında yapması planlanıyor. AYŞE SAY1N ANKARA-Son 2 yıl- da iki olağanüstü kurultay yaşayan CHP'de yönetim, "olağan kıırııltay n için ha- rekete geçti. CHP lideri Deniz Baykal'ın talimatı doğrultusunda, Genel Sekreter Önder Sav, ola- ğan kurultay takvımını belirlemek için çalışma başlattı. Hazırlıklar kapsamın- da, kurultay takvimi ko- nusunda çalışma başlatan Genel Sekreter Önder Sav'ın bu ay içinde ku- rultay takvimini açıkla- ması bekleniyor. Kurul- tay takviminin açıklan- Maliye Bakanlığı'nm ANAP ve SHP'nin başvurusuna yanıtmda Sezer'in tutumu etkili olacak Hazîne yardımı Köşk'ü beldiyor ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu)-ANAP ve SHP'ye Hazi- ne yardımımn yapılıp yapılma- ması konusu, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in "Siyasi Partilere I lazine Yardımrnı ye- niden düzenleyen yasaya iliş- kin kararını bekliyor. Edinilen bilgiye göre yeni milletvekille- rinin katılımının ardından eski yasaya göre 1.3'er trilyon lira Hazine yardımı almaya hak ka- zanan iki partiden ANAP, bu yardımın kendilerine ödenme- si için Maliye Bakanlığı'na ge- rekli başvuruyu yaptı. Maliye Bakanlığı' nda millet- vekili sayılarının belirlenmesi • Üçer milletvekili sınınna ulaşan ANAP ve SHP'ye Hazine yardımı yapılmasına engel olan yasa Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in kararını bekliyor. ANAP yardım için Maliye'ye başvuruda bulunurken son kararda Cumhurbaşkanı Sezer'in tutumu etkili olacak. için TBMM Başkanlığı'na gön- derilecek olan yazı ile yine yar- dım için istenen teşkilatlanma koşullannınyerine getirilip ge- tirilmediğinin saptanması için Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanlığı'na gönderilecek ya- zılar hazulandı. Bakanlık, prosedürün başla- tılması için de Cumhurbaşkanı Sezer'in ANAP ve SHP'ye Ha- zine yardımı yapılmasını engel- leyen yeni kanıınla ilgili kara- rını beklemeye başladı. Bir Maliye Bakanlığı yetkili- si, "Yardım konusunda geçmi- şedönükuygulamaöngören bir de yeni kanuni düzenleme var. Bu şartlarda biz de gerekU pro- sedürleri başlatmak içut Cum- hurbaşkanı'nın kararını bekle- mekdurumundayız''dedi. Ma- liye Bakanlığı yardım ve yeni düzenleme konusunda bakanlı- ğın Baş Hukuk Müşavirliği'nden de görüş alacak. Siyasi Partiler Yasası'nın "en az3 milletvekUuıe sahip partile- rin 11«i/ine yardunından yarar- lanmasına Uişldn" geçici 16. maddesini iptal eden yasa tek- lifi 29 Mart'ta TBMM Genel Kurulu'nda kabul edihnişti. Hü- kümet, böylece son dönemde Meclis'teki transferlerle 3'er milletvekili sın^rına ulaşan ANAP ve SHP'nin 1.3 trilyon- luk yardım ahnasının önünü tı- kamak istiyor. Cumhurbaşkanı Sezer, yasa- yı bu şekliyle kabul ederse, par- tilerin yardım alabilmesi için gerekli tek nitelik "seçimlerde yüzde 7 barajuu aşmı; olmala- n" olacak. Bu dunımda ANAP ve SHP yardım alamayacak. Buna karşın partiler, yardımı yasanın çıkmasından önce hak ettikleri gerekçesiyle yargıya gidebilecek. Cumhurbaşka- nı'nın yasayı Meclis'e iade et- mesi durumunda da ANAP ve SHP kazanılmış hak iddiasın- da bulunabilecek. masının ardından mayıs ayından itibaren delege seçimleriyle, kurultay sü- recinin resmen başlaya- cağı ifade ediliyor. Yaz aylannda il ve ilçe kong- relerini tamamlamayı he- defleyen CHP yönetimi- nin, kasım ya da aralık başında olağan kurultayı gerçekleştirmesi bekleni- yor. CHP son olağan ku- rultayını 24 Ekim 2003 'te yapmıştı. Siyasi Partiler Yasası ve CHP Tüzüğü gereği olağaıı kurultayın 2 yılda bir yapılması ge- rekiyor. Değişim beklentisi CHP'nin 13. olağanüs- tü kurultayında yönetim ve genel başkan değişik- liği konusunda yenilgiye uğrayan parti içi muhalif- ler umudunu olağan ku- rultaya bağlamış durum- da. Parti içinde sayıları şu anda 31 olan muhalif milletvekillerinin kurul- tay takviminin belli ol- masının ardından Bay- kal'a karşı "tek aday çı- karma" ya da parti yöne- timinde "köklü değişik- lik" önerisi götürme se- çeneklerini tartışmaya aç- ması bekleniyor. CHP lideri Baykal'ın olağanüstü kurultayda, parti vitrininde değişime gitmemcsi, muhaliflerin yanı sıra partiye "taze kan" gerektiğini savunan çok sayıdaki milletveki- linde hayal kınklığı ya- ratmıştı. IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR [email protected] Her ülkenin, her ulusun tarihinde farklı bir uluslaşma serüveni yatar. Bu köşede, Sanayi Devrimi'yle birlikte Avrupa'da ulus devletlerin ortaya çı- kışı ve milliyetçiliğin bu sürecin bir parçası olarak geliştiğini detalarca di- le getirdim. Onları tekrar etmeyece- ğim. Milliyetçiliğin öncüsü burjuvazi- dir. Ulus devletin kurucusu da milli burjuvalardır. Fakat her ulusun kuru- luşunda en büyük rolü emekçiler ve geniş yığınlar oynamışlardır. Her dö- nemde de ulusal sorunların asıl kitle- lerini emekçiler oluşturdular. Milliyetçilikle yurtseverlik aynı şey midir? Milliyetçiliğin ne kadarı iyidir, ne kadarı fazladır? Milliyetçilikle yurt- severlik bazı zamanlarda çakışma- sına rağmen, çoğu zaman farklı de- ğerlendirilecek farklı durumları açık- larlar. Yurtseverlik daha çok duygu- sal bir ruh halini ifade eder. Bir insa- nın, doğduğu, yaşadığı topraklarla il- gili sevgisini, bu topraklaraolan bağ- Milliyetçilik ve Yurtseverlik lılığını açıklar. Milliyetçilik ise daha çok toplumsal bir anlayışa, belli bir dile, etnisiteye, hatta dine ve kültüre dayanır. örne- ğin bir Ermeni Türkiye'yi sever, bu ül- kenin insanlarını sever, ama Türk mil- liyetçiliği yapmaz, yapamaz ama Tür- kiye yurtseverliği yapabilir. Bir Kürt, bu toprakların çocuğudur, bir Arap da öyledir. Onlar Türk milliyetçiliği yap- mazlar, yapamazlar. Milliyetçilik so- nuç olarak bir etnisiteye bağlılığı ifa- de eder. Bir Ermeni, Ermeni milliyet- çisi, bir Arap ya da Kürt, Arap ve Kürt milliyetçisi olabilir. Mutlaka olacaktır demiyorum, olabilir. Bir Türk milliyet- çisi için de aynı şeyler geçerlidir. ••• Yurtseverlik, milliyetçilikten bu ne- denle daha geniş bir duygu dünyası- nı ifade eder. Millet ve din; insanın do- ğuştan kazandığı birkimliktir. Bu kim- liği seçmek insanın iradesinin ötesin- dedir. Annesinin, babasının, atasının tercihleri onun da tartışmasız tercihi ve kimliği haline gelir. Mensup oldu- ğumuz din, millet ve de mezhep bi- zim için bir üstünlük ya da gerilik öl- çüsü sayılamaz. İnsan doğup büyüdükçe, gördüğü eğitime, aldığı kültüre, çevresine, ça- lışma ortamına göre bir kimlik edin- meye başlar. Bu, insanın gerçek kim- liğinin oluşması sürecidir. Işte gerçek insanlık serüveni böyle başlar. İnsan yalnızca mensup olduğu millete, di- ne ve mezhebe tutunarak yaşıyorsa, bu onun kimliğini zenginleştiremedi- ği anlamına gelir. • • • Bir insanı, mensup olduğu ulusun, dinin, mezhebin, ya da aynı toprak- larda yaşadığı farklı milliyetlerin men- suplarının başarıları mutlu eder, ede- bilir. örneğin, bir ülkede dünya ça- pında bir romancı çıkarsa, bundan o ülke insanlarının mutlu olması gere- kir. Bir ünlü sinema yıldızı, bir ünlü sporcu, bir ünlü bilim insanı çıkarsa bu ona gurur verebilir. Bir insanın kendi ulusundan insan- ları gerçekten sevebilmesinin önem- li ölçülerinden birisi başka insanları da sevebilmesidir. Yani sizinle aynı et- nik kökeni, aynı dini, aynı mezhebi, ay- nı düşünceyi taşımayan insanları se- vebiliyorsanız, onları anlayabiliyorsa- nız, bu sizin insanlığınızın geliştiği an- lamına gelir. ••* Milliyetçilik ise daha çok kendi et- nisitesine bağlılık, ona gereğinden fazla anlamlar ve yetenekler yükle- mek anlamına gelir. Her ülkenin milli- yetçiliği farklı dozda da olsa, birçok noktada ortak özelliklertaşır. Hİtler Na- zizminin, Mussolini faşizminin, milli- yetçiliği aşırı saldırgan birşekilde kul- landıkları doğrudur. Ancak, onların asıl harekete geçirdikleri de sıradan in- sandır, sıradan milliyetçiliktir. Bir ülkeyi sevmek, o ülkeyi yöneten- leri sevmek anlamına gelmez. Bir ül- keyi sevmek o ülkedeki haksızlıkları, işkenceyi, adaletsizliği görmezden gelmek anlamına gelmez. Bu yurdu se- viyorsanız; bu ülkede gelir adaletsiz- liğine, yoksulluğa karşı çözümler üre- tebilmek amacıyla projeler geliştirme- li, yaratıcı eserler vermeli, bilimsel alanda keşifler yapılması için ter dök- meli, çaba sarf etmelisiniz. • • • Orhan Pamuk'un kitaplarını imha edin diye emir veren kaymakam han- gi tür milliyetçiliğin ürünüdür? Kararı siz verin.