Katalog

1NİSAN2005CUMA CUMHURİYET SAYFA dishabCacumhuriyet.com.tr 11 Annan seçimi bekliyor • Dış Haberler Servisi - BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın, 17 Nisan'da KKTC'de yapılacak cumhubaşkanlığı seçimlerinin ardmdan Kıbns, Ankara ve Atina'ya bır temsilci göndereceği bıldinldi. Rum basını, diplomatik kayııaklara dayanarak verdiği haberde BM Genel Sekreteri Atınan'ın 17 Nisan'daki seçimin ardından niyetlerini öğrenmek üzere Kıbns, Ankara ve Atina'ya bir temsilci göndereceğini belırttı. Genelkurmay'dan ihlal açıklaması • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Genelkurmay, Ege'nin Kardak bölgesinde Tiirk karasulannın, Karaburun bölgesinde ise Tiirk hava sahasının Yunanistan tarafından ihlal edildiğını açıkladı. Genelkurmay, itidalli davranılarak Yuııan botıına fiili müdahalede bulunulmadığını kaydetli. Genelkurmay Başkanlığı'nın internet sitesinde, Yunan sahil güvenlik botunun, önccki güıı saat 11 .OO'de Kardak Kayalıkları bölgesinde Türk karasuyunu ihlal ettiği belirtildi. Türk savaş uçaklarının sözde FTR ihlali yaptıkları iddiası ile Yunan uçaklan tarafindan 28 Marl'ta önlenerek taciz edildığı de bildirildi. Çin'de klor faciası • Dış Haberler Servisi - Çin'ın doğusunda bir otoyolda klor gazı yüklü bir tankerin devrilmesi sonucu 28 kişi zehirlenerek öldü. Başkent Pekin ile Şanghay arasındaki otoyolda ilerleyen 33 ton klor gazı yüklü tanker' lastiğinin patlaması sonucu bır kamyona çarparak devrıldı. Tankerden çevreye yayılan klor gazı nedeniyle yakındaki köydc çok sayıda kişi zehirlendi. 28 kişi yaşamını yitirirken 285 köylü de hastaneye kaldınldı. Cezayîr'de 6146sivilkayıp' • CEZAYİR(AA)- Cezayir'de, köktendicilerle güvenlik güçleri arasında 1992'den beri süren çatışmalar sırasında, 6146 sivilin kaybolmasından güvenlik güçlerinin soruınlu olduğu belirtildi. Devlet Başkanı Buteflika tarafindan kayıplann araştınlması içın atanan komisyonun başkanı Faruk Ksentini, 6146 kişinin "devlet ajanlarının faaliyeli nedeniyle" kayıp olduğunu, ölü mü sağ mı olduklannın bılınmediğini söyledi. Ksentini, ajanlann emırle değil kendi inısiyatifleriyle hareket ettikleriııi iddia etti. Suriye'de kaza: 30 kişi öldü • ŞAM(AA)-Suriye'nin güncyinde iki yolcu otobüsünün çarpışması sonucu 30 kişi öldü. Suriye haber ajansı SANA, başkent Şam'ın 106 kilometre güneyınde meydana gelen kazada 44 kişinin yaralandığını bildirdi. Haberde, yarahlardan 4'ünün durumunun ağır olduğu, kazaya aşırı hızın yol açtığı belirtildi. Yüzlerce kişinin toplandığı türbe yakmlanndaki intihar saldmsı 5 can aldı Hedef TürkmeıılerDış Haberler Servisi - Irak'ın kuzc- yindeki Tuz Hurmatu kentinde yüz- lcrcc Şii Türkmenin Erbain törenleri için toplandığı bir türbenin yakınlarında bonıba yüklü araçla düzenlenen inti- har saldırısında biri çocuk 5 kişi öldü, 16 kişi de yaralandı. Samarra'da bir Şii türbesınin yakınlarında düzenle- nen bombalı saldırıda da 7 kişi yaşa- mını yitirdi. Irak'ta dün yapılan Erba- in törenleri kana bulandı. Şii Türkmcnlerin, Imam Hüseyin'in ölümiinün 40. giinünün yıldönümün- de düzenlenen Erbain töreni için top- landığı Alımet ibn Musa Hadim Tür- besi 'ni korumak için oluşturulan aske- ri kontrol noktasında bomba yüklü araç patladı. Şıddetli patlamada iki Irakpo- lisiyle biri çocuk 3 sıvil yaşamını yi- tirdi, 8'i asker 16 kişi de yaralandı. Kürt, Türkmen ve Arapların birlik- te yaşadığı Tuz Hurmatu'da sık sık et- nik gerginlik yaşanıyor. Tuz Hurmatu'daki saldındankısa sü- re sonra bu kez Samarra'da bomba yüklü araç patladı. Bir ABD-Irak dev- • Şiilerin Erbain töreni için toplandığı Tuz Hurmatu'daki bir türbe yakınlarında bomba yüklü aracm havaya uçması sonucu ölenlerin arasmda bir de çocuk bulunuyor. Samarra'da da bir Şii türbesinin yakınlarında düzenlenen bombalı saldırıda 7 kişi yaşamını yitirdi. riyesi tören yapılan bır Şii türbesinin nin bir araca ateş açması sonucu 6 Irak- yakınından geçerken bombalı bır ara lıyla bır ABD askeri öldü. cın patlaması sonucu 4 Irak askeriyle Bir kontrol noktasmdaki ABD asker- 3 sivil öldü, iki kişi yaralandı. Türbe- leriyle Irak güçlerinin hızla üzerlenne nin yanındaki polis karakolıına da si- gelen bir araca ateş açması sonucu lahlı saldın düzenlendi. içinde 4 kişi bulunan otomobil hava- ya uçtu. Aracın bomba yüklü olduğu- nıın sanıldığı kaydedıldi. Açılan ateş- te bir kadınla bir çocuk da hayatını kaybetti. Olayda yaralanan ABD asker- lennden biri dün öldü. Kaim kentinde dün bir asken aracın mayına çarpma- sı sonucu 1 ABD asken yaşamını yi- tirdi. Başkent Bağdat'ta ve kuzeydekı Havice'de çıkan çatışmalarda da iki ABD askeri öldü. Irak'ın çeşitli kesımlennde önceki gün yaşanan çatışmalarda 9 Iraklı ya- şamını yitirdi. Arap El Cezire televiz- yonu geçen pazartesı Irak'ta kaçınlan 3 Rumen gazeteciyle 1 ABD'lının gö- rüntülerini yayımladı. Video görüntülcrinde, kaçınlan ga- zetecilerin ve ABD'lının yerdc oturdu- ğu, yanlarında silahlı iki adamın oldu- ğu görülüyor. Gazeteciler için talep yok MUyonlarca Şii Erbain'i andı Irak'ta milyonlarca Şii dün Erbain gü- nünü andı. Yüz bınlerce Şii kutsal kent Kerbela'ya akın ederek 40 günlük yas süresinin bitimini simgeleyen Erbain törenlerine katıldı. Irak güvenlik güç- leri Erbain törenleri nedeniyle olağa- nüstü güvenlik önlemleri aldı. Önceki gün Irak'ın güneyinde bır Şii hacı grubuna ateş açılması sonucu bir kişi öldü. Güneydcki Musul'da ön- ceki gün Anıerikan ve Irak askerleri- Haberde, gazetecileri kımin kaçırdı- ğının bilinmediği, bu konuda bir açık- lama yapılmadığı ya da talepte bulu- nulmadığı belirtildi. Romanya'dan Bağ- dat'a kısa bır süre için gıden, Prima TV çalışanları Marijan lon ve SorinMis- coci ile Romania Libera gazetesi çalı- şanı Ovidiu Ohannesyan, Bağdat'ta kaçınlmıştı. ABD Dışişleri Bakanlığı bir ABD yurttaşının Rumen gazetecı- lerle birlikte kaçınldığını doğruladı. Öte yandan, Sünni grupların Sünni mılletvekili Mişan Ciburi'nin mcclis başkanlığına aday gösterilmesi konu- sunda anlaştıklan bildirildi. Aııcak Şii Birleşik Irak îttifakı Ciburi'nin aday- lığını reddetti. El Fetih 'e bağlı El Aksa Tugayları başkanhk karargâhına ateş açtı Mahmud Abbas'a gözdağı• Filistin Devlet Başkanı'nin yara almadan kurtulduğu saldırıya 6 militanın karargâhtan çıkmaya zorlanmasmm yol açtığı belirtildi. Militanlar, karargâhın yanı sıra çok sayıda lokantayı da taradı. Dış Haberler Servisi - Filis- tin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın Ramallah'taki ka- rargâhına önceki akşam silah- lı bir gnıp tarafindan ateş açıl- dı. Saldın sırasında karargâh- ta olan Abbas, olaydan yara al- madan kurtuldu. Yetkililer ve görgü tanıkla- rı, saldınyı El Fetih grubunun silahlı kanadı El Aksa Şehit- leri Tugayı'na mensup olduk- lannı ıddıa eden 15 silahlı ki- şinin yaptığını söylediler. Si- lahlı kişilerin Ramallah ken- tinde çok sayıda lokantaya ateş açarak hasar verdikleri ve dük- kânlan kepenk indirmcye zor- ladıklan belirtildi. Saldınlann ardından Abbas'ın, güvenlik yetkilileriyle bir loplantı yap- tığı açıklandı. Toplantıda Ab- bas'ın yetkililere "militanla- nn tutuklanması, kente daha fazla asker konuşlandınlması ve zarara uğrayan işyerlerinin ziit aı larıııın tazmin edilaıcsi" talimatını verdiği bildirildi. Hl Fetih grubunun silahlı kanadı El Aksa Şehitleri Tu- El Aksa Şehitleri Tugayı sempatizanlan saldırıdan sonra yollarda barikatlar kurarak lastik yaktı. (Fotoğraf: AP) gayı'na bağlı olduklannı söy- leyen silahlı saldırganlar, Fi listinli güvenlik yetkililerinin 6 militanı Ramallah'daki ka- rargâhtan çıkmaya zorlaması üzerine böyle birtaşkınlığın or- taya çıktığını belirtiyorlar. Eski Filistin lideri Yaser Arafat, 20 kadar militanın ka- rargâlıta kalmasına izin vermış, Abbas da bu uygulamayı sür- dürmüşrü. Adını açıklamayan biryetkili, 6 militanın adam ka- çırma, silahla yaralama, şan- taj gibi suçlara karıştığını, bu nedenle bu kişilerden ya si- lahlannı bırakmaları ya da ka- rargâhı terk etmelerinin isten- diğini söyledi. El Aksa Şehit- leri Tugayı sözcüsü ise bu ki- şilerin üyeleri olmadığını, hap- se atılmalan gereken adi suç- lular olduğunu belirtti. Batı Şeria'daki Tulkarim'de, Filistin polisi önceki gece bir Filistin kontrol noktasına sal- dıran ve burada görevlilerin kullandığı çadırları yakan 7 silahlı Filistinlinin teslim ol ması çağnsında bulundu. Öte yandan Israil'in I976'da Filistin'e ait bazı topraklara el koymasının yıldönümü ne- deniyle dün düzenlenen pro- testolar sırasında göstericilcr- le İsrailli askerler arasında ça- tışma yaşandı. Ramallah baş- ta olmak üzere Batı Şeria'nın çeşitli ycrlerinden "toprakgü- nü" için bir araya gelen bin- lerce Filistinli, lsraıl polisıy- le çatıştı. Israil polisinin göz yaşartıcı gazına Filistinliler taşla cevap verdi. Rumlardan Gül'e hatırlatma 'Uygulamamak' ihlal olur LEFKOŞA (AA) - Güney Kıbns Rum yö- netımı sözcüsü Kipros Hrisostomidis, Türki- ye'nin, aralannda Güney Kıbns'ın da bulunduğu 10 yeni üyeyi kapsaya- cak Gümrük Birliği Ek Protokolü'nü imzalama- ması ve uygulamaması- nın, "Avrupa Birliği ve Dünya Ticaret Örgütü anlaşmalarını iki kez ih- lal etmesi anlamına ge- leccğini" iddia etti. I Irisostomidis, dün yap- tığı açıklamada, Türkyet- kililerin "Kıbrıs Rum bandıralı gemilerin Türk limanlarına de- mirlemesi ve Kıbrıs Rum uçaklaı ıııııı Türk havaalanlarını kullan- masının bir hizmet ni- teliği taşıdığı, gümrük birliğinin bu hizmetleri kapsanıadığı" yönün- deki açıklamalarının, "za- yıf ve temelsiz bir görüş olduğunu" savundu. Hrisostomidis, şöyle konuştu: "Hukümet, Türkiye'nin protokolü imzalaması ve uygula- ıııası için zamanı oldu- ğunu dtişünüyor, zaman derken 3 Ekim'e kadar. Türkiye'nin bu proto- kolü, genelde uluslara- rası toplumun ve Avru- pa Birliği'ne yüküm- lülükleri çerçcvcsinde imzalaması, ayrıca uy- gulanıası gerekiyor. Yoksa sadcce imzala- nıak ve protokolü uy- gulamayı reddetmek kötü niyetin bir göstcr- gesi olur." Türkiye'nin protokolü imzalamasının kaçınılmaz olduğunu, Av- rupa Birliği'nindebunu açıkça ifade ettığini kay- deden Hrisostomidis, "dolayısıyla AB ile Tür- kiye arasında bir görüş farklılığı bulunduğu- nu" söyledi. Dışişleri Bakanı Gül, AB ile sorun olmadığını söyledi 6 Görüş ayrılığı yok' ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Dışişleri Bakanı Abdıülah Gül, Kıb- rıs Rum Yönetimi'nin "Türkiye, ha- va ve deniz linıanlanm Rum kesimi- ne açmah" talebıni görmezden gele- rek "AB'nin, ek protokol konusunda ayrı bir görüşü yok" dedi. AB Ko- misyonu'nun açıklamalarına bakıl- dığında Kıbns'a ilişkin ek protokol u mutabakatımn" görüleceğini savu- nan Gül, u ABKomisyonu,mutabaka'- ta vardığı metne mi itiraz edecek?" di- ye konuştu. Ankara'nın Kıbns'ı Gümrük Birli- ği kapsamına alan "ek protokolü" im- zalamayı kaıarlaştırmasını yeterlı bul- mayan Kıbns Rum Yönetimi, Türkiye'nin hava ve deniz lımanlannı da Kıbns Rum tarafına açması- nı istiyor. Ankara ise "Rumlann Kıbrıs Türkleri- ne uyguladığı ambargolar kaldınlmadan" ve Av- rupa Birligi (AB) "Kıbns Türklerine açılıın sözü- nü yerine getirmeden" bu sınırlamalan kaldırma- yı düşünmüyor. AB limanlan da istiyor Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgilere gö- re, Türkiye'nin bu tutumunu ortaya koymasının ar- dından harekete geçen Rum yönetimi, AB'nin mü- zakereleri fiilen başlatmasını "Türkiye'nin Güm- rük Biriiği'ni uygulamaya geçirmesi" koşuluııa bağ- lamayı planlıyor. Rum yetkililerin girişimlerinin ardından açıklamalarda bulunan AB Komisyonu yet- Gül iyimser konuştu. kililerı, Türkiye'nin hava ve deniz li- manlannı Kıbrıs Rum kesimıne aç- masının "Gümrük Birliği yükümlü- lüklerinin bir parçası olduğunu" sa- vundular. Dışişleri Bakanı Gül, dün Anka- ra'da temaslarda bulunan Kongo Dı- şişleri Bakanı Rodolphe Adada ile düzenlediği ortak basın toplantısın- da, Kıbrıs ek protokolü ve lncırlık üssü konusunda sorulan yanıtladı. Türkiye ile AB arasında Gümrük Birliği ek protokolü konusunda her- hangi bır görüş aynlığı olmadığını savunan Gül, sorunun "djplomatik ternünolojinin gazetc diline aktanl- ması sırasında farklı keUmeler kullanılmasından" kaynaklandığuıı savundu. 'Gazete terminolojisi farklı' Gül, sözlerini şöyle sürdürdü: "Hukukive diplo- matik terminolojiyi gazete terminolojisine aktarır- sanız, farkh çıkar ortaya. Gerek Komisyon, gerekse Komisyon Sözcüsü'nün açıklamalarına bakarsamz, onlarmutabakatiçerisinde. Eee,AB Komisyonu mu- tabakata vardığı kâğıda mı itiraz edecek? Söz konu- su değil. Anıa problem nereden çıkıyor? Bazı diplo- matik vc tcluıik terminolojileri siz gazetecilik diline aktanrken orada farkh kelimeler kullanıyorsunuz. Okuyunca o zaman bu lip bir problem var gibi or- taya çıkıyor. Herhangi bir problem söz konusu de- ğildiı; süreç başlanuştır ve devam etınektedir." BIÇAK SIRTI EROL MANtSALI Görüşmeler Yolu ile Özel Statünün Eşsiz Bir Belgesi... 17 Aralık 2004 tarihinde AKP hükümetinin "evet" dediği doruk belgesi, 2005 yılının ilk aylarında enine boyuna gözden geçirildi ve şu sonuç ortaya çıktı; - AKP hükümeti, müzakere süreci olarak: "Gö- rüşmelerle birlikte özel statünün gerçekleştirile- bileceği bir mekanizmaya" evet demiştir. Gerçek- te Türkiye'nin tam üyeliği için görüşme yapılma- makta, "görüşmeler adı altında Türkiye kademe kademe üyelik dışı özel bir statüye götürülmek- tedir." - öyle mekanizmalar oluşturulmuştur ki, "Tür- kiye içine sokulduğu tünelde tek bir sona doğru hareket edebilecektir". Bu "son nokta" da, AB'nin himayesi altına sokularak onun arka bahçesi du- rumunagelmesidir. 17 Aralık belgesinde bizi buso- nuca götüren açık kanıtlar şunlardır: 1) Görüşmeleri, AB tarafının ve ayrı ayrı her bir ülkenin tıkamasına ve sürüncemede bırakmasına yol açacak bir yöntem kabul edilmiştir. Türkiye görüşmelerde hem AB ile hem de ayrı ayrı her bir ülke ile karşı karşıya getirilmiştir. Yarın 28 ülke ola- cak AB'nin her bir üyesinin, Türkiye ile görüşme sürecini tek başınasaboteedebileceği bir yöntem oluşmuştur. Uluslararası ilişkilerde hukuki, siyasi veya dip- lomatik olarak böyle bir "görüşme süreci" ola- maz. Bu olsa olsa bir "dayatmalar süreci" olur. 2) Müzakere süreci içine, "Türkiye'nin AB'ye üye olmasmın dışındaki alternatifler", daha en baştan tartışılır, konuşulur ve kabul edilebilir öğe- ler olarak konmuştur. "Nişanlanma, evlenme vaadiile olur" kuralı Tür- kiye için değiştirilmiş bulunuyor; Türkiye için, "ni- şanlanma, kumalık için de geçerlidir" kuralı geti- rilerek "gayri medenl ve ahlaki bir durum" meş- rulaştırılmaya çalışılmıştır. Hiçbir aday ülke böyle bir aşağılayıcı durumla ne karşı karşıya geldi ne de AB tarafindan bırakılmıştır. Türkiye için işgücü dolaşımının serbest olmaya- bileceği; Türktarımının destek dışı bırakılabilece- ği; ortaklık anlayışının esasını ve bütünleşmesinin siyasi mantığını oluşturan "iktisadi özverlnin pay- laştınlması konusunda", Türkiye bunun dışında- dır denmiştir. 3) Görüşmelerin "ucunun açıkolması" mesele- si ise "görüşmeler adı altında Türkiye'nin özel sta- tüye sokulacağının" adeta bir kanıtıdır. Türkiye'nin görüşmeler sonunda üye yapılma- yacağını ilan eden kuru bir dürüstlük simgesidir. Ama ahlakdışıdır. Bunlar yetmiyormuş gibi... Işin daha da ilginç yanı 17 Aralık mutabakatm- daki bütün bu çarpıklıklar daha öncesinden 10 yıl- lık bir Gümrük Birliği zemini üzerine oturtulmakta; ayrıca Türkiye'den inanılmaz siyasi ödünleristen- mektedir. Bu ödünlere 1993'ten beri komplo teorisi diyen- leryeni yeni uyanmaya başlamışlardır. özellikle, hiç tahmin etmedikleri biçimde, zokayı yutacaklar ara- sında kendilerinin bulunduğunu anlamaya başla- dıktan sonra!.. 17 Aralık belgesi normal koşullarda bir müzake- re süreci ve yöntemi belirlememekte; üyelik görüş- meleri kandırmacası ile özel statüyü, "geriye dö- nülmeyecek bir son istasyon" durumuna getir- mektedir. Buna iki temel unsuru eklememiz gere- kiyor; 1) Zaten 6 Mart 1995'ten itibaren Türkiye AB'ye tek yanlı bağlanma süreci içine sokuldu. 17 Ara- lık belgesi, bu çizginin derinleşerek sürmesine ve bağlanmanın heralandayaygınlaşmasınayol aça- caktır. 2) Güneydoğu Anadolu, Kıbrıs, Ege, Fener, Er- meni soykırım tasarısı ile de "bağlanmanın tarih- sel bedelleri" Türkiye'ye ödetilmek istenmektedir. özel statüyü kimse sadece ticari ve iktisadi bir bağlılık olarak algılamasın: Sonu, "yumuşatılmış Sevr'e kadar açık" bir müzakere süreci ortaya konmuştur. Müzakere sürecinin hukuki boyutu için Dr. Ert- gin Selçuk'un makalesini herkesin okuması ge- rekir (*). özellikle de hukukçuların!.. C) Stratejik Öngörü, Sayı 4, 2005, sayfa 172- 178, Brüksel Avrupa Konseyi Sonuç Bildirgesi Üzerine Notlar (17 Aralık 2004) başhklı makale. www.istanbul.edu.tr/iktisat/emanisali 3 i MARTANMAGÜNÜ Azeri soyhnmıİ stanbul Habcr Servisi - 31 Mart Azen Soykırımı Anma Günü nedeniyle, Azerbaycan Başkonsolosluğu ve Türk- Azerbaycan Dostluk, Kültür ve Dayanışma Derneği tarafindan Saraçhane l'arkı'nda dün bir etkinlik düzenlendi. Etkinlikte konuşan Azerbaycan'ın tstanbul Başkonsolosu tbrahim Nebioğlu, "Hiçbir zaman Ermenilerin Azerbaycan ve Türk halkına yaptıklarını unutmayacağız. Tarihi ycnidcn yazmaya çahşanlara dersini vereceğiz" dedi. Türk-Azerbaycan Dostluk, Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Salih Bayraktar da son 200 yıl sürcsince halklanna karşı uygulanan soykırım hareketlerinin en vahşilerinden binsinın 31 Mart 1918 'de yapıldığını anlattı. Azerbaycan Diaspora Komitesi'nden Rcşat Kasımov ise bazı basın kuruluşlarında Ermeni sempatizanhğının söz konusu olduğunu savuııarak, Ermenilerin sözde soykırım iddialarıyla, tüm dünyada Türkiye için sorun yarattıklarını ifade etti. Etkinlik sırasında "Türkiye-Azerbaycan bir millet, iki vatan", "Karabağ canımız, feda olsun kanımız1 ", "Krmeni terörü uııutulamaz", "Karabağ Türk'ündür, Türk'ün kalacak" sloganlan atıldı.