Katalog

21 ŞUBAT 2005 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA 17 İran fıkrası Fıkra, gazeteci dostumuz Rahmi Yıldırım'dan. O da, Iranlı yazar Daryush Shayegan'ın "Yararlı Bilinç" adlı kitabından almış: Yıllarca ülkesinden uzak kalmış Iranlı, ülkesine döndüğünde, havaalanından evine gitmek için taksiye biner... Yoldaşoföre tütüncüde durmasını söyler. Taksici sorar: - Tütüncüde ne yapacaksınız beyim? - Sigara alacağım... - Sigarayı artık camide satıyorlar beyim. - Camide mi? Yahu cami Allah'ın evidir, oraya ibadet etmeye gidilmez mi? - Hayır beyim, hayır. İbadet etmek için artık üniversiteye gidiliyor. - Peki, o zaman öğrenim nerede yapılıyor? - öğrenim hapiste yapılıyor beyim. - Hapiste hırsızlar yok mu? - Hırsızlar artık iktidarda beyim... Rahmi Yıldırım, "Sakın yanlış anlamayın" diye uyarmayı ihmal etmiyor: "Fıkra Iran'da geçiyor. Orası İran, burası Türkiye." IŞIK KANSÜ Uretici sendikaları tartışmasıBirgrup üzüm üreticisi "Üzüm-Sen "adıy- la bir sendika kurup Mart 2004'te Manisa Va- liliği'ne başvurmuştu. Türkiye'de bir örgütün adı sendika filan ol- maya görsün. Mutlaka başına bir şey gelir. Yıllar önce bugünkü kamu çalışanları sen- dikalarının oluşmasına önderlik eden öğret- men sendikası Eğitim-lş kurulurken de ba- şına gelmedik iş kalmamıştı. Kapatma istem- leri, yazışmalar, davalar, bürokratik işlemler birbirini kovalamıştı. Üzüm-Sen için de "Sen- dika mı, değil mi?" tartışması yapılmasa, şaşırırdık zaten. öyle de oldu. Manisa Vali- liği, "Üzüm-Sen sendika mı, değil mi?" di- ye Çalışma Bakanlığı'na sordu. Bakanlık da yanıt verdi: "Üzüm-Sen adlı sendikal oluşu- mun kunıluş evraklannın incelenmesinde, ku- ruculann Sendikalar Kanunu'nda öngörü- len şartları taşımaması, işyerinde herhangi bir işçi ve işveren ilişkisinin olmaması ne- deniyle adı geçen kanun anlamında birsen- dika olarak tanımlanması mümkün bulun- mamaktadır. Üzüm-Sen sendikasının onay- ladığımız uluslararası belgeler ve anayasa- nın 90. maddesison fıkrası uyarınca sendi- ka şeklinde örgütlenmesinde, tanımlanma- sında yasal bir engel görülmemekte, ancak toplusözleşme, grev ve buna benzer faali- yetlerde bulunabilmesi ise iç hukukta dü- zenleme yapılmasına bağlı bulunmaktadır. Adı geçen sendikanın işkolu düzeyinde ve Türkiye çapında 'Üzüm Işverenleri Sendika- sı' şeklinde örgütlenerek, üreticilerin tek tek bu işveren sendikasına üye olması ve işçi çalıştırması halinde Sendikalar Kanunu'na uygun biryapılanma sağlanabilecektir." Tabii ya, Türkiye'de kurulsa kurulsa "işve- ren sendikası" kurulabilir zaten artık! Üzüm-Sen, farklı düşünüyordu. Biryazıy- la, bakanlığın görüşüne karşı çıktı: "Üzum-Sen kurucu ve üyeleri çalışan-ça- lıştıran ilişkisi dışında üretim yapan küçük ölçekli aile tarımı yapmaktadır. İşçi çalıştı- ran büyük üzüm üreticisi çiftçiler sendika- mızın örgütlenmeprofılidışındadır. Üzüm üre- ticilerinin önemli bir kısmı ortakçı, kiracı gi- bi sıfatlarla üretimyapmaktadır. Yine son dö- nemde ortaya çıkan sözleşmeli üreticilikol- gusu dayaygınlaşmaktadır. Ülkemizdeki ta- rımın yapısı gereği de, küçük üreticilerin iş- veren olarak tarifi sorunlu olup küçük üzüm üreticilerinin işveren sendikası olarak ör- gütlenmesi halinde hakları ve çıkarları ye- terince korunmayacak, gelişmelerinin önü kapanacaktır." Üzüm-Sen, özetle diyor ki, bizi "işveren sendikası" olarak değerlendirmeyi bırakın da, değiştirilmesi gündemde olan Sendika- lar Yasası'na "üretici sendikaları" ile ilgili de düzenlemeler koyun... CHP Uşak Milletvekili Prof. Dr. Osman Coşkunoğlu, bir dizi soru önergesi ile AKP'nin bilişim alanında Microsoft'a "e- teslim" olmasını TBMM'ye taşıdı. Coşkunoğlu, Başbakan'dan şu sorula- rın yanıtlarını istiyor: "Ülkemizde gerek e-dönüşüm (veya e-devlet) bağlamında, gerekse de eğitim bağlamında çok sayıda bilgisayar ilişkili projelerin yürüdüğü ve çokgeniş birpa- zarın oluşacağı ortamda, bu projelerde kullanılacak ve geliştirilecekyazılımların, kullanıcılan tek bir platforma (örneğin, Microsoft Windows) mahkûm bırakma- ması gerektiği hükümet politikası olarak kabul ediliyor mu? Bill Gates'/'n ziyareti e-teslimiyete karşı sorular öncesinde, sırasında veya sonrasında kendisiyle veya Microsoft şirketi temsil- cileriyle sözlü veyayazılı biranlaşma ve- ya işbirliğiprotokolüyapıldı mı? Yapıldıy- sa içeriği nedir? Bill Gates, Istanbul'da kurulmasıplanlanan teknokentin ilkkira- cısı olma şeklinde bağlayıcı bir taahhüt- te bulundu mu? Bulunduysa, bu taahhü- dün ayrıntıları nelerdir? Microsoft, so- mut olarak, ne zaman, hangi koşullarda, ne karşılığında ve ne tür faaliyetler ama- cıyla bu teknokentte yer alacak?" Osman Coşkunoğlu, söz arasında Özal dönemini anımsattı. Sözüm ona "çağ at- lanan" dönemi yani. Kamusal, ulusal Te- letaş'ın uluslararası Alcatel şirketine dev- redildiği dönemi yani... Coşkunoğlu, yıllar sonra Amerika'da silikon vadisinde Türk mühendislerle kar- şılaşmış. Araştırma geliştirme bölümün- de çalıştıkları Teletaş özelleştirildikten sonra Amerika'ya gelmişler, yepyeni ile- tişim teknolojileri geliştiriyorlarmış! Özal böyle "çağ atlatmış" Türkiye'ye. Ulusal şirketi satarak, pırıl pırıl beyinlerin göç etmesine neden olarak... Şimdi de, onun mirasına sahip çıkan- lar iktidarda. Bill Gates ile işbirliği proto- kolü imzalayıp Türkiye'nin geleceğini tek bir uluslararası tekele bırakıyorlar... Osman Coşkunoğlu, "Amerika'da, Av- rupa 'da sıkışan, yenipazahararayan Mic- rosoft'u Avrupa ülkeleri reddediyorlar. Çünkü, Microsoft ürünlerinikullanmanın -izleme, gözetleme gibi- güvenlik açısın- dan da sakıncaları bulunuyor. Bu birpa- ranoya değil, tüm Avrupa bu durumdan şikâyetçi" deyip ekliyor: "Yeni bir Teletaş olayı ile karşı karşıya kalmamak gereki- yor. Mutlaka birulusal bilişim stratejisige- liştirmek ve ulusal teknolojikatılım için alt- yapı oluşturmak gerekiyor." ÇALIŞANLARIN SORULARI/SORl JINLARI YILMAZ ŞtPAL 'Emekli Ayhğıım Kestirmek Istiyorum' SORU: Ayda 500 milyon cnıckli ayhğı alan bir SSK emeklisiyim ve gcçinebilmek için çabşmak zorundayını. Bu yiizden, bir üıüVersitede, uznıanlık alanımla ilgili bir kadroda "öğretim görevlisi" olarak çalış- ınaktayım... Yeni bir yasa ile (bu yasanın Bütçc Yasası olduğu söyleniyor), önü- nıc iki scçcnck sunuldu. Birincisi,ça lışnıayı sürdürebilmck için, SSK 'den aldığım cnıckli aylığımı kestirmek, ikincisi ise görevinıden kendi iste- ğimle aynlmak. İki aylıkla zor geçinirken şimdi aylıklardan birini seç- mekle karşı karşıya kaldun. Doğal olarak, "oyııınn" üniversitcdcn al- dığım aylık için kıdlanacağun. Sorıını ve sorıınum şöylc: SSK'den aldığını emekH aylığımı kestirmek için nasıl bir yol izlemc- liyim? (Çcvremde benim konumunda pck çok üniversite görevlisi, sanatçı vc konulannda uzmanlaşmış değcrli ldşiler var.) Emekli aylığımı kestirmek istiyonım. Bcn istersem cnıckli aylığım kesilir mi? (Y.K.) YANIT: 5277 sayılı 2005 Mali Yıh Bütçe Yasası'nın 25. maddesi ile sosyal güvenlik kurumlanndan "emeklilik veya yaşlıük" ayhğı ala- rak kamu kurumlarında çahşrnakta olanlara kısıtlama getirilmiştir. "(...) Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaş- lılık aylığı alanlar bu ayhklan kcsilmcksizin, genel bütçeye dahil dairc- ler, katma bütçeli idareler, döner semıayeler, fonlar, belediyeler, il özel idareleri tarafmdan kunılan birlik ve işlctmclcr, sosyal güvenlik ku- runılaı ı, bütçcdcn yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurunı, kurul, üst kurul ve kuruluşlaı ı, kamu iktisadi te- şebbüsleri vc bunların bağlı ortaklıklan ile mücsscse vc işlctmelerin- de ve sermayesinin % 50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortak- lıklarda herhangi bir kadro, pozisyon veya görevde çalıştırılamaz vc görev yapamazlar. (...)" Anayasanın 161. maddcsinde: "(...) Bütçe Kaıııııuı'na, bütçe ile ilgili hükümler dışuıda hiçbir hü- küm konulamaz. (...)" denilmektedir. Biilçe Yasası ile öngöriilen bu uygıılamanın, anayaKanın 161. maddesine uygun olduğu konıısunda göriiş bildirmcyi ya da yorıım yapmayı yetkililerc bırakıyoruz. "Bcn istersem emekli aylığım kesilir mi" sorunuzun yanıtını ise Yiiksek Mahkeme'nin, çok açik ve anlaşılır olan kaıarına bırakıyo- ruz. (*) "ÖZETİ: Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre yaşlılık sigortasnı- dan aylık alanlann Emekli Saııdığı Kanunu'na tabi bir yerde çalışma- lan yaşlılık ayuklannın kcsilıııcsini gerektirmez." (...) 506 sayılı kanuna göıe yaşlılık sigortasından aylık alanlarınbu ayhklan ancak 506 sayılı kanıuı kapsamında sigortalı olarak çalış- maya başlamaları halinde kesilir. Yoksa, TC Emekli Sandığı'na tabi bir işte çalışmalan Sosyal Sigortalar Kanunu hükümleri çevresinde yaşlılık aylığının kesilmesini gerektirmez. Öte yandan, Sosyal Gü- venlik Kuruluşlarına Tabi Olarak CJeçen 1 liznıetlerin Biıieştirilmesi Hakkındaki 2829 Sayılı Kanun'da da TC ünıekli Sandığı'na tabi iş- te çalışmaya başlamasıyla 506 sayılı kanuna göre bağlanaıı yaşlılık ayiığının kesileceğine dair hüküm yoktur (...) (Üderek sosyal güven- liğc ilişkin haklardan feragat caiz değildir. Söyle ki, davacı yaşlılık ayhğı tahsis talebinde bulunup kcndisine bu sigorta dahndan aylık bağlandıktan sonra kanunda öngörülen hallcr dışında artık bu haktan ieragat etmesi mümkün değildir. (...) 506 sayılı kanuna göre yaşlılık sigortasından aylık alanlann bu ayhklan ancak 506 sayılı kanun kapsamında sigortalı olarak çalış- maya başlamaları halinde kesilir. Yoksa, TC Emekli Sandığı'na tabi bir işte çahşmalan Sosyal Sigortalar Kanunu hükümleri çevresinde yaşlılık aylığının kesilmesini gerektirmez. Şöyle ki, davacı yaşlılık ayhğı tahsis talebinde bulunup kendısine bu sigorta dahndan aylık bağlandıktan sonra kanunda öngörülen haller dışında bu haktan fe- ragat etmesi mümkün değildir. (...) (Yargıtay 10. llukuk Dairesi, 20.9.1994 Tarih, lisasNo: 1994/10379. KararNo: 1994/16510) Yargıtay kararında, "Sosyal güvenliğc ilişkin haklardan feragat ca- iz değildir. Şöylc ki, davacı yaşlılık aylığı tahsis talebinde bulunup ken- disinc bu sigorta dalından aylık bağlandıktan sonra kanunda öngörü- len hallcr dışında artık bu haktan feragat etmesi mümkün değildir'' denilerek siziıı isteğinizle bile olsa, SSK'den aldığınız yaşlılık aylı- ğının kesilmesinin söz konusu olamayacağı vurgulanmıştır. Yargıtay, aynca, "506 sayılı kanuna göre yaşlılık sigortasından ay- lık alanlann bu ayhklan ancak 506 sayılı kanun kapsamuıda sigorta- lı olarak çalışmaya başlamaları halinde kesilir. Yoksa, TC Emekli San- dığı'na tabi bir işte çalışmalan Sosyal Sigortalar Kanunu hükümleri çevresinde yaşlılıkaylığının kesilmesini gerektirmez. (...)" diyerek, yaş- hhk ayhğmızın yenideıı ve yinc 506 sayılı Sosyal Sigortalar Yasası kapsamında çahşmanız durumımda isteğinizle kesılebileceğini, TC Emekli Sandıği kapsamında çahşmanız durumunda ise kesılemeye- ceğini de yorum gerektirmeyen açık ve kesin bir anlatımla anlatmış- tır. (*) Kaynak; Lubib Yalkm Yayımlan Yiiksek Mahkeme Kararlan KİM KİME DUM DUMA BEHÎÇAK behicak(n turk.net HARBİ SEMtll POKOY semihporoy{<ıyahoo.com HAYAT EPİK TİYATROSU MUSTAFA hayatepikÇnmynet.com ÇALLŞSANA LAN !. OTOBÜSTEKİLER KEMALURGENÇ n kjurgencio yahoo.com TARlHTE BUCİJN MVMTAZARIKAN ALİ ÇETfNKAYA'NIN ÖLÜMÜ.. 21 Şuhat 1 194-9'OA 8UGÜM, ÛNLÜ ASKEK I/E Ç ALI ÇaTÎUKAY/1 ÖLMÛÇTO- 1838'P£ SUSAy OLAGAK HAegıyE'yi BÎTKSBH ALİ 8£r,os- MANU IMPARATO/ZUIĞU'NUN SON OA, BALtCslMLAtZOA VE 77 ÜYML/gf'A/t &E &U f9*9'M MECLiS-i MEBusAu 'A KArruDfSi StRADA, İUGİUZLeR TX£rtFtMPAN SÜfS6ÜfJ EDILM/ÇT7. Ö Û Ü toww.nnimtnz-nrikun.votn Ali Küç.ükaKO/STUİ-Uf SAI/A- An Kılıç Ç/'NDA ÇAğ'p/ŞMfŞTf. OHİUM ÇOK TAMtMAAASlfJDAKf MEÜ&N, CUMMUStyET'fM rüe YtLLA- , KtNPA KURULAM iST/tCLÂL /ÜIA~HK£M£Sİ'NE BAŞteAMLfK: EPE&E/C Bı/SÇOfC ÖNEMU PAVA- P/l SE£r KA&4&LAR /4lM/tSfYPt.. üsHe bu fnnhkemenin üç. ünlü *Aİİ "si bir arne/g giru/uyen SAGNAK NİLGÜN CERRAHOĞLU Geleceğini Arayan Samsun. O altın taç.. o bilezikler, o kolye, o küpeler, o saç to- kası.. gözümün önünden gitmiyor. Antik çağlardan kal- ma çok takı gördüm. Böylesine ince bir işçilik, özen ve mükemmel "dizayn"la yapılana rastlamamıştım. Şaşıla- cak derecede "hasarsız" ve "yeni" kalmışlar. MÖ 7. yüz- yılda değil de sanki dün yapılmışlar. Bunlar, Helenistik döneme ait "Amisos Hazineleri". Amisos, Samsun'un eski adı. Ve biz Samsun'un "arkeoloji müzesi"ndey'\z. Başköşede, üç vitrinde sergilenen hazineleryanında, yerde; orta salonu boydan boya kaplayan devasa halı büyüklüğündemüthişbirmozaikvar. Bu, "DörtMevsim Mozaiği" olarak anılıyor ve Troya efsanesinin en drama- tik sahnesini anlatıyor. Geçmişin görkemi... "Troya "filmini gördüyseniz hatırlayacaksınız. Savaşa katılıp katılmamak konusunda teredüt geçiren kahra- man "Akhilleus", akıl danışmak için annesinegider. '7/e- riyi görme yetisi" ya da vizyon sahibi olan annesi, Ak- hilleus'e döner: "G/fmezsen"der, "sevdiğinkadınlaev- lenip çoluk çocuğa karışacaksın. Gidersen efsane ola- caksın. Ismin kuşaktan kuşağa geçecek"! Bu sözler üze- rineAkhilleus Tnoya savaşına katılır, ölürve kahraman olur... Troya savaşını özetleyen bu sahne işte, Samsun'un arkeoloji müzesinin ortasındaki muhteşem mozaiklerde ölümsüzleşmiş. Bu etkileyici mozaik, mevsimleri (yani ya- şamı) betimleyen panellerle tamamlanmış. Mozaiğe bu nedenle "Dört Mevsim" adı verilmiş. Samsun'un bu zengin "kültürmirası"; insanı cin çarp- mış gibi yapıyor. Ancak müzeden dışarı adım atar atmaz karşılaştığınız çirkin yapılaşma karşısında şok geçiriyor- sunuz. Görkemli geçmiş ve Samsun'u çepeçevre kuşa- tan cömert doğa; plansız kentleşme ile yürek burkan bir tezat oluşturuyor. Türkiye'nin en güzel karnpuslanndan olan "19 Mayıs Üniversitesi"n\n bulunduğu tepelerden kente baktığınızda mesela; bir yani deniz, bir yani yem- yeşil dağlarla bezenmiş Ispanya'nın Bask bölgesini ha- tırlıyorsunuz. Denizin ve yeşilin rengi tıpkı Bask bölgesi gibi. Bakmaya doyamıyorsunuz. Doğa da hiçbir şey esirgememiş... Ama gelin görün ki kentin içi, bir şehircilik faciası. Oğretmen evi ve bü- yükşehir belediyesi gibi tek tük "kurtarılmış" bazı bina- larayakta kalmış. Bunlann şimdi elden geçirilmesi ve ko- runması için yeni bir "duyarlılık" ve "özen" gösteriliyor. Ve 'değişimin' vizyonu... Kente yaptığım birgünlük kısa ziyaretin nedeni de bu "yeniden doğuş bilinci". Ikinci dönem göreve gelen AKP'Iİ Belediye Başkanı YusufZiya Yılmaz; Piriştina'nın Izmir'de yapmış olduğu gibi yıllarca denize sırt dönen ken- ti denizle buluşturmaya çalışıyor. Bu amaçla körfezi ye- niden düzenlemiş, yeşillendirmiş ve yürüyüş parkurları açmış. "Atakum "denilen bölgede; Antalya'daki Konya- altı tarzı bir sahil düzenlemesi var. Seyir terasları, balık- çı restoranlan, kapalı fuar alanlan, su oyunlan ile etrafın- da 700 dönümlük biraraziye yayılan "yat limanı" da şan- tiye halinde ve denizle kenti barıştırma çabaları içinde yer alıyor. Başkanın ilginç hedeflerinden biri, şehrin en kimlikli ya- pılanndan olan eski tütün fabrikası ve depolarını çağdaş bir kültür-ticaret rherkezine dönüştürmek. Benzerlerine Batı'da rastladığımız türden bir sosyal çekim ve buluş- ma merkezi yaratmak istiyor burda Yusuf Ziya Yılmaz. Ve bu merkezi yalnız Samsunlular değil, tüm çevre kent- ler için bir buluşma noktasına dönüştürmek istiyor. Yap- işlet-devret şeklinde ihaleye açılacak projeyi; iki ayda 100 bin ziyaretçi almayı başaran "Istanbul Modern " ile "Ga- lata Port"un mimarlan Tabanlıoğlu mimarlıkfirması ha- zırlıyor. İhaleye açılacak projenin; ikiyıldatamamlanma- sı amaçlanıyor. Kent merkezi ile sahili buluşturan bölgedeki eski tü- tün deposu için öngörülen konsept; basit biralışveriş mer- kezinden ibaret değil. 40 kişilik genç bir ekiple çalışan Melkan G.-Murat Tabanlıoğlu; baştan sona elden ge- çecek tütün deposunun içine birdizayn otelle birlikte res- toranlar, kafeler, sinema-eğlence merkezleri; konser ve fuaıiar için kullanılacak büyük birmeydan ve de bir "mo- dern sanat müzesi" entegre etmeyi hedefliyor. "Amisos Hazineleri"r\\ gördükten sonra, Samsun'dan böylesine modern ve çağdaş bir vizyonun çıkması be- ni hiç şaşırtmadı. Insanlargibi kentlerin de "genleri" var. Geçmişinde böyle birgörkem saklayan kent, "değişime" kenetlendiği anda -AKP'Iİ bir belediye başkanıyla da ol- sa- bunu dışavuruyor. Türkiye'de müthiş bir "değişim" dürtüsü ve enerjisi var. "Tütün Deposu" projesinin başansı, hepimiz için gerçek bir gurur vesilesi olacak. BULMACA SEDATYAŞAYAN 1 2 3 4 5 6 SOLDANSAĞA: 1/ Istanbul'da Şehzadebaşı ile Fatih ara- sında uzanan sukemeri. 2/ Eskımolann kendilerine verdikleriad... Osmanlılarda gümrük vergi- sı. 3/ Cıvanın herhangi bir 9 madcnle bir- lcşerek yaptığı ala- şım. 4/ Rusçada "evet"... Budun ön kısmından elde edi- lcn dana etı. 5/Oru- ca başlama zaınanı... Üstün bir yetkinin güciinü simgclcyen değnek. 6/C'ezayir'de 8 doğan ve Arap müzi- 9 ğiyle Batı müziğinin karışımı olan müzik türü... Bizmut elcmentinin simgesi... Eski dilde su. 7/Bir spor kulübümüzün kısa yazılışı... Rahatına düş- kün, ağırkanlı kımse. 8/Hem erkek hem dişi ga- metlerı bulunan birey. 9/Hastalık etkenlerini za- rarsız duruma getirmek için vücudun çıkardığı mad- de. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/Beyanııame. 2/ "Güzelliğin — par'etmez / Bu bendeki aşk olmasa" (Âşık Veysel)... Bartın'ın bir ilçesi. 3/Optik kaydtrma... Bir nota... Kalay elc- mentinin simgesi. 4/Roma mitolojisinde avcılar tanrıçası... Çelikçomak oyununa ve bu oyunda kullanılan değnege verilen ad. 5/ Osmanlılar ile Akkoyunlular arasında 1473 yılında yapılan sa- vaş. 6/Galyumelementinin simgesi... Düğmede- liği. 7/ Saban demirinin tarla sürerken açtığı çiz- gi... Yankı. 8/Şöhrct... Çölden esenrüzgâr. 9/Iz- mir'e egemen olarak Anadolu kıyılannda ilk Türk donanmasını kuran Türk beyi.