Katalog

SAYFA CUMHURİYET 12 ŞUBAT 2005 CUMARTESİ 14 KULTUR [email protected] Doğulu ve Batılı müzisyenler 'Rock The Kasbah'ta emperyalizme karşı yan yana Doğudan özgürlükşarkılanMURAT BEŞER Amerika'nın banş götürme yalanıyla dünya barışım tchdit eder hale gelnıesındcn önce ozan Tom Lehrer, ülkesinin politikacılannı ve asken yönetimini eleştiren kısa, özlü ve basit şarkılar bestelemiştı. Kızginlıklasöylenmişbualaycışar- kılar, onu ülkesinin en ünlü asilerindcn biri yap- mıştı. Kısa sürede Amerikan halkının güce tapan güvenlik budalası paranoyaklar haline geleceği kehanetinde bulunan vc haklı da çıkan bu şarkı- lar, çağdaş protest şarkılara kaynaklık etti. Bu csinin ürikrii olarak Vietnam savaşı Bob Dylan'ı yaratmi!}, aynı gelenek 1999'da NATO güçlerinin o zamanki adıyla Yugoslavya, şimdiki Sırbistan topraklarına müdahalesi için müzikal yanıtlar vernıiş, Balkan kültürü tüm diinyaya scsini bu- radaki protest şarkıcılar kanalıyla duyurmuştu. Ortadoğu Içlrt ağıt Protest şarkıcılarkuşağı, şimdi "RockTheKas- balT aracılığıyla Ortadoğıı için ağıt yakıyor. Alt başlığı "SongsOf FrecdomFlromTheStreetsOf The East" (Doğu'nun Sokaklarından Özgürlük Şarkıları) olan albüm, aynı kaygılarla yan yana gelmiş düııyanın tarklı bölgelerinden 16 sanat- çının parçalarından oluşuyor. Modera ingi liz top- lumunun içinden çıkmış rock asisi ikonu, efsane pıınktoplııluğu The Clash'in Ankara doğunılu li- deri Joe Strummer'ın bir bestesi çevresinde top- lanan bu kavram, şimdı Ortadoğıf nun baskı al- tında yaşayan ve her gün ölümle burun bumna gelen insanları için yeniden güncelleniyor. Strummer'ın rock müziğininpolitik tarihinde- ki yeri tartışılmaz klasiğı "Rock The Kasbah", albümün açılışında Cezayir asıllı Iransız şarkıcı Rachid Taha tarafından bir kez daha onurlandı- nlıyor. Albümün kapanışinda ise Strummer bu onuru, akustik yorumlu "Redemption Song" ara- cılığıyla Bob Marlcy'e devredıyor. Bu ıkı şarkı arasında kalan 15 parçada Iraklı, Suriyeli, Lüb- nanlı, Pakıstanlı ve Iranlı sanatçılar resmi geçit yapıyor; yerel popüler müzikler ve onlann önde gelen sanatçıları, ülkelerinin ve ezilen halklann, sınıflann sorunlannı ülke sınırlannın dışına ta- şıyor. Doğu'daki, sayılan azımsanamayaeak bu mü- zisyenler bir yandan Islam dünyasının sahneye çıkma ve konuşma tehlikelerine karşı ayakta dur- muş; sürgün, işkence, ölüm tehditleri ve daha bir sürü zorluklan yaşamış büyük yıldızlar, öte yan- dan da onurlu kimliklenyle emperyalizme karşı durmuş aydmlar. Örneğın geçen yıl BBC Radio 3 Dünya Müzikleri Ödüllen'nin birincisi Iraklı şarkıcı Kadim Al Salıiı gibı, Iranlı şarkıcı Dari- ush, Shah ve Ayatollahs da, 1990'dakı sansürden sonra Amerıka'ya sığinmıştı. Albümün en dik- katı çeken yorumlan arasında Portishead benze- n bir pop parodisi yapan Lübnanlı triphop top- luluğu Blend'ın "Belong"u, Eminemvari rap an- layışıyla söyleyen Malezyalı rapçi TooPhat'in Ya- sin ile yaptığı şarkı "Elhamdulillah", Pakistanlı yerel rock el'sanesi Junoon'un aşk baladı "No More", Iraklı şarkıcı Kadim Al Sahir'in Trans- Global Underground miksı ve ıncelıkle çalışıl- mış, ölçüsü iyi tutturulmuş bomba efektleriyle des- teklcnmiş şarkısı "Baghdad (Kathora Al Hade- eth)"ı sayılabilir. Madalyonun öbür yüzü Asyalı seslerin yanı sıra farklı kıtalardan ses- lerin katılımıyla gerçekleştirilmiş şarkılar da var. Örneğin Fun-Da-Mental ve Nawa/ish Ali Khaıı'ın *JaShaTaan*ı lngiliz Tndie topluluğu Jesus&Mary Chaın tarafından mikslenirken, Asian Dub Foun- datıon'ın tıpık ve klasik şarkısı "Fortress Euro- pe" ve Fildışı Kıyısı'ndan Alpha Blondy'nin "Ve- to de Dieu" adlı şarkılan ise özgün biçimlcriyle albüme konulmuş. Amerika'yı temsilen bir tek isim var, funk müziğınin büyükbabası James Brown. Brown "Lcla" adlı şarkıda Mısırlı şarkı- cı Hakim ile birlikte söylemiş. Taha aynı zaman- da efsanevi şarkıcı Khaled ve Fransız yıldız Fa- • Alt başlığı "Songs of Freedom from the Streets of the East" (Doğu Sokaklarından Özgürlük Şarkıları) olan adlı albüm, aynı kaygılarla yan yana gelmiş 16 sanatçmın parçalanndan oluşuyor. Efsane pıınik topluluğu The Clash'in Ankara doğumlu lideri Joe Strummer'ın tartışılmaz rock klasiği "Rock The Kasbah"ı, albümün açılışında Cezayir asıllı Fransız şarkıcı Rachid Taha söylerken, kapanışı yine Strummer'ın "Redemption Song"uyla Bob Marley yapıyor. Bu iki şarkı arasında ise Iraklı, Suriyeli, Lübnanlı, Pakistanlı ve Iranlı sanatçılar; ülkelerinin ve ezilen halklann, sınıfların sorunlannı seslendiriyorlar. udel ile birlikte, Tunuslu lider Abdel Kader ıçın yazılan aynı adlı şarkıda da kendini gösteriyor. Stummer'ın sağlığında yapılmaya başlanan ve geçen aralıktaki ölümünün ardından kendisine ada- nan "Rock The Kasbah", Islamik pop kültürü- nün iyi öraeklerini bir araya getiriyor; "Dogu'nun sokaklanndaııo'y^iiriükşarküaıı 7 ' nıtelemesıni hak edıyor. Madalyonun öbür yüzünde, popüler mü- zığm ıdeolojisinde yan umutlu minik bir kıpır- dama yanılsaması yaratıyor. Belki de bu sivıl top- lumculuğun müziğe yaptığı münasebetsiz bir müdahaledır; ne kadar hayra alamet olacağı ya da politik savaşım olarak kabul edilebileceği ise zamanın bileceği iştir. Tartışmasız olan ise "Rock The KasbalTın iyi melezlenmış bir rock'n roll albümü olduğu. [email protected] KULIUR • SANAT www.perareklam.com.tr • (0212) 293 89 78 SANATA BAKIŞ SELMİ ANDAK Karakışa Sıcak 'Mozart Günleri' "...Ritim ve tını alanında büyük buluşlar gerçekleştiril- miştir. Deneylemeler, aynı Mozart'/n operalarında oldu- ğu gibi, sürekli olarakanlamı kapalı olmayan ifadelerin hiz- metindedir: Birzenginlik ve saydamlık duygusu yansımak- tadır bu konçertolardan. Hayranlıkla karsıladığımız mü- zik buluşları, bize duyarlığımızın yayılmakta zorlanmadı- ğı, değer değmez tanıdığı, yabancı olmadığı ifade böl- geleri sunmaktadır. Böylece, hiç zorlanmadan, hiçzorla- madan en derine gitmektedir Mozart'ın üstün müziği." Bu anlamlı ve sanatsal gerçekleri içeren sözler "Ülker Mozart Günleri" adı altında Ülker kuruluşunun yapımı- nı ve yayınını gerçekleştirdiği CD'nin önsözünde bulun- maktadır. Bu CD'ler "Ülker Mozart Günleri" kapsamında- dır ve başta Ülker Grubu Sanat Danışmanlığı yönetimin- de Denız Adanalı'nın çalışmalannı oluşturmaktadır. CD'de- ki ölümsüz besteci ve yapıtlan konusundaki açıklamalan Ahmet Soysal hazırlamıştır. Müzik dünyasında "Büyük Besteciler" denince bu kö- şelere sığmayacak, çoğu ölümsüz, yaratım açısından ken- di özgünlüğünde ekol olmuş besteciler akla gelir. Adlarını bu köşede sayacak değiliz. Sadece Mozart için "Müzik dün- yasının harika çocuğu" yorumunun yapıldığı bilinir. Wolf- gang Amadeus Mozart, Avusturya'da, Salzburg'da, 1756 yılında doğmuş, yaşamını 1791 yılında yitirmiştir. Babası besteci ve kemancı olan Leopold Mozart idi. Oğul Mo- zart, müziğe yeteneğini çok küçük yaşta göstermiş ve al- tı yaşında iken keman ve piyano çalarak bazı deneme par- çaları bestelemeye başlamıştır. 1782 yılında babası ve ab- lası ile birlikte Münih, Viyana, sonra Paris'te hayranlık uyandıran konserler vererek adını tanıtmıştır. özellikle ilk önemli bestesi sayılan "Dört Keman ve Piyano İçin So- naf"olumlu yankı uyandırmıştır. Müzik tarihinde müzisyen kişilikleriyle geniş bir aile sayılan Bach soyundan Johann Sebastian Bach'ın oğlu Johann Christian Bach'ı hay- ran bırakan Mozart (Londra'daki konserinde) ailesiyle 1768 yılında Viyana'ya döner. Mozart aynı yıl Imparator Ikinci Joseph için ilk operası "La Finta Semplice"y\ yazar. Ay- nca, "Bastienne Bastienne" adlı küçük operasını yazan Mozart, bir süre Salzburg'da orkestra yöneticiliği yaptık- tan sonra, babası ile Italya'ya gider. 1772'de Salzburg'a dönen Mozart bundan sonraki yıllarda dünyaca tanınan başyapıtlannı besteler: örneğin "Idomeneo" operası, "Sa- raydanKızKaçırma" ve "Figaro'nunDüğünü", "Don Gi- ovanni" operaları, "Cosi Fan Tutte" komik operası, son operası "Sihirli Flüt" ve diğer besteleri müzik dünyasının benzeri olmayan yapıtlan... Orkestra besteleri, piyano eserleri, konçertolar, "senfoni "ler, operalar, koro ve or- kestra için besteler, requiem, oratoryo ile oda müziği di- yebileceğimiz düetler, triolar, kuartetler ve diğer saymak- la bitmez besteleriyle çok genç yaşta yaşama veda eden VVolfgang Amadeus Mozart benzeri olmayan ölümsüzler arasında "Harika Çocuk" kişiliğiyle değerlendirilmektedir. Not: Bu satırları yazdığım esnada, bir rastlantı olarak, TRT 2'de Atilla Dorsay ve Alin Taşçıyan arkadaşlanmızın bir- likte sunduklan "Amadeus" adlı film görüntüde idü. Dün- yayı yapıtlan ile saran bir bestecinin bile, özgeçmişinde ne zorluklarla karşılaştığını göstermesi açısından, film gö- rüşüme göre etkileyici... 14 ŞUBATA iKt GÜN KALA... Sevgililer Günü'nde nereye? Beyoğlu CINE MAJESTIC 244 97 07 11.00 -13:00 • 1500 • 1700 • 19 00 21 00 Osmanbey GAZİ 247 96 65 AliunizadnCAPITOLSPECTRUM 14 6513330 15:10-19:30 -21 "40 Kadlköy CINEMA PARADISO 3482099 11.30-13:30-15:30-1730-2115 THBO'nun şiir iadında: ELENl'nin ytlrek yakan miizi, Yeni ytlz yihn başyapttı.. Çayır bir THEO ANGELOPULOS fılmi Müzik: Eleni KARAINDROU NllM POUDUHIOIS Gıtrjoı A8(*tHIS Vınıl» KfllOVOS BEYOĞLU MAJESTİC 0212 244 97 07 1745-1945-2130 KADIKÖY SİNEMA TEK 0216 346 0141 1100-1300-1500 ANTALYACİNEBONUS 0242-230 14 14 1015-1615-1815-2015-2215 TRABZON SARAY 0462 32100 06 1300-1500-1800-2030 BEYOĞLU ALKAZAR 293 24 66 12:00-15:00-18:00-21 ı ı ı ı ı ı ı a ı ı ı ı ı ı Kültür Servisi - Âşıklan evlendiren St Valentine'in yıllar geçtikçe Sevgililer üünü'ne dönüşen ölüm günü 14 Şubat'a iki gün kaldı. 1800'lü ytllarda Amerikalı Esther Howland'ın ilk Sevgililer Günü kartını yollamasından bu yana her yıl artan sayıda insanın kutladığı bir güne dönüşen Sevgililer Günü için işte size özel seçenekler... Özel bir gece Sevgilisine çok özel bir gece yaşatmak isteyenler ve sevgilinı yok ama çok scvdiğim arkadaşlarımla güzel bir 14 Şubat gecesi geçirmek istiyorum dıyenler ya da cesarctini toplayıp aşkınt sonunda itiraf edecekler Hilton Convention Center'da buluşacak. Saat 21.00'de DJ Lğur Kirik'le basjlayaeak olan gece, saat 22.30 ile 01.00 arasında Kenan Doğulu, saat 04.00'e kadar DJ Usy ile sürecek. (212 243 53 73) Şarkılarıyla yüreklere dokunup söyleşisiyle güldüren Sezen Aksu ile gösterisiyle kahkahalara boğup şarkılarıyla keyıf veren Ata Demircr, 'aşk1 şarkıları ve 'aşk'ın güldüren halleriyle Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı'nda olacak. (0216 556 98 00) Dıleyen de 'Sertab'la En Güzel Aşk Şarkılan'nı söyleyebilecek o gece... Saat 22.00'de, Balans Music & Performance Hall'de... (0216 556 98 00) Ankara Saklıkent'te saat 21.00'de başlayacak olan Feridun Düzağaç konserı • 1800 lü yıllarda Amerikalı Esther Howland'ın ilk Sevgililer Günü kartını yollamasından buyana her yıl artan sayıda insanın kutladığı bir güne dönüşen Sevgililer Günü için birbirinden farklı seçenekler sunuluyor. başkentlileı için bir seçenek... Indigo'da saat 21.00'de başlayacak '80's Nighf konserı de Vazgeçllmez konular Poptan dıskoya, ıock'taıı new Wavc'e; Madonna, A-Ha, Duran Duran, Depeche Modc, Ihe Cure, U2, Blondie, The Clash, Boney M, Michael Jackson, Lauria Branigan ve amlarımızın vazgeçilmez tüm diğer konukları o gecede olacak... Farklı meslek öbeklerinden tanınmış kışiler aşkı en iyi anlatan ve simgeleyen bir şey seçerek Passage Markiz'deki '40 gün 40 Gece Aşk1 adlı sergide buluştu. Ressam Leyla Koııuk da 'Kırnıızı1 adını verdiği sergısını sevgililere armağan ediyor... 26 Şubat'a dek Akatlar Kültür Merkezi'nde. (0 212 351 93 94)