Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 5 ARALIK 2005 PAZARTESİ
DIZI
Mersin 'in Irak 'la olan ticarethacmi 167milyon doları aşıyor. Sadece bu kentteBağdat'a odaklı 1llfirma bulunuyor
Barzardcfliğirant• DCDP lideri Barzani PKK'yi Türkiye'ye karşı koz olarak
tutuyor. İleriki dönemlerde Barzanicilik siyaseti PKK'nin
yerine konulmaya çalışılıyor. Amerika. PKK'yi Irak'ta
kurulacak Kürdistan devleti içinde eritmeyi plarüıyor. PKK'liler
bu devletin vatandaşı yapılarak pasifıze edilmek isteniyor...
Türkiye'nin bu plana karşılık Kürt devletine göz yumması
bekleniyor... Tüm bunlan Barzani ile yapılan bir röportajın
önsöziinde yazılan şu satırlar da doğruluyor: "Mesud
Barzani'nin rüyası Kürdistan'ın güneyinden daha büyüktür.
Barzani gibi bir lidere Kürdistan'ın güney kenan dar geliyor!"
^ üneydogu'da kimi çevre-
I * ler. Şemdinli'de yurttaşlann
I T sokağa dökülmesinde Bar-
1 I zani hareketinin de etkisi ol-
> J dugunu iddia ediyor.
PKK'nin Barzani'ye yöne-
len kitleyi yeniden kendine çekebil-
mek için Şemdinli'deki olaylan kul-
landığı ve""Serhadan" (başkaldın)
eylemlerini arttırdığı ise karşı iddi-
ayı oluşturuyor. Bu görüşlere bakı-
lırsa, okylann Kuzey Irak'la yoğun
ticaret yapılan Şemdinli'de çıkma-
sı tesadüf görülmüyor. Irak sınınn-
daki Şemdinli'de binlerce yurttaş
1KDP peşmergeleri aracılığıyla sı-
nır ticareti yapıyor. Irak'ta devletin
sübvanse ettiğı, yağ, şeker, çay ve pi-
rinçten oluşan tonlarca gıda madde-
si Şemdinli üzerinden Güneydo-
ğu'ya dağjtılıyor. llçede
yüzlerce insan da, katır-
larla dağlardan mazot ka-
çmyor. Yani bölge insa-
nı biraz da Kuzey Irak'tan,
daha doğrvısu Barzani 'den
besleniyor.
Erbil'deki Selahaddin
Üniversitesi'nde okuyan
gençlerden 62'sinin Şem-
dinli'den olması ise dik-
kat çekiyor. Diyarba-
kır'daki bir avukat bu du-
nımu, "Gençler. Erbil'deki üniver-
siteden mezun olduktan sonra Bar-
zaninüsyonerigptoi Güneydoğu'ya da-
ğılacaklardır" diyor.
IKDP'nin internet sitesinde yer
alan ve geçen aylarda Cumhuriyet'e
de yansıyan Barzani'nin şu sözleri
Şemdinli olaylannın arkasındaki ne-
denlere de mercek tutuyor: "Künfc-
tan'ın farkh bölgeterindeld halklar
arasındaki dayanışma doğaldır vc
Kürdistan'ın herhangi bir bölgesin-
deki ayaldanma, diğer bölgelerdeki
Kürtler taranndan ber zaman des-
teklenmiştir. Hükümetlerin bu ger-
çeğireddetmeleri,durumun gerçek-
liğini değjştirmcz!-"
Barzani'nin Gûneydoğu'da ilgi
çekmesinin kökeninde ekonomik
nedenler de bulunuyor. Kuzey
Irak'taki ekonomik canlıhk uzun
vadede kendini daha çok hissettire-
cek bir cazibeyi ıçeriyor. Kişi başı-
na ekonomik gelir arttıkça yoksul-
luğun cenderesindeki Güneydoğu
insanı için, Barzani bölgesi giderek
daha çok çekim merkezi oluyor.
Irak'ın yeniden yapılandınlması
için harcanacak 5 milyar dolardan
pay kapma yanşında da IKDP, Kürt
kökenli müteahhitler için en önem-
li köprü görevi görüyor. 2003 'te Di-
yarbakır'da düzenlenen 2. Ortado-
ğu Endüstri Fuan'nda bir araya ge-
tirilen Güneydoğulu ve Kuzey Irak-
lı Kürtler. işbirliğini Süleymaniye,
Duhok ve Erbil 'de kurulan ihale bü-
rolannda pekıştıriyor, ranttan daha
fazla pay kapmaya çalışıyor. Gü-
neydoğu'dan giden müteahhitler Ku-
zey Irak'ta ihale aldıkça
Türkıye'de Barzanicilerin
sesı daha da yükseliyor.
Irak'a yapılan naklıye işi-
m nı de IKDP yönetiyor. Bar-
• zani peşmergeleri, dene-
W timleri dışında ticaret ve
nakliye yapan firmalann
kamyonlannı yakıyor, sürü-
cülenni kaçmyor. Bu kor-
ku bölgedeki nakliyeciler-
le işadamlannı IKDP ve
Güneydoğu'daki uzanhla-
Barzani
nyla işbirliğine zorluyor. 1991'den
sonra Güneydoğu illerinde IKDP
ve IKYB ile işbirliğinde kurulan fir-
ma sayısının 300'ü aştığı söyleniyor.
Irak'la ticaret yapmak isteyen Türk
fırmalan Güneydoğu'dan bir Kürt or-
tak bulmadan bölgeye giremiyor.
Çogunluğu Mersin Serbest Böl-
gesi'nde odaklanan bu firmalar,
IKDP'yle ilişki kurmadan iş yapa-
mıyor. Mersin Ticaret ve Sanayi
Odası yetkilileri, kentte Irak'la iş
yapan 171 firma olduğunu söylüyor.
2004 yılında Irak'la olan ticaret hac-
mi ise 167 milyon 73 bin dolar ola-
rak açıklanıyor. Mersin'de başta akar-
yakıt olmak üzere gıda ve inşaat
sektöründe büyüyen birçok şirketin
arkasmda peşmerge ortaklan bulu-
nuyor.
Barzanicilik ,
Gûneydoğu'da
yükseliyor mu? ^
i^S- ..
Eski HEP Genel Başkanı Yazar, Şemdinli'deki olaytan "Barzani'nin etkinliğiyle ilgili görüşler, derin
devlet olarak tarif edilen güçlerin, yaptıklannı başkalanna mal etmesidir..." şeklinde tarif ediyor.
Feridun Yazary
ın iddiaları
E
ski Halkın Emek Partisi (HEP)
Genel Başkanı Feridun Yazar,
Barzani'nin Türkiye'deki
Kürtlerle ilgili hiçbir girişimine rastla-
madıklanru öne sürüyor. Barzani'nin.
Kuzey Irak'taki sistemini oturtabilmek
için Türkiye ile daha iyi geçinmeye ça-
lıştığını belirten Yazar, şunlan anlatıyor:
"Ancak Güneydoğu insanının Barza-
ni'ye sempati duymasuıı şuna bağlayabi-
Mriz. Bu durum Kürt bitinci ve varuğryla
ilgili bir özlemin Barzani üzerinden bir ifadesidir.
Aynı zamanda Irak'taki Kürt devletinin ortaya ÇH
kışı Türkiye'deki Kürtierin uzun ydlardan bu yana
aradıklan kimlik olayınm bir sevincidir. Bu durum
örgütsel bir bağ olduğu anlamına getmez, İkinci
bir neden, Mersin'den başiayarak Süleymani-
ye'den İran'a uzanan ticaret harü ister istemez in-
sanlan birbirine yaklaşünyor.
Örneğin geçmişte Arap devletleriyle sa-
man ticareti olduğunda Urfa'daki Arap-
lar bunu yaptı. Şimdi de Türkiye'deki
Kürtler, Kuzey Irak'taki Kürtterle ticaret
yapıyor." Yazar, sözü Barzani'nin Şem-
dinli olaylanyla ilişkisine getirirken de
şunlan söylüyor: "Şemdinli'deki olayia-
n şöyte tarif ediyorum: Barzani'nin et-
kinliğhie ilgili görüşler, derin devlet ola-
rak tarif edilen güçlerin, yaptıklannı baş-
kalanna mal etmesidir» Barzani'nin
oradaki olaylarda herhangi bir etkisi söz konusu
değiL.. Barzani kendi bölgesinde sistemi orurtur-
ken komşu ülkelerie iyiflişkflerkurmak zorunda-
dır. Bu tür şeyier yapması hiçbir sosyal ve siyasi an-
iayışa sığmaz. Uzun yıllardır bağımsızhk mücade-
lesi veren bir insan böyle bir girişimde bulunmaz.
Barzani de Talabani de Türkiye ile Uişküerinjn
bozulmasuu istemiyor."
PKK'Yİ KOZOLARAK TUTUYOR
IKDP liderinin
büyükrüyası!
G
elişmeler. açıklamalar ve veriler, Barzanicili-
ğin Gûneydoğu'da yükseldiğini gösteriyor...
IKDP lideri PKK'yi'Türkiye'ye karşı koz ola-
rak tutuyor... İleriki dönemlerde, Barzanicilik si-
yaseti PKK'nin yerine konulmaya çalışılıyor!..
PKK'liler. "Kürt sorununu dünya gündenü-
ne biz soktuk" deseler de Amerika, örgütü Irak'ta
kurulacak "Küniistan devleti"ne entegre etmey^
planlıyor!..
Öcalan federal yapıya karşı çıksa da, PKK'lile-
rin dağdan indirilerek oradaki devletin vatandaşı
yapılması hedefleniyor!.. Türkiye'nin bu plana
karşılık Kürt devletine göz yumması isteniyor!..
Peki, bunlann ardından Türkiye'yi nasıl bir teh-
like bekliyor? Kerkuk Kürdistan adlı IKDP yanlı-
sı internet sitesinde, temmuz ayında Mesud Bar-
zani ile yapılan bir röportajın önsözünde yazılan-
lar bu soruya çok net bir yanıt venyor: "Acaba Kürt-
ler sadece Kürdistan'ın güneyiyle ve Irak'ui ortak-
lığıyla yetinecekler mi? Hayır... O nedenle Kürdis-
tan Başkanı Mesud Barzani, daha şimdklen başia-
yarak bağunsız Kürtdevletinden sözediyor. Mesud
Barzani, Bağdat'taki mevki ve makamlan kendi-
ne haram etmiş. O sadece Kürt halkına hizmet et-
mek için çahşacağını söylüyor. Bu hizmeti de, yal-
nız Kürdistan'ın güneyi için olmayacaknr.
Mesud Barzani'nin rüyası Kürdistan'ın güne-
yinden daha büyüktür, Barzani gibi bir lidere Kür-
distan'ın güney kenan dar geliyor. Onun bakış uf-
ku geniştir. Onun büyük bir ülkeye ihtiyacı var.
Kürdistan'ui dört parçasuu kapsay an büyük Kür-
distan, gecegündüzonun hayallerini süslüyor. O, bü-
yük Kürdistan'ın hesabını yapıyor. Barzani'nin rü-
yası Türklerin, Araplann ve Farslarm kabusudur.
Türkler. Araplar ve Farslar onun rüyasına alışsın-
lar. Eline fırsat geçtiği vedünya konjonktürü uygun
olduğu an. o rüyasının gerçekleştirilmesini talep
edecek!" Barzani. son açıklamalannda, Irak'ta 15
Aralık'ta yapılacak "genel sedmlerin Kürtlerve Kür-
distan için Önemli bir dönüm noktası olacağı, Ker-
kük'ün de 2007'de Kürt yönetimine bağlanacağL,
aksi halde Irak'ta kargaşa çıkacağı" tehdidinde
bulunuyor.
Barzani Büyük Kürdistan rüyasını gerçekleştir-
mek için Kuzey Irak'ta, Bush'un desteğiyle dev-
letleşme yolundaemin adımlarlayürüyor!.. IKDP
lideri bu yürüyüşünde, elinde ABD'nin verdiği
pusulayla önce Iran, sonra Suriye, en sonunda aa
Türkiye topraklanna basmayı hesaplıyor!.. \
Geriye bir tek gerçek kalıyor: V
Barzani uykusunda yürümüyor!.. * <
BİTTİ •
Cezaların caydırıcı olduğunu ifade eden avukatlar, suçun devletin idari ve ekonomik tedbirleriyle önleneceğini söylediler
'Yurttaşlar suçlu ile karşı karşıya bırakılıyor'
HtLALKÖSE
K
apkaç davalanna bakan
avukatlar, bu suça öngö-
rülen cezalann yeteri ka-
dar ağır ve caydıncı oldu-
ğunu ifade ettiler. Özellikle büyük
kentlerde görülen bu suçun devletin
ıdari ve ekonomik tedbirleriyle önle-
neceğini vurgulayan avukatlar,
•Yurttaşlar suçlu ile karşı karşıya bı-
rakıhyor'' dediler.
Avukat Muharrem Bakı. bu tür
iuçlara verilen
:ezalann yetersiz
Dİduğuna
ılişkin dü-
şüncelerin,
;eza yargı-
laması içeri-
îindeki
orantıhlık
prensibine
göre değer-
lendirilmesi ge-
rektiğini kaydet-
ti. Balcı, "Hafif bir suçu daha ağır
suçlaria aynı cezai yaptinma tabi lal-
mak adaletsizliği doğurar. Burada
asıl sorun önleyici tedbirlerle birlikte
devletin soruniluluğunun azami dü-
zeye çıkanlmanuş olmasKÜr" diye
konuştu. Balcı, çok basit önlemlerle
bile bu suçun asgari seviyeye çeki-
lebileceğini söyledi.
Avukat Ergin Cinmen de, kapkaç
suçuna öngörülen cezanm yeteri ka-
dar ağır ve caydıncı nitelik taşıdığım
söyleyerek, kapkaç suçunun ceza ka-
nununun uygulanmasıyla ortadan
kalkacağına inanmadığını dile getir-
di. Bu suçu işleyenlerin öngörülen
cezadan korkmadığını ya da sonuç-
lannı bilmediğini söyleyen Cinmen.
"Bu suçu işleyenler eğitinısiz, zor ya-
şayan kişikrden oluşuyor. Varoşlarda
yaşayan, göç nedeniyte ciddi anlamda
niteUksiz olan kişiler. Suçlann artma-
suun nedeninin ekonomik sorunlar
olduğunu düşünüyorum" dedı.
Avukat Şeref Dede. kapkaç suçla-
rına \erilecek cezalann arttınldığını
ifade ederek, "cezalann fıilen ceza-
evinde yerine geti-
îşsizlik ve yoksulluğun
yarattığı sorun:
KAPKAC
rilecek olmasu
hem de infaz süre-
s'nin eskiye göre
daha fazla olması
zaman içerisinde
bu türden suçla-
nn işlenmesini
caydıracak etki
doğuracakür" de-
di. Suç işlenmesi-
nin sosyolojik,
ekonomik, siyasal
ve psikolojik birçok nedeninin oldu-
ğunu anımsatan Dede, suç ve suç-
luyla mücadele için öncelikle suçla-
nn işlenme nedenlerinin ortadan kal-
dınlması gerektiğini söyleyerek De-
de. "Günümüzde güven ortamı kal-
madığmdan yola çıkılırsa. insanlann
bireysel silanlanma yoluna gitnıcleri
ve toplumsal çözüm yoluna ghmeden
'bireyci' bir anlayışa sürüklenmeleri,
kendisinc hukuk dev leti denilen ve
anayasasında sosyal devlet ilkesini
banndıran bir ülke için kabul edije-
mez bir durumdur" dedi.
istanbul
Emniyet
Müdüriüğü,
"Oto ile
kapkaç
olaylarına
maruz
kalmamak
için yaya
kaldınmlannın
yola yakın
kısımlannda
yüriimeyin"
uyansında
bulundu.
(Fotoğraf: AA)
'Kapkaç toplumsal sorunların dışavunımu'
BERtVANTAPAN
S
osyoloji Derneği Başkanı
Prof. Dr. Birsen Gökçe,
kapkaç olaylannın ''top-
lumsal kökenli sorunlann dışa-
vurumu" olduğunu belirtti.
Kapkaç olaylannı gerçekleşti-
renlerin eğitimsiz kişiler oldu-
ğunu ifade eden Gökçe, bu ne-
denle kapkaççının, yaptığının
iyi mi kötü mü oldugunun ayn-
mını yapamadığını söyledi. Bi-
linç olmadığı için çocuğun kor-
ku duymadığını
vurgulayan
Gökçe,u
Kap-
kaçla ceza gör-
meyeceğini ve
basın yoluyla
adını duyurma-
nın hoş bir şey
olduğunu düşü-
nen çocuk, sos-
yalkşme sürecinde kapkaça yö-
netiyor" dedi. "Nasüsa çocuk
ceza almaz" düşüncesiyle ailele-
rin de çocuklan suça ittiğini
Prof. Dr. Gökçe
kaydeden Gökçe, hızlı kentleş-
me sonucu iç göçle gelenlerin
yaşadığı yeni mahallelerde do-
nanımlı toplum merkezlerinin
açılması gerektiğini vurguladı.
Bu merkezlerde sosyologlar,
psikologlar ve sağlık uzmanlan-
nın görev yapması gerektiğini
Mirgulayan Gökçe. "Burada gö-
rev yapacak uzmanlar, bu kişik-
rin topluma uyum süreçlerini
hıziandırabilir. Suçlar ancak
böyle yöntemlerie önlenebilir"
diye konuştu.
Kapkaç'a karşı alınması
gereken önlemler
İstanbul HaberServisi-ts-
tanbul Emniyet Müdürlüğü
Asayiş Daire Başkanlığı'ran
hazırladığı 4
>ankesicilik,do-
landıncıhk ve kapkaç olay-
larına karşı' alınması gere-
ken önlemler şöyle:
# Otobüse binerken ve
alışveriş yaparken omuzla-
nnda asılı bulunan çantalar
ile ceplerin kontrol edilme-
si gerekir.
# Oto ile kapkaç olayla-
nna maruz kalmamak için
yaya kaldınmlannın yola
yaİankısımlanndayüriime-
yin.
# Çantalannızı da yola
bakankolunuzdataşımayın.
Para bozdurmak'için baş-
vuran kişilere para bozdu-
rurken dikkatli olun.
# Evinize gelen dilenci,
bohçacı ve seyyar satıcıla-
ra karşı dikkatli olun.
9 Kuyumcu ve döviz bü-
rolannın haricinde alrın ve-
ya döviz alım sanmı yapma-
yın.
# Eğer sizi tehdit ederek
yaklaşan bir oto söz konu-
su ise bağırarak ters istika-
mete doğru koşun. Eğer ım-
kânınız olursa otonun pla-
kasını alın ve kişilerin eşka-
lıni belirleyin.
# Bankadaki işlemleriniz
esnasında gişe görevlileri
dışında yardımcı olmak is-
teyen kişilere itimat etme-
yin.
# .\hşveriş sırasında çan-
talannızı ve değerli eşyala-
nnızı alışveriş arabalannda
ve tezgâhlarda bırakmayın.
# Cüzdanınızda fazla pa-
ra bulundurmayın. Para ye-
rine kredi kartı. çek \b. öde-
me araçlannı kullanın.
# Yolda yürürken, kav-
ga ederek size yaklaşan, yar-
dım isteyen şahıslardan uzak
durun.
# Yankesici ve kapkaç-
çılann özellikle yaşlılan ve
bayanlan tercih ettiğini unut-
maym.
9 Küçük çocuklanmzı
takmış olduklan bilezik, kü-
pe ve kolye gibi süs eşyala-
n ile dışanya göndermeyin.
9 Şehirlerarası yolculuk-
larda tanımadığınız kişiler-
den yiyecek ve içecek al-
mayın.
SÜRECEK