Katalog

27 AFJLIK 2005 SALI CUMHURİYET JjjJvUIlt_7İVJJ. ekonomi(gcumhuriyet.com.tr Hü^ümetin 'Yatınmlar hızla artıyor' söylemine karşm işsizlik eylülde yüzde 9.7'ye yükseldi îş umudubahamkalcüANJkJlA (CumhuriyetBürosu) - Yılın c^üncü çeyreği içın açıkla- nan yüJe 7.3'İük büyümenin bu d ö n e m e istihdama bir katkısı ol- madı. İmz sayısının 42 bin kişi art- tıgı eylı ayında, işsizlik oranı, bir önceki ^ a göre 0.3 puan yüksele- rek sonjtı ayjn en yüksek düzeyi olanyüde 9.7'ye çıktı. Türkıe Istatistık Kurumu (TÜ- ÎK) ağu&os-eylül-ekim dönemine ilişkın aıikladığı "Hanehalkı İşgü- cü Ankâ Eylül 2005" sonuçlanna göre, "ifcnılmaktan ünıidini kesti- ği için i ş z olarak kabul edilmeyen, ancakişvulsahemen işbaşıyapma- ya hazırUmlanıT sayısı da son bir yılda 76 bın kışı arttı. Işsız syısındaki hissedilir artı- şa karşu «ranın çok fazla artma- masındai şaramadığıiçınişsızsa- • yısına dr»il edılmeyen söz konu- su 769 t n kişi etkili oldu. Buna göre, bu larumdakilerin sayısı son biryılda> 17 binden 1 mılyon 686 bine çıkt Bu kişilerin hâlâ iş ara- dıkian kfcıul edilse, ışsiz sayısı 2 mıJyon 3; 1 binden 3 miiyon 192 bine, işsÜ dk oranı ise yüzde 12 'ye • Eylülde işsizlik oranı bir önceki aya göre 0.3 puan artarak son altı ayın en yüksek noktası olan yüzde 9.7'ye çıktı. Toplam işsiz sayısı ise 2 miiyon 423 bin kişiye yükseldi. Iş bulmaktan ümidini kestiği için iş aramaktan vazgeçenlerin sayısı geçen yıla göre 769 bin kişi arttı. Mayıs Hazıran Temmuz Ağustos EVKJI çıkacaktı. CHP Ankara Milletvekili Prof. Dr. Yakııp Kepenek bu rakamlan "İş bulmaktan umudunu kesenle- rin sayısındaki bu aröş Türkiye'de- ki işsizliğjn kahcüaşmakta olduğu- nun göstergesidir. Hükümet yaö- nmlann hı/Ja artmakta olduğunu, istatistikler ekonominin3. çeyrekte yüzde 7 J büyüdüğünü söylüyor. Âncak bu işsizlik rakamlan, sözde yeni yatunmlann istihdama katkısı olmadığını kaıuüıyor" dıye konuş- tu. TÜÎK'ın venlenne göre kurum- sal olmayan sıvıl nüfiıs eylülde bir önceki aya göre 91 bın kişi artarak 71 mılyon 827 bine yükselirken 15 ve daha yukan yaştakı nüfus ise 53 bın kışılik artışla 50 miiyon 991 bi- ne çıktı. İşgücü (çalışanlar ve iş- sizlerin toplamı) 230 bin kışi aza- larak 24 mılyon 989 bin kışıye in- dı, çahşanlann sayısı ise 272 bin kı- şilik azalışla 22 mılyon 566 bine geriledi. İşsiz sayısı da 42 bin kışı- lik artışla 2 mılyon 423 bine yük- seldi. Eylülde kentlerdeki işsizlik oranı yüzde 12.3'ten yüzde 12.4'e, kırsal kesimde ise yüzde 5.5'ten 5.9'a yükseldi. işsizlik oranı erkek- ler arasında yüzde 9.4, kadınJar arasında ise yüzde 10.6 olarak he- saplandı. Türkiye genelinde genç nüfus arasındaki işsizlik oranı ise yüzde 18.2 olarak hesaplandı. Kentsel yerlerdekı gençlenn yüzde 22.3'ünün, kırsal kesimdekılerin ise yüzde 12'süıın işsiz olduğu belırlendi. TÜRKJŞ ARAŞTIRMASI Asgari ücret birhafta bile yetniyor EkoDomi tervisi - Türk-Iş'in behriemelcîne göre, Aralık 2005 itibanyla glık sının yılbaşına göre 29.06 YTIve yoksulluk sının ise 88.21 YTIarttı. 2005 yılında 350.15 YTL olan ıet asgari ücretin aradan geçen bir ylın sonunda sadece 30.31 YTL arttığna işaret eden Türk-Iş, "Asgıri üce* üısan onuruna yaraşır asgari yaşan düzeyini bir hafta bile karşılamanaktadır" görüşünü savundu Tırk-tş Araştırma Merkezi'niı yaptığı hesaplamaya go»"e, dört kşilik bir aılenin dengeli beslenebilnesı için yapması gereken ve açlık sınn olarak nitelendinlen aylık harcana tutan aralık ayında bir önceki aya iöre yüzde 2.48 oranında artarak 54295 YTL oldu. 2005 yılında 29.(6 YTL artan açlık sının geçen yılın >onunda 513.93 YTL düzeyınde tulunuyordu. Dört kışılik ailenin yokaılluk sının olarak nitelendırileı harcama tutan ise aralık ayındı 1650.31 YTL olarak gerçekleşti. Geçen ay 1610.30 YTL düzeyınde hılunan yoksuJluk sınınnda 20)5 yılının (ümünde 88.21 YTL arttış kıydedıldi Yoksulluk sının geçen /îlın sonunda 1562.10 YTL olaraktıesaplanmıştı. 39.139 PUANIGEÇTI Borsa rekorla DÜNYA BANKASI: Büyüme istihdama yansımadı EkoDomi Servisi - Mali sektördeki risklerin azaltıldığını vurgulayan Dünya Bankası, isrihdamda yeterli iyileşme sağlanamadığuıa dikkat çekti. Dünya Bankası, Türkiye'nin 2004-2007 yıllannı kapsayan 'ûlke destek stratejisi'yle ilgıli ilerleme raporunda güçlü ekonomik büyümeye karşm yüzde 10'lara ulaşan işsizlik konusunda uyanlar yapıldı. Ücretler üzerindeki vergi yüîcü gibi nedenlerle Türkiye işgücü piyasasının çok katı bir görünüm sergilediği vurgulanan raporda, mali sektördeki risklerin azaltılmasına karşın istihdamda yeterli arrış sağlanamamasının hükümeti de sıkıntıya sokacağı belirtildi. Banka, istihdamdaki 'ohımsuz' tablonun seçimler öncesinde hükümeti popülist önlemler almaya zorlayabileceğini savundu. İTO Başkanı Murat Yalçıntaş, 2006 için hükümetten bile daha iyimser 4 Ufiıkta bulut görünmüyor' kapandı Ekonomi Strvisi - tMKB Ulusal 100 Endeksi 2. seansta 79 22 puan düşmesine kırşın 39,139.08 puandan yeni bir rekorla kapandı. Hisse senetleri 2. seansta, ortalama yüzde 0.20 oranında değer yitirmesine karşın, ilk seanstaki 298.79 puanlık artış dıkkate alındığında, borsa endeksi günün tamamında 219.57 puan yükseldi. Hisse senetlerinin günlük ortalama değer artışı yüzde 0.56 oldu. tMKB Bileşı* Endeksi bundan öncekı rekor kapanışını 39,130.73 puanla 5 Araiık 2005 Pazartesı günü yapmıştı. Ekonomi Senisi - îstan- bul Tıcaret Odası (ITO) Başkanı Murat Yalçıntaş, Türkiye ekonomisinin her önüne gelen çukura düşen acemı şoför psikolojisin- den kurtulduğunu, deve sırtındaki süt kovası ol- maktan çıktığım söyledı. ITO tarafından hazırla- nan "Ekononük Durum, Beklentiler ve Öneriler 2005" raporunu açıklayan Yalçıntaş, "2005 verüerin- den yola çıkarak 2006 ytb- na bakınca, bulutsuz ve sis- siz bir ufiık göriiyoruz. O ufuk çizgisine doğnı karar- b ve tavizsiz bir şekilde yü- rürsek çok önemJi merha- lekr kat etmiş olacağjz" di- ye konuştu. 2005 'te Türki- • Yalçıntaş, "Ekonomik büyüme iş dünyasına olumlu yansıyacak. Ancak siyasi istikrar bozulmamalı. 2006'ya bakınca bulutsuz ve sissiz bir ufuk göriiyoruz" dedı. ye'de enflasyonun ve faiz- lerin düşmesi. mılli gelirin artması, döviz kurlarında istikrann yakalanması, Türk Lirası'mn deger ka- zanması. ekonomik büyü- me performansının yaka- lanması gıbı önemli geliş- melerkaydedildiğini belir- ten Yalçıntaş, "Ekonomik büyümenin devam etmesi, iş dünyasma ohımlu yansı- yacak. Ancak bunun koşu- hı ayasi istikrann bozulma- masıdır. Dış risk ise Irak, Ermenistan,Kıbns gibi böl- gemizde sürenolaviar; İran, Surne gibi muhtemel olay- lar ve AB ile iUşldlerimizin krize gÛTnesJdir" dedı. Türkiye'nin ikı önemli sorununun bulunduğunu,, bunlann işsizlik ve can açık olduğunu belirten Yalçıntaş şunlan söyledi: "Çevrilebi- Kr cari açık tek başına bir krizi tetikİeyemez, anıa tabii önlem ahnmab. tstihdam ise en bü\ük sorun. İşsizliğin birkaçsenedesıfır noktasuıa geleceğini düşünmüyorum, ama düşü>or vebu düşüşile- ride daha da luzlanacak" şeklinde konuştu. OYAK Türkiye Kalkınma Bankası'nın elindeki yüzde 3.17 oranuıdaki hisseyi de alacak olan OYAK, ERDEMÎR'in yüzde 49.29 hissesi için toplam 2 milyar 960 miiyon dolar ödeyecek. OYAK, £ Ekonomi Servisi - OYAK, TKB'nın hısselenyle birlıkte toplam 2.9 milyar dolarlık, ERDEMÎR his- selennin alımı içın bir grup banka- dan 1.6 milyar dolarlık kredi sağla- dı. OYAK'tan yapılan açıklamada, ERDEMÎR ıhalesinin kazanılması ve ihalenın sonucunun Özelleştirme Yüksek Kurulu'nca onaylanmasının ardından, önde gelen bankalardan oluşan bir grupla 23 Aralık 2005 Cu- ma günü 1.6 milyar dolarlık "saona- lını finansman" anlaşmasının da so- nuçlandınldığı bıldınldı. Açıklama- da, "OYAK. ülkemizde ilk kezünza- lanan en uzun \adeli bu (satmahm) finansman anlaşması ile 3 yıh öde- mesiz toplam 10 vıl vadeh' \e çok dü- şük fhatlanduTİmış bir finansman paketini sağlamıstır" denıldı. Yapılan anlaşma uyannca kredi- nin yüzde 100 OYAK iştirakiyle ye- ni kurulan Ataer şirketi aracılığıyla, ERDEMÎR'in hisselerinin satın alınmasında kullanılacağı bildirildı. OYAK, ERDEMÎR'in yüzde 46.12'lik hissesinın özelleştirilmesı amacıyla açılan ihalede 2 milyar 770 miiyon dolarla en yüksek tekh'fi ver- mişti. HİSARCIKLIOĞLU: îşsizliğin çozumu 785 milyar dolar Ekonomi Servisi- Türkiye Oda- lar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoglu, mevcut işsizler, her yıl ışgücu pi- yasasına katılanlar ve köyden kente göç dolayısıyla ortaya çı- kan toplam 15 miiyon 700 bin dü- zeyindeki işsize iş yaratabümek için toplam 785 milyar dolarlık yannm yapüması gerektiğiru söy- ledi. Hisarcıklıoglu, Türkiye'de 5 müyonkişinin işsiz olduğunu,her yıl istihdam piyasasnıa 700 bin kişi girdiğini ve bir de tanmda ya- pılacak reforma paralel olarak 10 miiyon kişinin köyden kente göç edeceğini belirtti. Hisarcıklıoglu, 5 miiyon işsize iş bulabilmek için 250 milyar do- lar, işgücüne yeni katılan 700 bin kişiye iş bulabilmek için 35 mil- yar dolar ve tanmdan kopacak 10 miiyon kişiye iş bulabilmenin de 500 milyar dolarlık yatınm gerek- tirdiğini söyledi. EMNİYET KEMERİ TEMİ İŞÇİMTV EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Komşuda Pişep.. "Komşuda pişer bize de düşer" atasözünün günümüz ilişkilerinde anlamı kocaman bir sıfır ol- malı. Küresel ıdeolojıye, soldan, demokrasiden çark edenlerin sıkı sıkıya sanldıkları kavram, ser- mayenin zenginleşmesiyle insanlara düşecek payların artacağı yolundaydı. Sol adına, yeni dünya sömürü düzenı ıdeoloji- sine, çarklanna teslım olan zengin Kuzey'in, Ba- tı'nın sendika liderleri günah çıkanrlarken bir tek önemli gerçeğin altını çizip duruyorlar: "Küresel- leşme ideolojisinin ideolojik bombardımanı, kit- le yönlendirmesi öylesine tekyanlı ve güçlü oldu ki.. Bizim patronlar kendilerinin zenginleşmesin- den eninde sonunda bize de pay düşeceği ko- nusunda bizi de inandırdılar. Onlardurmadan ka- zanıyor, zenginliklennden bize pay düşmüyordu. Sadece yoksul ülkelerin değıl, zengin ülkelenn emekçileri için de küreselleşme; yoksullaşma, yoksunlaşma, işsizlik, sosyal haklardan, kazanıl- mış haklardan çok ağır kayıpların dayatılması an- lamınageldi..." Dünya sendikacılık hareketinin en üst örgütü ICFTU ya da Avrupalı sendikaların örgütü FTUC'un liderlerinin yıllardırdillendirdikleri bu ger- çekler, özellikle 1980'lersonrası hızla yaşanan ge- lişmelere karşı duruş henüz pek de bir anlam ta- şımıyor. Çünkü aynı süreç ıçinde sendikal örgüt- lülük, sendikal haklardan akıl almaz boyutlarda hızlı bir erozyon yaşandı. Kapanma noktasında gerek ulusal gerekse uluslararası sendikal hare- ketler, işyeri, işkolu aynmına bakmaksızın bırleş- tiler. Onların bu zorakı nıkâhları, sermaye tekelle- rinin gönüllü evlıliklerine hiç benzemiyordu. Birçok sendika birden eski sendikaların üye ve kasa gü- cünü yakalayamıyorlardı. Sendikal örgütlülüğün moral değerlerindekı kayıplar daha bir can yakıcı idi... Türk sendikacılık hareketine gelince: Kaybettik- leri, küresel sa/dırının şiddeti ile sınıriı değildi. Bi- zim bir de 12 Eylülümüz vardı. Küresel modelde Türkiye'yi ekonomik, sıyasal, sosyal birıkimleri- nin, demokratık değerlerinın, örgütlülüğünün çok gerisine, arka bahçeye bir yerlere sürüklemek üze- re, ABD'nin pervasız, AB'nin siyasilerinin parasal, gizli büyük destek verdikleri 12 Eylül'ün, anarşi ve terörgerekçesı ile doğrudan solu, sendikal ve de- mokratik örgütlülüğü hedef alan operasyonu var- dı ki... Zaten 1961 Anayasası, 1963 yasalan ile topu to- pu 17 yıllık özgür pazarlık düzeni geçmişi, biriki- mi olan Türk sendikacılık hareketi bu işın altından nasıl kalkabilırdi? DİSK ağır bir yargılamayla, Türk-Iş, DlSK'in üyelerı defiilen kendilerine arma- ğan edilmiş olarak, ama 12 Eylül'ün yasaklı ana- yasası, sendikal yasalan, en önemlisi de moral değerlere saldınsı ile üzerlerinden silindir geçrni- şe benzer bir hale düşürüldüler. Bir daha da to- parlanamadılar. Elbette sendika liderliklerine yö- nelikkolay, büyük suçlamalaryöneltebiliriz. "Eleş- tirilerimiz çok haklı, eksiği var fazlası yok" sonu- cuna da varabiliriz. Ancak bugünkü durumu doğ- ru açıklamış olamayız. Durup dururken bu genel durum değerlendir- mesi konusuna neden girdiğime gelince.. Hafta sonu TÜSİAD-Hükümet çatışmasında,.DlSK'in koyduğu tavn özgür medya adına değerlendiren haber ve yorumlar kanıma dokunduğu için tabii ki.. "Bir zamanlar Demirdöküm direnişinde Koç'un kimi yöneticilerini rehin almış DlSK'in, bugün Koç'u desteklemek adına gerekirse gre- ve gideceği çizgisine gelmiş olması.. Büyük si- yasal örgütlülük kimlik değişiminin altını çizdiler." DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi de, görü- şüne yer verilen her medya organında geçmişle- rini reddetmediklenni, günümüz koşullannda TÜ- SİAD'ı desteklemelerinin doğru bir iş olduğunu anlatmaya çalıştı durdu, Erdoğan nükümetinin rejimi tehdit eden iktidar icraatlan karşısında, sermaye örgütünün sınırları çerçevesindeki bir eleştiriye, demokrası cephesi, Cumhuriyet, laiklik sınırları içindesahip çıkmanın, değişim rüzgârlan adına abartılmasının, DlSK'in geçmişi ile birtüralay edilmesinin dayanılmaz ha- fifliği bir yana.. Sayın medya habercilerimiz, yo- rumculanmız hazır yeri gelmişken Türk sendika- cılık hareketinin, haklannın küresel saldın artı 12 Eylül ile geldiği noktayı gündeme almaya çalışsa- larya... Türk-Iş, kamu işçiliği eridikçe, sadece mora/ değerlerde değil üyelikleri ile de hızla eriyip git- mekte. Hak-lş umudunu siyasal Islamcı iktidar ile irtifaka bağlamış görüntüsü ^ermekte. DİSK sil baştan özel sektörde örgütlenmeye çalışıyor. Ama nerede üye kaydetse işçi Rendini sokakta bulu- yor. Desteklediği Koç'un işyerlerinde örgütlü ol- duğu işyeri kalmamış. Zaten üç konfederasyo- nun birden anlı şanlı özel sektörümüzde sendika- lı işçisi bugünün tarihi ile bir-iki yüz binle ancak sa- yılıyor. Çalışma çağı nüfusu patlarken sigortalı sa- yısı bile artmıyor, 5 miiyon civarında dolanıp du- ruyor. Kayrt dışı daha yüksek sayılarda. Bir o ka- dar da işsiz var tabii ki... soner(5 cumhuriyet.com.tr COCA-COLA'DA ATAMA Coca-Cola Avrupa ve Ortadoğu Bölümü Fi- nans Müdürü Güran Yet, Coca-Cola Almanya Bölgesi Finans Direk- törlüğü görevine atandı Yet'in, finansal hedeflerin gerçekleş- tirihne- sinde li- derlik yapa- rak tüm finansal yatı- nmlann ve analizlerin koordinasyonundan so- rumlu olacağı. ayrıca Coca-Cola Alman- ya 'nın stratejik büyüme- sı ile ürün portfoyünün gerüşletılmesine destek sağlayacağı bildirildı. Yet, 13 yıldır Coca-Co- la şirketinde finans ala- nında çeşitli düzeylerde görev yapıyor. İŞ GİRİŞİIH ORTAK îş Girişun Sermayesi Yatınm Ortaklığı, TÜ- YAP Fuarcılık'ın yüzde 29.75 hissesini aldı. Iş Girişnn'den ÎMKB'ye gönderilen açıklamada, fuarcılık alanında faali- yet gösteren TÜYAP'm yüzde 29.75 hissesine karşılık olarak toplam 6 miiyon 933 bin dolann TÜYAP'A PAMUKÇU KAN KAYBEDİYOR OLDU sermaye arttınmına işti- rak yoluyla peşin öden- diği bildirildi. Hollanda kökenli kalkınma ban- kası olan Nederlandse Financierings-Maatsc- happij Voor Ontwikke- lingslandden da TÜYAP Holding'e yüzde 21.25 oranında. sermaye arttı- nmıyla ortak oldu. Çiftçüıin yüzünü güldürmeyen pamuk fiyatlarına bır tepki de Fet- hiye Ziraat Odası Başkam Osman Nuri De- mir'den geldi. Pamuk fiyatlannda- ki düşüşe bağlı olarak ekim alanla- nnda darakna yaşandığını vurgula- yan Demir, "Pamuk bizim kana- yan yaramız. Bugün 870 bin liraya 44 randunan pamuğu sattığınızda kesintisi. algısı vergisi çıktığı za- man burada çıftçınin eline geçecek olan para 800 bin lira'" dedi. Demir, hükümetin destekleme fiyatlannı açıklamamasını d"a eleştırdi. (ÖZCAN ÖZGÜR)