Katalog

SAYFA CUMHUR/YET 24ARALJK2005CUMAR 10 HEDEF CIMHURİYET Eski deyişle "harcıâlem" laftır; "zaman ne çabuk geçiyor". Berin Hanım'ı yitireli dört yıl olmuş... Berin Hanım kim?.. Yunus Nadi'nin gelini.. Celal Sahir'in kızı.. Nadir Nadi'nin eşi.. Çok önemli sayılması gereken akrabalıkla- nn gölgesinde bir ömür boyu yaşayan Berin Nadi güneş ışığına ne zaman çıktı?.. • BinizdekiCumhuriyet bir 'fikirgazetesi'dir... Bu gazete Wc/rgazefes/'oldıjğunu unutan- lan çarpmıştır ve çarpar... Geçmişte bu yolda çok olay vedeney var... Peki, bu gazeteninfikrikimin fikri?.. öyküyü herkes biliyormu?.. Tarihçe ne ka- daryinelenseazdır. Yunus Nadi, 29 Ekim 1923'te Ankara'da, Büyük Millet Medisi'nde Cumhuriyetin kurul- duğunu ilan eder; ama, Istanbul'da halifelik devam etmekte, 'Mütareke Basını' da 'Ba- bıâli'de bu yoldaki yayınlannı sürdürmekte- dir... PENCERE Berin Hanım Mustafa Kemal, Yunus Nadi'yederki: - Çocuk, Istanbul'a git, Pembe Konak'ta Cumhuriyet'i kur!.. Cumhuriyetgazetesinin çıktığr yıl, hafffe/ik kaidınlacak, 'Oğretim Birliği Devrimi' haya- tageçiritecektir... Bu gazete fikir gazetesidir... Hangifikirdedir?.. Atatürk.. Yunus Nadi.. Nadir Nadi.. Bu üç kişi Cumhuriyet gazetesinin hangifi- kirde olduğunu lafügüzafa bırakmadan tari- he yazmışlardır. • Nadir Nadi'yi yitirdiğimiz zaman Cumhuri- • •• yet gazetesi bir sarsıntı yaşadı. Ancak gaze- tenin fikrini değiştirmek isteyenler başan ka- zanamadılar; Cumhuriyet bu serüveni paha- lı ödedi... Berin Hanım 'ın gölgeden ışığa çıkması bu süreçtedir... Celal Sahir, Atatürk'ün yakınıdır; bu baba- nınkıanın Yunus Nadi'nin gelini, Nadir Nadi'nin eşi olması, kimliğini de saptayan bir tarihsel rastlantı mı?.. Berin Hanım, Nadir Bey'i yitirdikten sonra gazeteyi geleceğe fikriyle ve zikriyle emanet etmek için 'Cumhuriyet Vakfı'n kurdu. Gölgeden ışığa çıktı.. Vakıf senedinde fikir gazetesinin fikri yazı- lıdır. Keşke Berin Hanım yaşasaydı da bugün- leri görebilseydi. Cumhuriyet Vakfı basının medyaiaştığı bir süreçte, çok olumsuz koşullarda ve zaman- da kurulmuştu; ama bütün güçlükleri aşarak, duvarian yıkarak başanya ulaştı, gazete ye- niden yükseliş sürecine girdi. Berin Nadi'nin istediği gerçekleşmiştir. Gazetenin sahibi olan Cumhunyet Vakfı'nın Yönetim Kurulu: Aydın Aybay, Lale Tokuş, Cüneyt Arcayürek, Alev Coşkun, Atilla Coşkun, Şükran Soner, Ero( Erkut, Hikmet Çetinkaya, Orhan Erinç, Ibrahim Yıldız, Mustafa Balbay, l/han Selçuk... Cumhuriyet Vakfı kendisine bağlı şirketle- rin yüzde 59 hisselerine sahiptir... Berin Nadi'yi sevgiyle, saygıyla, özlemle anıyoruz. (Cumhuriyet • 6Kasım 2005) Cumhuriyet'i Yıkamazsınız Doç. Dr. YILDIZ SEKTEL Ilfaan Selçuk'un şahsında Cumhuriyet gazetesine karşı açüan yaylım ateşının arkasmda gizlenen gerçeklen görme- mek olası değıl. Saldınnın hedefi; devrim- leri ve ilkeJenyle Cumhuriyetdüzenidir. Ba- ğımsız, laik, demokratik Cumhunyettir teh- likede olan. Bu korkunç oyunlanna bir za- vallı gazetecıyı aJet ediyorlar: Hasan Ce- maL llk hedef Cumhuriyet gazetesidir. Onu yıkmak jçin okuyucusunu ondan uzaklaşır- mak gerekir. Yaylun ateşinin ön hedeflenn- den biri de bu. Efendiler, siz Cumhunyetoku- yucusunu gerçekten bu kadar saf mı sandı- nız? Yıllardır Cumhuriyet okuyan ben, Ö- han Selçuk'un demokrasi aleyhınde tek ya- zısını görmemışken, onun "demokrasi aley- hinde olduğuna nasıl inanınm"? Türk toplumunda tanhın degişik dönem- lerinde ordunun oynadığı rol bir araştırma konusu. Ancak, değişen koşullarda ordu- nun değişen rolünü incelemeden, genel yar- gılarla, onun çokönemli katkılannı uıkâr et- mek tarihimizi inkâr etmek olur. SevsinlerHasan Cemal'ın "fiberaKznıPnı! O ve efendileri, Batı'da "liberalizm''in ça- ör çatır çattrdadığını göremıyor olabilirler. Ne var ki, bu dengesiz düzen Avrupa'da 20 milyon ışsiz yarattı. Asya'nın rekabeti kar- şısında Batı kapitalizmi geriliyor. Sanayı düzenı bozuluyor. Protesto gösterilen, grevler ve terör libe- ral ekonomiyi de demokrasiyi de sarsıyor. Sosyal devlet eriyor, halklar fakırleşiyor. Siz hangı liberalizmden söz ediyor, kımi kandınyorsunuz? Çin 'e borçlanan, Asyarekabetine dayana- mayan Baü'da artık "korumacıhk" rüzgâr- lan esmeye başladığmı bılnuyor musunuz? Dünya değişiyor, Batı kapitalizmi gerileme sürecine gırerken Çin, Hindistan gibi büyük güçler beliriyor. O ülkeler emperyalizme meydan okur- ken Türkiye sömürgeleşiyor. Bağımsız, la- ik devlet elden gidiyor... Onu koruyanlar teslimiyetçilen rahatsız ediyor. Ancak Cumhunyet'i yıkmak o kadar ko- lay değil. Cumhuriyet gazetesinin bılinçli, kültürlü okuyuculan var. Sıvıl toplum örgüt- leri, eğitimcüer, hukukçular, ışciler, memur- lar, ünıversıteliler, her kesimden Atatürk- çüler ile önemli bir güç var Cumhuriyet'in arkasuıda. Toplumumuzunbuenzorgünlerinde, 14 yıl öncesinin hesabını sormaya kalkan Ha- san Cemal'egelince, oacabanekadar acık- lı bir duruma düşfüğünün farkında rru? Ak- hma Nâzun HUanet'in şu şiiriru getiriyor: Gözleri, kulaklan, eOeri, ayaklanyla, han, hamam, apartman ve konaklanyla, çatal, bıçak, tabak ve bardaldanyla, 16 sayfalan, baskı maJdnalan-tanklany- Yamak ve vardaldanyla hücuma kalknlarL Hete içlerinde öyle bir tanesi var, öyle bir tanesi var ki: Insanın yüzüne öyle bakar, öyle melul bakar ki: toka edersin eline hemen papetini Ve sıkar sıkmaz onun bdini sivri dilli zflK bir bebek gibi çırpar etinL Buhalkuyumuyor. Yıkılacakolanlar Cum- huriyet'e kastedenlerdir. OKURLARDANCumhuriyeC 'EDESTEK Ü M R A N İ Y E C H P ' D E N ZİYARET Ümraniye CHP ilçe Başkanı Erdoğan Mert ve Yönetim Kurulu Üyeleri, Cumhurfyet'e karşı başlatılan saldın kampanyasına karşı destekJerini sunmak için gazetemizi zîyaret ederek Genel Yayın Yönetmenimiz Ibrahim Yıldız'la görüştü. # Cumhuriyet gazetesine yöne- likolarakbaşlatılmışbulunanbu saidınyı, "haçlı-hilalittifakı"ola- rakkavramaktayararvardır. Çün- kü,laik Cumhuriyeriİslam Cum- huriyeti'nedönüştürmek ve Tür- kiye'yi bağımsızlığından kopar- tarak, efendilerinin uçbeyliğine boyun eğdirmenin önündekiöte- ki kurumlara nasılsaldmlmış ve saldırılmakta, kimileri ortadan kaldırılmış ise Cumhuriyetgaze- temiz de "haçlı-hilalittifakı" açı- sından çökertilmesigereken ku- rumlann başında gelmektedir. Cumhuriyetgazetesinin tarihine baktığunızda, tüm renklidarbeler- dehedefolduğunu;yazarlarının, okuriannın basküanıpkimUerinin ortadan kaldmldığtnıgörmekte- yiz. Sayın Nadir Nadi'nin son- suzluğagöçmesindensonra uygu- • Sayın ÇokDeğerlitlhan Selçuk; Son dönemlerde başta şah- sınız ve Cumhuriyet gazetesi olmak üzere başlatılan yıprat- ma kampanyasındayalnız olmadığınrj bilmeniziisterinu As- lında kampanyamn hedefinesizne Cumhuriyetgazetesi. He- pimiz biltyoruz ki bunu yapanlann gerçek hedefi hepimizin varlığımızı borçlu olduğumuz Cumhunyettir. Koşullar ne olursaolsunbizlersize ve Cumhuriyetesahipçıkmakonusun- daki kararlılığımızı sonuna kadar sürdüreceğiz. Özellikle bu dönemde İç Anadolu 'da sizin de öngöreceğiniz bir tarihte Cumhuriyetbuluşmasına ev sahipliğiyapmak istiyoruz. BEKİR ÖDEMİŞ/Ûrgüp Beledıye Başkanı lamoya konulan "I. Hasan Ce- malDarbesi", Özal'ın dediği "15 parti, 2.5gazete" ö-Jeminedönük olduğu gibi, reel sosyalizmin yı- kılması ve 1. Körfez Saldmsı ile b'rtüşmektedir ve güdümlüdür. "l Hasan CemalDarbesinin " savuşturulmasından ve Cumhu- riyet kalesininyeniden elegeçiril- mesinden on beş yıl sonra başla- tılan bu "2. Hasan Cemal Saldı- nsı", bir rövanş alma atılımmın ötesinde anlam taşımaktadır. Bu "2. HC Saldırısı", "şeker ağa- beyler" iizerinden Cumhuriyet gazetesinden öç almanın ötesin- de, Türkiye Cumhuriyeti'nin çö- kertilmesinin önündekibirenge- li ortadan kaldırmak amacı taşı- maktadır. İkinciHCSaldırtsı 'nın, birincisiileörtüşen birbaşka özel- liği, yineABD 'nin emperyal sal- dmsı üeörtüşüyorolmasuür. Cum- huriyetgazetesi ve sizler, Birinci KörfezSaldırmna da, İkinciKör- fez Saldırısına da veşimdilertez- gâhlanmak istenen Suriye ve Iran 'a yönelik emperyal saldın- ya da karşıdır. Bu nedenle suçu- nuz, yalnızca iç egemenlere de- ğil, küresel efendilere deyönelik olmanızdan kaynaklanmaktadır. Prof. Dr. MUSTAFA ALT1NTAŞ GÜtîBFÎktisalBöl.Öğretım Üyesi Kuvayı Milliyeci Hamdi Namık Bey ALEV COŞKUN D ün yayımlanan, Cumhuriyet Gazetesi Niçın Laik De- mokrat adlı yazım için internet, faks ve telefonla çok olumlu mesajlar aldîm. Bu yazımda Cumhuriyet Gaze- tesi kurucusu Yunus Nadi'nin Kuvayı Milliyeci yönünü özel- likle belirtmeye çalıştım. Oğlu Nadir Nadi'nin daha 12 ya- şında iken Ankara'da, babasının yayımladığı Yeni Gün gaze- tesindeki çalışmalanndan söz ederek, Kuvayı Milliye ruhu- nun Nadir Nadi'nin öz benligine ışlediğini anlatmaya çalış- tım. Bu yazunla ilgili olarak mesaj ileten okuyucular yazıda sözü geçen Kuvayı Milliyeci Geyve Kaymakarnı Hamdi Na- mık Bey'le ilgili daha fazla bilgi verilmesini istedıler. îstan- bul'dan insan geçışlerini, silah ve cephane kaçuTnalannı, iş- galcı güçlerin baskılanna rağmen düzenleyen Geyve Kayma- karnı Hamdi Namık (Gör) Bey 1884 yılında Manastır'da doğ- du. Geyve'deki bu yurtsever çalışmalan nedeniyle 1. Mec- ü's'e Izmit Mılletvekili olarak katıldı. Meclis'te millervekilı olarak çalışırken cepheye gidip silahlı mücadeleye de girdıği için pek az kimseye verilen kırmızı-yeşil şentli Istiklâl Ma- dalyası'yla onurlandınldı. Ne kadar ilginçtir ki, Hamdi Na- mık Bey, sonralan bir başka Kuvayı Milliyeci ve Atatürk- çü'nün kayınpeden oldu. Cumhunyet gazetesi ikinci sayfa- sındakı Pencere'sınden her gün laik Cumhunyeti savunan, gazetemızın Nadir Nadi'den sonraki başyazan, Cumhuriyet Vakfi'nın başkanı Ühan Selçuk'un eşi Handan Hanım, Ham- di Namık Bey'in kızıydı. Kuvayı Milliyeci olmak kolay değildir... Yaşam, gerçek bir Kuvayı Milliyeci olan Hamdi Namık Bey'e, gerçek btr yurtsever, Atatürk'ü tam özüm- semiş bir Kuvayı Milliyeci damat armağan etmişti... İfhan Selçuk ve 'Hızlı Gazeteci' PEVAR SELEK 1 2 Eylüi hayatımızı parçaladığmda, ben 9 yaşındaydım. Askerler baba- mı alıp gifriler Hapıshane kapılan, kaçan arkadaşlanmız, evımızin değişen çehresı ve televizyon haberleri... Küçük- tüm ama o günleri hıç unutrnadun. Baba- muı eskı dergilennı, kitaplannı okumaya çahşırdnnkendimce. Tartışmalan ızlerdim. Bir de Kenan Evren vardı. O konuşurdu ve herkes susardı. Dırenenlenn sesinı kim- se duymazdı. Taş güriler, taş yıllardı. İşte o vakitlerde, bir tek Cumhunyet gazetesi vardı. 12 Eylül'e kafa tutan, dev- rimcilerın, sosyalıstlerin yaşadıklannı yansıtan ve bizım gibi pek çok ınsana güç veren tek gazete vardı Çok iyı hatırlıyorum. Günümün en he- yecanlı saatleri Cumhuriyet gazetesine ayırdığım vaktm içinde akardı. Satır sa- tır okurdum. Hele İlhan Selçuk ve liğur Mumcu'nun yazılarını... Bazen bırkaç kez okur, sonra kesıp bıriktinrdim. Hâlâ o yazılan saklanm. Çünkü o yazılar, ço- cuklugumda karşılaştıgım büyük travma- ya karşı ayakta durmama, geçmışle bağ kurmama, politize olmama çok katkı sun- du. Aradan yıllar geçtı. Büyüdüm. Ülke- rrun gerçeklerini keşfederek kendımle ve geleneğimle hesaplaştım. Cumhuriyet ga- zetesi de bundan payını aldı. Hatırlıyorum. Meksıka'da Zapatistler ilk ortaya çıktığında, Chiapas'a gitmeye karar vermiş, soluğu Uhan Selçuk'un ya- nında ahnıştım. Onunla geniş bir tartış- ma yaprruş ve aramızda açılan mesafeyi bir kere daha görmüştüm. Sonra içen düştüm. Cumhuriyet gaze- tesi ve İlhan Selçuk, ılk günden beri hu- kukun yanında oldular; spekülasyonlara kapılmayıp adaletin kazanması için ba- sın olarak üzerilenne düşeni yerine ge- tirdıler. Hapishanede Cumhuriyet gaze- tesini okurken yenıden 12 Eylül yılları- nı anımsadnn. İlhan Selçuk beni ve da- vamı sürekJi ızledı, yazdı. Ona yazdıgun mektuplan yayımladı. Böylece "Pence- re" köşesınde, hapishanede kanserle bo- ğuşan Hanım Baran ve gözleri görmeyen HediyeAksoyseslerini duyurdular. İlhan Selçuk, Hediye'nin peşını bırakmadı ve salıverilene dek olayın üzerine gitti. He- diye, cezaevmden çıkar çıkmaz, ellerin- de çıçeklerle Cumhuriyet gazetesini zi- yaret etti... Bugün İlhan Selçuk'la birçok konuda farklı düşünüyoruz. Hatta bazı görüşleri- miz taban tabana zıt. Aramızdaki mesa- fe sanki her yıl biraz daha büyüyor. Sa- dece değişen ben degılım. Cumhuriyet de eski Cumhuriyet değil. Ama bu farklılık- lar, eleştiriyle ve siyasal tartışma yönte- miyle dıle getınlir ve bu çatışma olduk- ça yaratıcı sonuçlar doğurur. Ama saygı elden kaçmazsa... Son günlerde îlhan Sel- çuk'u ve Cumhuriyet gazetesini hedef alan saldın, en küçük bir eleştirel nitelik taşımıyordu. Ona ve gazeteye belden aşa- gı vuruldu. Kım olursa olsun. hiçbir ba- suı çalışamnın prim vermemesi gereken "amlar" yayımlandı. Insarun bu mide bu- landırıcı suçlamalara cevap bile veresı gelmez. lüıan Selçuk cevap veriyor. Ama kalemınden akan tiksınti hissediliyor. Ben tüm bunlan okurken çocukiuğumu hatır- lıyorum. Bir de aklıma NejdetSen geliyor. Onun "HızhGazeteci" karikarürü, benim çocuk yüreğımı boğar, "İşte 12 Eylül in- sanı bu._" derdim. O tıpi sonra çok gör- düm.... Gazetecilikte. siyasal çalışmalarda or- taklıklar bozulabilir, hatta üısanlar karşı karşıya gelir. Ama terbiye bozuldu mu, her şey biter. Sonradan büyük çatışmalariçin- de de olsan, bir zamanlar birlikte mesai yapmış ohnak çok önemli bir değerdır. Bu mesai bitince, saygı kalmalıdır. Ahde vefa kayboldu mu, gemı su alır, hepimiz batanz. Arkadan hançerleme en aşağıhk yöntem- dir. ilhan Selçuk'u vefa ve saygı ile selam- lıyorum.... (Özgür Gündem - 23 Arahk 2005) FARUK ÇAKIR 'Araştırmacı Gazeteciliğin' Mumu Cumhuriyet'tekiçalışmayıllannı anlatan bir hatıra kitabı yazan Hasan Cemal, 'kapalt kutu'nun açılmasma vesile oldu. Küaptayer alan bilgilerin 'yarısı' bile doğru kabul edilse, bahsettiğigazetenin 'makyaj'ının dökülmüş olması gerekir. (...) Hasan Cemal'in anlattıkları arasında çok sayıda 'Vay be!' dediıiecek bilgi var. Aslında bu bilgiler, mana olarak bilenen şeylerdir. Bir nevi 'algülüm, vergülüm' hesabı (...) Bu oyunu 'sadece vatandaş' bilse de, gazetecilik yapan hemen herkes bilir. Bilir bümesine, ama 'Kralçtplak!' diyen birileri de çıkmaz. Ne zaman ki, bardak taşar; o zaman kirli çamaşırlar da ortaya dökülür. (Yeni Asya - 8 Arahk 2005) Protestocular... AAklı başında olanlar zıt fikirlerimize orta JjLyoI bulunamayacağını anladılar. Hayvanseveriz ve bu konuda değişime uğramamız mümkün değil Hasan Cemal'in kitabıyla ilgili eleştirintize tepkiler devam etmekte. Genelde olumlu. Sinirimize dokunanlar ise bu köşenin şikâyetyeri olarak başka yerlere başvuranlar. "Hem 22 yıl Cumhuriyet'te çalıştım " diyeceksiniz. Hem de, köşeyazarlarının kime bağlı olduğunu öğrenemeyeceksiniz. Demek ki, tlhan Selçuk bunlan kovmakla iyi etmiş. (Akşam -18 Arahk 2005) BURHAN AYERİ f HÜSEYİN GÜLERCE Cuntacıların Kovanma Çomak Sokmak... A slında Hasan Cemal, demokrasibir defa daha zor birge- /M. çittengeçerken kendineyakışanıyapıyor. Bu bir uyangö- revidir. Evet, kitabı, basın tarihi açısından önemli bir belge. Ama daha önemlisi Türkiye'nin demokrasiyolculuğundayol kazasına uğramaması için kitabının doğru zamanda aydın- lanmafışeği gibi olmasıdır. Dikkatlerin kirli ve kanlıprovo- kasyonlarla başka taraflara çekilmeye çalışıldığı bir sırada, Hasan Cemal'in kitabı miithiş bir zamanlama ustalığı, cun- tacdann kovanınaçomaksokmakbunaderler. Etkilideoluyor. Yoksaİlhan Selçukgibi "ufakdağlarıben yarattım "havasın- dabiri, "Dostbildiğim ve sevdiğimAydın Doğan "diyeyazıyazarmty- dı? (Zaman-8 Arahk 2005/