Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4 EKİM 2005 SALJ 14 JV LJ LJ M. U J A kultur(& cumhuriyet.com.tr TİYATRO DÜNYASINDAN DİKMEN GÜRÜN Atina'da Tiyatro ToplantisıAntik Yunan Oyunlan Araş- tırma ve Belgeleme Avrupa Ağı 8. Toplantisı (Arc-Net), 28-29 Ey- lül tarihlen arasmda Atina'da ya- pıldı. Oldukça uzun olan adından da anlaşılacağı gibi bu kuruluş, dünyada ve özellikle Avrupa'da sahnelenen antik Yunan oyunla- rının ulaşılabilen tüm detaylan ile ve sıstematık bir biçimde Atina Üniversitesi Tiyatro Bölümünde toplanması ve burada geniş çaph bir bilgi-belge merkezi oluşturul- ması için Prof. Platon Mavromo- ustakos ve ekibinin yönlendirdi- ği çalışmalar üzerine odaklanıyor. Toplantıya bu yıl; Rusya Tiyatro Sanatları Akademisi, Prag Bi- limler Akademisi ve New York, Gent, Helsinki, Sorbonne, Tiflis, Berlin, Atina, Dublin, Tel Aviv, Erlangen-Nürnberg, Coimbra, Oxford Üniversiteleri Tiyatro Bölümleri'nden akademısyenler katıidı. îstanbul Üniversitesi Ede- biyat Fakültesi Tiyatro Eleştir- tnenliği ve Dramaturji Böliimü adına da ben çağnhydım. Çahşma alanları Çalışmalarını 1) Veri Tabanı Oluşturmak 2) Yayınlar 3) Yaz Okulu 4) Konferans ve Seminer- ler gibi dört alanda yoğunlaştın- yor Arc-Net. Hepsi de geniş çap- lı katılım ısteyen bu faaliyetler Sokrates Erasmus programı dahi- linde AB eğitim fonlannın deste- ği ile sürdürülüyor... Bugüne kadar 'Agamemnon', 'Aias', 'Alkestis', 'Antigone', 'Orestes', 'Oresteia', 'Oidipus' gibi pek çok oyunla ilgili olarak farklı ülkelerden 1617 veri top- Ianmış. Yıllık toplantılarda seçi- len oyunlar üzerine odaklanan araş- tırmalar öngörülen koşullara uy- gun bir bütün oluşturuyor. Bu bağ- lamda, geçen yıldan ıtibaren Arc- Net'e dahil üniv ersiteler tarafından yürütülen 'Oresteia' araştırmala- nndan elde edilen venler, sponsor bulunabildıği takdirde, büyük bir sergiye dönüştürülecek ve 2006 IION'Al ANU KAI"OI>ISTRIAN [Vf KMI Y t >!• Al'HKNS İİTT H er zaman tiyatroya ilişkin sorular sormalıyız. Yeni bir yüzyılın başındayız. Cevapları bilmiyor olabiliriz, ama sorularımızı dikkatle oluşturmalıyız ki zaman içinde cevapları da bulabilelim. Doğru soruyu sorabilmek onu cevaplamaktan çok daha zordur." A' AIEBNEZ ZYNEAPIO Bi.Ai I'O KAI OKA'lTIKKl İIlOYAhl İ1TO K A T O ' K U TOY 21" AIONA FIRST INTERNATIONAL CONFERENCE PREMIER CONCRES INTERNATIONAL 28/09-01 / 10/2005 1 IANF.J I1STHMIO AHHNON UNIVERSITV OF ATHENS KENTI'IKO KTHPIO CENTRAL BL'H.ÜINO AM<MttbATPC) -KJANNHiAPAKOIIOVAOi;- AIDIIORIIM -KUNNIS URAKOKIULOS- yılından itibaren Atina'dan başla- yarak çeşitlı kentlen dolaşmaya hazır olacak. Her yıl saptanan bir ya da birkaç oyunun yanı sıra, ge- nelde antik Yunan tıyatrosuna yö- nelik diğer oyunlara ilişkin maİze- meler de haliyle değerlendirilerek veri tabanını daha da zenginleşti- recek. Örneğin. 2004 yıhnda Del- fî'de yapmış olduğum 'Türkiye'de Sofokles Yorumlan' başlıkİı ko- nuşmada belirtilen oyunlar gerek- li bilgilerle beslenerek yakın za- manda sistemde yerini alacak... Benzer çalışmalar keşke bizde de yapılabilse diye düşünüyorum... Tabıı kı antik Yunan tıyatrosunun alanı olabıldiğınce geniş. hatta sı- nırsız. Ama. dar alanlarda da bi- zim ve dünyanın ilgisini çekecek zengin kaynaklara ulaşmak ve bun- lan bilgisayar ortamında kullanı- ma hazırlamak, buluşma, tartış- ma alanlan açmak ne kadar ya- rarlı olur. Yayınlar ise iki grupta toplanıyor; dergiler ve yaz okul- lannm ders notlanndan oluşan ki- tapçıklar. Yaz Okulu Yaz Okulu, 2001 yılından bu ya- na yüksek lisans ve doktora öğren- cileri için. yine Sokrates Erasmus programı kapsamında Epıdaurus'ta düzenlenen iki haftalık bir eğitim programı. Bu yıl Tiyatro Eleştir- menliği ve Dramaturji Böliimü doktora öğrencimiz Burcu Ça- vuş'un da katıldığı bu okulun çe- şitlı ülkelerden gelen ve çok iyi In- gilizcebilen 120öğrencisine Eri- ka Fisher Lichte'den Oliver Tap- lin'e alanlannda otorite pek çok isim hocalık yaptı. Böyle bir bu- luşma bir yandan tiyatronun geli- şim çizgisinde belli satırbaşlannı ele alıyor, öte yandan da farklı kül- türlerden gençleri bir araya geti- riyordu. Epidaurus'ta antik Yunan oyunlan izlemek ve bunlann üze- rinde tartışmak yaz okuluna katı- lanlar için bir ayncalıktı kuşku- suz. Daha önce de yazmıştım; Epi- daurus'u bir 'anıt' olarak özenle koruyor Yunanistan. Tiyatronun dışında hiçbir gösteriye izin ve- rilmiyor o mekânda. Bizde ise an- tik tiyatrolar giderek birer göste- ri merkezine dönüşüyor. Yarışma programlanndan pop konserleri- ne, ödül törenlerine kadar her tür etkinliğe kapılar maalesef ardına kadar açılryor... Bilmiyorum, Yu- nanhlar mı çok titiz? Yoksa biz mı çok umursamaz bir toplumuz? Ve konferans Bu toplantının ardından. 29 Ey- lül akşamı yine Atina Üniversite- si tarafından düzenlenmiş olan 21. Yüzyılda Tiyatro ve Tiyatro Ça- Iışmaları 1. Uluslararası Kon- feransı açıldı. Geniş bir katılım- la üç gün süren konferansta ana başlıklar şöyle belirlenmişti: 'Ti- yatroda Yeni Teoriler', 'Günü- müzde Antik Yunan Tiyatrosu- na Bakış', 'Tiyatro ve Eğitim' Tiyatro Bölümü Başkanı Prof. VValter Puchner. açılış konuşma- sında. "Soru sormalıyız", diyor- du. "Her zaman tiyatroya ilişkin sorular sormalıyız. Yeni bir yüz- yılın ve tiyatroda yeni bir döne- min başındayız. Cevapları bilmi- yor olabiliriz, ama sorularımızı dikkatle oluşturmalıyız ki za- man içinde ce\ apları da bulabi- lelim. Doğru soruyu sormak onu cevaplamaktan çok daha zor- dur." Puchner'in bu sözleri konferan- sın tümünü kucaklıyor ve yeni eği- tim stratejilerinden tiyatronun iş ve ekonomi dünyasındaki konumuna, bilgisayar ortamında geliştirilen yeni araştırma tekniklerine, tiyat- ro medya ilişkısıne dek pek çok noktaya uzanıyordu. Kazananlarkasım ayında yapılacaktörenle ödüllerini alacak Sanat Kurumu Odülleri belirlendi Kültür Servisi - Sanat Kurumu'nun gelenekselleşen ödüllen belirlendi. Ödüller kasım ayın- da düzenlenecek bir törenle sahiplerine verilecek. Ö. Afilla Sav, Prof. Dr. Ayşe- gül Yüksel, Güİşen Karakadıoğlu. Dr. Türel Ezici, Şenol Tiryaki, İlker Çe- tinveM.Nurkutİl- han'dan oluşan Ti- yatro Odülleri Seçi- cı Kurulu'nun değer- lendirmesi sonucun- da; Türk kültür ve sanatına özellikle de Tüık tıyatrosuna kat- kılan nedeniyle "Sa- nat Kurumu Onur Ödülü"nün Turgut Özakman'a \e "Devlet-Tiyatro tlişkisi" başlıklı ya- pıtı nedeniyle "Sa- nat Kurumu Özel Ödülü"nünDoç.Dr. Tahsin Konura ve- rilmesi kararlaştınldı. 'En îyl'ler... • Tiyatro Odülleri Seçici Kurulu'nun değerlendirmesi sonucunda; Türk kültür ve sanatına, özellikle de Türk tiyatrosuna katkılan nedeniyle "Sanat Kurumu Onur Ödülü'" Turgut Özakman'a verildi. "2004-2005 Sezo- nu Tiyatro Ödülleri'"nın sahipleri şöyle: En iyi Ya- pım: Ankara Devlet Tiyat- rosu'nun sahnelediği "Ra- mazan'la Cülide" ve "Sı- ğıntı"; Övgüye Değer Ya- pım: Öteki Tiyatro nun sah- nelediği "Çıkışyoland"; En İyıÇevın: "Köİeler Adası" adlı oyunun çevınsı ile Başar Sabuncu; Van Devlet Tiyat- rosu'nun sahneiedığı "Ser- sem Kocanın Kurnaz Kan- sı" adlı oyundaki yönetimıy- le Hakan Boyava "En İyi Yönetmen": Ovun Atölve- si'nin sahnelediği "Othello" adlı oyundaki yönetimiyle Kemal Aydoğan'a "Öygü- ye Değer Yönetmen"; Ak- bank Prodüksiyon Tiyatro- su'nun sahnelediği "Fernan- do Krapp Bana Mektup Yazmış" adlı oyunundaki performansıyla Tilbe Sa- rana "En İ\i Kadın Oyun- cu". Övgüye Değer Kadın Oyuncu: Ankara De> ler Ti- yatrosu'nun sahnelediği •Ramazan'la Cülide" adlı oyundaki performansıvla E. Saliha Karahasan a "Öv- güye Değer Kadın Oyuncu" ödülü verildi. En İyi Erkek Oyuncu: Ankara Devlet Tiyatro- su'nun sahneledi- ği "Atları da Vu- rurlar" adlı oyun \e son yıllarda gö- rev aldığı dığer prodüksiyonlarda gösterdiği perfor- manstan dolayı Mithat Erdem- li'ye: Övgüye De- ğer Erek Oyuncu: Van Devlet Tiyat- rosu'nun sahnele- diği "Sersem Ko- canın Kurnaz Ka- nsı" adlı o> r unda- ki performansıyla TolgaEvren'e En iyi Sahne Tasarı- mı: Ankara Dev- let Tıyatrosunun sahnelediği "Kö- leler Adası" oyu- nundaki çalışması ile Behlüldane Tor'a; En İyi Giysi Tasan- mı: Ankara Devlet Tiyatrosu'nun sah- nelediği "Sığıntı" adlı oyunundaki çalışması ile Funda Karasaç a; En İyi Işık Tasanmı: Ankara Devlet Ti- yatrosu'nun sahnelediği "Kö- İeler Adası" adlı oyununda- ki çalışması ile Seyhun Ayaş'a; En îyi Müzik: An- kara Devlet Tiyatrosu'nun sahnelediği "Schubert ve Şevki Bey" adh oyundaki ça- lışması ile A. N. Nihan Tur- nagöl'e; En tyı Dans Düze- ni: Ankara Devlet Tiyatro- su'nun sahnelediği "Rama- zan'la Cülide" adlı oyunun- daki çalışması ile Deniz Çiğ"a verildi. * Gösterinin yönetmenliğini Emre Koyuncuoğlu, ses ve müzik tasarımını Çiğdem Borucu, ışık tasarımını Cem Yümazer. kostüm tasarımını Fulya Tekin, görüntü tasarımını Aydın Sarıoğlu üstlendi. ome SweetHomePortekiz'de Emre Koyuncuoğlu'nun tasansı Portekiz'de düzenlenen 'Uluslararası Çağdaş Dans Festivali'ndeydi Kültür Servisi - Daha önce Dıyarbakır Sa- nat Merkezi'nin özel tasansı olarak Dıyarba- kır'da. Kunsten Festival des Artes yapımı ola- rak Brüksel'de, Uluslararası îstanbui Tiyatro Festivalf nın uluslararası festivallerle ortak ta- sansı olarak îstanbui Narmanlı Han'da ve Şim- di \ow/Tanz im August Festivali kapsamın- da Hebbel Tiyatrosu'nda Berlin ıçın hazırla- nan 'Home Svveet Home' yenıden sah- nelendı. Emre Koyuncuoğlu'nun tasar- layıp yönettığı oyun bu kez Portekiz'de dü- zenlenen 'Uluslararası Çağdaş Dans Festivali'ndeydı. 29-30 Eylül, 1 Ekimta- rihlerinde gösteri merkezine dönüştürül- müş eskı bir şapelde sahnelenen yapıtın özellığı, sahnelendiği şehırlerde ekiple hazırlanan koreografilenn yanı sıra o şe- hirde yaşayan ve gönüllü olarak gösteri- de yer almak ısteyen halktan kişıleri gös- terinın içine katıp. daha önceden gösten ıçın hazırlanmış ses tasanmlannı, kurgu- lanmış görsel malzemeyı de kullanarak tüm bu malzemeyle yeni kurgu, yeni ba- kış, yeni oyun oluştururken yuva, yurt, aı- dıyet. bırlıkte yaşama, mekân paylaşma gıbı kavramlan tartışmaya açması. Gös- terının yönetmenliğini Emre Koyuncu- oğlu, ses ve müzik tasanmını Çiğdem Borucu. ışık tasanmını Cem Yümazer, kostüm tasanmını Fulya Tekin. görüntü tasanmını Aydın Sarıoğlu üstlendi. Por- tekızde'ki gösteriyı oluşturan dansçılar ise Su Güneş Mıhladız, Dilek Dervi- şoğlu, Talin Büyükkürkçiyan. tstemi- han Tuna ve Hasan Elhakan. Festival her yıl bellı bölgelerı mercek altına alıp o bölgedekı ülkelenn çağdaş dansından örneklerın Porte- kiz "de sahnelenmesıyle tanuuyor. Türk sanat- çılar Emre Koyuncuoğlu - 'Home Svveet Ho- me': Candaş Baş - 'Delirium'; Çağlar Yıl- maz - 'ROJ'; Üyas Odman - 'Tired' adlı ya- pıtlanyla festi\alde yer aldılar. Saim Erken Resim Sergisi 4 - 29 Ekim 2005 Terakki Vakfı Sanat Galerisi Ebululj Mardm CdddeM. 12/A 34335 Levem-Istanbul •T 02I2 35I 00 6OPbx - F 02I2 351 00 48 • g<üen<2terakkj org.tr • www.ıerakkı org tr YAZI ODASI SELİM İLERÎ Sonbahar Eylül çoktan sona erdi. Kanlıca'nın ihtiyarla- rı geçen sonbaharları bir bir hatırladılar mı bil- miyorum. Yahya Kemal'in gördüğü ve duyum- sadığı Kanlıca bambaşka bir yer bugün. Ama sonbahar Istanbul'un büsbütün silinme- miş köşelerinde yine eski saltanatını kuruyor olabilir. Belki ben oralara erişemiyorum. O zaman, Ahmet Haşim'in yarım kalan şiiri gönül avutuyor: "Bir kuş düşünür bu bahçelerde Altın tüyü sonbahara uygun." Bu sonbahar bazı tasanlardan vazgeçmek zo- runda olduğumu fark ertim. Eskilerde kaldı o sonbahar romanını yazmak isteği. Yalnızca son- baharı dile getirecek bir roman yazmak ister- dim... Mevsimin ışıklarına, renklerine, saatlerine na- sıl açılacağımı çok düşünmüştüm. 1950'lerin Is- tanbul'undaki sonbaharlar ağır basıyordu her- halde, çocukluğun sonbahar mevsimleri. Daima yaprakdökümleri, yağmurlar, taş ha- vuzların yaz boyu kirlenmiş suları, yosun, çamur ve batak geliyordu gözümün önüne. Daima akik, topaz ve yakut. Bunlaryetmiyormuş. Renklerin alacaları, mev- simin yangınla tutuşması, ateşçiçeği, alev yetmi- yormuş. Bir kez daha Ey/ü/'ün ustalığına şaştım. Gerçi Mehmed Rauf sonbahan "beyaz aşk"\n dolay- larında anlatır. Sonbahar yine de, Suad gibi, Ne- cib gibi, Süreyya gibi, bu eserin başkişilerinden biridir. Mevsimi aradan çektiğimizde, roman pek çok şey kaybeder. özellikle eylül ayı bize hep yalan söyler. Eylü- lün yazdan kalma günleri, akşamları kandırır. llk yağmurlardan sonra da tükenmez aldanışımız. Yaşanmadan geçip gitmiş bir yaz bizden ayrı- lırken, gelecekteki pastırmayazının düşleriyle avu- nuruz. Ekimin -kimbilir hangi Ekim'di?- son haf- tası, Kurbağalıdere'den sandallaaçıldığımızı, Fe- nerbahçe'de gizlice denize girdiğimizi hatıriıyo- rum. Üşütüp hastalanırsam okula birkaç gün git- mem diye için için seviniyondum. Sıcak pastırma- yazında deniz büsbütün ılıktı. Hastalanmadım; umutlarım suya düştü. Manolya ağacını anlatacaktım, sonbahar roma- nını yazabilseydim. 1980'lerde her güz sabahı Tarabya'dan Sarıyer'e kadar yürüyordum. Tepe- lerde, eskı bir bahçede manolya ağacı; her sa- bah uzun uzadıya bakardım. Ma/ıolyanın yaprakları kuruyup kaskatı kesil- dikçe, ekim bastırdığında, ekim geçtiğinde, sa- yısız güneş oyunu, ışık oyunu da geçer. Mevsim güzelliğinden usanmışçasına donuk- laşır; mumyaya, kadavraya dönüşür. Sonbahar romanı için yazdığım satırlar da kadavraydı: "Yazıya geri döner insan. Yalnız şiir olan, yalnız şiirle örülü düzyazı. Onu hep istemiştir. Sonbaharda ışığın keskinleşmesine kim tanık ot- muşsa, bu an onda başlar, onda biter. Bir başka yazdan kalma, kurutulmuş çiçekleri, nihayet bir çerçeveye sığıştınnz. Şu mor, leylak... Şu san, katırtırnağı... Sonbahar yeniden başlar. Kurutulmuş çiçekler arasında sonbahar hep başlar, yazlan düşündür- mek için..." Bu kadavrayı okudum. Tam yirmi dört yıl önce yazmışım. Yırtılıpatılacaklardosyasına. Fakat ne zaman yırtıp atacağım? Bir şeyler mi umuyo- rum? Geçip gitmiş yirmı beş yılın yitiklerini sayıp dö- keceğime... Asaf Halet'ın dizeleriyle bitti gün: "Bakanlar bana göğdemi görürler ben başka yerdeyim"... Yazmadığım sonbahar romanı için yine Asaf Ha- let Çelebi'den bir dize: "O şimdi bana küsülüdür"... Öneriler: Kitap/llkokul Çocuklan İçin Şiirler, Memet Fuat'ın seçkısı, DeYayınevi, 1968. Şarkılarla 'Kent Düşleri' • Kültür Ser\isi - Mimarlar Odası îstanbui Şubesi'nin düzenlediği '2. Mimarlık ve Kent Şenliği' kapsamında, 7 Ekim Cuma günü saat 20. OO'de Yeni Melek Gösteri Merkezi'nde 'Kent Düşleri' başlıklı bir konser verilecek. Sanat yönetmenliğini Vecdi Sayar'ın yaptığı ve Yeşilçam'dan îstanbui sahneleri eşliğinde, îstanbui müziklerinden bir geçidin yer alacağı gecede. Timur Selçuk, Münir Nurettin şarkılanndan bir demet ve 70'li yıllara damgasını \oıran kendi parçalannı seslendirecek: Grup Turkuaz, kanto, operet ve 50"lerin, 60'lann, 70'lerin popüler müzik parçalannı sunacak; 'Üç Kadın' topluluğu ise Istanbul'a göçle yaşanan müzikal değişimden ömekler sunacak. Nükhet Duru, Erol Evgin, Moğollar. Bulutsuzluk Özlemi ve Aylin Aslun gibi ünlü sanatçı ve toplululdann müzikseverlerle buluşacağı gecede, Zeki Müren, Ruhi Su. Orhan Gencebay gibi îstanbui müziğinin efsane isimleri beyazperdede seslen ve görüntüleri ile yer alacak. (0 216 556 98 00) Bip Mahalle ki' Sıvas'ta • SrVAS (AA) - Sı\as Devlet Tiyatrosu (SDT) 6 Ekim'de 'Bir Mahalle ki' adlı oyunla 2005-2006 sezonunda perdelerini açacak. Ankara Devlet Tiyatrosu sanatçısı Münir Canar'ın yazıp yönettiği oyunun reji asistanhğuıı Ismet Numanoğlu ile Orkun Gülşen yapıyor. Oyunun konusu şöyle: Kavuklu, Pişekâr, Çelebi ve Kayserili aynı sokakta, karşılıklı evlerde oturan, kendi halinde yaşayıp giden mahalle sakinleridir. Fakat mahallenin muhtan olan Pişekâr'm yabancı sermayeyle işbirliğine girmesi sonucunda mahalledeki evler teker teker satılır \e yabancılann eline geçer. Bununla da yetinmeyen Pişekâr, reel ekonomiyi temsil eden mahalle bakkalını ve herkes için son derece önemli olan mahalle çeşmesini de yabancılara satınca işler 4 çığınndan çıkar.