Katalog

SAYFA CUMHURİYET 8 EYLÜL 2004 ÇARŞAMBA 14 KULTUR kulturfScumhuriyet.com.tr Montreal Film Festivali'nde bu yıl çağımızı yansıtan güncel konular ağır basıyordu Nitelikli biryıl olduGÖNÜL DÖNMEZ-COLLN MONTREAA - 6 EylüJ 2004 ak- şamı son bulan 28. Montreal Dün- ya Film Festivali'nde bu yıl aile iJişkileri, politik çıkmazlar, üısan haklan gibı çağımızı yansıtan gün- cel konular ağır basıyordu. Bizden Veşinı Ustaoğlu'nun 'Bulutları Beklerken' yapıtmın da arasında olduğuyanşma filmlerinin hemen hepsinin daha önceki yıllara kıyas- la daha nitelikli olduğu dikkati çek- ti, ama gerek seçici kurul gerekse halkın beğenisi birkaç film üzerin- de odaklandı. Amerika Büyük Ödiilü (Grand Prix des Amenques), Israilli Eran Riklis'ın 'Suriyeli Gelin' (Hacala Hasurit) filmine verildi. Israil'den Suriye'ye gelin gidecek genç bir 'Dürzi' kadının öyküsüne koşut olarak ataerkil toplumlarda kadın- lann ikincil konumunu ve aynı za- manda iki ülke arasında sıkışıp kal- mış insanlann dramını yansıtan film Halk Ödülü, Uluslararası Film Eleştirmenleri (FIPRESCI) Ödülü ve değişik dinleri temsil eden bir seçici kuruldan da Ekümenik Ödü- lü aldı. Paylaşılan ödüller Seçici Kurul Özel Ödülü, Çinli yönetmen Ah Zhanjun'un 'Tem- muz Ayında Otopark Bekçisi' (Kan Che Ren de qi Yue) filmi ile ABD'den Jordan Roberts'in 'Around the Bend' filmi arasında paylaştınldı. Büyük kent yaşamın- da ezilmiş sıradan bir adamın öy- küsünü veren 'Temmuz Ayında Otopark Bekçisi'nin baş oyuncu- su F"an Wei, En lyi Erkek Oyun- cu Ödülü'nü dört kuşak erkek ara- sındaki acı tatlı ilişkiyi irdeleyen 'Around the Bend' filminin baş oyuncusu ünlü Amerikalı sanatçı Christopher Walken ile paylaştı. En lyi Kadın Oyuncu Ödülü Fransız François Favrat'nın 'Ya- şamının Rolü' (Le Role de sa Vie) filmindeki rolüyle Karin Viard'a gitti. Ünlü bir sinema oyuncusu ile arkadaşlık kurarak silik kişiliğine renk katmaya çalışırken kişiliğin- den verdiklerinin sonunda farkına varan bir yazann karakter gelişi- ontreal Film Festivali'nde Amerika Büyük Ödülü îsrailli Eran Riklis'in 'Suriyeli Gelin' filmine verildi. Israil'den Suriye'ye gelin gidecek genç bir Dürzi kadının öyküsüne koşut olarak ataerkil toplumlarda kadınların ikincil konumunu ve aynı zamanda iki ülke arasında sıkışıp kalmış insanlann dramını yansıtan film Halk Ödülü, Uluslararası Film Eleştirmenleri (FIPRESCI) ödülü ve değişik dinleri temsil eden bir seçici kuruldan da Ekümenik ödülü aldı. mini başanyla yansıtan bu film En lyi Senaryo Ödülü nü de aldı. En lyi Yönetmen Ödülü kan davasını konu alan 'Yedinci Gün' (El 7 Dia) için Jspanyol Carlos Sa- ura'ya verildi. En İyi Sanatsal Katkı Ödülü Kanadalı Ghysla- ine'in genç kızken vahşi bir erkek tarafından tecavüze uğrayan beş kadının öyküsünü anlatan 'Beş Ki- şiydiler' (Elles Etaient Cinq) fıl- minindi. Bu film aynca En Popüler Kanada Filmi Ödülü'nü de aldı. En Yenlltkçl Film En Yenilikçi Film Ödülü Japon usta Yoichi Higashi'nin Okina- wa'da Ikinci Dünya Savaşı'nın bı- raktığı derin yaralan yeniden anım- satan duygulu yapıtı 'Ağlayan Rüzgâr'a (Fuon) verildi. Kısa film dalında Hindistan'dan Ashvin Kumar'ın 'Küçük Te- rörcü' (Lıttle Terrorist) filmi bi- rincilik ödülüne ve Kanadalı Jo Dee Samuelson'ın menopoz dö- nemini hiciv ve duyguyla yansıtan canlandırma filmi 'MabeJ'in Ba- şından Geçenler' (Mabel's Saga) filmi Seçici Kurul Ödülü'ne de- ğer görüldü. Bu ikincisi En tyi Kısa Kanada Filmi Ödülü nü de aldı. En tyi flk Film Ödülü Altın Zenith Meksıka'dan Jaime Apa- ricio'nun 'Sihirbaz' (El Mago) filmine. Gümüş Zenith Küba'dan Pavel Giroud, Lester Hamlet ve Esteban Insausti'nin 'Üç Kere İki' (Tres Veces Dos) ve Bronz Zenith Kanadalı Danv Laferri- ere'in 'Amerika Bir Gecede Na- sıl Keşfedilir?'' (Comment Con- querir İ'amerique en un Nuit?) fil- mine gitti. Altın zenith ödüllerl... Değişik kıtalardan en iyi film- lere verilen Altm Zenith ödülleri ise şöyle paylaşıldı: Avrupa'dan Ispanyol Miguel Allbalade- jo'nun 'Ayı Kulübü' (Cachorro), Kanada'dan Bill Marchant'ın 'Herkes' (Everyone), ABD'den Shona Auerbach'ın 'Sevgili Frankie' (Dear Frankie), Latin Amerika'dan Ariantinli Santiago Carlos Oves'in 'Annemle Soh- bet' (Coversaciones Con Mama), Asya'dan Iranlı Kamal Tabri- zi'nin 'Kertenkele' (Marmouli- ak), Afrika'dan Güney Afrikalı David Hickson'un 'Çal Davulu' (Beat the Drum), Okyanusya'dan Avustralyah Chris Kennedy'nin 'Yapılması Gereken' (A Man's Gotta Do) filmileri. En lyi Belge- sel Ödölü'nü Italyan Gianni Mi- na'nın 'Che Guevara ile Yolcu- luk' filmi aldı. Fransız yıldız Isabelle Adjani, Yunan usta Theo Angelopoulos ve yetenekli Hırvat yönetmen Krsto Papic'in özel Amerika Büyük Ödülü aldığı festivalin bu yılki konuklan arasında son fil- mi, îtalyan oyuncu ve yönetmen Sergio Castellito'nun melodra- matik 'Kıpırdama' (Non ti Mu- overe) yapıtını sunmak üzere Montreal'e gelen Penelope Cruz en çok ilgi toplayan sanatçı oldu. MEKÂN STUDlO'DA Bilimsel yöntemle dans dersleri Kültür Servisi - 'Çağdaş Dans Tekniği ve Kompozisyon' atölyesi bugün Mekân Studiobaşhyor. 10 Eylül'e kadar sürecek olan bu atölyede çağdaş dans tekniğinin çeşitli formlannı birleştirirken hareket halindeki bedene Alexander ve Release teknikleri üzenne çalışmalar yapılacak. Martin Sonderkamp ın egitmenliğinde düzenlenecek olan toplam 9 saatlik bu çalışma, uygulanan tekniğin dansçmın form ve harekete uyguladığı fiziksel güçlerin farkındalığını geliştirmeyi, iskelet ve kaslann yapı ve işlevini anlamayı hedefliyor. Esnemeler, yer ban, yer ve mekân hareketleriyle başlayan dersler ileri aşamada kompozisyon bölümüyle devam ediyor. Müzik ve dans modellerini oluşturma, hareket yaratma, müziksel ve görsel kompozisyon oluşturma metotlannın uygulanması, skorlar ve kurallar yaratma. uygulama, hafiza, düzen ve düzensizlik konulannda teknik, kompozisyon ve performans arasında bir köprü kurmayı amaçhyor. Blrçok ülkeye turneler düzenledl 1993 yılından bu yana solo çalışan Sonderkamp, işlerini Almanya, Hollanda, Danimarka, Polonya, Hırvatistan, Ispanya, Slovenya, Litvanya, Yugoslavya, Türkiye ve Amerika'da çeşitli tiyatro ve festivallerde sergiledi. Martin Sonderkamp, Avrupa ve Amerika "da pek çok ülkede furneler düzenlemiş olan Magie Music Dance'ın kurucusu ve dansçısı. AHK, Amsterdam Sanat Okulu (NL), Sead (A), Hareket Araştırmalan New York, New York Deneysel Tiyatro Kanadı, Mimar Sinan Üniversitesi, Gothenburg Bale Akademisi gibi pek çok okul ve organizasyonun yanı sıra Lanonima Imperial, Pretty Ugly / Balet Freıburg (D). Barcelona (E), Norrdans (S), Charlero Dances gibi pek çok kumpanyada dersler verdi. 10 kişiyle sınırlı olan atölyeye katılım ücreti 90 milyon TL olarak belirlendi. (0212 245 76 94) • Akbank 14. Caz Festivali 6 Ekim günü Aya Irini'de yapılacak The New York Voices konseriyle açılacak. Festival kapsamında Gonzalo Rubalcaba'dan Miroslav Vitous'a, McCoy Tyner'dan Jane Bunnett'e dünyaca tanınmış birçok caz müzisyeni bir araya gelecek. Bu yıl 14'üncüsü düzenlenen Akbank Caz Festivali 6-16 Ekim tarihlerinde yapılacak Cazın ustalarıyla buluşmaKültür Servisi - Caz müziğınin devleri 6- 16 Ekim'de Akbank 14. Caz Festivali'nde bir araya geliyor. Istanbul müzik ortamının en uzun ömürlü caz festivali ve caz tutkun- lannın favorisi Akbank Caz Festivali. ekim ayında çok önemli müzisyenleri Istanbullu- larla buluşturuyor. Akbank Caz Festivali, 14. yılındaünlü caz topluluk ve müzisyenlerini birbiri ardına ız- lemek isteyen caz fanatikleri için bulunmaz bir fırsat yaratıyor. Cazın benzersiz. rengâ- renk dünyasını dinleyıciye yansıtmak Ak- bank Caz Festivali'nin temel geleneği. Po- zitif'in düzenlemesiyle gerçekleştirilen fes- tivalde konserler Aya trini, Babylon, Cemal Reşit Rey, Yeni Melek Performans Merkezı ve Akbank Kültür Sanat Merkezi'nde yapı- lacak. Konserleri, Akbank Kültür Sanat Merkezi'nde düzenlenen film gösterimleri ve vvorkshop'lar destekleyecek. Bunlan ger- çekleştirecek sanatçılar arasında caz müzi- ğinin iki dev ismi Gonzalo Rubalcaba ve Miroslav Vitous da var. 6 Ekim'de Aya Iri- ni'de The New York Vöices'in konseriyle başlayacak Akbank Caz Festivali 16 Ekim'de sona erecek. McCoy Tyner'dan Nguyen Le'ye Festivalin Aya Irini'deki açılış konserini gerçekleştirecek olan Grammy ödüllü The New York Voices, müthiş caz yorumlan ve vokal sanatındaki üstün başanlanyla ünlü. 1987 yılında kurulan The New York Voices, Peter Eldrige, Darmon Meader, Kim Na- zarian ve Lauren Kinhan'dan oluşuyor. Akbank Caz Festivali 'nin bu yıl önemli ağır toplan Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda. Son 50 yılın en etkili caz piyanisti McCoy Tyner. 70'lerin başındaki cazrock hareke- tinde kendini gösteren Miroslav Vitous, Af- roküba cazınnı 90'larda öne çıkan isimlerin- den Gonzala Rubalcaba, ruhunun derin- liklerindeki Asian Touch'i gitardaki bece- risiyle buluşruran Nguyen Le, yaşayan en büyük bandoneon ustalanndan biri olan Di- no Saluzzi ve 20. yüzyılın en büyük beste- cilerinden Charles Mingus'un müzikal mi- rasını yaşatan The Mingus Big Band iz- leyeceğimiz sanatçılar arasında. Akbank 14. Caz Festivali, Babylon"daki konserlerle sürecek. Bu konserlerde, Nobu- kaze Takemura, Jane Bunnett, Septeto Rodriguez, NoJazz gibi dünyanın dört bir yanından gelen müzisyenlerin yanında, ül- kemizdeki caz müzisyenleri de izleyiciyle buluşacak. Bu yıl Aydın Esen Trio, Elvan Aracı Quartet, K34 ve Selen Gülün Trio seyircinin karşısında olacak. 'AKşamüstü Caz' Festivalde bir başka renk, Yeni Melek'in nostaljik atmosferinde yapılacak 'Cine- Jazz' gecesi. Yeni kuşak cazseverleri görsel- ler ve sahne şovlanyla coşturan, yaratıcılık- lanyla farklı akımlan harmanlayan Nu- Jazz'ın en güçlü isimlerinden Rubin Ste- iner, Mark de Clive Lowe ve Jazzanova, alternatif bir caz şöleni sunacak. Festival sü- resince Akbank Kültür Sanat Merkezi, Türk cazmın yeni isimleri Olcay Saral, Onur Türkmen, Mecazi ve Sarp Maden-Reğent Bölükbaşı'm ağırlarken izleyicilere 4. kat- taki cafesinde, 'Aksamüstü Caz' programı ile 18.00 - 19.30 saatleri arasında Türk ca- zının genç yeteneklerini dinleyip günün yor- gunluğunu atabilecekleri birortam sunuyor. Aynca merkezde festival süresince, vvorks- hop'lar ve film gösterimleri de düzenlene- cek. Festival biletleri, Biletix'ten satışa su- nuldu. DEFNE GOLGESİ TURGAY FİŞEKÇİ Eşitlik Yurttaşların yasa önünde eşıtliği hemen bütün anayasaların temel ilkelerinden. Hayat alanında eşit konumda değillerse, yasa önündeki eşitlik insanlar arasındaki eşitsizliği gi- derebilir mi? Para ve mal olgularının ortaya çıkışından bu ya- na insanoğlu neredeyse insanlığını unurtu. Daha çok servet, daha çok güç, daha çok ayrıcalık uğ- runa yapmayacağı şey yok! Bu çabalar içindeki bir insanın gözü, öteki insanları, onların da çıkarları olabileceğini, eşitliği vb. görür mü? Çiğner geçer. Çağdaş sosyal devletler istedikleri kadar yurt- taşları arasında eşitlik sağlamaya çabalasınlar, ser- vet farklılıkları olduğu sürece, görece iyileştirme- lerden öteye bir sonuç alabilmek güç. Devlet bütün yurttaşları için okul, hastane, yol mu yapıyor, servet sahibi kendisı için özel okul, özel hastane, özel paralı otoyol istiyor. Dahası hiç- bir alanda kendisi gibi servet sahibi olmayan, sı- radan insanlarla bir arada olmaya dayanamıyor. İnsanoğlu, servetin belli ellerde toplanması ne- deniyle tarihi boyunca nıce acılar çekse de servet sahipleri uslanma bilmiyor. Tarihte ve günümüzdeki bütün savaşlar hep çı- kar, paylaşım savaşlarıdır. Ulusal kurtuluş savaş- lannda da bir yanda yurdunu savunan insanlar var- sa, öte yanda da o topraklara göz dikmiş çıkarcı, yayılmacı, sömürgeci güçler vardır. Daha günlük hayata dönük düşünelim: Petrol fiyatlan sürekli artıyor diye bütün dünya diken üstünde. llk kez mi yaşanıyor böylesi petrol krizleri? Hayır. 1974'te yaşanan krizden sonra in- sanoğlu petrolün dikkatle harcanması gereken de- ğerli bir madde olduğunu anlamıştı. Otomobıl mo- torlarında daha az yakıt harcanmasını sağlama yo- lunda büyük gelışmeler oldu. 1974'ün en ucuz 'halk otomobili' olan ünlü Volksvvagen kaplumba- ğa modelinin 1300 cc.'lik motorunun yaktığı ben- zin, bugünün 2000 cc.'lik lüksotomobilleri Merce- des ya da BMVV'den daha fazlaydı. Petrol pahalı diye dizel motorlarla daha az yakıt tüketen otomo- biller yaygınlaştı. Sonra ne oldu? Servet sahibi, ayrıcalıklarından vazgeçmek iste- medi. Insanların yürümek için yer bulamadığı kent sokaklannda dört tekerlekten çekerli, normal oto- mobillerin birkaç katı yakıt tüketen devasa arazi araçlarıylagezeroldu. Yeryüzünün birçok yerinde bir dilim ekmek bu- lamadıkları için hergün çocukların öldüğü, ılaçsız- lıktan insanlann kırıldığı, savaş gibi utançların gör- mezlikten gelindiği bir dünyada, ayncalıklı servet sahipleri kent sokaklarında caka satmaya çıktılar. Şimdi tatil mevsimi olduğundan ayrıcalıklılar bu devasa tüketici araçlarıyla gezmelere çıkıyor, pet- role talep artıyormuş. Bu yüzden fiyatlar daha da yükselebilirmiş! Küçücük bir otomobil alabılecek kadar parası olan sıradan insanlar, hangi aracın yakıt gideri da- ha az diye ınce hesaplar yapadursunlar, kendileri için üretilen gürültülü motorlu ama ekonomik di- zel araçların peşinde koşsunlar, varsıllar kendile- rinden başkasını akıllarının ucundan bile geçirmı- yorlar. Aslında çoğu zaman iyi nıyetle, ınsanlara hizmet için yapılan pek çok düzenleme, hep insanlar ara- sındaki eşitsizliği anırnsatıyor: Kentlerin içinde ya da kıyıcığında kuruluveren, suyunun temizliği ya da kirliliğiçokdaönemsenmeyen 'halkplajlan', insan- lann üst üste dinleniyorlar mı, çile mi çekıyorlar be- lirsiz olduğu gürültülü piknik alanları, parklar, 'halk otobüslen", 'halk ekmek'\eri, 'halkpazarlan'... Bütün bunların ne demek olduğunu düşünüyor musunuz? Halk diye zavallı, korunmaya muhtaç bir insan topluluğu var. Onlara, toplumsal yaşamda ayrı yer- ler açarak, kendi konumlarını bilmelerini sağlaya- cak, ayrıcalıklılardan ne kadar uzak olduklannı his- settirecek uygulamalar... Bir toplumda insanlar arasındaki eşitlik, varsılla yoksulun ne kadar çok alanda ortak olanaklara erişebildikleriyleölçülebilirancak. Toplumca yara- tılan değerler ve olanaklar bütün yurttaşların ortak kullanımındaysa eşitlikten söz edilebilir. Servet sa- hiplerinin ayrıcalıklar içinde, ötekilerin boynu bü- kük yaşadığı toplumlar eşitlik düşüncesine çok uzaktalar. Üretilen bütün değerler, toplumların ve insanlı- ğın ortak serveti sayılmadıkça insanlar arasındaki eşitsizliğin ortadan kalkacağını düşünmek gerçek- çi olmasa gerek. turgay@fisekci.com K Ü L T Ü R # Ç İ Z İ K K A M I L M A S A R A C I ! r r