Katalog

3EYLUL2004CUMA CUMHURİYET SAYFA dishab(S cumhuriyet.com.tr 11 Başkanlık seçimine doğru Washington yönetimi İran ve Suriye'yi sıkıştırmaya başladı Bushhedefbüyüttü Savaş ve yaptırım Suriye'ye çiftestdvo 1 • ABD, Suriye'nin , Lübnan'dan çekilmesi için BM'ye başvururken Israil de ! intihar saldınlannın , sorumlusu olarak gördüğü bu ülkeyi vurmakla tehdit etti. Israil, Filistinli militanlann kaldığını i öne sürdüğü iki - apartmam yıktı. . Dış Haberler Servisi - Su- . riye'yi terörü desteklemekle suçlayan ABD ve Israil, bu ül- . keye karşı aynı anda çift kol- ,1 dansaldınyageçti. Israil, ge- : çen sah Ber Şeba'da Hamas ' örgütü tarafindan düzenlenen ı çifte intihar saldınsından so- rumlu tuttuğu Suriye'yi, vur- . makla tehdit etti. ABD ise, Bırleşmış Mılletler (BM) Gü- ı, venlik Konseyi'ne Lübnan'da- ki Suriye askerlerinin çekil- • mesi çağnsı yapan bir karar -1 tasansı sundu. ABD'nin Fransa'yla birlik- te sunduğu karar tasansı, Lüb- ı nan'ın egemenlik, toprak bü- i tünlüğü, siyasi birlik ve ba- ğımsızlığına saygı duyulma- ; sı çağnsı yapıyor ve ülkede- ki Suriye askerlerinin derhal çekihnesini istiyor. Suriye dün, tasannuı hak- sızlık olduğunu savundu. Dı- şişleri Bakanı Faruk el Şa- ra'nın Lübnan Dışişleri Baka- nı ve Arap Birliği Genel Sek- reteri'yle bu girişimin haksız olduğu konusunda uzlaşma- ya vanldığı belirtildi. Suriye: Lübnan isterse Suriye'nin BM Temsilcisi Faysal Mikdad da şunlan söy- ledi : "Konsey bu konuyu tar- üşmakiçmmeşnriyetinereden buluyor? Karar, Lübnan'a aittir. Lübnan ne zaman ister- se, o zaman çeküeceğiz." ABD'nin diplomatik saldı- nsının ardından, tsrail Savun- ma Bakan Yardımcısı Zeev Boim, 16 kişinin öldüğü inti- har saldınlanndan sorumlu tuttuğu Suriye'yi vurma teh- didinde bulundu Boim, "Su- riyetilerin aşdmaması gereken sınıriar olduğunu anlaması için, bedefleri ve zamanı iyi seçmek şartiyla operasvonlar düzenlenebifir" dedi. Öte yandan, önceki gece Han Yunus kampına Israil he- likopterlerinin füze atması so- nucu 5 Filistinli yaralandı. Kampı basan Israil askerleri de Füistinlimilitanlartarafın- dan kullanıldığını iddia ettik- leri 2 apartmam yıktı, 10 adet çok kath binayı da boşalttı. Türkiye'den destek Ihş Haberler Servisi - ABD Iran'a baskısını yoğunlaştınrken, Türkiye'nin Iran Büyükelçisi Halit Bozkurt Aran, "nükleer enerjinin barışçı kullanımının Iran'ın tartışılmaz hakkı" olduğunu söyledi. Iran'da yayımlanan Tehran Times gazetesi, Iran Meclisi Ulusai Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu Başkanı Alaeddin Burucerdi ile Aran'ın göriişmesine yer verdi. Burucerdi, Iran'ın, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'na nükleer faaliyetlerine ilişkin bilgi vermesinin, ABD'nin yanlış bilgilendirme kampanyasına karşı alınan önlemlerden bazılan olduğunu belirtti. Haberde, Aran'uı, "Ankara'nın, nükleer enerjinin barışçı kullanımını Iran'ın kaçınılmaz hakkı olarak gördüğünü" söyledigine dikkat çekildi. Cumhuriyetçiler, başkanlığı yeniden kazanmak için eski silaha sanldı Milliyetçi pazarlamaZÜLAL KALKANDELEN DışHaberler Servisi-New York'ta devam eden Cumhuriyetçi Parti Ku- rultayı'nda üçüncü günün sonunda or- taya çıkan şu: George W. Bush, se- çimi kazanmak için "Amerikan Or- dulannm KararhveKorkusuzKomu- tanı" kimliğini Amerikan halkının kafasında yaratıp vazgeçilmez kalmak zorunda. Bunu başarmak için en bü- yük yardımcısı ise 11 Eylül 2001 'den , bu yana yükselmeye başlayıp Irak savaşı ile şahlanan Amerikan milli- yetçiliği. t Ekonomik göstergelerin hiç de iç s açıcı olmadığı, Irak'ta her gün Ame- j rikan askerlerinin ölmeye devam et- • New "Vbrk'taki kongrenin üçüncü gününde partisinin, Başkan Bush'u, "ABD ordulannın kararlı ve korkusuz komutanı" olarak parlatmayı seçtiği ortaya çıktı. tiği bir ortamda, ancak uluslararası terör tehdidinin yarattığı korkunun etkisi altmda kalan halk, savaş yan- lısı bir başkanı tercih edecektir. He- sap bu. Cheney, Kerry'ye yüklendi Nitekim başkan yardımcılığına ye- niden aday gösterilen Dick Cheney de adaylığı kabul konuşmasında, De- mokrat başkan adayı Senatör John Kerry'yi komutan ve lider olabilme bakımuıdan yetersizlikle eleştirerek Bush'u "savaş döneminin güçlü ko- mutanı" olarak resmetti. Kerry 'nin savaş protestocusu ola- rak Amerikan ordusunu suçladığı- nı ve orduyu sadece Birleşmiş Mil- letler gücü eşliğinde kullanacağını söyleyerek yanlış bir dış politika iz- leyeceğini kanıtladığını belirten Dick Cheney, George W. Bush'un ulus- lararası terörle mücadele ederek Amerikan halkını koruyacağı gü- vencesini verdi. Cheney, Amerikan askerlerinin özgürleştirdiği Irak'ta hastaneler. okullar inşa edilmeye başlandığını anlatarak "John Kerry ise sanki El Kaide örgütü bizim yumuşak tara- nmızdan daha çok etküenecekmiş gibi savaşı duygusal degerlendiri- yor" dedi. Sürpriz demokrat Kurultayın üçüncü gününün yıl- dızı ise Demokrat Parti Georgia Se- natörü Zell Miller'dı. "Demokrat Parti'nin bifinci" olarak anons edilen Miller, şu ana kadar kurultayda John Kerry hakkında yapılan en ağır eleş- tirileri dile getirdi ve tam anlamıyla Cumhuriyetçilerin kalbini fethetti. Miller, "Ailem partimden önce gelir. Ailemi koruyacak en iyi başkan Ge- orge W. Bush'tur" diye konuştu. Yaptırım tehdidi Iran 'a da gözdağı • ABD, îran'ın nükleer silah geliştirmenin eşiğinde olduğu gerekçesiyle BM'nin bu ülkeye yaptınm uygulamasını istedi. Dış Haberler Servisi - ABD Dı- şişleri Bakanı Cotin PowelL Geor- ge Bush yönetiminin, Iran'ın nük- leer silah başlığı elde etmeye yete- cek kadar uranyum zenginleştir- menin eşiğinde olduğunu ve BM'den, Iran'a yaptınm uygula- masını istediğini bildirdi. Powell, BM Güvenlik Konse- yi'nin Iran'a ekonomik, siyasi ve diplomatik yaptınm uygulamasını istediklerini, Iran'ın nükleer silah geliştirmeye doğru adım attığına inandıklannı kaydetti. Povvell; Almanya, Ingiltere, Fran- sa ve diğer BM Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) üyesi ülke- lerle Iran konusunda danışmalar- da bulunacağını kaydetti. ABD Dı- şişleri Bakanı'nın açıklaması, IA- EA'nın üye ülkelere Iran'uı nükle- er programıyla ılgili durum hakkın- da dağıttığı raporun ardından gel- di. IAEA uzmanlan ise son rapo- run bu yönde bir kanıt içermediği- ni, aksine Iran lehıne vurgular ba- nndırdığuıı savundular. Viyana'da görevli bir IAEA yetkilisi, rapor- da Iran'uı kritik sorulara verdiği cevaplann da bulunduğunu ve bu- nun olumlu olduğunu belirterek, ABD'nin nasıl olup da Güvenlik Konseyi 'ni devreye sokmaya kal- kıştığını anlamadığuu vurguladı. Tahran'dan itiraz Iran da raporun, kendi durumu- nu aydınlatma ve programın banş- çıl niteliğini göstermede önemli bir adım olduğunu belirtti. Dışişleri Bakanı Sözcüsü Hamid Rjza Asdl "Zamanla, nükleerprog- ram ve etldntikkrimizin banşçıl ve uluslararası hukuka aykm ohnayan niteligi daha net olarak ortaya çıkı- yor" dedi. Iran'uı, 4 adet nükleer silah ya- pabilecek kadar uranyum zengin- leştirme aşamasında olduğunu ile- ri süren ABD yönetimi, 13 Eylül'de yapılacak IAEA toplantısı önce- sinde bu yöndeki vurgulannı yoğun- laştırdı. ABD, Mart 2003'ten bu yana yapılan 6 IAEA toplantısın- da da, Iran konusunu Güvenlik Konseyi'ne götürme girişiminde bulunmuş, ancak Avrupa ülkeleri- nin muhalefetiyle karşılaşmıştı. | ERMENİLERE SÖZ VERDİ Kerry: Soykırımı {tanıyacağım! • Demokratlann başkan adayı, "Sizi temin ederim ki başkan olarak, Ermeni soykınmmm inkânna karşı savaşmayı sürdüreceğim" dedi. WASHINGTON(AA) -ABD'de Demokrat Parti başkan adayı John Kerry, başkan seçilirse, yeni Amerikan yönetimi olarak 24 Nisan 2005 tarihinde sözde "Ermeni soykmmı"nı tanıyacağım bildirdi. Massachussetts eyaletinde, Amerika Ermeni Ulusai Kongresi (ANCA) adlı Ermeni diyasporası grubunun düzenlediği müzik festivali Armenstock'a davet edilen Kerry, seçim kampanyası dolayısıyla katılamadığı bu festivale bir mektup gönderdi. Demokrat Parti Massachussetts Milletvekili Barney Frank tarafindan, Armenstock festivali katılımcılanna okunan mektubunda Kerry, "Sizi temin ederim ki, başkan olarak, Ermeni soykmmının inkânna karşı savaşmayı sürdüreceğim. Benim yönetimim, 24 Nisan 2005'i, bu vahşetin 90'ıncı yıldönünıü olarak tanıyacakür ve insanhğa karşı bu suçun, gelecek soykmmlan önkmesinde kuDanıhnası için çahşacakür. Soykmmı sona erdirme yönündeld ahlaki sorumnılukta uzlaşma olamaz" dedi. Fransa, Irak'ta iki yurttaşınm öldürülmesi olasılığına karşın yasayı uyguladı Türban yasağı yürürlükteDış Haberler Servisi - Fransa'da okullarda dini sembollerin taşın- masuıı yasaklayan kanun, uygula- manın iptali için Islamcı teröristle- rin kak'ta rehin tuttuklan iki Fran- sız gazetecinin öldürühne tehdidi- ne karşın dün yürürlüğe girdi. Re- hinelerin serbest bırakılması için yoğun bir diplomasi yürüten ve Ür- dün'ün başkenti Amman'da bulu- nan Fransa Dışişleri Bakanı Mfcha- el Barnier. iki Fransız gazetecinuı sağ olduğunu ve onlara iyi davra- nıldığını söyledi. Gazetecilerin ser- best bırakıhnası için Bağdat'ta bu- lunan Fransız Müslüman din adam- lan da gazetecilerin hayatta ve iyi durumda olduklannı bildirdi. Fransa'da geçen martta çıkanlan ve okullarda dini sembollerin ta- şuımasını yasaklayan yasa dün yü- rürlüğe girdi. Fransa Milli Eğitim Bakanlığı uygulamanuı ilk günün- de sorun yaşanmadığını açıkladı. Pa- ris yakmlanndaki Mantesla-Jolie banliyösünde 8 Müslüman kız öğ- renci okula girişte başlannı açma- yı kabul ederken Strasbourg kentin- de ise iki liseli kız yasağa karşın oku- la türbanlanyla girdi. Yetkililer tür- ban takmakta ısrar eden öğrencile- Fransa'da öğrencfler okuDanna türbanlannı çıkararak girdiler. (Fotoğraf: AP) rin derslere sokulmayacağuıı söy- ledi. Bakanlık yetkilisi Hanife Şe- rifi daha önce türbanlannı çıkar- mayacaklannı söyleyen genç kız- lann bile ilk gün türbanlannı çıka- rarak okula geldiklerini belirtti. Fransa'dan yoğun temas Fransa'da laiklik yasasının iptal edilmesi için iki Fransız gazeteci- yi kaçıran Islamcı militanlann is- teğine boyun eğmeyen Fransız hü- kümeti rehinelerin serbest bu-akıl- masına yönelik girişimlerini de sür- dürüyor. Bölgedeki ülkelerde te- maslarda bulunan Fransa Dışişleri Bakanı Michael Barnier, iki Fran- sız gazetecinin sağ olduğunu ve on- lara iyi davranıldığını söyledi. Ür- dün'ün başkenti Amman'da bulu- nan Barnier, gazeteciler Georges Malbrunot ve Christian Ches- not'nun serbest bırakılması için Irak'ta çalışmalarda bulunan Müs- lüman heyetle bir araya geldikten sonra yaptığı açıklamada, gazete- cilerin sağ olduğu ve onlara iyi dav- ranıldığı bilgisini aldığını ifade et- ti. Irak'ta kaçınlan gazetecilerin serbest bırakılması için Bağdat'ta bulunan Fransız Müslüman din adamlan da rehinelerin iyi olduğu- nu duyurdu. Bağdat'ta bir açıklama yapan Müslüman Birliği Başkanı Muhammed Behari. "Onların ha- yatta veiyi olduğuna dair kanıtedSn- dik. Yakinda serbest bırakılacakla- nndan emin ve iyimseriz'' diye ko- nuştu. Rehinelerin hayahııı kurtar- mayı hedeflediklerini belirten Be- hari, dini özgürlükler konusunu ise daha sonra tartışacaklannı söyledi. Bu arada, Fransa'da yayımlanan Le Figaro gazetesinin editörü Jean de Belot, gazetecileri elinde tutan tak Islam Ordusu'nun, rehineleri Iraklı muhalif Sünni gruba teslim ettiklerini belirtti. Bunun rehinele- rin bırakılması yolunda olumlu bir gelişme olduğunu kaydeden de Be- lot, ancak gazeteciler güvenli bir yere geçinceye dek ihtiyatlı olma- ya devam edeceklenni ifade etti. BIÇAK SIRTI EROL MANİSAU Ordunun Politikada İşi Var mı? Yok mu? - Asker tabii ki siyasetin dışında olmalı. Ama bu durum hangi koşullarda sağlanır? - Fransa gibi, Isveç gibi toplumsal ve toplumcu demokrasi işliyorsa.. partamenter sistem içinde sos- yal sınıflar parlamentodaki yerierini almışlarsa ordu- nun politikada işi ne? Tabii ki dışarıda kalmalı. - Işçi, köylü, işveren dengeli bir biçimde sistem- deki yerlerini almışlarsa ordunun politikaya girme- si demokrasiyi bozar. - Bu "siyasalpaylaşım"', beraberinde "iktisadi ve sosyal paylaşımı" getiriyorsa ordu dış güvenlikten başka bir şey düşünmemelidir. - Ülkede siyasi, iktisadi, sosyal ve kültürel faali- yetler "o ülkenin kendi çıkarlan doğrultusunda" iş- letilebiliyorsa ordu dışanda durmalıdır. Bütün bu koşullarda asker tabii ki siyasetin dı- şında kalacaktır. Asker sadece, ülkenin ulusai gü- venliğini sağlamakla yetinecek ve bundan öteye hiç- bir şeyi aklından dahi geçiremeyecektir. Ya madalyonun öbür yüzü? - Ama ülkede siyaset ve demokrasi adı altında büyük bir karmaşa yaşanıyorsa; küçük bir oligar- şik çevre dış güçleri arkasına alıp ülkeyi yönetiyor- sa.. - Ülke "gayri milli ve ulusalcı" olarak iki cephe- ye bölünmüşse.. - Gayri milli cepne, "kendi özel çıkarlan ve he- saplannın doğrultusunda dış güçlerle kader birli- ği yapmaya" başlamışsa.. - Ülke dısarıdaki güç odaklarına tek yanlı bağla- nıyorsa.. - Ülkede toplumcu ve toplumsal demokrasinin çalıştınlmaması için daha önceki yararlı anayasa- lar "faşist ve emperyalist iç ve dış odaklar tarafin- dan" törpülenmiş ve budanmışsa.. - Ülkede Avrupa'da olduğu gibi, işçi sendikala- nnın, memursendikalannın ve çiftçilerin siyasal ör- gütlenme ve partileşmeleri engelleniyorsa.. - Parti içi demokrasi çalışmıyor, bu yönde kanun- lar özellikle çıkanlmıyorsa.. - O ülkede 80 yıldır devam eden Cumhuriyet'e ve kurulmak istenen çağdaş düzene karşı, "Batı em- peryalizmine geçiş için" ciddi girişimler fiilen yapı- lıyorsa.. - Ülke iş çevreleriyle, siyasi partileri ile, işçi sen- dikalan ile, üniversiteleri ile "gayri milli ve milli ola- rak aynştınlmış" ve karşı karşıya getirilmişse.. - Bölücü bazı çevreler ülkenin bütünlüğüne kar- şı "emperyalist dış odaklarta işbiriiği içinde" bulu- nuyorlarsa.. - O ülkenin bulundugu coğrafya bir ateş çembe- ri gibi ülkenin etrafını sarmışsa.. - Gayri milli cephe emperyalizmin tarafında yer alırken ülkenin geleceği tehlike içine atılıyorsa: Kısacası, iki Türkiye ortaya çıkmaya başlamış ise: Ordu'nun "Ben taraf değilim, ben bu cephe- leşmede yokum.. ne haliniz varsa görün" diyebil- me lüksü var mıdır? Cumhuriyetin ve Gazi Mustafa Kemal'in Ordu- su'nun böyle birtarafsız misyonu bulunmamakta- dır. Keşke Türkiye'de de bir Fransa gibi, bir Isveç gibi iç dengelerin sağlanmasına kimse çomak sok- masa da ordu da kışlasından hiç dışan çıkmasa... Ordu kimin tarafında... - Ordu gerçek demokrasinin, yani toplumsal ve toplumcu politikalann tarafında olmak durumunda- dır. - Ordu Türkiye üzerinde bölücü ve sömürgeci hesaplar yapan dış odaklann bu faaliyetlerini, "içer- de engellemek" zorundadır. - Ordu, bu dış çevrelerle işbiriiği yapan iç odak- lann "karşısında olmak" zorundadır. - Ordu, dış ekonomik ilişkilerdeTürk köylüsünün, işçisinin, memurunun ve ulusai sanayiinin yanında olmalıdır. - Ordu Cumhuriyet'in ve çağdaş uygarlık ölçüt- lerinin destekçisi olmak zorundadır. - Ordu çok doğal olarak, Türkiye'nin tarafında ve gayri millilere karşı durmak zorundadır. Ve bütün bu zorunluluklar arasında tam bir tutar- lılık ve bütünleşme vardır. - Kendi tarafınızda ulusalcı bakıyorsanız "halk- çı" olabilirsiniz, "Cumhuriyetçi" olabilirsiniz, "de- mokrat" olabilirsiniz. - Uluslararası iktisadi, siyasi, askeri ve kültürel iliş- kilerde "tek yanlılığı değil de karşılıklılık ve denge politikasını savunuyorsanız" uygar ve çağdaş bir toplum olabilirsiniz; - Bir yandan "AB'ye gümrük biriiği ile tek yanlı bağlanmayı görmezlikten gelip, ben demokratım, ben çağdaşım veya ben Cumhuriyet 'ten yanayım" diyemezsiniz. - islami kurallann toplumsal yaşamda uygulan- masına karşı çıkarken, "İslami Cumhuriyeti Batı emperyalizminin desteklediğini göz ardı edersek" kendi kendimizi aldatmış oluruz. Çünkü "bu odak- lann içerde güç kazanmasını sağlayanlar" dışarda- ki çevrelerdir. Bataklığı kurutmadan sivrisineklerle baş edemezsiniz. Türkiye'de gerçek demokrasi kurulup işleyince- ye kadar ordu, taraf olmak zorundadır. Çünkü "bi- çimsel demokrasiyi maşa gibi kullananlar, oligar- şikbirdüzen içinde Türkiye'yi dış odaklann birar- ka bahçesi haline getirmeye çalışıyoriar". www.istanbul.edu.tr/iktisat/emanisali Felluce'de 20 kisi öldü ABD uçakhın yine sivilleri vurdu Dış Haberler Servisi - ABD savaş uçaklannın Irak'ın Felluce kentinde 2 evi bombalaması so- nucu içlerinde çocuk, ka- dın veyaşlılann da bulun- duğu 20 Iraklı öldü, çok sayıda kişi yaralandı. Fel- luce Hastanesi yetkilile- ri, önceki gece gerçek- leştirilen bombardıman- da 20 kişinin öldüğünü, 9 kişinin yaralandığını belirttiler. Ölenler ara- sında üç çocuğun olabi- leceği, ancak cesetlerpa- ramparça olduğu için bu- nu doğrulamanın zor ol- duğu kaydedildi. Felluce- li bir gazeteci, patlama- nın çok şiddetli olduğu- nu ve ceset parçalannın 50 metrelik bir alana ya- yüdığını söyledi. Bombardımanın ardın- dan olay yerinde 2 bü- yük krater oluştuğu, ölü ve yarahlann iş makine- lerinin yardımıyla çıka- nldığı belirtildi.