Katalog

23 EYLÜL 2004 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DİZt ABDÜLCANBAZ TURHAN SELÇUK DÜHÜS? TA3İAÎLI İSTAN3UL EPEN'DİSİ ABDİJLCANBAZ' EA3ÎKÜIAD2 MACSHALA3I 32.KISIM TEKMİLİ 3İ3DE.Y ABDÜUAVlBAliîl&ükl.. Dış desteği sınırlı Arap direnişçilerin eylemleri ABD'nin güçsüzlüğünü ortaya koydu Amerika Irak'tayenildiI Telluce'deki Şubat 2004 direnişi A y Vietnam'da 1968 TED saldınsının -X. dengidir. ABD'nin geri sayımı bu noktada başladı; güçsüzlüğü ortaya çıktı. Şubat 2004 ABD'nin suçüstü yakalanmasının da tarihidir. Ebu Garib Hapishanesi'ndeki işkence görüntülerinin internetten dünyanın dört bir yanına ulaşması, ABD'nin son 'hürriyet, insan hakJan' balonlannın da patlamasına neden oldu. T\^"omşumuz Irak'ta olup biten- J y leri izlemeye devam ediyoruz. .A \ - Irak olayı süriiyor. Bu neden- le bu satırlar bir değerlendirme olarak değil, kıyaslama olarak okunmalı. Irak'a askeri müdahale George W. Bush'un saldın emri üzerine 20 Mart 2003'te başladı. Saldınnın gerekçesi Saddam Hüseyin'in "kitie imha silah- lannT gizlemesiydi. Aslında BM silah denetçileri Irak'ta "kWe imha süahJan"nın izine rastla- marruşlardı, ancak ABD BM'yi atla- yarak ve "uluslarararası meşruiyet" ilkesini çiğneyerek müdahale karan aldı. Bush 20 Mart 2003'telraksal- dınsını başlattı. Washington harekât merkezi olarak Katar'ı seçmişti. Sava- şın beyinlen burada toplandı. Türki- ye'nin 1 Mart 2004'te "tezkereyi red- dederek" Türldye üzerinden Irak'a gır- mesine izin vermemesi, ABD'nin plan- lannı değiştirmesine neden olmuştu. Güneyden Irak'a girmeye karar ve- ren Amerikan-tngiliz birliJderi, Basra Körfezi'nin ağzında Umr El Kasr ka- sabasında ciddi bir direnişle karşılaşın- ca irkildi. ABD hükümeti "Biziçiçek- ierlekarşıiayacaldar" yalanını yaymış- tı. Ancak ilk günlerdeki direnişin ar- kası gelmedi. (Şiilerin tavn, öyle an- laşıhyor ki zaman içinde netlik kaza- nacaktır.) Bush: Savas sonuçlandı Savaşın gelişimini de kısaca anım- sayalım: Basra'dan Irak'a giren koalis- yon güçlerinden Ingilizler güneydeki kentleri denetim altına almaya çalışır- ken ABD birlikleri Bağdat'a yöneldı- ler. 9 Nisan'da Bağdat, 11 Nisan'da Vfusul-Kerkük düştü. Washington 12 Mayıs'ta Paul Bremer'i sivil yönetici ıtadı. 16 Mayıs'ta BAAS Partisi yasak- landı, Irak ordusu lağvedildi. 5 Tem- rnuz'da Geçici Hükümet Konseyi ku- •uldu. 23 Temmuz2003'te Saddam'ın jğullan Uday ve Kusay Musul'da öl- Jürüldüler. 14 Arahk'ta Saddam Tik- .-it'te yakalandı. ABD Başkanı Geor- ge W. Bush'un 1 Mayıs 2003 'teki söz- [erini "küresel medya" dünyanın dört Dİr yanındaki milyonlarca eve taşıdı. 'The major combat operation is over" Savaş sonuçlandı). ABD-lngiliz vb. koalisyonunun jak'a 300 binin üzerinde askeri per- joneli, binlerce tankı vb. Irak'a soktu 255 bin ABD, 45 bin Ingiliz, 2 bin \vustralyah, 400 Çek, 200 Polonyalı Vietnam/lrak B ;%al güçferi 2004'ân yaz eünesini istemişiı. Halk silahlan %sfim etmedi Hariran 2004 dönüın noktas okhı. ABD askerterine yönefik ötümcül saldınlar ürmandı. Her giin 1 <Mü, 2 ölü, 5 ölü haberieri ekranlan kapiadı. 12 Hariran • günübiçApsıçi beükopterinin vr •fJt>irfW6 uçağuun dûşürülmesi başında Amerikan kaynaklan asker kayıplannın bini aşnğını açıkladL (Potoğraf: REUTERS) vb). Bundan önce ABD'nin günlerce süren bombardımanı ile Irak'ın diren- ci kmlmak istendi.f 1) Savaş uçaklan 30 bin sorti yapmıştı. Bunun nasıl bir sonuç doğurduğunu bilmiyoruz. An- cak 1991 'deki Körfez savaşında Irak'a saldıran uçaklann 12 bin sorti yapmış olduğunu ve atılan bombalarla yakla- şık 100 bin siviün öldüğünü(2) bildi- ğimize göre, bir çıkarsama yapabiliriz. Mayıs ayımn Irak'ta görece sakin geçtiğı söylenebüir. Kuzey Irak'ta Kürt- ler sevinçten zil takıp oynarken Şiiler ne yapacağım bilemez haldeydiler. An- cak bu sükûnetin göreli olduğunun al- tım çizehm. Aydınlık dergisi Arap kay- naklanna dayandırdığı haberinde dire- nişin işgalin ilk gününden geliştiğini, mayıs ayı içinde 100'e yakın Irak yurt- taşının can verdiğini yazdı.(3) Demek ki direniş hemen başlamıştı. Direniş yazın şlddetlendi h^k'ta direniş yaz aylannda Sünni üçgeni tabir edilen Felluce-Bakuba- Nasıriye bölgesinde gelişti. Deyim ye- rinde ise meşale orada ateşlendi. Silah- lı direniş adım adım tırmandı. 12 Şubat 2004'te patlayan "FeDuce Direnişi" görmek istemeyen gözleri bile açtı. .^mman-Bağdat karayolu üze- ağdat'ın, Felluce'nin, Tikrit'in, öteki Arap kentlerinin üzerine bırakılan misket bombalan özellikle dikkat çekiyor. El Cezire Televizyonu, ABD'nin misket bombası kullandığını kamtladı. Çok geniş bir yayılma alanına sahip olan misket bombasımn parçacıklan patlamadan kaldığında kara mayınlan kadar tehlikeli oluyor. Vietnam Napalm'le anılmıştı, Irak misket bombasıyla anılacak. rüntülerinin internetten dünyanın dört bir yanına ulaşması, ABD'nin son "hürriyet, insan haklarT balonlannın da patlamasına neden oldu. 2004 Ağus- tosu'nda sıra Necef'e geldi. Dünya va- nyla yoğuyla savaşan bir halkın nele- re kadir olduğunu bir kez daha gördü. Vietnam Savaşı sırasındaki ABD Sa- vunma Bakanı MacNamara "Uhısal kurtuluş savaşı, atom bombasından tehlikeli" demişti. Sonralan unutulan bu sözün anlamını Felluce'de, Necef'te bir kez daha anımsattı. Bir Amerikan kuruluşunun yaptığı araştırmaya göre ABD'nin Irak sava- şı harcamalan 135 milyara ulaşmış- tı.(4) Korkunç siiahlara gelince: Bağ- dat'ın, Felluce'nin, Tikrit'in ,öteki Arap kentlerinin üzerine bırakılan bombala- nn niteliğini bilmiyoruz. Ancak bir bomba özellikle dikkati çekiyor: Mis- ket bombası. El Cezire Televizyonu, ABD'nin misket bombası kullandığı- nı kamtladı. Çok geniş bir yayılma ala- nına sahip olan misket bombasının par- çacıklan patlamadan kaldığında kara mayınlan kadar tehlikeli oluyor. Viet- nam Napalm'le amJmıştı, Irak misket bombasıyla anılacak. Eski ABD dışişleri bakanlanndan Henry Kissinger, Vietnam Başbakanı Pham Van Dong'un 1966'nın sonun- da The Ne\v York Times'dan Salis- bury'ye "ABD'nin askeri bakundan çok daha güçlü oünasına karşm yeni- leceğini, çünkü çok daha fazla Yiet- namhnın vatanı için ölmeye ve Ameri- kahlann hepsi tükenene kadar savaş- maya haar olduğunu söyiediğmi" ak- tanyor. Kissinger yıllar sonra bu gö- rüş için "Değerlendinne doğru çıkü" yargısında bulunuyor. ABD kaynak- lan asker kayıplannın 1000'i aştığını Eylül başında açıkladı. Irak Direnişi bu noktaya 15 ayda geldi. Oysa Vietnam'da ilk birkaç yıl ölü sayısı 5-10 gibi ko- mik sayılarda sıkışıp kalmıştı. El mi yaman bey mi? Bu zor sorunun yam- tını Iraklılar verecek. Şu kadannı söy- leyelim: Dış desteği sınırlı Arap dire- nişçilerinin çok daha gözüpekolduk- lan söylenebüir. rindeki Felluce'de silahh direnişçiler gü- pegündüz karakolu bastılar, karakolu imha ettiler ve çekip gittiler. Ameri- kan birlikleri Felluce'ye giremez oldu. ABD yenilgisinin birbüyük belirtisi de Şiilerin Sünni yerleşim birimi Fellu- ce'nin yardırmna koşmasıydı. Yani Vi- etkong'un yaklaşık 10 yılda ulaştığı noktaya Iraklı direnişçiler 6 ay içinde ulaşmışlardı. Kanımca Şubat 2004 Felluce direnişi Vietnam'da 1968 TED saldınsının dengidir. ABD'nin geri sa- yımı bu noktada başladı; güçsüzlüğü ortaya çıktı. Şubat 2004 ABD'nin su- çüstüyakalanmasının da tarihidir. Ebu Garib Hapishanesi'ndeki işkence gö- (1) Hürrhet, 10.4.2003, (2) HMM: ahmosfer. comJsavaşa-ka\v, (3).4\ximhk29.06.2003;Hür- riyet 10.4.2003; (4) Hürriyet, 3EyM2004 BİTTİ İşbirlikçi hükümetler arasındaki benzerlik / şbirlikçi hükümetler açısından Vietnam ile Irak arasında büyük benzerlikler söz konu- sudur. ABD ve CIA Irak'ta uzun süredir Ah- netÇdebi'yi hazırlıyordu. CIA'nın Çelebi "yı ay- ığa bağlamış olduğu herkesçe bilinen bir husus- u. Şii Çelebi, BAAS'ın yıllar yılı uğraşarak ya- attığı ulusal birlıği etnik ve dinsel temelde böl- nenin de simgesiydi. Talabani ve Barzani baş- an beri ABD planının parçasıydı. Kuzey Irak'ı teslim alan General Gardner'in Talabani ile Barzani'nin ellerini havaya kaldıra- ak yaptığı zafer işareti fotoğrafi belleklerde iz bıraktı. Irak'ta siyasal düzeneğin başına yeni mu- hafazakâr Bremer, asker kuvvetlerin başına ge- neral Halilzad getirildi. M.Ta\ior'lar gitmiş, Haliizad'lar Sanchez'Ier gelmişti ama ne değişmıştı? Irak artık Bush'n çiftliği idi, öyle olduğunu sandılar. Ancak direniş sertleştikçe üst düzeydeki siya- sal kargaşa arttı. CIA, Çelebi'yi Iran yanlısı eği- lımlerinden kuşkulanarak gözden çıkardı. Yeri- ne ABD'nin yeni elçisi Negroponte'nin adamı Al- lavi getirildi. ABD "iktidan devTediyorum" di- yerek geri adım attı, Bremer'i çekti yerine Gazi Ya\«r oturtuldu. Bu dolaplann içyüzünü birkaç on yıl sonra belgelerden okuyacağız. Direnen Mukteda el Sadr'ın elini kolunu sallaya sallaya Necef ten çekip gitmesi (kim bilir belki de Ne- cef te kalmaya devam ediyordur), ABD'nin güç- süzlüğünü iyice ortaya koydu. Herkes şunu bili- yor: ABD Bağdat'ta en fazla çok sıkı korunan, ye- şil bölge adı verilen birkaç kilometrekarelik bir alana egemendir. Tıpkı Karzai'li güçlerin ancak Kâbil'e egemen oluşu gibi. Sıra geldi, 1975 Ni- sanı Saygon 'unda tamk olduğumuz o unutulmaz görüntülerin benzerlerine... Gençler o görüntü- leri unutfular, kısaca ammsatalım. Vietkong'un adım adım ABD elçiliğinin bulunduğu bölgeye ilerlemesi karşısuıda işbirlikçiler, hainlerkalaba- lığı ABD elçiliğine sığınmak için birbirini çiğ- nemiş, helikopterlere asılarak kaçmaya çalışan- lar birbirlerini öldürmüşlerdi. Bakalım bunların Bağdat versiyonunu ne zaman izleyeceğiz? Irak'ta direnişin "major combat operation"u bitmedi, süriiyor ama yeni güç çoktan belli oldu. Kimi akhevvellerin " aslayenümez" sandığı ABD Irak'ta yenildi. Bakan Osman Pepeden suçlama 'Greenpeace üyeleribilgisiz*f A>\-4l*l°]d>Tii' ANKARA(Cumhuriyet C,1 WWkll-/.k'!- Bürosu)-Çe\Teve Orman Bakanı Osman Pepe, îskenderun Körfezi'nde batan MV/Ulla gemisi için gerekli önlemleri almayan yetkilileri protesto eden Greenpeace üyeleri için "hesapsız, kftapsız" nitelendirmesinde bulundu. Greenpeace üyelerini "bilgisizlikle" suçlayan Pepe, bakanlık önünde yapılan eylemin de "endazesiz* olduğunu söyledi. Pepe, Finlandiya Dış Ticaret ve Kalkınma Bakanı Paula Lehtomaki ile yaptığı görüşmenin ardından Greenpeace üyelerinin, bakanlıkta yaptığı eylemin ammsatıhnası üzerine, "Greenpeace üyelerinin bakanlıkta yapûklan eylemin endazesi yok. Greenpeace üyeleri hesapsız, kitapsız... BUimsel açıklamalara da>anan bilgileri yok. Kamuo\ unun duyaıiıbğını kıskırtmak için olayı çarpıtnia>a gerek yok" dedi. Pepe, bir gazetecının "Îskenderun Körfea'nde denize girilebilir mi? Burada tutulan baiık yenilebilir mi" sorusuna ise "Gemi baüğuun bulunduğu alana 100 metre mesafedeki bölgede bahk tutulnıası uygun oisa da bahk tututanasuu mahzurhı görüyorum'' yanıtuu verdi. CHP, Ulla oemlsl için önerge verdl Zehiriibcttığa araştınna istemi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - , CHP, zehirii atık yiiklü M/V Ulla gemisinin îskenderun LimanTnda batışıyla ilgili olarak Meclis araştırması açılmasuıı istedi. CHP Hatay Milletvekili Abdülaziz Yazar ve 20 CHP milletvekilinin dün Meclis araştırması açılması istemiyle verdikleri önergede, geminin batmaması için neden önlem alınmadığının açıklanması istendi. Önergede, gemi battıktan sonra tspanya'dan Çevre ve Orman Bakanhğı ile görüşmek için gelen heyete, "sorumsuzhık ve duyarsızhk" içinde yardımcı olunmadığı kaydedildı. Önergede, gemi battıktan sonra ortaya çıkabilecek kirliliğin ve bahş nedeninin araştınbnası gerektiği vurgulandı. Asmalı Konak Cöleti Yüzlercesazan oksijensirfikten öldii NEVŞEHİR (Cumhuriyet) - Nevşehir'in Kozaklı ilçesine bağlı Karahasanlı beldesindeki Asmalı Konak Göleri'ndeki yüzlerce aynalı sazan balığı oksijensizlikten öldü. Gölete giden amatör balıkçılar, su yüzünde çok sayıda ölü balık gördüler. Durumun Karahasanlı Belediye Başkanı Fuat Ydmaz'a bildirilmesi üzenne olay incelemeye alındı. Yıhnaz, balıklann yaklaşık iki hafta önce oksijen yetersizliği nedeniyle öldüğunü tespit etfiklerini söyledi. Yıhnaz, "Göletin hemen >-anmda bulunan sazhktaki büzlerin yağış ve seOer nedeniyle dolması yüzünden gerekli su sirkülas\ onunun sağlanamadığı tespit edildL Büzlerin temizlenmesi için Uginleri uyardık" dedi. Korumaya yönelik strateji UNESCO Istanbul için toplanacak ANKARA (AiNKA) - Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO), tstanbul'un korunmasına yönelik çalışmalann geliştirilmesi sürecine destek ohnak için uluslararası bir arama konferansı düzenleyecek. "Tarihi İstanbul Yönetimi Kentsd Yönetim Stratejileri ve Eylem Planı Gettştirme Uluslararası Arama Konferansı" 6-8 Ekim günleri arasında istanbul Ticaret Odası'nda gerçekleştirilecek. Kenrin korunmasına yönelik stratejilerin geliştirilmesi sürecine destek amacıyla düzenlenecek konferansı UNESCO, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve îstanbul Büyükşehir Belediyesi'yle birlikte yapacak. VEFAT Baromuzun 28289 sicil sayısında kayrtlı Avukat ORHAN CÜNDEM vefat etmiştir. Aziz meslektaşımızın cenazesi 23.09.2004 Perşembe günü, Ataköy 5. Kısım Camii'nde kılınacak öğle namazını müteakip ebedi istirahatgâhına defnedilecektir. Merhuma Tann'dan rahmet, kederli ailesine ve meslektaşlarımıza başsağlığı dileriz. İSTANBUL BAROSU BAŞKANLIĞI