Katalog

SAYFA CUMHURİYET 23 EYLÜL 2004 PERŞEMBE HABERLER Komisyon'un 6 Ekim'de yayımlayacağı Türkiye raporu zina maddesine bağlandı AB'den5farkh senaryoELÇİNPOYRAZLAR BRÜKSEL-AB Komisyonu, Başbakan Recep Tayyip E r d o - ğanveGenişlemeKomiseri Gön- ter Verheugen görüşmesinden çıkacak sonuca bağlı olarak 5 değişik senaryo hazırladı. Ankara'nın Türk Ceza Yasası hakkındakı karanru öğrenmeye çalışacak olan AB Komisyonu, Erdoğan-Verheugen görüşmesi- ne büyük önem veriyor. Buna göre, Komisyon için en olumlu senaryo, TüıkCezaYasası'mn zi- naya ilişkin hiçbir madde içerme- den 6 Ekım'den önce kabul edil- mesi. Bu durumda Komisyon • tlk dört senaryoyu 'zina'nın TCY'ye girip girmemesine bağlayan AB komisyonunun hazırladığı en kötü senaryo ise reform sürecinin belkemiği olarak görülen TCY'nin Aralık Zirvesi'ne yetişmemesi. Komisyon bu durumda, müzakerelerin başlayamayacağını vurguluyor. üyelik müzakerelerinin başlatıl- masuıı, açık bir biçimde tavsiye edecek. Zlna kosulu geleblllr Ikinci senaryo, TCY'nin, zina- ya ilişkin düzenlemeyi bu kez içerecek şekilde 6 Ekim'den ön- ce kabul edilmesi. Komsiyon bu senaryonun önemli bir sorun ya- ratabileceğini ve açık tavsiyede bulunmanın zorlaşacağını belir- tiyor. Böylesi bir gelişme, Iler- leme Raporu ve Stratejı Belge- si'nde "rinamaddesiniıT kaldı- nlmasına ilişkin bir koşulun yer almasına neden olacak. Üçüncü senaryo ise TCY'nin zina maddesini içermeden 6 Ekim sonrasında kabul edilme- si. Komisyon, net tavsiyeyi ola- naksız kılacak böylesi bir duru- mun, gecikmeye neden olacağı- nı ancak Türkiye'nin işinin gö- receli olarak kolaylaşacağıru dü- şünüyor. Komisyon'un değer- lendirmeye aldığı dördüncü ola- sılık ise, TCY'nin zinayı da içe- recek şekilde 6 Ekim sonrasın- da kabul edilmesi. Komisyon kaynaklan, bu durumda da, zi- nanın yine koşul olacağuu ancak, tartışma için iki tarafın da za- man kazanacağını belirtiyor. En kötü senaryo ise reform sü- recinin belkemiği olarak görülen TCY'nin Aralık Zirvesi'ne ye- tişmemesi. Komisyon bu durum- da, müzakerelerin başlayamaya- cağını ve en son aşamada, TCY'nin kabulünden başka al- ternatifin bulunmadığıru vurgu- luyor. Komisyon kaynaklan Er- doğan-Verheugen görüşmesinin önemine değinerek Türk tarafı- nın vereceği yanıtın belirleyici olacagını vurguladılar. Elmar Brok Türkiye karan ertelensin • AP Dış îlişkiler Komisyonu Başkanı Elmar Brok, Türkiye'nin ev ödevini yapmadığını söyledi. AB'nin tutumundaki sertlik AKP'nin stratejisi için belirleyici olacak Brüksel'de zinapazarlığı• Erdoğan'ın Brüksel temaslanna "AB ile TCY gerilimi" damgasıru vurdu. Kopenhag Kriterleri'nin karşılandığını belirten Erdoğan, AB temsilcilerine, TCY'nin 17 Aralık'a kadar Meclis'ten çıkanlacağı konusunda güvence verecek. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - TCY Ta- sansı'yla ılgili gelişmelen son anda AB ile ge- rilime dönüştüren Başbakan Tayyip Erdoğan bugün Brüksel 'de "zina pazarüğuıa" oturuyor. Genişleme Komısen Günter Verheugen ile bu- gün görüşmesi beklenen Erdoğan, daha sonra Avrupa Parlamentosu Başkanı Josep BorreO ile bir araya gelecek. AP siyasi parti başkanla- n toplantısının ardından Erdoğan'ın bu akşam Ankara'ya dönmesi öngürülüyor. Erdoğan, Brüksel'e ziyareti öncesinde yap- tığı açıklamada, zınatartışmalannı kastederek "Türkiye, KophenagKritetierineuyumda mev- zuataçısuıdangerekeniyapmışür'' dedi. AB'ye mesaj gönderen Erdoğan, "Verdiğjmizsözlerin arkasuıda dururuz, ama bu sözierimiz dışında bizden baa şeyler isterlerse bu da herhalde pek insaf dairesi içinde oünaz" diye konuştu. AKP yönetıcılen, AB yetkililerinin tutumun- daki sertliğe bağlı olarak Erdoğan'ın tavır ala- cağını belirtiyor. Erdoğan, görüşmelerinde, ce- za tasansının diğer düzenlemelerle eşzamanlı çıkanlması için bekletildigini ve 17 Aralık'tan önce yasalaştınlacağını bildirecek. Başbakan böylece "tarihiçintarih'' verecek. AKP'ye gö- re, Verheugen'in tasannın 6 Ekim'e yetiştiril- mesi için ısrarlı olması durumunda AKP yö- netimi TBMM Içtüzüğü'ndeki yollan araştıra- rak bu tarihten önce tasanyı yasalaştırmaya ça- lışacak. Verheugen'in zinanın müzakere tari- hine engel olacağında ısrar etmesi durumunda yeni seçeneklerin gündeme gelebileceği belir- tiliyor. Erdoğan'ın zina ısrannı "zamana yay- ma olasıbğT da dile getiriliyor. AB ve AKP'nîn geleceğl AKP grubunun büyük bölümü, AB süreci- nin AKP'den kaynaklanan bir nedenle kesinti- ye uğramasının partiye zarar vereceğini vurgu- luyor. Erdoğan'ın yanlış politikası sonucu mü- zakere tarihi alınamaması durumunda aralık zir- vesinin ardından AKP'de kopmalar yaşanabi- leceği kuliste dile getiriliyor. Milli Eğitim Ba- kanı Hüseyin ÇeBk de a AB'ye girilmesi için bi- ze düşen neyseyapmamız lazun" dedi. AKP'li Ersönmez Yarbav "Ceviz kabuğunu doldur- mayan meseleierie müzakere tarihini çıkmaza sokmamaklazım" görüşünü dile getirdi. Erdo- ğan'a yakın vekillerden Resul Tosun da Yeni Şafak'taki yazısında Başbakan'm Verheugen ta- rafindan aldatıldığıru ileri sürerek "Başbakan ilgili maddeyi kendisine sorduğunda konunun AB'yi ügilendinneyeceğini söylemiştir" dedi. Arınç yol gösterdi TBMM Başkanı Bülent Aruıç dün sorula- n yanıtlarken AKP'ye yol gösterdi. Yeni ya- sama yılırun ilk 5 gününde içtüzükte açık hü- küm olmamasına karşın yasama çalışması yapılmadığını belirten Arınç. "Çok zaruret olmadıkça böyle bir şeyin mümkün olmadı- ğuu düşünüyorum. TCY ile ilgfli bir gelişme 30 Eylül'e kadar olması lazım" dedi. Öte yandân, olağanüstü toplantı çağrısı konusunda Annç dün Erdoğan'la görüştü. Erdoğan'm Brüksel ziyareti nedeniyle Annç'a "Yarnu (bugün) bekleyin" dediğı öğrenildi. Erdoğan ise "Ben MecHs Başkanı'yla dün (öncekigün) görüştüm, bugün (dün) görüşmedim'' dedi. N&vYorkHa gündemTürk Cem Yasası NEW YORK (AA) - Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'ün Birleşmiş Milletler'in 59. Dönem Genel Kurul çahşmalan için bulunduğu New York'ta, Italya, Portekiz ve AB Dönem Başkanı Hollanda'nın dışişleri bakanlanyla ayn ayn görüşerek muhatap bakanlann talebi üzerine Türk Ceza Yasası (TCY) Tasansı ile ilgili bilgi verdiği öğrenildi. Muhatap bakanlann ise TCY Tasansı'nın bir an önce yasalaşmasını beklediklerini ifade ettikleri bildirildi. Gül'ün görüşmelerinde AB üyeliği, Kıbns ve Türkiye'nin BM Güvenlik Konseyi geçici üyelik adaylığı konusunda destek istediğini de ifade eden diplomatik kaynaklar, AB üyesi ülke dışişleri bakanlan ile olan ikili temaslarda ana konulardan birini TCYnin oluşturduğunu kaydettiler. Dışişleri Bakanı Abdullah Gül ve Hollandalı meslektaşı Bernand Bot (AA) (AP) Dış îlişkiler Komisyonu Başkanı Elmar Brok, Avrupa Komisyonu'nun Türkiye ile tam üyelik müzakerelerine ilişkin tavsiye karannı 2-3 yıl ertelemesini istedi. Alman Hıristiyan Demokrat Birlik Partisi'nden (CDU) AP millervekili olan Brok, Brüksel'de düzenlediği basın toplantısında, Türk Ceza Yasası'nda (TCY) reform yapılmadığını belirterek "Tûrldye ev ödevini yapmadı. Müzakerelerle ilgili karar, reformlar gerçekleşmeden ahnmamah" dedi. Uygulama önemli Brok, Türkiye'nin siyasi kriterleri yerine getirip getiımediğini anlamak için uygulamaya bakmak gerektiğini, uygulamayı görmenin her zaman için müzakerelere başlamanın şartı olduğunu söyledi. Brok, 6 Ekim'de Türkiye ile ilgili raporunu yayımlayacak olan AB Komisyonu'nun tam üyelik müzakerelerine ilişkin tavsiye karannı 2-3 yıl sonra açıklamasını istedi. Türkiye'nin AB için önemli bir ülke olduğunu belirten Brok, Türkiye'nin uzun süre AB dışında kalmasının doğru olmayacağını da kaydetti. Başbakan Erdoğan'ın zinaya ceza ısran, Dışişleri'ni zor durumda bıraktı Endişe dolu beldeyişANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Finlandiya Dış Ticaret Bakanı Paula Lehtomaki, zinaya ceza tar- tışmalannın ardından AB Komis- yonu'nun Türkiye'ye eksiklikle- rini tamamlaması için aralık ayına kadar "şarthbirsüre" verebilece- ğini söyledi. Başbakan Recep Tayyip Erdo- ğan'm zinaya ceza ısran sonrasın- da AB'den koşullu müzakere açık- lamalanmn yoğunlaşmaya başla- ması, Dışişleri Bakanlığı'nı endi- şelendirmeyebaşladı. Diplomatlar, AB Komisyonu'nun raporunda zi- na cezası tartışması ve Türk Ceza Yasası'nın gecikmesi nedeniyle, koşula bağlı bir formülün ortaya koyulması durumunda, Türkiye'nin işinin çok güçleşeceğini kaydedi- yorlar. Bu durumda aralık ayına • Finlandiya Dış Ticaret ve Kalkınma Bakanı Paula Lehtomaki, "AB Komisyonu, raporunda Türkiye'ye eksiklerini tamamlaması için arahktaki konsey kararına kadar şartlı bir süre verebilir. Ama bu sadece benim tahminim" dedi. kadar geçecek sürede, Türkiye'nin üyeliğine soğuk bakan üye ülke- lerin girişimleriyle daha ağır bazı koşullann gündeme gelebileceği- ne işaret ediliyor. 5 ana bölüm AB Komisyonu'nun 6 Ekim'de açıklayacağı Türkiye raporu, AB liderlerinin aralık ayında müzake- relere geçme konusunda alacakla- n karara zemin oluşturacak. AB Komisyonu'nun raporu 3 ana bö- lümden oluşacak. Raporun ilk bö- lümünde, Türkiye'nin 1999yılın- dan bu yana, demokratikleşme ve insan haklanndan ekonomi, tica- ret ve eğitime kadar çeşitli alanlar- da AB'ye uyum için gerçekleştir- dikleri mercek altına almacak. Ra- porun ikinci bölümü, stratejik bir değerlendirmeyi içerecek. Bu bö- lümde, Türkiye ile müzakerelere geçip geçilemeyeceği, müzakere- lerin ne zaman hangi koşullarda başlayabileceği konusunda tavsi- yeye yer verilecek. Üçüncü bölüm ise Türkiye'nin olası AB üyeliği- nin, Birlik'e siyasi, kültürel ve eko- nomik etkilerini ortaya koyacak. Finlandiya Dış Ticaret ve Kal- kınma Bakanı Paula Lehtomaki, dün Ankara temaslannın ardından yaptığı açıklamada, "AB Komisyo- nu, raporunda Türldye'ye eksikle- rini tamamlaması için arahktaki konsey karanna kadar şartlı bir süre verebilir. Ama bu sadece be- nim tahminim" dedi "TCY'yeek- lenmesi tarüşılan zinanın suç sayü- ması" konusuna ilişkin soru üze- rine, kendi ülkelerinde de aile de- ğerlerini desteklediklerini belirten Lehtomaki, şunlan söyledi: "Finlandiyah olarak, aile değer- lerinin desteklenmesinin önemini anlanz. Ancak biz bunucezayasa- srvla düzenlemeviz." The Cuardian: Avrupa'ya has önyargılar harekete geçti The independent: Erdoğan köşeye sıkıjtı THEGUARD1ANLONDRA(AA)-îngil- tere'de yayımlanan The Gu- ardian gazetesi, Türkiye ile tam üyelik müza- kerelerini başlatma konusunda AB'nin "en önemlikararlarmdan birini" alma zamanı ge- lirken "AvTupahlara has derinlerdeki önyargı- lann gerçek renklerini göstermeye başjadığı- nı" yazdı. Türklerin 1683 yılındaki Viyana kuşatma- sı sırasında Avrupa'nın gözünde işgalci oldu- ğunu, bugün hâlâ Avrupa'nın bir bölümünün Türkleri böyle gördüğünü belirten gazete, Av- rupalılann yüzde 40'ının he- nüz Türkiye'nin üyeliği konu- sunda açık bir görüşe sahip olmadığını kay- detti. Avrupa ülkelerinin Türkiye'nin üyeliği- ne yaklaşımlannı gruplandıran gazete tngil- tere, îtah/a, îspanya, Portekiz, îsveç, Çek Cum- huriyeti, Slovakya ve îrlanda'nın Türkiye'nin üyeliğine destek verdiğini, Avusturya ve Lük- semburg'un ise üyeliğe karşı tutum takındık- lanmsavundu. Gazete, Almanya'dahükümet Türkiye'yi desteklerken halkın ve muhalefe- tin farklı göriişte olduğunu yazdı. Dış Haberler Servisi - Türkiye ile Avrupa Bir- liği arasında yaşanan zina gerginliği dün- ya basımnda yer almayı sürdürüyor. tngiliz Independent gazetesi, Başbakan Erdoğan'm siyasi açıdan "köşeye sıkışü- ğı"m öne sürerken "AB'nin baskısının so- nuç verebileceğine ilişkin işaretlerin" ol- duğunu yazdı. AB liderlerinin aralık ayın- da karar vermesi gerektiğini kaydeden ga- zete, birkaç ülkenin çekincelerinin bulun- duğunu ve müzakeıeleri geciktirmek için THE INDEPENDENT her türlü fırsattan yararlana- bileceklerini belirtti. Zina tartışması nedeniyle Erdoğan'm TCY'yi ra- fa kaldırdığını anımsatan gazete, "Yann (bu- gün) Verheugen ilegörüşecek olanErdoğan, siyasi açıdan köşeye sıkışü" dedi. Haberde, buna karşın, AKP Genel Baş- kan Yardımcısı Dengir Mir Mehmet Fı- rat'm, "Herşeybirsaattedeğişebüır'' şek- lindeki sözleri, Avrupa Birliği'nin baskı- sının sonuç verebileceğinin işareti olarak yorumlandı. PERŞEMBE ORHAN BURSALI Hayal Kırıklıkları ve Sivilleşme Dönemeci Avrupa Birliği'nin, zinagibi, bir yönüyledünya- da tartışmalara açık bir konuda, AKP'ye çok sert tepki göstermesi şaşırtıcı mıdır? Hiç değil. AKP iktidara bir hayalle başladı. Düşündü ki, Avrupa Birliği insan haklarına, bireysel hak ve öz- gürlüklerine birinci derecede önem veriyor... Av- rupa'ya girersek, dinin emrettiği, fakat Laik Tür- kiye de devlet katından dışlanan "em/r"lerin (doğ- ru okuma: en azından şeriatın bazı hükümleri!) uy- gulanma şansı da doğar! Başörtüsü serbest kalır. Yarı laik-yan Islam bir ülke yaratınz. Türkiye'nin yapısal-tarihsel kültürü de zaten buna uygundur! Oysa, AKP'nin laikliğe karşı dinsel düşünce ve uygulamalanna, Avrupa'da zemin ve destek bu- lamayacağı açıktı. Köktendincilik veya daha hafifinden, din kay- naklı bazı hükümlerin laik/sivil hayatı kapsayacak şekilde genişletilmesi, Avrupa'nın çok hassas ol- duğu bir konudur. Hele hele bugün yaşadığımız terör olaylannda, Islamcı düşüncelerin de taraf olması, El Kaide'nin Avrupa'nın Müslüman topluluğu arasında zemin bul- ması, AB'nin Türkiye gündemine ekstradan "Hı- ristiyanlık-lslam" çatışmasını ve kültürel farklılık- lan taşıdı.. AB'de muhafazakâr kanadın Türkiye'ye tepkile- rini açıkça dillendirmesinin ardında, bu güncel du- rumun etkisi de var. Diğer bir nokta, rejimin ve iktidarın rengi ne olur- sa olsun, Avrupa'nın "srvil"leşmiş olmasıdır. Din, hele iktidara ve yönetime olan ebedi arzuları açı- sından, sivil değildir! Bütün tarihsel içeriğiyle, in- sanlan ve toplumlan şiddetin bütün dereceleriyle zorlayıcı karakterdedir! Yakın Avrupa tarihi de dini siyasal hayattan dış- lama tarihidir. AB, Türkiye'de ılımlı Islami uygulamalara, ken- di dışında olduğu sürece sesini çıkartmayabilirdi.. Ama içine alacağı bir ülkede, siyasal iktidann bir ayağının "din içinde" olmasına ses de çıkartır izin de vermez! Birkaç yıl önce Avusturya'da faşist partinin ikti- dannın engellenmesini düşünün! Zina konusu, tamamen bireysel ve sivil yaşa- mı ilgilendiren bir konudur.. Dıni hükümlerden yo- la çıkarak, zinayı cezalandırıcı bir uygulamaya dö- nüştürmek, Avrupa'nın kabul edeceğı bir şey de- ğildir. • • * Avrupa, aydınlanmanın dünyaya yayıldığı mer- kezdir. Günümüz uygarlığının, bütün tartışmalara rağmen, beşiğidir. Düşünce merkezidir. Bütün bun- lann ötesinde sivildir ve dünyada eşi benzeri ol- mayan bir uygarlık projesini (AB), çok kapsam- lı olarak, adım adım hayata geçirmektedir. Bu projede binbir çiçek yan yana yaşayacak ve yanşacaktır, ama bazı temel ilkeler üzerinde! AKP temel bir stratejik düşünce hatası yaptı. Bu hatayı yapması da kaçınılmazdı, çünkü; • hemen hemen bütün ana kurucu/yürütücü kadrolan Islami düşünce ve görüş kaynakhdır, • bu açıdan aydınlanmacı düşünceyi ve Avrupa uygariığını bırakın anlamayı, anlamayı reddetmiş- tir ve buna kökten karşı çıkmıştır... Abdullah Gül'ün eşinin Avrupa İnsan Haklan Mahkemesi'nden davalannı geri çekmek zorun- da kaldıklannda bu stratejik düşünce hatalannı ilk kez fark ettiler! Bayan Gül, türbanla üniversiteye alınmadığı ge- rekçesiyle Türkiye Cumhuriyet Devleti'ni şikâyet et- mişti! Sonra bunu Fransa'nın türbana sert tepkisi iz- ledi vs. • • • AKP, henüz dinsel bakımdan sivilleşmemiş bu haliyle, Türkiye'yi AB'de temsil edebilir mi? Av- rupa'da destek bulabilir mi? AKP'li liderlerini, arka planlanna bakmadan, "ta- rih çizgisini" Türkiye'ye aştıracak büyük serdü- men olarak gören ve ilan edenler, şimdi derin bir hayal kınklığı içindeler... Aslında Sayın Başbakan onlardan daha bü- yük hayal kınklığı yaşıyod Zinayı Türkiye içinde bir siyasal manevra olarak kullanmasının ötesinde, Avrupa'ya karşı zina tep- kisinin ardında, bir de bu derin hayal kırıklığı yatı- yor! Bu hayal kırıklığının, AKP'nin ekseninde "sivil- leşme" ve Avrupa uygarlığının gelişimi açısından büyük bir düşünsel dönüşüme/değişime yol aç- masını dilemek en iyisi! Şimdi Erdoğan, Avrupa'dan "biraz tarihselders" de alarak, elinde başka seçenek olmadığını göre- rek, Ankara'ya dönecektir.. Tarih-Bugünün Olgulan ve Gelecek üçleme- si içinde, siyasal insanın, tabii eğer devam etmek istiyorsa, yapacak hiç başka bir şeyi yotctur! obursali@cumhuriyet.com.tr. CHP Cenel Başkanı Baykal 'Başbakan mutlaka bu virajı alacaktır' ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - CHP hderi Deniz Baykal, TCY kri- zi konusunda, "Başba- kan mutlakabuvirajı ala- caktır. Bir dayatma için- de olacagını tahmin et- nüyorum" dedi. CHPMerkezYönetim Kurulu, Baykal başkan- hğında dün toplandı. Alı- nan bilgiye göre Baykal, TCY'nin tamamlanma- sı için TBNTM"yi toplan- tıya çağırmalan konu- sunda AKP'den gelen olumsuz yanıtlan değer- lendirirken "Söyleyecek çok söz var ama bizim kimse%iepoiemiğegirme- ve niyetimiz yok" dedi. llerleme raporunda Tür- kiye ile ilgili olumsuz bir bölüm yer almamasını amaçladıklannı anlatan Baykal, "Biz i\i nheüe önerdikTBMM28Ey- lül'de toplanmaz da 29'unda, 30"unda topla- nır. Ama 1 Ekim'den son- ra bu mümkün olmaz. Çünkü komis>onlaroluş- madanbirgörüşmeyapı- lamaz" diye konuştu. Başbakan'm Brüksel zi- yaretine işaret eden Bay- kal, "Başbakan mutlaka bu virajı alacaktır. Ama o virajı ahrkenuygun bir gerekçe mi bulacak, yok- sa şık olma\ an bir gerek- çeyle mi bunu yapacak bilemiyorum" dedi. MYK"de, parti mecli- sınin 27 Eylül'de toplan- ması kararlaştınldı.