Katalog

SAYFA CUMHURİYET 1 EYLÜL 2004 ÇARŞAMBA HABERLER AKP hükümetinin bankalardaki karadelikler konusunda yaptığı uygulamalan incelenecek CHP'den 'hortum' komisyonu• 'AKP'nin Banka Karadeliği' adıyla kurulan komisyon, banka hortumJamalan nedeniyle halen tahsil edilemeyen paralann nerede ve kimlerin üzerinde olduğunu, yapılan protokollerde hangi gruba ve kimlere avantaj sağlandığını da araştıracak. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - CHP, hortumlanan bankalar konusun- da, AKP'nin "talan ve kayınnacıhğa açık", kamu alacağının tahsilatında gerekli özeni ortaya koymayan uygu- lamalannı incelemek için "AKP'nin Banka Karadeliği'' adlı bir araştırma komisyonu oluşturdu. Komisyon, ha- len tahsil edilemeyen paralann nere- de ve kimlerin üzerinde olduğunu, yapılan protokollerde hangi gruba ve kimlere avantaj sağlandığını da araş- tıracak. CHP Genel Başkan Yardımcısı Onur Öymen, dün parti genel merkezinde bazı partili yöneticilerle basın toplan- tısı düzenleyerek önceki günkü MYK'de ahnan kararlarla ilgıli bilgi verdi. Öymen, batık bankalann dev- lete maliyetinin 46 milyar dolar oldu- ğunu, hükümetin bu paranın tahsili için çaba göstereceğini söylemesine karşın bugune kadarkı icraatın umut verici olmadığıru kaydetti. Henüz yal- nızca 1.8 milyar dolann tahsil edıle- bildiğini anlatan Öymen, banka sa- hipleri ile yapılan protokoller arasın- da önemli farklar bulunduğunu, bunun da kamu yaran ve eşıtlik ilkesıne ay- kın düştüğünü söyledi. TMSF Başkanı Ahmet Ertürkün CHP Grubu'na bilgı verdiğıni anım- satan Öymen, "37 milyar dolarhkdev- let alacağııun tahsil edilme imkânmın yokdenecekkadar az oMuğunu gördiik. Anlaşdıyor ki hükümetin bu 46 milyar dolardan tahsil etnıeyi ümit ettiği pa- ra topu topu 9 milyar dolardır. Yani 37.6 milyar dolann üzerine su içilmesi eğitimi içinde görünüyorlar. Biz buna izin vermeyeceğiz" dedi. Öymen, konuyu incelemek üzere CHP genel sekreteryardımcılan Algan Hacaloğlu, Oğuz Oyan, MYK üyeleri Bihlun Tamayhgil ile Mustafa Ozyü- rek ve Istanbul milletvekili KemaJKı- hçdaroğlu'nun yer aldığı bir araştır- ma komisyonu İcurulduğunu bildirdi. Komisyonun bir rapor hazırlayarak MYK'ye sunacağını, daha sonra ko- nuyu Meclis'e taşıyacaklarını belirten Oymen şöyle konuştu: "Seçimlerden önce AKP yönetkile- rinin bazı baök banka sahipleriyle gö- riişmefer yapoğmıbitiyoruz. Son düzen- leme acaba bu görüşmelerden mi esin- lendi? Hortumlan kestik demek ko- laydır. Ucuz pohtika sözkri söylenıek kolaydır. Zor olan işi yapmaktir. tş de bu borçlann tahsil edilmesidir. Hükü- met şimdiye kadar bu konuda başan- h bir sınav veremedi. Bu paranın tah- süini sağlayacağız. Halkın parasuıı hiç kimseye yedirmeyeceğiz." CHPLİ MUHALEFET: KÜSTÜRME ANLAYIŞI Sarıgül'e destekANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - "İktidara Yürüyüş Hareketi" sözcüsü. CHP îzmir Milletvekili Hakkı Akabn, genel merkezin Şişli Belediye Başkanı Mustafa SangüTle ilgili karannı eleştirdi. Akalın. "Vaşamak için karşı tarann yok olması gerektiğine inanan, nitelikh' ve birikimli insanlan küstüren, kaçn-tmaya çabşan, olmazsa ihraç eden bir anlayış, parti örgütü \ e tabann la halkımızuı vkdanında asla benimsenmeyeeektir" dedı. Akalın dün yaptığı yazılı açıklamada, "3 mUlerveldlinm ihraç edilmesinin ardından Sangül'ün de partiden uzaklaştınlnıasına karar verüdiğuıi" vurguladı. "Ihraçlarla korku salarak, sindirerek, yıldırarak örgütün kısıriaşûnlmaya çaaşıkuğuıT kaydeden Akalın, şu görüşleri dile getirdi: "CHP'Kler ülkemizde her zaman zorbahğa karşı sa\aş vermişlerdir. CHP'liler kendi içkrinde kaygı ve üzüntüye yol açan nygıılamalara nasü izin verebflirler?'' IĞNELl FIRÇA ZAFER TEMOÇtN George W. Bush: "Ben tarih yazmam, tarihi yaratırım." T/IÖHİ M Y/K0THM Müdure sorusturma Gazeteciyi tehdit etmişti DENİZLİ (Cumhuriyet) - Denizli VaJiliği'nin, AKP Denizli II Teşkilatı'nın kuruluş yıldönümü yemeğinde fotoğrafinı çeken gazeteciJeri tehdit ettiği iddiasıyla Denizli Çevre ve Orman Müdürü Yıhnaz Kapian ile aynı yemeğe katılan Denizli Sağlık Müdürü Dr. Erdoğan Taş hakkında idari sorusturma başlattığı bildirildi. AKP Denizli tl Teşkilatı, partinin 3. kuruluş yıldönümü dolayısıyla Bahçelievler'deki Pekdemir Düğün Salonu'nda yemek verdi. Yemeğe AKP Denizli milletvekilleri Mehmet SaKh Erdoğan, Osman Nuri FîKz ve Mehmet Yüksektepe. Belediye Başkanı Nihat Zeybekci, il başkanı Şahin Tin ile Sağlık Müdürü Taş, Çevre ve Orman Müdürü Kapian da kaüldı. Yemekte gazetecilerin, fotoğrafinı çektiğini gören Kapian'ın gazetecileri "Bu fotoğraflar gazetelerde yer ahrsa bir daha daireden içeriye adun atamazsuuz" dedıği iddia edildi. Konuyla ilgili olarak gazetecilerin sorulannı yanıtlayan Vali Gaa Şimşek, her 2 müdür hakkında idari sorusturma başlatıldığını söyledi. Devlet memurlannın siyasi faaliyetlerde bulunmalannın yasak olduğuna dikkati çeken Şimşek şunlan kaydetti: "Beni, müdürlerin toplannya kaolmalanndan daha çok, tehdit cümlesi Ugilendiri\or. Kimsenin künseyi içeriye alniama gjbi bir lüksü olamaz." Ahret sondarı kalacakDışişleri Bakanlığı 'nın sınavındayer alan inançlara ilişkin sorulan savunan Bakan Gül, sorular arasında ilgisiz ve garip sorulann olmasını normal bulduğunu belirtti Hazırlık ödeneği için eylem Eğhim-Sen, eğftun-öğretim yıh hazırhk ödeneğinin 800 mflyon liraya çıkanlmasııu ve tüm eğitim çahşanlanna verilmesini talep ettL Milli Eğitim Bakankğı önünde toplanan bir grup sendika üyesi,"Yaşasın bitimsd, demokratik eğitim mücadelemiz", "Sürgünler, cezalar geri ahnsın", "Tüm eğitim çahşanlanna eğitiın-öğretime hazırlık ödeneği ödensin" ve "Eğitim-öğretime hazuiık ödeneği bir maaş tutannda olsun" yazıh pankartlar açn. Eğitim-Sen Genel Başkanı Alaaddin Dinçer. burada yapüğı açıklamada, Milli Eğitim ve MaKye bürokratlannın öğretmenlere verilecek hazırlık ödeneğinin ne kadar artnrüacağı üzerinde çauşûgııu ifade ederek 25 mflyon lira artiş istendiği yöniinde duyum aidıklannı söyledL Eğitim-Sen ve Milli Eğitim Bakanlığı arasında inızalanan Kurum İdari Kurulu anlaşmasmda, "ödeneğjn bir öğretmen maaşı kadar olması gerektiğhün" karara bağlandığuıı ifade eden Dinçer, "Bakanlığı, imzasına sahip çıkmaya çağuıyorum" dedi Dinçer, ödeneğin 1. derecenin 4. kademesindeld bir öğretmen maaşı kadar (800 mUyon Hra) ofanası ve tüm eğitim çahşanlanna dağmhnası gerektiğini beİirterek talep ettikleri ödeneğin, 2 dönem başında taksitk verilebileceğini kaydetti. (Fotoğraf: AA) „ _ ,.w. J ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Dışişleri Baka- nı Abduflah Gül, bakanlığının hukuk müşavirliği sınavının psıkoloji bölümünde adaylara yönelti- len, inançlanna ilişkin sorulan da içeren testin durdurulmayacağını ve sorulann değiştirilmeye- ceğini açıkladı. Gül, CHP Denizli Milletvekili Mustafa Gazala'nın Cumhuriyet'in haber yap- masıyla ortaya çıkan psikoloji testine ilişkin soru- lannı yanıtladı. Gazalcı, psikoloji testinde adayla- ra "Ahrete inanır mısınız? Haftada kaç kez Kuran okursunuz? Pey gamberin gökyüzüne çıknğuıa inanır mısunz?" türünden sorulann laik devlet ya- pısını zedeleyip zedelemediğini sormuştu. Gül yanıtında, 1998 yılından bu yana psikolojik test uygulandığını kaydetti. Yapılan değerlendirmenin uzman bir klinikçe gerçekleştirildiğini anlatan Gül, şu görüşleri iletti: "Testbütün topluma yö- neUk, standart bir test olarak hazırlanmış olması nedeniyle kişilerce; gereksiz. ilgisiz ve garip bulu- nabflecek sorular da içermektedir. Bu durum, adaylara, testin uygulanması sırasuıda bildirfl- mektedir. Sorular tek başuıa eie alınmamakta ve yamdaria tek tekflgflenilmemektedh*.Test soru gruplannuı tophı olarak bir şaMon aracıhğı ile de- ğerlendirilmesi suretiyie dde edOen Idsilik profüi üzerinden, psikopati yönünde normalden sapma- lann tespit edilnıesi amacıyla yorumlanmaktadır. Evrensel kullanım amacıyla hazuianan ve ülkemiz koşullanna uyarlanmış şekhyle Türkiye'nin gene- Knde standart bir içerilde uygulanan söz konusu testte yer alan sorular, içeriği kurum ve uygulayıcı tarafindan hazuianmamakta, degerlendiribnesi de uygulayıcı kurumlar tarafindan >apılmamaktadır. Evrensel düzeyde uygulanan bu büimsel testin durduruhnası veya suaüerin değiştiriünesi için herhangi bir sebep ounadığı düşünülmektedir." IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@cumhuriyet.com.tr Hükümetle ana muhalefet partisi CHP arasında "zina" konusunun çö- züldüğü haberferi geliyor. Daha ön- ce yasalardan çıkanlan "zina"yı AKP yeniden Ceza Yasası içine koymayı amaçlıyordu. Iddialarına göre Ana- dolu'da ailenin korunması için "zi- na "nın cezalandınlması gerekiyor- du. "Z/na"yıcezalandınyoruzdedik- leri de kadını cezalandırmaktan baş- ka bir şey değil. Iş "zina" gibi önemli bir konu olun- ca devreye ülkemizin siyaset büyük- teri girdiler. CHP Genel Başkanı De- niz Baykal da, bu tartışmayı çözmek amacıyla harekete geçti. Gazetelerin yazdığına göre Baykal, AKP'lileri kö- şeye sıkıştırmtş. Merak ettim nasıl sı- kıştırmış diye! Gazetelerin yazdığını aktanyorum: "Toplantıda AKP, tasa- nya 'zina'nın suç olmasını sağlayacak yenibirhüküm eklenmesini istedi. Zi- na konusu tartışılırken, Baykal'dan il- ginç bir çıkış geldı... Baykal 'Biz ka- dın-erkek eşitliği temelinde zinanın suç olarak düzenlenmesine sıcak ba- Savcılar Yatak Kontrolü Yapacak! kabiliriz. Madem amaç aileyi koru- mak. 0 zaman zina şikâyete bağlı suç olmasın. Savcılar resen harekete ge- çebilsin' dedi... Buna göre AKP, Bay- kal'ın talebi doğrultusunda zinanın resen suç sayılması teklifini değer- lendirerek değişiklik metnini bugün CHP'ye sunacak." Kaş yapayım derken göz çıkar- mak, beylik bir laf. Ancak Baykal'ın yaptığmatam anlamıyla uyuyor. Bu- rada her şey faul. Birinci olarak; iki yetişkin insanın birbirleriyle kurduklan ilişki devleti ve yasayı neden ilgilendiriyor, anla- mak mümkün değil. Bu tam anlamıy- la ilkel bir düşünce tarzı. İki insanın cinsel ilişkisi, ancak onların birlikte olduğu kadını ya da erkeği ilgilendi- rir. Burada da ancak taraflar böyle bir ilişkiyi ayrılık için bir gerekçe olarak öne sürebilirler. Baykal, kadınla erkeği bu konuda eşitleyeceğim derken, devleti tam anlamıyla namus bekçisi haline ge- timniş oluyor. Cumhuriyet savcılan- na şimdi yeni bir iş çıkacak. Gece- leri, ışıklan yanan evleri gözleyecek- ler, kimin "zina"yapıp kimin yapma- dığını saptayacaklar ve sonra şüp- helendikieri evi basacaklar. Tam an- lamıyla bir felaket ve ilkellik. Kimin kimle beraber olduğu, devleti neden ilgilendirsin ki! Al başına bir dert daha. Savcı, ge- ce kapınızı çalacak, "Kardeşim sizin evde 'zina'dan şüpheleniyorum" diyecek ve evinizi basacak. Sonra, yatakların altında, dolapların içinde 'zina 'nın öteki failini aramaya başla- yacak. Deniz Baykal, bu önerisiyle AKP'yi falan değil, düpedüz yurtta- şını köşeye sıkıştırmış olacak. Zaten, AKP'liler köşeye falan sıkış- mamışlar, bu fırsatı değerlendirerek yeni bir öneri paketi hazırlamışlar. Milletin yatakta kiminle olduğu bu partilerin liderlerini neden ilgilendiri- yor? Efendim halkımız istiyormuş! Halkımız neyi istiyor? Memlekette, bir sürü iki kanlı erkek var. Aynca, erkek- ler için genelev var. Fahişeler var. Buna rağmen, hâlâ "zina"y\ kadına yönelik bir suç olarak korurnak isti- yorlar. Baykal belki haklı bir nokta- dan hareket ediyor, ama en yanlış öneriyi yapıyor. Yatağa bu kez dev- leti sokuyor. Akıl alır gibi değil. Biri- lerinin bunlara dur demesi gereki- yor. Yapmayın, etmeyin, milleti yatağın- da bari rahat bırakın... • • • Tarsus'un, Yenice beldesinde 1-2 Eylül günlerinde "Barış ve Kültür Şenliği" yapılıyor. Çok sayıda yazar, sanatçı arkadaşım, şenlikte bulun- mak amacıyla Yenice'ye gidiyor. Ye- nice, 17 bin nüfusu, çok değişik et- nik ve mezhepsel yapısıyla tam bir kültür mozaiği. Ikinci Dünya Sava- şı'nın en kritik günlerinde Ingiliz Baş- bakanı Churchrll'le, Cumhurbaşka- nı Ismet Inönü, Yenice istasyonun- da buluşmuşlar ve savaşın kaderi- ne ilişkin kararlar vermişlerdi. Yenice Belediye Başkanı Veli Se- rin'in davetine ne yazık ki bu kez karşılık veremedim ve şenlikte bulu- namadım. Yenice'ye ilişkin çocukluk anılanm, ilk gençlik anılanm var. Üni- versite öğrenciliğim döneminde An- kara'dan Tarsus'a trenle gidebilmek için Yenice'de iner, tren değiştirir- dim. 1968'li mücadele arkadaşım Daniş Boroğlu, sağlık sorunlanyla boğuşuyor ve hâlâ Yenice'de yaşı- yor. Yetişmemde, dünyayı kavramam- da Yenice'nin ve Yenicelilerin de çok katkısı bulunuyor. Orada bulunma- yı çok istiyordum, olmadı. Gelecek seneye diyorum... Yenicelilere, buradan sevgilerimi yolluyor, şenliğe başanlardiliyorum. GLOBALPOLÎTIKÜLTÜR ERGİN YILDIZOĞLU Necefien Sonra Necef savaşı şimdilik bitti. Üç haftasüren çatış- malarda tarihi kent harap oldu. Ama saldırganlar (ABD/işbiriikçi hükümet güçleri) Hz. Ali'nin türbe- sinegiremediler. Şimdi, çatışmalara son veren an- laşmanın kısa ve uzun erimli sonuçlan yoğun bir biçimdetartışılıyor. Çünkü Necef savaşının, ABD'nin Irak'taki variığının ve hatta Imparatorluk' projesi- nin geleceği açısından, simgesel anlamı büyük. İki kesin sonuç ve görüntüyü kurtarmak Yorumlar çeşitli ama, uluslararası yorumcular arasında iki konu üzerinde konsensüsün oluşma-: ya başladığı söylenebilir. ABD, bütün askeri gücü- ne rağmen amacına ulaşamadı. Allavi hükümeti- nin, tüm yaygarasına karşın ABD güçlerine da- yanmak zorunda kalması, çatışmalara son veren anlaşmanın oluşmasürecinin dışında bırakılması, iktidarsızlığını bir kez daha kanıtladj. (The Econo- mist, Financial Times, The Guardian, Asia Ti- mes, Christian Science Monitor) Ancak, Batı medyası (örneğin yukanda değin- diğim yaymlardaki yorumlan) kaçınılmaz olarak ka- bul etmek zorunda kaldığı bu iki yorumu, ABD ve Irak hükümetinin durumunu biraz olsun kurtaracak bir biçimde sunmaya büyük dikkat gösteriyor: Bi- rincisi, ABD, Sadr'ın güçlerine büyük zarar verdi. Allavi lideıiik gücünü gösterdi. Ikincisi, "ılımlı" li- der Sistani gücünü bir kez daha kanıtladı. Muk- tada el Sadr aslında, aşın bir örnek ve azınlıkta. Uzmanlar farklı düşünüyor Prof. Juan Cole gibi Ortadoğu ve Irak Şiiliği üzerine yaptığı yorumlarla bir otorite durumuna yükselmiş yorumcular, Uluslararası ve Strate/ik Araştırmalar Merkezi (CISS) Direktörü Antony H. Cordesman gıbı analistler, BBC'nin Ortadoğu uz- manı Roger Hardy, bu savaştan Muktada el Sadr'ın kazançlı çıktığını, benim konuyla ilgili son yazım- da değindiğim gibi, ABD'nin askeri zaferlerinin, si- yasi açıdan yenilgilere dönüşmeye başladığını dü- şünüyorlar. Üstelik bu kez ortada bir askeri zafer bile yok. Necef'te çatışmalara son veren "anlaşma", du- rumu bütün çıplaklığıyla gözler önüne seriyor: 1) Muktada, hakkında tutuklama kararı olmasına, Al- lavi'nin tehditlerine rağmen ellerini kollannı salla- yarak güvenlik içinde türbeyi terk etti, ortadan kay- boldu. 2) Sadr ne ABD'ye ne de Allavi'ye boyun eğdi. Yalnızca bir dini liderin sözünü dinledi; böy- lece, bir kez daha iktidann, hükümet dışında ABD'de veSistani'deyattığını kanıtladı, tabiisorumluluğun da. 3) Muktada el Sadr seçimiere katılma hakkını elde etti. 4) Sadr, Sistani'nin işgal güçleriyle "özel" ve uzlaşmacı ilişkisinin altını bir kez daha çizmiş oldu. 5) Muktada el Sadr ordusunu dağıtmadı. 6) ABD'ye de Necef'teki tahribatın mali yükünü üst- lenmek (bir anlamda tazminat ödemek) kaldı. "IV. Kuşak Savaşlar" kuramının mimarı, Albay VVilliam S. Lind gibi birçok askeri analist ise üç noktanın altını çiziyor. Birincisi Irak'ta isyancı güç- lerin geçen beş ay içinde üç kez ABD ile savaşa tutuşup sonra ABD'yi bir uzlaşmaya zorlayarak güvenli bir biçimde geri çekilmiş olmaları, onların artık savaşı istedikleri yerde, zamanda seçebile- cek, sonra da düşmanı uzlaşmaya zoriayacak bir olgunluğa ulaştığını gösteriyor. Ikincisi, Muktada el Sadr, Şii proletaryasının en genç ve dinamik, sa- vaşkan kesiminin desteğini kesinlikle almıştır. Bel- ki Şiilerin çoğunluğu hâlâ Sistani'yi destekliyor, ama savaşçılann çoğunluğu Sadr'dan yana. Üs- telik, Necef savaşı, adeta bir buzdağının suyun üzerindeki ucu gibi. Diğer Şii kentlerinde de güç- lü bir isyancı potansiyel yükselmeye devam edi- yor. Üçüncüsü, ABD iki cepheli (hem Şiilerle hem de Sünni üçgeninde) bir savaşa sürüklenmiş du- rumda. Sonuç olarak Muktada el Sadr, Şiilerin gözün- de Hz. Ali'nin türbesini, bir avuç milisle ölümüne korudu; ABD'yi, imparatorun ordularını içeri sok- madı. Bu savaşçılann hikâyeleri hem Şiilerhem de Sünniler arasında uzun yıllaranlatılacak. Aynı 77ıer- moyplae boğazında birkaç yüz Ispartalının, Is- parta'da yurttaşlanna gerekli hazıriıklan yapabilme- İeri için gerekli zamanı kazanmak amacıyla ölecek- lerini bilerek, Pers Imparatoru Kserkes'in on bin- lerce kişilik ordusuna sonuna kadar dayanmalan gibi. Ne ki, Sadr Ispartalıların komutanı Leoni- des'den çok daha şanslı. Çünkü, ne canını kay- betti ne de ordusunu. Şimdi sivil, siyasi sürece, se- çimiere girmeye, gerektiğinde de yeni bir savaşa hazırlanıyor. Belediye işçisinin oturma eylemi • GEBZE (AA) - Kocaeli'nin Gebze ilçesine bağlı Dilovası Belediyesi'nde çalışan 159 işçi, 5 yıldu- ödenmeyen ikramiye ve sosyal haklar ile 2004 yılında ödenmeyen 4.5 aylık maaşlannın ödenmesi istemiyle oturma eylemi yaptı. îşçiler, kdşi başına ortalama 22 milyar lira alacaklan olduğunu söyledi. Genel-Iş Sendikası Gebze Şubesi Başkanı Öztürk Şamdan ile Izmit Şube Başkam Gürol Güçlü'nün Belediye Başkanı Musa Kahraman'la görüşmesi sonunda anlaşma sağlanınca, işçiler eylemi bitirip işbaşı yaptı. Işsizler Meciis gündeminde • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Devlet Bakanı Mehmet Ali Şahin, kamu iktisadi teşekküllerinin özelleştirilmesiyle iş akitleri feshedilen personelin istihdamına yönelik düzenlemenin, olağanüstü toplanacak TBMM'de yeniden ele alınması için giriştmlerde bulunulduğunu bildirdi. Şahin yaptığı yazıh açıklamada, yaklaşık'l 0 bin kişiyi ilgilendiren düzenlemenin TBMM ve Cumhurbaşkanlığrnca onay aldığı takdirde, istihdama yönelik işlemlere ekim ayında başlanabileceğini belirtti. 'NATO tatbikatında İsnail yok' • KOIVYA (Cumhuriyet) - Konya'da 4-16 Eylül tarihleri arasında yapılacak NATO Tatbikatı'nda, eğitim mühimmatlannın kullanılacağı belirtildi. Konya Valisi Ahmet Kayhan, Konya 3'üncü Ana Jet Us Komutanlığı'nın e\r sahipliği yapacağı tatbikata 16 ülkenın katılacağını ve üye olmayan Letonya ve Estonya'nın gözlemci olarak yer alacağını belirtti. Kayhan, NATO üyesi olmaması nedeniyle Israil'in katılmayacağı tatbikatta gece uçuşlan ve alçak uçuşun yapıhnayacağını ifade etti. Kayhan, "Askeri üs bölgesinde hiçbir personel konaklamayacak" dedi.