Katalog

1 EY1ÜL 2004 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA JliJvUiM U1VJJ. ekonomi(Ş cumhuriyet.com.tr 13 Güneş pili üretme projesi • İZMİR(AA)-Ege Üniversitesi Bilim Tcknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi ile birlikte yürüttüğü projeyle yollarda kullanılan güneş enerjili trafik ikaz lambalannı geliştıren Ay-So!ar Enerji AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Çetinkaya, destek bulmalan halinde Türkiye'de güneş pili üretme projesini başlatacaklannı kaydetti. Çetinkaya, 1996yılındasadece güneş enerjisinden elektrık üretimi ve aydınlatma cihazı yapımı ıçin kurulan şirketın, halen Türkiye'nın bu alanda yerli üretim yapan tek şirketi olduğunu kaydetti. TOBBden AB sürecine destek • Ekonomi Servisi - Türkıye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Avrupa Çalışmalan Türk Universiteler Birliği ve Marmara Üniversitesi Avrupa Topluluğu Enstitüsü işbirliğiyle yüriirülen "Hukuki, Siyasal, Sosyal ve Kültürel Boyutlan ile Türkiye'nin Avrupa Birliği ne Katılım Süreci" konulu akademik çahşmalann oluşturduğu proje, tstanbul'da tanıtıldı. AB üyesi ülke akademisyenlennin 22 tebliğ ve makalelerini içeren proje kapsamında, 19-20 Eylül tarihlerinde Istanbul'da bır konferans düzenlenecek. Makale ve tebliğler daha sonra bir kitap haline getirilerek AB karar mekanizmalanna gönderilecek. Sabancı kârını yiizde 25 arttırdı • Ekonomi Senisi - Hacı Ömer Sabancı Holding 2004'ün ilk altı ayında, geçen yılın aynı dönemine oranla net kârını yüzde 25 arttırarak 324 trilyon liraya çıkardı. Sabancı Holding, uluslararası finansal raporlama standartlanna göre hazırlanan konsolide mali tablolanna göre faaliyet kânnı ise 1.2 katrilyon liraya ulaştırdı. Holdingin varhkJan toplam 37.8 katrilyon lira. özkaynaklan ise 5.6 katrilyon lira oldu. YTL'ye uyum 2 katrilyon lira • ANKARA(ANKA)- Ankara Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası (ASMMMO) Başkanı Mehmet Koç, muhasebe yazılım programlannın değişimi ve teknik donanımlann Yeni Türk Lirasf na (YTL) uyumlu hale getirilmesinin 2 katrilyon lira civannda bir maliyet getireceğini savundu. Koç yaptığı açıklamada, gerek YTL ile oluşacak maliyetler, gerekse doğabilecek sorunları aşmayla ilgili henüz uygulamaya ilişkin tebliğler }ayımlanmadığı için teknik altyapının hazırlanamadığını bıldirdi. CHP'li Bülent Tanla, Türkiye'nin fırsatı iyi değerlendirmesi gerektiğini söyledi: Korkmakyerine Çin'itanı• CHP'nin Çin raporundan: \/ Çince dil öğrenimi teşvik edilmeli • Çin Incelemeleri Enstitüsü kurulmalı ^ Pekin'de Türk Ticaret Merkezi olmalı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - CHP Merkez Yönetim Kurulu üyesi Bü- lentTanla, Çin'den korkmak yerine uzun vadelı işbirliğine gidilmesini isterken, Türkiye'nin büyük düşünerek önündeki bu olanağı kaçırmaması gerektiğini söy- ledi. CHP MYK üyesi Tanla, Çin Halk Cumhuriyeri'nden gelen davet üzerine 7-13 Temmuz tarihlerinde Pekin, Kun- mig ve Şangay'da yaptığı temaslarla il- gili bir rapor hazırladı. CHP Genel Mer- kezi 'nde düzenledıği basın toplanhsıyla raporunu açıklayan Tanla, Çin'de her fi- yattan 4-5 kalite mal üretildiğini, böyle- ce iç ve dış piyasalarda avantaj sağlandı- ğını kaydetti. Tanla, şöyle konuştu: "Çin'in sadece ucuz mal ürediği iddiasi doğru değildir. Bazı ülkeler Çin gerçeği- ni tehditolarak algılıyor. Korkunun sonu- cunda yasak geliyor. Türkiye-Çin ticari ilişküeri yanbşşekillenmiş veyanhşghmiş- tir. Türkiye'nin Çin'e ihracatmdaki başa- nsızlığın önenıli nedenlerinden birisinin Çin'in bugüne kadar uyguladığı tarife ve tarife dışı engetter olduğu befiriendi." Çin'in şu anda hızı saatte 414 kilomet- re olacak bir tren ıçin hazırlık yaptığını anlatan TanJa, Çin hükümetinin hızlı tren konusunda Türkiye"ye teknoloji ve fi- nansman desteği sağlamaya yönelik öne- risi olduğunu, bunun dikkate alınması gerektiğini de bildırdi. Çm'de ulusal lı- der olarak Atatürk'ün öraek alındığını anlatan Tanla'nın, Çin Raporu'ndaki ba- zı saptamalar şöyle: •^ Çin dünyanın üretim üssü, atöryesi konumuna geldi. Toplam 740 milyon iş- çinin 250 milyonu kentlerde, 490 milyo- nu kırsal alanda çalışıyor. Şehirlerde 8.1 milyon işsız var. • Ülkenin ekonomisi geçen yıl SARS g ihracatın yarısı yabancıdan tergelere göre, gayn safi >ıır- " * öçi hasüa sıralamasında ABD, Ja- ponya, Almanya, tngfltere ve Fransa'nın ardmdan gelen Çin 1.4 trilyon dolarnk GSYİH ile dünyaıun altıncı eko- nomisL Toplam 740 nıihon çahşan nüfusa sahip ülkede, işçilerin 250 milyonu kentlerde, 490 mihonu kırsal ahn- larda çalışıyor. Şehirierde 8.1 mihon işsiz mevcut Ticaret hacmi, 458.4 miryar dolar ihracat, 412.8 milyar dolar it- halat ile 2003 sonunda 850 miryar dolaruı üstüne çıkan Çin'in 2004 Haziran sonu itibanyla dö\iz rezervleri likit olarak 444.4 milyar dolara ulaşmış durumda. İhracahn yüzde 56 lık bötümü Çin'de yatınm yapan yabancı firnıalar tarafından gerçekleştirüiyor. 2004 başı itibanyla ülkeye gelen yabancı sernıaye toplamı sözleşme bazuıda 943.130 milyar dolar, fıilen gelen ser- mave olarak 501.470 mirvar dolar. salgınının olumsuz etkisine rağmen yüz- de 9.1 büyüdü. Çin'e yapılan toplam dış yatınm 500 milyar dolann üzenne çıktı. • Çin Halk Cumhuriyetı, muazzam maddi olanaklan, ucuz el emeğının yanı sıra ulaştığı ıleri teknoloji ilegörmezden gelinemeyecek devasa birekonormk gü- ce sahiptir. t/ Türkiye geçmışınde zengin ilişkı- ler içinde olduğu Çin'i 21. yüzyılda ıs- kalamamalı. Iş çevreleri kaygı ve nere- deyse panik içinde. Hükümet onlan ya- hştırmak için Çin'de olumlu algılanma- yan önlemler alıyor. tki ülke arasındaki üişkilerde ağırhğını hissettiren "korku ve vasak" kavTamlannın en kısa sürede aşılması, iki tarafa da yarar sağlar. i/ Çin'e tüm Ortadoğu ve Güneydo- ğu Asya coğrafyasını vizyon içine alan geniş bir açıyla yaklaşmalıyız. Bu amaç- la, düşünce kuruluşlan, dostluk dernek- len, aİdl adamlar gibı paralel diplomasi kanallan kullanılmahdır Çince dil öğre- nımınin teşvıkı, Çin Incelemeleri Ensti- tüsü'nün kurulması, Çin'den üniversite- lerimize, Türkiye'den Çin'e öğrenci gön- derilmesinde geç kalınmamalıdır. ^ Ihraç mallanmızın çeşitlendinlme- si, enerji ve hammadde işbirliğı, Çin'in kuzeydoğu ve batı eyaletlerine yönelın- mesi, turizmde Çin potansiyelinin değer- lendirilmesi ve Pekin'de bir Türk Ticaret Merkezi kurulması düşünülmeli. Çin'den serbest ticaret bölgelerimize, GAP kap- samındaki projelere yatınm yapılması sağlanmalı. Bilim \ e teknoloji aJanlann- da, AR-GE'de ışbırlığıne gıdilmelı. • Hızlı büyüme çok ciddi sosyal ve insani sorunlan da berabennde getirdı. Çin'de önlem alınmazsa AIDS virüsü ta- şıyanlannsayısı2010"akadar lOmılyo- nu bulacak. • Yaşam süresının artması Alzheimer vakalarında patlamaya yol açtı. Şizofre- niden ıstırap çeken 8 milyon Çinliden üç- te bin doktor yüzü görmemış, kendileri- ne tanı bile konmamıştır. 13-35 yaş ara- sı nüfusta başlıca ölüm nedeni intihardır. Adil Çalışma Örgütü'nün hazırladığı rapora göre Nike, Adidas gibi şirketler çalışanlannı suiistimal ediyor Sporıın utancı Asyah emekçiye Adil Çalışma Örgütü'nün araştirması Asyah emekçilerin çalışma koşullaruu ortaya koydu. Ekonomi Servisi - Uluslararası bır sıvil toplum örgütünün hazırla- dığı çalışma, Adidas, Nike gibi ço- kuluslu spor gıyim devlerinin, As- ya'daki çalışanîanna körü muame- le yaptığıru ortaya koydu. Vvashington merkezli Adil Çalış- ma Örgütü'nün (FLA) şirketlerın fabrıkalarında yaptığı incelemele- rin ardmdan hazırladığı raporda, 12 firmanın uygulamalanyla çalışan- lannın haklanm ihlal ettiği belirtil- di. Yapılan ıncelemeler sonunda or- taya çıkan sonuçlara göre, Çin'de- ki fabrikalannda çalışmak ıçin iş baş\wusu yapan kadınlardan ha- milelik testı isteyen Nike şirketi. testin pozitıf çıkması durumunda işe almıyor. Nike fabrikalannda ış- çi haklanna yönelik diğer ihlaller, kötü söz, hesaplanmayan fazla me- sailer, yasadışı ücret kesintileri, el- verişsiz çalışma koşullan olarak sı- ralanıyor. "tşten fazla işçinin olduğu" Çin'de ücret ihlallerinin genel bir problem olarak karşılanna çıktığı- m belirten FLA'nm başkam Auret van Heerden, şirketlerin "hamile çahşanlara" yönelik aynmcı turu- munun ise özellikle Latin Ameri- ka'da görüldüğü bilgisini veriyor. Tatilleriyok Araştırma kapsamında incelenen bir dığer firma olan Reebok'm Çin'dekı fabrikasında yapılan ince- leme ve çalışanlarla yapılan görüş- melerin ardmdan ortaya çıkan so- nuçlar da hiç ıç acıcı değil. Görev- lilenn yaptığı araştırmalara göre, Reebok'ın fabrikasında çahşan 851 çahşandan sadece 51'i emeklılik, yaralanma, ışsizlik ve sağlık gü- vencesine sahıp. Adidas'ın fabri- kasında yapılan incelemelerde de göre\ lilerin, iki ay boyunca bir gün- lük izin dahi olmadan çahşan işçi- ler olduğunu tespit ettikleri belirti- liyor. tncelenen 12 firmanm lO'unda birtakım çalışanlara yönehkhak ih- lallerine rastlamldığı belirtilen ra- porda, bu ihlallerin en çok Nike'ın fabrikalannda yaşandığına dikkat çekiliyor. çiftçi başka ürünlere yöneliyor Pamukartık 'beyaz alün' değil İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - TARİŞ Pamuk Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Cavit Ancın, "pa- muğun para eönemesi" ne- deniyle üretıcinin başka ürünlere yöneldiğine dikkat çekti. Tanm Satış Kooperatifle- ri Birliği Örnek Ana Sözleş- mesi'nde yapılan değişiklik- lere uyum sağlanması ama- cıyla yapılan Intibak Genel Kurul Toplantısı'nda konu- şan Ancın. bu yıl üretim alanlarmda yüzde 25 'lik da- ralma görüldüğünü kayde- derek u Pamuk üretimibu ül- kede birme sürecine girdi. Geçen yıl rekoltede yaşanan düşüş, bu yıl da devam ede- cek gibi görünüyor. Hava şartlannda altuı dönem ya- şanmazsa, bu yıl rekolte öneaüi oranda düşer" dedi. Ancm, maliyeti 1 milyon 177 bin lirayı bulan pamu- ğun borsadaki fiyatının 825 bin lira olduğunu, pamuktan kaçan üreticininpatates, kar- puz ve sebze üretimine yö- neldiğini, ancak planlama olmadığı için bu ürünlerin de fiyatlannm düştüğünü kaydetti. Pamuk Birliği'nin tahkim süreci ile 2000 yılı öncesi borçlann bilançolar- dan silindiğini anunsatan Ancm, bundan sonraki dö- nemde gerçek kâr ve zarann ortaya çıkacağmı dile getir- di. Ancm, zarar eden birlik- lerin kapatılacağına dikkat çekerek "Bu birtiklerimiz, ahmlanna ve tasarruf poKti- kalarma dikkat etmefi" dedi. Ancm, yeni alım döneminde doğal afet ohnadıkça borç ertelemesi yapmayacaklan- nı da sözlerine ekledi. Türkiye'nin bu yıl yapüğı ilk findık ihracatı Giresun Limanı'ndan Almanya'ya gönderildi. İhracatçılara göre 5 milyon liralık fiyat yüksek Fınchkta dışsatıın sezonu açıldı R4ŞAKSEZEN GİRESUN - Türkiye'nin bu yılki ilk findık ih- racatı dün törenle Giresun Limanı'ndan yapıldı. 100 ton yüklü 5 TIR Almanya'ya gönderildi. Törenden önce Türkiye Ihracatçılar Meclisi (TÎM) Başkanı Oğuz Saüa'nın da katıldığı basın toplantısında konuşun Karadenız Findık ve Ma- mullen thracatçılan Birliği Yönetim Kurulu Baş- kanı Ahnıet Başkan, fındığa konulan 5 milyon li- ra fıyatın yüksek olduğunu belirterek fıyatın 3.5 milyon lira olması gerektiğini bildirdi. Don nede- niyle 350-400 bin ton findığın yandığını, 1.5-2 katnlyon liralık zarann söz konusu olduğunu ifa- de eden Başkan. "Düşünühnesi gereken findık fi- y^aü değil,zarar eden üreticinin neyiegeçineceğidir. Zarannen aandan y-ansınm telafi edilmesi lazun" dıye konuştu. Satıcı ise Türkıye'nin dünya findık üretiminin yüzde 77'sini karşılayan en büyük te- darikçi konumunda olduğunu vurgulayarak findı- ğın kısa vadeli sıyasetin dramatik malzemesi ol- maktan süratle çıkanlması gerektiğini kaydetti. 14 yılda yüzde 115 arttı thracatta rota komşuya döndü Ekonomi Servisi - Türkiye'nin komşu ve çevre ülkelere ihracatı 1995 yılında 3 milyar 32 milyon dolar iken, bu rakam 2003'te yüzde 115 artışla 6 milyar 519 milyon dolara ulaştı. Komşu ülkelere ihracat, geçen yıl yüzde 63.1, bu yılın ocak- temmuz döneminde ise yüzde 48.9 arttı. îhracatçı Birlikleri ve Dış Ticaret Müsteşarlığı verilerinden yapılan hesaplamalara göre, Türkiye 1995 yılında söz konusu ülkelere 3 milyar 32 milyon dolarlık, 2000 yılında 2 milyar 727 milyon dolarlık, 2001 yılında 3 mılyar 420 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Türkiye, 2002 yılında komşu ve çevre ülkelere 3 milyar 998 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirirken, geçen yıl bu rakam yüzde 63.1 artışla, 6 milyar 519 milyon dolara ulaştı. Bu yılın ocak-temmuz döneminde komşu ve çevre ülkelere ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 48.9 oranında arrjş gösterdi ve 5 milyar 113 milyon dolar oldu. 7 ayda komşu ve çevre ülkelere yapılan ihracat, 35 milyar 64 milyon dolar olarak gerçekleşen toplam ihracatın yüzde 14.6'sını oluşturdu. Söz konusu dönemde en fazla ihracat artışı. yüzde 184.6'lık oranla Irak'a oldu ve bu ülkeye ihracat 1 milyar 39 milyon dolar olarak gerçekleşti. Devlet Bakanı Ali Babacan: Cari açıko kadar | önemli değil , Ekonomi Servisi - Devlet Bakanı Ali Babacan, cari açığın yıl sonunda ' • GSMH "nin yüzde 3 'ünden fazla çıkacağını, ancak bu konunun abartıldıgı gibi önemli olmadığını söyledi. Hollanda gezisi öncesi düzenledıği toplantısında t ekonomiye ilişkin değerlendirmelerde bulunan Babacan, cari açığa ilişkin getirilen eleştiri ve analizlerin "30 yıl öncesmin todu raflanndan" bakılarak yapıldıgını savunurken şöyle dedi: Türk ekonomisi arok köklü bir şekilde değişiyor. Bunu anlamak lazun. 2004 yıunda tüm ekonomik bedeflerimizden daha iyi bir noktaya getiyTjruz. Cari işiemler açığınuı büyük bir problem gibi işlenmesini doğru buîmuyvrum. Bütçe hedeflerimizde bir fazlalık var. Bütçedeki bu fazla performansı ihüyat olarak nıtuyoruz. Bankacüığuı açık pozisyonlan da eskisiyie kryaslanamayacak durumda, iyi Cari açık konusunu iztiyoruz." Babacan, cari açığa ilişkin yeni tedbir almayı düşünmediklerini, zaten geçmişte alinış olduklan tebdirler buîunduğunu kaydetti. DİSK, belediye ile anlaştı Bahçelievler y de çözüme ulaşddı tstanbul Haber Servisi - Bahçelievler Belediyesi ve Genel-lş Sendikası arasında devam eden toplu iş sözleşmesi görüşmelerinin çıkmaza girmesi nedeniyle 8 gündür süren grev, anlaşmayla sonuçlandı. Belediyede çahşan 437 işçiyi kapsayan toplu iş sözleşmesinde vanlan anlaşmaya göre maaşlara birinci yıl yüzde 5, ikinci yıl enflasyon oranında zam yapılacak. Bahçelievler Belediye Başkam Osman Deveboğtu, işçilerin geriye dönük maaş farklannm da en kısa sürede ödeneceğüü belirterek "İşcilerimizin haklanm verme konusunda bugüne dek hep bir adun önde olduk. Bundan sonra da böyle olacakûr" dedi. DlSK'e bağh Genel-lş Sendikası İstanbul 6 No'lu şubesinin örgütlü bulunduğu Bağcılar Belediyesi ile sürdürülen toplu iş sözieşme görüşmeleri ise uyuşmazldda sonuçlandı. Grev karan alan sendika, bu kararını dün işçilerin de katılımıyla belediye binasma astı. Deri-İş sendikası Cenel Kurulu YenerKaya yeniden | başkan seçildi tstanbul Haber Servisi-Den-lş Sendikası'nın 28. olağan kurulu gerçekleştirildi. Genel kurulda yapılan i seçimlerde genel başkanlığa Yener Kaya, genel başkan yardımcılığına Musa Seni, genel sekreterhğe ise Gürsei Menteşe \ seçildi. Yusuf Gökçe, Resul Bektaş, Zeynel Erdoğan ve İdris tmat'ın da yönetim kurulu üyesi seçüdiği genel kurulda özetle şu kararlar ahndı: • Irak'ta işgale bir an önce son verilmesi, • Orgütlenmenin önündeki engellerin kaldınlması, • Türk-îş Genel Kuruhı'nda ahnan kararlann hayata geçirilmesi, • IMF politikalanna son verilmesi, ı t/ Kayıt dışının kayıt altına alınması, tf Kıdem tazminatlanna dokunulmaması, • Konfederasyonlar ve sendikalar arasmdaki rekabete son verümesi, sendikasız işçilerin üye yapılmasma önem verilmesi, • Deri sanayisinin yoğun olduğu yerlerde Deri-îş Sendikası'nın şubelerinin açılması, • Özelleştinneye karşı mücadelenin kararh bir şekilde sürdürülmesi.