Katalog

> TEMMUZ 2004 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA ROPORTAJ ABDÜLCANBAZ TURHAN SELÇUK TfPETAfcLAK DJİU3? TA3İATLI İ S T A N B J L EFESDÎ5İ AHDL'ICANEAZ ( U MERErî ryı'it rfr AMA, KARİKAJIADS KACSHALAHI TZKMÎLİ £#& AÖJÖ, Hıristiyanlığın ilkyülannda istanbuVlaKudüs arasındakihacyolunda önemlibir dımıktı Konya'nın v ^T^onya Ovası göz alabıl- m^r dığıne uzanıyor Kara- ^ ^ yolu ip gıbi düz. . I>üz ^ ^ L ovada, tepeler dağdan _m_ ~^L- sayıhyor. Konya'ya doğru bırkaç tepe kendını gösteriyor. Eteğinı Konya kent merkezıne doğ- ru uzahnış Takkalı ve Karabuğa da ötekı tepeler gibı dağ muamelesı gö- rüyor Sönmüş bır volkandan artaka- lan bu ıkı buyük tepenın arasından uzanan ve ortasından bır çayın aktı- ğı vadı, eskilerden bir köye ev sahip- liği yapıyor Köyün adı: Sille... Sılle köyü, Konya'ya yedı kılo- metre... Sılle köyü, vadının sonunda... Çayın kenanndan yamaçlara doğ- ru uzanan kesme taşlı ya da ahşap ev- lenyle sıradan bır köy.. Kapadokya'daki gıbı tüf kayala- nn ıçine oyulmuş mağara yerleşim- lenyle bıraz sıradışı bir köy. Ama geçmışe dönüp bakınca önemli bır köy... Önemı, Hıristiyanlığın ilk yılla- nnda Istanbul'dan Kudüs'e giden hac yolunda bır durak olması... Ve bu durakta, Istanbul'u kuran Konstantin'ın annesı Eleni'nın 327 yılında. baş melek Michael Archan- gelos adına bir kılise yaphrmış olma- sı.. O kılise bugün tabıı kı yok... Ama temellen üzennde başka bır kilıse var ve Konstantin'ın annesinin adını almış. Ayıa Eleni Kilısesi; köy- de Aya Elena Kılisesı deniyor.. Ve Konya'nın en güzel kılisesı... Kılıseye gırmeden önce... Kral Mldas'tan berl Sılle köyû, Fnglere kadar gidıyor. Hattaköyun adının KralMidas'ın su- yuna şarap katarak yakaladığı Si- İen'den geldiğı varsayılıyor. Ama, en eskı buluntular ancak Roma dö- nemınden. Bu nedenle Romalı ko- mutan Syüa'dan da adını alabilece- ği nvayet edilıyor. Sonra Bizans dö- nemı. Ardından Selçuklu ve Osman- lı. Hamamlar ve camıler Osman- lı'dankalma. Ikı hamam dametruk.. Onanlan camılerde ıse eskiden eser pek yok. Sille'nin gözdesı, çoktan terk edil- miş, soyulup soğana çevrıldikten sonra kapısına bekçi konmuş kilıse- si... Kılise, dıkdörtgen planlı. Ikı kat- h. Kubbesi sılındır. Sılindınn üstün- de basık bır külah. Altın şahin heykeli Kjlısenın bahçesindekı suyun ba- şında bırkaç koyununu otlatan bir Sıllelı, "Çocukluğum burada oyna- makla geçti. tçerde yüzlerce güver- dn vartü" dedı. 1924'tekı büyük mü- badelede Sılle'deki Rumlar. Yunanıs- tan"a gönderilmış; kılise kapanmış Bına, zaman içinde gü\ ercinlere yu- ^a olmuş. 30 yıl öncesini anlatan Sıllelı. "Güvereinpisliğiheryerikap- LmıştLKflisedeaJOndanbirşahinhev- keli vardı. O bile görünmüyordu. Bir pin bir bakük, heykel çahnnuş" de- dı 20 yüzyıl kapanırken de du\r arlar- caki resımlerden bırkaçı sökülüp gö- K onya'nın en güzel kilisesi olarak tanımlanan Ayia Eleni Kilisesi, son yıllarda bir bekçi ile korumaya alınmış. Duvar resimlerüıin bir kısmını hırsızlar çalmış... Hırsızlann çalamadıklan resimlerdeki azizlerin yüzlerini de bazı "\andal"lar çizerek tahrip etmiş. Kemerlerin içinde ve kubbede el uzanamayan resimlerin ise henüz rengi bile solmamış. türülmüş: neyse kı eserler Istanbul 'da yakalanmış, Topkapı Sarayı Müze- sı'ne konmuş. Hırsızlann götüremedıklenni ise "vandaFlar halletmiş; kalan duvar resımlennden el uzanabılenlenn yüz- len kazınmış Apsısin önundeki tahta paravandan geriye ıskelet kalmış. Kubbenın or- tasından sarkan demir zincir boşta sal- lanıyor. Üst katın parmaklıklan ye- rınde duruyor Fakat üst kata çıkmak yasak. Ne- den yasak0 Çünkü yasak1 Rum abecesiyle Türkçe Kemerlenn ıçındekı ve duvarlar- dakı bazı resımlerın rengi solma- mış... Ahşap süslemelerde altın varakla- rın varlığı bellı oluyor... Papazın çıktığı kürsünün merdıve- ni duruyor; kürsü yıkılmış Kilısenın giriş kapısının üstünde- ki küçük kitabede şöyle yazıyor- "327 taribinde bu şetif kilisemiz Ayia Eleni, Mihail Arhan Kolosismi- ne kurdu. TenıeH halen kilisenıizin üçüncü tanıiri şevketli suJtan Mah- mutefendinıi/ ihsan eylediemri Epit- ropos sarrafHacı İBya oldu tekmil na- zm MihailArhan Kolos'un şefaati ile hak teala imdat edenlere ve zahnıet çekenlere \-erecek ecri." Kitabedeki IVIihail .\rhan Kolos, baş melek Michael Archangelos olu- yor... Sarraflık yapan Hacı İB\a ıse epıt- ropos yani kilısenın mütevelhsı... Kıtabe, Rum abecesiyle fakat Türk- çe yazıhnış. Bellı kı Rumlar, Karaman Türkçe- si konuşuyorlar ve bır olasılık Hıns- tıyanlığı seçen Karaman Türklen .. Karamanlardan önce... SelçukJu- lar var Anadolu'da... Kutalmış oğlu Süleyman Şah. 1076'da tkonıum'u alıp kentm adı- nı Konya yaptığında kaledeki Rum- lan, Sılle'yegönderiyor Birmanas- tırla bir kilısenın olduğu vadide böy- lece buyük bır Rum köyü kurulmuş oluyor İçklslzturizm! Ne var kı sonradan Türkler de yer- leşıyor Sille'ye... Subaşı Mahallesı Türklenn, Çaybaşı Mahallesı Rum- lann oluyor. 1924'tekı büyük müba- deleden sonra köy büyük ölçüde bo- şalıyor ama Türkıye Cumhunye- tı' nin ılk nüfus sayımında nüfusu 16 bine çıkıyor. Bugün ıse 3 bınden bi- raz fazla. Sılle, bir ara belediye ol- muş; sonradan Konya'nın Selçuklu Beledıyesfne bağlı bır mahalleye dönüşturülmüş Sille'ye gıden yolu, Konyalılar pıknik alanına dönüştürmüş. Konya'nın zenginlen de Sılle yo- luna villalar kondurmuş. Sılle'de ıse hayat, köy ortamında sürüyor Koyun otlatıyorlar; tezek kurutuyorlar; boz topraktan çanak çömlek yapıyoriar; Konya'nın en güzel kilisesme runst gelsin dıye beklemiyorlar... Sılle'nin hemen gınşinde küçük bahçesı ile ıkı katlı bır taş bına ka- feterya ve restoran yapılmış. Otan- tık eşyalarla döşenmiş... Kapısına da binanın "teveDüt tarihi 1653" ya- zılmış. Herşey güzel.. Lakın, ıçki yok! Burası Konya .. Konya'nın en güzel kilisesi Sil- le'de! Sille'de Kral Mıdas'tan mıras, şa- rap ve üzüm şenlıklen yapılırmış... Şenliklenn mohflen, bugün bile el ışinde yaşatılırmış... Aman kimse duymasın! Ankara'da sempozyum Türidye'de felsefe eğitimi masayayatinldı ZEYNEPALTAY Türkıye Felsefe Kurumu'nun (TFK) 30 yıl etkınlıklen kapsamında Millı Eğıtım Bakanlığı Talım ve Terbıye Kurulu Başkanlığı ışbırlığıyle 29 Hazıran-1 Temmuz günleri Ankara Başkent Ögretmene^'nde 'Türkiye'de Felsefe Eğitimi' sempozyumu düzenlendı. TFK Başkam İoanna Kuçuradi ve Talım ve Terbıye Kurulu Başkanı Zha Selçuk'un açıhşını yaptıklan etkinlıkte ilk, orta ve yükseköğretimde felsefenın bugünkü durumu ve alması gereken yer, felsefenın gereğı, felsefe eğıtunı bağlamında ınsan haklan eğıtımı üzennde duruldu. Kuçuradi açılış konuşmasında, "EzberdHkten ezbere yakımyoruz. Çocuklarunız ve büyiiklerimiz bağlanoJı düşünememektedir. Bunun eğitimi çok küçük yaşta veriUrse kazandınlabilir'' dıyerek felsefı düşünmenın temel eğıtımın esası olması gerektığıne dikkat çektı. Sempozyumun sekız oturumunda katılımcı olarak, çeşitlı fakülte ve felsefe okutulan bolümlerden öğretim üyelen, ioanna Kuçuradi, Adnan Giiriz, tlhan TekeH Betül Çotuksöken, Ze\nep Davran. Ahmet Aslan, S«git>i,ŞafakUral, Pınar Cane\i, Tüten Anğ, Mustafa Günay; SaraÇefik,A.Kadir" Çüçen, Zeki Özcan, Sabri Bü>ükdü\encL Harun Tepe, Kurtuluş Dinçer. HaMl Turan, Haluk Erdem, Gülriz Özkök, Hülya Yetişken. İsmail Demirdöven, Kubila> Aysevener, Zeldye Kudusov, Yasin • Teori ve uygulamada feisefe eğitiminın temel alınmasında ortaöğretim, ünıversıte ve talim terbiye birleşti. Ortaya çıkan sonuçlann değerlendirilmesi için oturum alt başlıklanyla sınırlı derinleştirme toplantılan önerildi. Ozcaa Talip Karadayı, Aysel Göçer, Nermin YayiaJ-Gedik, ortaögretımden: Nuran Direk, Hasan Gürpınar, Güneş Yetiş, Gülşen Öz, Şükran Ateşoğullan. Yüdız Aybars, Serap Parmaksızoğlu, M. Safim Şirin ve Talım ve Terbıye Kurulu Başkanlığı'ndan, Ziya Seiçtık, Zübe\ir V'ılmaz, Mehmet M DombaycL, AbdüK^ahap Özpolat, Recep Tezgel yer aldı Oturum başkanı, konuşmacı, tartışmacı şeklınde düzenlenen sekız otunımda felsefe. eğıtım, hukuk, ılahıyat bolümlen öğretım üyelen, de\ r let ve özel okul felsefe öğretmenlen, talım terbıye kurulu üyesı burokratlar olmak üzere toplam 43 katılımcı dınlendı. Sempozyumda. teori ve uygulamada kalıte ıçin felsefe eğitımının temel alınması gereğınde ortaöğretım. ünıversıte ve talım terbıye bırleştı. Ortaya çıkan sonuçlann değerlendınlmesı, sorunlann netleşmesı, somut adımlann atılması ıçın oturumlaruı alt başlıklanyla sınırlı yenı etkınlikler gerçekleştırerek tespıtlenn dennleştınlmesi onenldı. Bu yolla kalıcı, somut adımlann atılabıleceğı beklenıyor. Akademisyenlerin seçimi Universite şampiyonu ODTÜolduÎZVÜT (AA) - Kocaeli Ünıversıtesı'nde (KOÜ) yapılan "en iyi üniversiteler" araştırmasında Orta Doğu Teknık Ünnersıtesı (ODTU) ılk sırada yer alırken Boğazıçi Ünıversıtesı ıkıncı oldu. tstanbul Teknık Ünıversitesi (ITÜ) ile Bilkent Ünıversıtesı ise üçüncü sırayı paylaştı. KOÜ Araştırma Fonu tarafindan desteklenen ve Celal Bayar Ünıversitesi Eğitım Fakültesı öğretım üyesı Yrd Doç. Dr Hasan Arslan ile Kocaeli Ünıversıtesı Eğitım Fakültesı öğretım elemanlan SonerPblat ve Tuğba Değinnenci tarafindan vüriitülen "En iyi üniversiteler, fakülteler. böKimler" araştırması sonuçlandı Rektörler, dekanlar, bolüm başkanJan, kutüphane dokümantasyon daıre başkanlan olmak — — — — — — — üzere toplam 1200'den fazla kışıye mektup gönderilerek ve fakülte üretkenliği, fakülte kaynaklan, kutüphane kaynaklan, mezunıyet oranı başlıklan altındakı nesnel knterler değerlendınlerek yapılan araştırmada. ODTU ilk sırada yer aldı. Boğaziçı Ünıversıtesı "nin ıkıncı sırada yer aldığı, Bilkent Ünıversıtesı ile iTÜ'nün üçüncü sırayı paylaştığı araştırmaya göre, m_ Hacettepe Ünıversıtesı, Ankara Ünıversıtesı, Sabancı Ünıversıtesı, Istanbul Ünıversitesi, Koç Ünıversıtesı, Ege Üniversıtesi ve Gazı Ünıversıtesı ılk 10"a gırme başansını gösterdı. Yrd. Doç Dr. Hasan Arslan, araştırmayla "ünhersite sına\ına giren binlerce öğrenciyi girecekleri programlar hakkında bilgUendirmek ve daha doğru tercih yapmalarına \ardımcı olma>ı" amaçladıklannı söyledı Arslan, "Türkiye'deki universite sayısının 70'in üzerinde olmasına rağmen gerek universite sıralamasında. gerekse fakülte ve program sıraJamasında valnızca 20 dola>ında ünhersnenin Usteterde göriinmesi. diğer ünhersitelerin potitikalannı tekrar gözden geçirmesi gereğini ortaya çıkarmaktadır" dedı. • Rektörler, dekanlar, bölüm başkanlan, kutüphane dokümantasyon daire başkanlan olmak üzere toplam 1200kişiye danışılarak yapılan değerlendirmeye göre ODTÜ ilk sırada yer aldı.