Katalog

!9 TE«MJZ2004PERŞEMgE CUMHURİYET SAYFA DtZÎ ıut Ullll M O D E R N H A N G A R L A R TH\ Teknik'in 2 No'lu hangannı THY Teknik Genel Mudür Vardımcısı Temel Koril'le (altta sağda) biriikte gezdik. Hangarda Airbus, Boeing ve RJ-IOO tipi beş uçak bakuna alınmışü. Modern yapısrvla dikJkat çeken hangarda RJ'lerden birinin nornıaJ bakınunı ı/ledik (iıs(te). diğer Airbus uçağının ise motor bakımı yapıbvordu. (altta solda)Sondonemdetanatlarmdaoluşan korozyon nedeniylegündemegelenRJ-1OO'lerdenbiri nmde hangara çeldldiğini gördük. (Fotoğraflar KAAN SAĞAİSAK, SAMIGLREL) REGIONAL JET (RJ) RJuçağı, 1993yılında THY fllosuna katıldı. Bu uçaklar 10-13 yıl üzerinden kiralandu tngiliz bölgeselyolcu uçağı imalatçısı "Avro Liner "yapımı RJ uçaklan dört motorlu. Çok yakıt harcamaları, yiiksek irtifaya çıkamamaları nedeniyle fabrika kapasitesini çok biiyütemedu tç hat taşımacılığmda kullanılan, pist boyu kısa havaalanlanna (Elazığ, Şanlıurfa gibi) iniş yeteneği bulunuyor, RJ-70'ler 77, RJ-100'ler 99 koltuk kapasiteli, Bıı uçaklardan Konya adlı RJ-100 tipi uçağı 8 Ocak 2003 günü Istanbul-Diyarbakır seferinde piste inmek isterken yere çakıldı. Kazada 74 kişiyaşamım yitirdi, 22 Nisan 2000 'de Istanbul-Siirt seferini yapan yine RJ- 100 ripi Kahramanmaraş uçağı Siirt Havaalanı 'na sert bir iniş yaptı, pistin tel örgülerini aşarak tarlada sürüklendi. Kazada 8 kişiyaralandu 5 Temmuz 2002'de RJ-100 tipi Kiitahya uçağmda ise havada teknik bir arıza meydana geldi, pilotların deneyimi sayesindefaciadan dönüldü, uçak Samsun Çarşamba Havalimanı 'na inmeyi başardu Cumhuriyet kamuoyunun gündemine oturan RJ filosu tartışmasında 'gizlenen gerçeği' açıklıyor: RJ'lerde üretimhatasıvar C umhuriy et, son aylarda kamuoyunun gundemıne oturan RJ filosu tartışma- sına son noktavı koyu\or 11 uçak- hk RJ fılosunun kanatlanndakı ko- rozvon olayı ılk olarak teslım edıle- cek uçakta 2003 Ekım ayında tespıt edıldı Ancak uçuşların hepsının kontrolu \e uçuşlann askna alınması 20O4 )<ılının nısan- mayıs aylannda gerçekleştı Bu surede bir RJ uça- ğı, Ingılız uretıcı fırmava teslım edılırken 10 Mayıs'ta 10 uçaklık fılo korozyon nedeniyle uçu^tan çelaldı 15 Temmuz'da 6 RJ-100 yenıden ha\ alandı ancak Turk Ha\a Yollan (THY), "RJuçakla- ruım kanaüannda üretim hatasT tespıt ettı In- gılız uretıcıyle surdurulen goruşmelernedenıy- le bu bılgı saklandı 'HlÇ MAH2URU YOK' RJ konusunda THY'dekı en yetkılı ısım olan THY Teknik Genel Mudur Yardımcısı Temel Kotil, kanattakı uretım hatasını. "Üretici firma- nın burada koydu- ğu Idriş eğri geliyor. Çanak oluşmuş bu- rada. tşte biz buna 'uretım hatası' diyo- ruz. Burada biriken suyu almam müm- kün değiL Ama be- / / \ • i / / It Jl A V JL TURK HAVA YOLLARI DOSYASI ATKUT KÜÇÜKKAYA nim yapacağım bir şey vok buna. Bura- vı sen böyle yapma- yacaktın kardeşim... tngiliz üreticiyle diyalog halindeyiz. Şimdi flrma 'dunyadakı dığer uçaklanmız bu durumdan et- kılenır' dhe söylememizi istemedL Tum hikâye bu._" dıye açıklıyor RJ fılosunun tamamında neden korozyon tes- pıt edıldığı boylelıkle ortaya çıkarken Kotıl, hâ- lâ havalanan uçaklann tehlıke yaratıp yaratma- dığı sorumuza, "Üretici firmanın ve shil hava- cıhk kurumJannm (İngiliz-Türk) bende belgesi olduktan sonra RJ'lerin uçmasınm benim için hiç bir mahzunı yok" yanıtını venvor 'KlMSE BİR ŞEY BILMIYOR THY Teknik Genel Mudur Yardımcısı Ko- tıl'le halen 6 sı seferlere çıkan "RJ füosıTnun son bir \ ılını konuştuk "RJ konusunda 2 av djr tartışıvoruz... Kimse bir şev bilmivor? Bilmesini istemiyoruz kü_" dıye konuşan Kotıl soze şoy- le başlıvor -Biz mührii \nrduğunıuz zaman bu uçak uçar. Şimdibizim İçişlerimkvardır. Içişleridejince TH\ ve İngiliz ureticifirnıa>ladivaloğumuz vardır demek istiyorum. Ondan dola>ı birçok şevi söj- iemevvbflniz. Bu yokuyu da enterese etmhon kiro- seyi de enterese etmhor. Bu bir tican ka\ gıduu." "Şimdi bu uçaklarda ne oldu?" dıve soruyu soran Kotıl konuşmasinı şoyle surduruyor "Bu uçaklann Tûnove've geöşine ginnevece- ğinı. 0 vıizden geçetim™ Bu uçaklann 3 av da bir gelen bakınılan vardır. O bakunlan \api\oruz... RJ uçaklannm C Bakımı perivodan kuçiıktür. Bu kaüteli kalitesiz anlamında değil ama. RJ'ler- de 10vılda birbaştan aşagı bakıma giriKr. Bu uçak- lann teslimatlan gelivor. Bazılannın ldralama süreleri doluvor. Teslimat bakunlannı vaparken korozyimu biraz daha fazla görduk. Normalde her uçakta korozyon olur-." 2 0 0 3 EKIM AYINDA TESPIT EDILDI Kotıl'e "paslanma" dıyoruz bu yorumumuza <arşı çıkıyor "Demirin okjisenle bhieşmesine pas divoruz. Korozyon ise uçaklarda olan aliimimıımun ok- itlennıe olavidır. Türkçe karşüığı vok... Uçağuı •n büyükdüşmanı korozvondur. Yuk taşıma gü- T M y , RJ uçaklannm kanatlarında I n T üretim hatası tespit etti. İngiliz üreticiyle sürdürülen görüşmeler nedeniyle bu bilgi gizlendi. RJ konusunda THY'deki en yetkili isim olan THY Teknik Genel Müdür Yardımcısı Temel Kotil, kanattaki üretim hatasını şöyle açıklıyor: "Üretici firmanın burada koyduğu kiriş eğri geliyor. Çanak oluşmuş burada. Işte biz buna 'imalat hatası' diyoruz. Burada biriken suyu almam mümkün değil. Ama benim yapacağım bir şey yok buna. İngiliz üreticiyle diyalog halindeyiz. Şimdi firma 'dünyadaki diğer uçaklanmız bu durumdan etkilenir' drye soylememizi istemedi. Tüm hikâye bu..." cünü kavbedivorsunuz™" u Peki ne\di RJ'lerdeki durum" dıye soruyo- ruz Kotıl vanıtı venyor "Bu uçaklann teslimatbakunlan sırasında > a- kıt tanldannda aşın korozvon gorduk... l reticı firmayla aranuzda' \ a bu korozyonu kım yapa- cak, ne >apılacak" di>e bir konuşma geçtL. Biz bunu publıc" etmedik... Neden mi? Uçakta ko- rozvon çıktığı zaman bu problem publıc edıldı- ğı zaman' halk bunu 10 kat daba bıiyüterekab- vor. Şimdi 2003 Ekim'de bu korozyonu gördük... Dedim >a geçmiş vönetimlere suç atabilirdik. Açık açık söyleveyim. Bugün şirket benim, geç- nüşi de geleceği de benim. Geçmiş yonetımler bunlara bakmamış, baksajdf desevdim alkış atardım. \ma biz ne >apük» Üreticifirmaylako- nuyu divaJoğa aldık. Ekim avında... Teslimat ba- kunuıdâ >anj«. Bu teslim edilecek uçağı uçuştan çektik. (11 RJ uçağından biri olu>x)r..) Bakunı- nı vapnrdık, gonderdik. Burada problem olma- dı. 10 tane uçağımız kaldı... Diğerini de hangara çektik, ona da baktık. Diğer uçaktan daha fazla korozvon gorunce ureticifirmava'ya bu galıba senden kaynaklanıyor Bunu ben yapmayayım senyap' dedik." ' O ZAMAN DURUM DECİŞTİ1 "Ama uçaklar uçuvor o sırada değfl mi?" dı- yoruz, Kotıl, e\et anlamında doğruluyor Ama "Problem vok" demeji de ihmal etmry-or. Kotil konuşmasını şöyle sürdüriıyor: "He>ecan >apacakdurumumuzda yok— Üre- tici firma bana garanti cmıiş uçağL Açık söjie- mek lazunsa benim de tutup burada' Ya karde- şım sen bunu beceremedın" dememin bir anla- mı ounu)or. Öyle bir şev vok. Ben bakımcryım burada. Lçak >apımcı degilim. O yeteneğim de yok... Kişi olarak da bilgim olsa bile kullanmam onu. tnish^tif dive bir şev olmaz havacılıkta. Di- valog devam ederken, sen mi vapacaksuı ben mi vapacağım derken teslimat uçaklanyia büiikte diğerRJ'lerde hangara çekildi. Benzerkorozvo- nu orada da gördük. Ha o zaman durum değiş- ti. Bu nisan aymdaki olavdır™" 'STRES YAPACAK BİR ŞEY YOK' "Ekün-Nisan arası uçuldu o sırada" dıyoruz, Kotıl, "Bir korozyon gördük. Bir problem yok._ Stres yapacakbir şev vok. Havacılikta'> a benim hoşuma gıtmedı' dive bir şev yx)k. Siz inisiyatif kullansanız kullansanız sistemden çekersirüz onıu_" yanıtını venyor Diğer uçakta da koroz- yon tespıt edıhnce "Oan kendiaramızda konuş- tuk. Yönetim kuruluvla konuştuk Ankara ik Shil Ha\acüık'la konuştuk. Sivil Havacıhk bize dedi ki bunlan tek tek çeküı bakm" dıye konu- şan Kotıl, butun RJ"lerde korozyon tespıt edıl- dıkten sonra yaşanan gelışmelen ise şoyle an- latıyor "Bunlan üretici fırmava büdirdik. Şimdi tes- limat uçağı farkh bir olav. Teslimat uçağmda ba- na çok iş yapömoriar. Çok para harcatıyorlar. lJçağına göredeğişiyor ama onlann teslimatı ba- na 2-3 mihon dolara geliyor. Teslimatta hassasi- vet göstermek başka ayn bir şey. Enuüvetie iigi- siyokbunua Bana para harcaturmakistiyor.Kont- ratian o şekilde. Bana illaki para harcatacak. Üretici firmanın ekipleri geldi. Sürekh' çahşnk, > akıt tanklarmı boşalttık tç- lerinitemizJedik. Bazı çanşmalar, deneylcr yap- ük. Bazı müdahaleler yapök. Teslim etmeden 10Mayıs'ta uçuştan çektik. Bizim muhatabımız Turk Shil Havacıüğı, Türk Shil Havacılığı"nın muhatabı üretim yapan ulkenin shil bavacıljğı. Yani tngiliz Shil Havacüığı... En önemli, en hi shil havacüık kuruiuşudur. tngiliz shil havacı- bğı da üretici firmayla temasta. Bizle de temas- ta. Bütün kurumlardan bize uçmasında nıah- sur yok diye belge geünce temmuzda uçurma- ya karar verdik Butun olay bundan ibaret Üre- tici firma garanti ediyor. Bu ne kadar kaliteden kaybetse bile hâlâ emnhetlidir. Bakıma girdiği zaman topaıianıp çıkacağuııgaranti ediyor. L re- tici firmanın ve sivil havacıhklann ben de bel- gesi olduktan sonra benim için hiç bir mahsu- ru yok uçmasuun." ASIL PROBLEM NE? Kotıl'e, "Peld sorun hâlâ devam ediyor. tngi- lizfirmayla hâlâişleryolundagitmiyor. Başkabir problemden mikaynaklanıvorbusorun" dı\ e so- ruyoruz Kotıl de onune maket bir uçak alarak bize "asıl problemi'' anlatmaya başlıyor "Bu uçaklardayakıtkanatlarda bulunur. Yan- gın burada çıkarsa gövdeye daha az etki yapar. Yakıt tankuıın alnnda bir kiriş vardır. (Burada havacıhkterimikuOamyor) Bunun üzerindeyüz- lerce chata vanur. İşte biz kanatta 5-6 yerde ko- rozyon bulduk. Kitabmda diyor ki, bir burada bir burada bulursan" (kanattakiyerleriişaretede- rek) bana sor diyor. Bende sordum ona^. Hemen yakıt suyu olaymı anlatayun. Uçak yere indiğı zaman içinde bir miktar su birikmiş oluyor. Bu- nun bir vakıt suvıı alma yeri vardır. Ve o su ab- nıvor. Su ahndı dhe de deftere yazüır, mühürle- nir. Ybksa yaruı genrierbana derlerki bunun su- yunu almadın dolavısıyla paslandı bu derler ve hesabını vennem gerekir.'' YARIN: Kotil, pilotların iddialarını yanıtlıyor Hukuki boyut kazanabilir "Her gün suyu afandığı halde niye paslanma oluyor" sorumuzun ardından hepımızı şaşırtan yanıt gehyor "Burada problem ne biliyor musun? Bunu somun düşünün.- Altta chata devam ediyor. Şöyle bir çanak var burada. 3 milim burası. t retici firmanın burada koyduğu kiriş şu şekilde eğri getiyor. Çanak oluşmuş burada. Işte biz buna uretım hatası' diyoruz. Ha ben buradan suyu alsam bile buradaki (çanakh bölgedeki) suyu almam mümkün değiL Kahyvr tabü. Ama benim yapacağım bir şey yok buna... Ben onun dediği bütün bakunlan uygulamışım. Zaten evrakun var, belgem var, her şeyim var. Bizim üretici firmayla araımzdald diyalog bu. Diyalog konusu haikı üginlendinnhor. Rİ'nin durumu bu_. Bize güveneceksiniz.»'' N E OLACAK? Kotıl'e, "Yani RJIerde üretim hataa var ve siz ne yaparsamz yapuı kanaduı belli bölgelerinde su kalıyor ve alamıyorsunuz? Ne olacak o zaman" dıye soru\oruz. Kotıl bu sorumuza da şu yanıtı venyor "Tabü™ TabiL Onun için sürekh' taröşıyoruz. Bu parayı sen vereceksm bunlarm her biri birer müyon dolar. Devamh görüşüyoruz_. Biz yapıyoruz ama parasnu aünaya çahşıyoruz. Üretici firma da bizden rica etti bu hatayı fazla yayTnayın diye. Firma diyor ki 'Bemm diğer uçaklanm zarar gorur' bundan Şimdi bütün bakuıüannı yapacağız paralaruu da alacağız dhe düşünüyoruz. Efimizden geteni yapacağız. Bu bir mahkeme konusu olabilir üeride."