Katalog

SAYFA CUMHURİYET 29 TEMMUZ 2004 PERŞEMI HABERLER Demiryollannda üst düzey görev yapan Gündoğdu, Ankara-İstanbul hattı için uyardı: bir faciaya yol açabiürA I X O döneminde r \ ı \ ı emekliliğe zorianan Gündoğdu, tren kazasının bir uyan olarak algılanması ge- rektiğini söyledi. Gün- doğdu, "Her noktası riskli, her noktasında bağlantı malzemelerin- de açıklık meydana gelmiş olabilir. Gizlî bir gevşemeden dolayı bir noktada vurur vumnaz treni devirebilir" dedi. CHP başvurdu Mectis tophmtıya çağnldı Hükümet yalnız gensoru için Mec- lis'in toplanmasına sı- cak bakmıyor. CHP Ge- nel Başkanı Baykal da dönen Yüce Divan ka- rarlan ve Van olayının da yaz çalışmasına ek- lenebilecegini belirtti. ANKARA (CumhuriyetBüro- su) - TBMM, Ulaştırma Bakanı Binati Yıkhnm hakkındaki gen- soru önergesinin görüşülmesı amacıyla haftaya sah günü ola- ğanüstü toplantıya çağnldı. AKP yöneticileri yalnızca gensorunun gündeme ahnmasına soğuk bakar- ken CHP lideri DenizBaykal yaz çalışmasının "dönen YücePivan kararlan ve Van olayı" ile devam edebileceğıni belirtti. CHP Grup Başkanvekilleri AB Topuz ile HalukKoç, olağanüs- tü toplantı istemli başvuruyu TBMM Kanunlar ve Kararlar Daire BaşkanlığTna dün verdi. Hızlandınlmış tren uygulaması- nı mevcut altyapı eksikleri ta- mamlanmadan başlatarak *gö- revini kötüye kuflandığr gerek- çesiyle Ulaştırma Bakanı Yıldı- nm hakkında gensoru açılması is- tendi. Genel kurulun 3 Ağustos Sah günü toplanması istenenbaş- \Tiruda, 120 CHP milletvekili- nin imzası bulunuyor. CHP liden Baykal. parti mec- hsi toplantısının açılışında "Uma- nm parlamento, üzerine düşen görevi yapacakür. TBMM'nin önündeAnayasaI\fahkcmesi'nin Yüce Divan'la Ugüı kararlan da var,Van konusuvar.Ekhnden ön- ce bunlan gerçekkştirme olana- ğıvarnudn-araşûnyoruz. Bu ko- nulann üzerindeduruhnasma da hazmz" diye konuştu. Olağanüstü toplantı çagnsmı yetldli kurullannda görüşecekle- rini vurgulayan AKP Grup Baş- kanvekili SaBhKapusuz, "Mec- Ks'in gensoruyugörüşmesmeka- rar verirsek, bununla kalmadan toplanülara devam ederiz. Baş- ta Cumhurbaşkanı'nın iadeetö- ğivasalarveAnayasaMahkeme- si'nin iadeettiğioylamalanyeni- levebiür, bazı ilave kanular üze- rinde çahşma yapabüıriz" dedi. TBMM Başkanlığı, TBMM Başkam Bülent Annç'm olağa- nüstü toplantı için 7 gün içinde çağnda bulunacağını bildirdi. SERT4ÇEŞ ANKARA - Devlet Demiryollan Genel Müdürlüğü'nde uzun yıllar müfettiş, hareket-kontrol görevlisi, bölge müdürü ve daire başkanı ola- rak çalışan Süleyman Gündoğdu, An- kara-tstanbul hattındaki yeni tehli- kelere dikkat çekti. YüK TRENLERI İÇİN RİSK Gündoğdu, hızlandınlmış trenin gerekJi altyapı sağlanmadan bu hat- ta çalıştınlmasınzn diğer ekspres, nor- mal tren ve yük trenleri için de risk oluşturduğunu belirterek "Hatün her metresinde rayın, traversin, bağlanö mabemelerinin ve vagonlann teknik kesin incelemesi yapümahdır" dedi. TCDD'de müfetıişlikten başlayarak her kademede çalışan, AKP döne- minde emekliliğe zorianan Süleyman Gündoğdu, hızlandınlmış tren kaza- sının bir uyan olarak algılanması ge- rektiğini vurguladı. Gündoğdu, Ankara-lstanbul de- miryolunun hızlı veya hızlandınlmış trenler için uygun olmadığını anlat- tı. Hızlandınlmış trenlerin dönemeç- lere girmesiyle merkezkaç kuvveti- nin etkisiyle ray ve traverslere vurma yapacağmı kaydeden Gündoğdu, "Bundan dolayıraybağianüsı ile tra- vers bağianösı mutlaka gevşer. Çün- kü bağlanü kaynaklarla değiL Raylar sonuçta traverslere vidalaıia baglı. Mırdukça gevşetir. Her noktasuu da kontrol edemezsiniz" diye konuştu. TEKNİK TEMİNAT Dönemeçlerdeki bu vurmalardan dolayı vagonlarda da anzalar meyda- na gelebileceğini anlatan Gündoğdu, hızlandınlmış trenin kendisine uy- gun olmayan yola, diğer trenleri de olumsuz etkileyebilecek şekilde za- rar verebileceğine dikkat çekti. Gündoğdu. şu uyanlan yaptı: "Gereken önlemleraJmmazsa An- kara-lstanbul arasında hermetresin- de rayın, traversin, bağlantı malze- melerinin ve vagonlann teknik kesin muayeneleri yapılnıadığı sürece bu konulardan dolayı orada yeni kazalar olabilir. Teknik olarak teminat veril- mesi lazun. Her noktası riskli, her noktasmda bağlantı malzemelerinde açıkhk mev dana gelmiş olabilir. Giz- li bir gevşemeden dolayı bir noktada vurur vurmaz treni devirebiBr." Başbakan, facia savunmasını yayımlanması zorunlu Ulusa Sesleniş'e de taşıdı 'Rant sağlayanErdoğan'dır'^\EV»r* CHP lideri Baykal: Siyasi rant arayışı içinde olanlar, başına giydiği kırmızı şapka ile işaret verenlerdir. DSP lideri Sezer: AKP açgözlülük yapıp doğru dürüst bilimsel araştırma yapmadan bunu uyguiamaya koydu. Çünkü bilime inanmıyorlar. »r ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu)-Başbakan RecepTayyip Erdoğan'ın, "ülusa Sesleniş'' konuşmasında Sakarya'daki tren kazası nedeniyle "acıdan siyasi rant sağlamaya çabşantarokhığu" yönündekj sözlertne muhalefetten sert tepki geldi. CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, ''Siyasi rantarayışıiçinde olanlar başına giydiği kırmızı şapka ile işaret verenlerdir" dedi. Baykal, Partı Meclisı toplantısı öncesin- de yaptığı açıklamada, Başbakan Recep Tay- yip Erdoğan'ın "Uhısa Sesleniş" konuşma- sında "acı üzerinden rant sağianmaya çah- şıldıgı"sözlerineyanıtverdi.Baykal. "Siya- si rant arayışı içinde olanlar, başına giydiği kırmızı şapka ile hareket işareti vererek, ha- arbkolnıadan. bilimsel uvanlara kulaküka- yarak, hızlandınlnus tren uygulamasmı baş- İatanlardır. Siyasi ranon somutlaşünlmış gö- rüntüsü budur" diye konuştu. ' K R İ Z YÖNETEMİYORLAR' Başbakan'ın "LTusaSesleniş''konuşmasın- da "acı üzerinden siv-asi rant sağlamaya ça- hşanlar olduğu" yönündeki sözlerine tepki gösteren DSP Genel Başkanı Zeld Sezer de şu görüşleri dile getirdi: "Biz bu konudan hiçbir zaman siyasi rant sağlamaya çalışmadık. çalışmayız da. Ancak Marmara depremi olduğunda, AKP'Kler 1 gündebütün sorunlançözemediğinıiz, enka- a kaküramadığnmz için bizim hükümetimi- ze ağza aunmayacak eleştiriler yönelttiler. Söylemedik söz bırakmadılar. Ğeçmişfe kendileri acı üzerinden rant sağ- lamaya çalışölar. Halbuki Konva'daki Züm- rüt Apartmanf nın enkazuu bik 15 günde kaldırabildiler. Son tren kazasuda da kriz yönetemediklerini ortaya koydular.'" ANAP Genel Başkanı Nesrin \as da "bir şov uğruna" uyguiamaya konulan hızlandınlmış tren facı- asuun, "Tarafsızkomisv'onku- ruluyor'" denilerek geçiştiril- meye, unutturulmaya çah- şıldığım bildirdi. Yıldırım'dan umursamazlığın itirafi: •Cüngör Evren. İlkesel olarak kurulda Kimse farkma bile varmaz I yer almayı doğru bulmadım ANKARA (ANKA) - Sakarya'nın Pamukova tlçesi'nde meydana gelen hızlı tren faciasında sorumluluk almaktan kaçınan Ulaşnrma Bakanı Binaü Yıkunm'ın, hızlı tren projesi için "Trene tepki getebifir" diyen TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman'a, "Kimse fartana bile varmaz" diyerek talimat verdiği ortaya çıktı. Teropo dergisi, Bakan Yddınm'm hizlandınknış tren projesine ilişkin taümatlannın yer aldığı bir kaset kaydını haberleştirerek yayımladı. Buna göre îran'da Imam Humeyni Havaalanı'nın işletmeye açılması törenine katılan Bakan Yıldınm, hızlandınhnış trenin öyküsünü şöyle anlatn: "Ankara- tstanbul arası 7.5 saatten 5.5 saate iniyor. Genel Müdür bunu yapmaya karar vermeden önce bana geldi Bunu yaparsak çok büyük tepki gelecek' dedi Ben de ona, 'Sen yap, kimse farkına bile varmaz' dedim. Çünkü kimse demiryvOan ne yapıyor, ne yapmryor farkmda bile değü Hakikaten hiç de tepki gelmedi Çok güzel bir şey okiu." Demiryollannda uzun yıllar hiç bakım yapıbnadığını anlatan Yıldınm. "Tren 30 ldlometrenin üzerine çıküğı zamanfokomotif«lanın başı gibi oynuyor ve trenin raydan çıkmariskiçok fazia" değerlendirmesinde bulundu. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Ulaştırma Bakanlığı, hızlandınlmış tren kazasmı araştırmak üzere akademisyenlerden oluşturduğu bağımsız kurula, projeye en büyük eleştiriyi getiren Prof. Dr. Aydm Erel'i de çağırdı. Kurul, ilk: toplantısmı bugün Ankara'da yapıyor. Hızlandmünış tren projesinin uygulamadan kaldınlmasuıı isteyen ve bu yönde hükümeti uyaran Yıldız Teknik Cniversitesi lnşaat Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Aydm Erel, kazayı inceleyecek bağımsız kurula çağnldı. Daveti dogrulayan Erel, "Henüz yazıb resmi bir şey gelmedi Ama dün sabah, Llaştırma Bakanoğı'ndan aradılar beni. Kurula girmemi istediklerini söviediler. Ben de buna hazır olduğunu bildirdim" diye konuştu. Projeye muhalif isimlerden Istanbul Teknik Üniversitesi lnşaat Fakültesi Ulaştırma Anabilim Dalı öğretim üyesi Güngör Evren de kurula çağnldı. Ancak daveti geri çeviren Evren, etik olarak kurulda görev yapmak istemediğini ilerti. Evren bu konuda, "Benim prensip ve ölçütkrim var. Ükesel olarak doğru bulmadım. O yüzden kurulda yer ahnayacağnn" diye konuştu. Bir konferans ve bir tren kazası: Suçlu(lar) kim? - 2 Dr. Yücel CANDEMÜT Ve siz, ey benim güzel ülkemin güzel insanlan: • Türk ulaşnrma kesiminin, ülkenin gayri safı milli hasılasının yüzde 11-14'ü gibi bir kasnunı üretirken toplam sabit sermaye yatınmlannın (konjonktüre göre değişmek üzere) yüzde 30 'una yakın bir kısmının ulaştirma altyapı yannmJanna gittiğini ve bunun dev birdüim oluşturduğunu, ama bu yatınmlann planlanmasının da, seçümesinin de, uygulanmasının da yeterli ulaştırma eğirimi almamış insanlann eline bırakılmış ve bu yatınm- lann seçim kriterlerinin daha çok bilim dışı etken- ler olduğunu, bunun yanında; • Türkiye'nin "doğru" uluslararası ulaşnrma politikalan üretecek bir altyapıdan da yoksun olduğunu. örneğin Avrupa Birliği'ne "uyıun sağlamasr için gerekJi ulaştırmapolitikalanru yazabilmek üzere toplamı yakksık yüz bin say- fayı bulan AB Ulaşnrma Müktesebah'nı (Trans- port Acquis) okuyup anlayacak tek bir ulaşnr- ma hukukçusuna sahip ohnadığmı ve bu yüz- den AB Komisyonu'nun bir konuda Türkiye için hepimizin yüzünün kızarmasına yol açma- sı gerekenraporlaryayımladığını (2000,2001, 2002 ve 2003 raporlan); • Bunlan yapabihnesi için, Türkiye'nin, tıpkı, tıp gibi, inşaat mühendisbği gibi, hokuk gibi, ulaş- tırmacılığın da eğitimi ve diploması verilen biralan olduğunu artık anlaması gerektigini ve Türk genç- lerinin "ulaşorma eğitimi" konusunda görüşlen sorulduğunda, "Böyfe bir meslek mi var" sorusu- nu, haklı olarak, sorduklannı; • Bu arada da, bu konulan Türkiye ile "tsunş- nrmak" amacıyla üzerinde 4 yıl çalışıldıktan son- ra geçenlerde Istanbul'da yapılan ve 4 gün içinde 10 ana başlık, 60 alt başlık alunda günde 18 pa- ralel ve toplam 213 oturumlu ve 623 tam bildin- li, 18 poster bildirüi dünyanın kendi türünde en büyük uluslararası ulaşnrma konferansının (10. WCTR) Türk basın ve medyası tarafindan nere- deyse bir vaka-i adiye muamelesine tabi tutula- rak "es geçildiği''ni ve ulaşnrma kesiminin ilgisiz- liği ve kayıtsızlığı yüzünden dünyanın en seçkin ulaşnrmacılannın birarayageldiği bu dev toplan- tıda Türkiye'nin güncel ulaştırma sorunlannı bu seçkin uzrnanlara tartıştuTnak üzere planlanan programlanntamarrunın ıptal edilmek zorunda ka- lınıldığını biliyor muydunuz? Son sözüm size Sayın Başbakan: Çok değil, 2 aydan daha azbirzaman önce, "Hep konuştular, demir ağlaıia ördük, dediler. Ne ör- dünüz laftan başka? O ağlan şimdi biz örüyo- ruz" buyurarak aklınızca, Türkiye Cumhuriye- ti 'nin kuruluş felsefesine meydan okumuştunuz. Şimdi, lütufbuyurup "takkeyiönekoyarak", "ne- vi ördüğünüz" konusunda bir "düşünmek" zah- metine katlanır mıydınız? Ve "Ben manevi mi- ras olarak hiçbir ayet, hiçbir dogma, hiçbir don- muş ve kalıplasmıs kural bıraknuvorum. Benim manevi mirasım itim ve akddır. Benden sonra be- ni benimsemek isteyenler, bu temel eksen üzerin- de akhn ve Umin rehberüğini kabul edetierse,ma- nevi mirasçılarun oluriar" sözlerinin kime ait ol- dugunu ve ne anlam taşıdığını biliyor musunuz? Bilmemek a\ıp değil, öğrenmemek ayıptır. Ve ar- tık vakit öğrenme vaktidir. Son olarak, suçlu ayağa kalk diyor ve herkese soruyorum: Suçlu kim? Bir kişi mi, beş, on, on beş kişı mi? Yoksa. hepimiz mi? Topluca işlen- miş bir suçun sorumluluğunu bir kişinin, 3-5 ki- şinin üzerine yıkmanuı çok ucuz ve ilkellik gös- tergesi biryöntem olduğunu görmemiz gerekmez mi? Bence, bu sorulan sormanuz ve yukandaki sözlerüı sahıbinin manevi mirasçılannın sayısını arttırmanın her konuda ilk ve son çözüm olduğu- nu artık anlanıamız gerek. * ITÜ Emekli Iktisat Profesörü. WCTR 2004 İstanbul Konfemns Başkam PERŞEMBE ORHAN BURSALI Tren, Yanlışın BedeliŞüphesiz, "doğru" ve "yanlış", subjektif bir içeri de taşır. Felsefe ve etik, bu kavramlara "iyi" v "kötü" açılarından da yaklaşır. İyi ve Kötü'nün bira da daha çok, toplumsal ve insanlık perspektiflerin den bir anlam derinliği vardır. Kişiye indirgediğinizde, iyi, kötü, doğru, yanlü tercihleri veya kavramlan hiçbir anlam taşımayabilir Fakat, "Doğrv" ve ''Yanlış"ın, ekonomideki anla- mı farklıdır, burada çok net olarak ölçülebilirler Çünkü işin içine hesap-kitap, kâr-zarar girer. örneğin paranın kullanılması... Paranın getirisine, yarattığı değere bakarak, yatınmın doğru veya yan- lışlığı konusunda oldukça net fikir yürütebilirsiniz. Parayı batınrsınız, biz de heba olan, örneğin 50 milyar dolardan bahsederiz. Son 10 yılda siyasi ıktidarfann izledikleri yanlış politikalar nedeniyle, Hazine'nin kabaca 195 milyar doları har vurup harman savurduğu ileri sürüldü. Son mali knzin Hazine'ye maliyetinin yaklaşık 47 milyar dolar olduğu açıklandı. ••• Bu hesaplar, dikkat edin, hep "batınlan para"yı belirtiyor. Fakat, elinızde kaynağın "doğru" kullanımı ile ya- ratacağı a) "parasal" değeri ve katma değeri hesap et- miyon b) "kayıp" paranın yerine almak zorunda kaldı- ğınız borcun faizinı dikkate a/mıyor; c) "kayıp para"n\n yarattığı kriz nedeniyle, bü- yük toplumsal kayıplar da yok bunun içinde.. d) örneğin işsiz kalan yüzbinler büyük, hesa- bı zor, eni boyu belli olmayan sosyai ve toplumsaJ maliyet... e) Para, zarar etmese bile doğru olmayan yatı- nmın doğurduğu başka büyük kaytplar f)Ve... bütün bunlann üstüne, çok önemli bir baş- ka kayıp daha: Zaman!... Son 40 yılda 18 adet, yani 2.2 yılda bir iflas var.. Son büyük iflas en büyük gümbürdeme, yani mali- yet bakımından en katmerlisi. Sürekli kötü yönetimlerin maliyeti: Işte Türki-- ye'nin genel görünümü. Demek ki, ortalama iyi yönetım ve yatırımlarla toplumsal, sosyai ve ekonomik olarak bambaşka bir yerde olacaktık, ülke ve bu ülkenin insanlan ola- rak. • • • Şimdi hızlandınlmış tren faciası, bu geleneksel kötü yönetimin önümüzde son ömegi. Ortalıkta çeşitli maliyet rakamları dolaşıyor, en azı 7.5 trilyon Tl. yani 5 milyon dolar. Fakat az bir mali- yetle bile, koskocaman zararlar vermek mümkün demek ki. Hükümet, çok önemli bir projeye en büyük dar- beyi vurdu, trenin gelecek karizmasını çizdi". De- miryollannı iflas noktasına da getirdi! Halbuki bu hızlı tren için neler yapılmadı! Yıllardır gayya kuyusu olan ve bitirelemeyen Ayaş Tûneli var, esas hızlı trenin ve kısa yolun nirengi noktası olarak. Bu tren faciası, demiryollannın yakın geçmışi ile geleceği arasında köprülerin de dinamitlenmesi an- lamına geliyor. ••• Hızlı tren, çok daha önemli bir sorunu, hükümetin yönetim tarzı ve zihniyetini, nasıl yönetildiğimizi somut olarak ortaya çıkardı. Erdoğan ve hukümetinın, en önemli iki projesin- den biri böyle yönetiliyorsa, Türkiye durmadan, gö- rünür ve görünmez büyük bedeller, maliyetler ödü- yor demektir. Hızlı trende ortaya çıkan akıl. miniğin de miniği, artık Avrupa'nın hiçbir ülkesinde kalmamış bir akıl türü. Ne bilgiden ne bilimden ne Avrupanın hızlı tren deneyimlerinden yararlanmış, ne raydan, ne vagon- dan haberdar; ne hızdan, ne de riskten bilgilen- miş... Bakalım Erdoğan hükümeti, bu musibetten nasıl akli bir sonuç çıkartabilecek. çıkartabilecek mi, me- rakla beklıyoruz.. Buradaki büyük hatayı tamamen üzerine almaz ve iki makinistin üzenne yıkmayı sürdürürlerse, yan- dı Türkiye! Anlayış olarak, kamyoncuyu cezaiandı- ran Susurlukçulardan bir farklan olmaz. Iktidarda, hiçbir ınandıncılığı kalmayan hayali bir hükümet olarak kalırlar. obursalifa cumhuriyet.com.tr AvukatGürses'in itirazı reddedildi SAKARYA (Cumhuriyet) - Pamukova"da 38 kişinin yaşamını yitirdiği tren kazasının ardından tutuklanan makinistlerin avukatı İsmail Gürses, müvekkillennin tutukluluk halinin kaldjnlması için itiraz dilekçesi verdi. Gürses'ın itrazı reddedildi. Sakarya'daki kazamn nedeniyle ılgıli tartışmalar sürerken tutuklanan hızlandınlmış trenin makinistleri Pîkret Karabulut ile Recep Sönmez ve tren şefi Köksal Coşkun'un a\-ukatı ismail Gürses, hazırladığı 5 sayfalık itiraz dilekçesıni dün Pamukova Adliyesi Aslıye Ceza Mahkemesi'ne verdi. Gürses, "Şahıslann rutuklanmasuu gerektirmeyecek bir savunmamız var. Tutuklamanuı gerekü bir önlem olmadığı kanaatindeviz. Şahıslar devlet memurudur ve suçlu oiduklanna dair deiü yokrur" dedi. itiraz dilekçesini değerlendiren mahkeme heyeti, tutuklu sanıklann suçun vasfi. mahiyetı ile delil durumu ve bılirkişi raporunun henüz düzenlenmedıği gerekçesiyle tahliye talebini reddetti ve tutukluluk hallerinin devamına karar verdi. Gürses, müvekkillerinin 30 gün içinde mahkemeye çıkanlacağını söyledi. Yük treni otomobile çarptı K4HRAMANMAR4Ş (Cumhuriyet) - Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde yük treninin hemzemin geçitte otomobille çarpışması sonucu 2 kişi ağır yaralandı. Iskenderun'dan Malatya'ya giden 53624 sefer sayılı kuru yük treni de Pazarcık ilçesindeki hemzemin geçitte, Veli Onuk'un kullandığı otomobille çarpıştı. Kazada. otomobılde bulunan Zine (16) ile Çiçek Onuk (13) ağır yaralandı.