Katalog

2 8 HAZİRAN 2004 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA ROPORTAJ ABDÜLCANBAZ TURHAN SELÇUK Zeytinburnu Et Kombinası TA3İATLT İSTAN3ÜL EAHÎKÜLAD2 KACîHALAHI Ibroslar'ın tepesindekı'görkemliantikkentin Büyük tskender'le başlayan tarihi, kaylarlagünyüzüne çıhyor Sagalassos'ta keşif ,i vn.ittbsm.sxm t-postj: tjsflesoetfuıtfnraet csaıtr urdur'danvelsparta'danild ayn karayolu Antalya'ya iniyor.flcikarayolu da viraj viraj üstüne Toroslar'ı aşı- yor. Burdur'dan yaklaşık 40 kilcmetre sonra solda bir sapak, Ispar- ta'dan yaklaşık 20 kilometre sonra sağ- da bir sapak bulunuyor. Her iki sapak Burdur'un Ağlasun ilçesinde buluşu- yor. Ağlasun, iki karayolunun nere- deyse tam ortasında ve biraz sapada kaîıyor... Toroslar'ın tepesinde sırtmı Akdağ'a yaslanuş Ağlasun'un nüfusu 4 bin 800. Önündeki vadide tarım yapılıyor. Va- diyiKuyucak Dağı'nın tepeleri kesiyor. Tepelerin önünde Toroslar'ın başka te- peleri sıralanıyor. Tepeler, uflık çizgi- sinic ötesindeki Akdeniz'e kadar uza- nıycf ve tabü ki deniz asla görünmü- yor. Yamaçtakl kent Bırası, antik çağın Pisidia bölgesi... Ve Pisidia'nın en büyük kenti Saga- lasscs, Ağlasun'un arkasındaki Ak- dağ'n yamacında duruyor! Daracık fakat asfalt bir yol, yılanın düz aazide bıraktığı iz gibi kıvnla kıv- nla ağa tırmanıyor. Ağlasun'dan 7 ki- lometre sonra yol bitiyor ve 1450 met- redeSagalassos başhyor... Antik kent, Akdzğ'ın zirvesine doğru 1700 metre- ye kalar yükseliyor. Haikulade sözcüğü ile anlatılabile- cekhr manzara ve henüz keşfedilmek- te olffl bir tarih işte burada anayoldan çıkıpîapa yolu yeğleyecek ziyaretçile- rinı tekliyor. Sagalassos kentinin tarih sahnsine çıkması ve kayıtla- ra gejnesi için Büyük Isken- der'n alamadığı Termes- sos'taı yola çıkıp Sagalas- sos agelmesi gerekiyor. Bü- vük Lkender, fsa'dan önceki 33Oylında Sagalassos'u ku- şatıycr ve bugün "Iskender Tepes" olarak anılan yerdeki >avaş>onrası kenti alıyor. O\ia bölgedeki ilk insan verlesmleri 12 bin yıl önce- jinehdar iniyor. Kentin çev- esinneki buluntular ilk tanm- al ydeşimin 6 bin yıl önce başîaağını gösteriyor. Ne var ü Sajalassos'ta tarih, şöyle 3ir geip geçen fskender'le de bağımsızlığını koruyor. Sonra Ro- ma Imparatorluğu'na bağlanıyor. Ar- dından Bizans'ı ve ilk Hıristiyanlığı yaşıyor. Isa'dan sonraki 518 yılında bü- yük deprem, kenti sarsıyor. 7. yüzyıl- daki deprem ise kenti yıkıyor. Halkın büyük kısmı Sagalassos'u terk ediyor; peşinden susuzluk baş gösteriyor ve kalan halk vadiye iniyor; Ağlasun'un dönemi başhyor. 11. yüzyılda Selçuk- lu geliyor. Sonra... 1990 yılında Bel- çika'nın Leuwen Üniversıtesi'nden Prof. Dr. MarcVV'adkens, Sagalassos'a geliyor ve Doğu Akdeniz'in en kapsam- lı arkeolojik araştırmaprojesi başhyor. Arkeolojik kazı değil, arkeolojik araş- ürma... Arkeolojik çahşmalar kazı ile sınır- h tutulmuyor. Sagalassos'unjeolojisi, arkeojeolojisi, jeomorfolojisi, botani- ği de araşfınlıyor; taşlann ötesinde an- tikçağdakı günlük yaşamın izleri sürü- lüyor. Ve küçük birbulgu, Sagalassos ile Mı- sır arasındaki ticareti ortaya çıkanyor. Nil Nehri'nde yetişen balığın kılçığı Sagalassos'ta toprak altından çıkıyor. Öte yandan Mısır ve Italya'daki kazı- larda bulunan bazı seramik küplerin, kaplann Sagalassos'ta üretildiği anla- şıhyor. ve yukarı agora Sagalassos, yaşadığı dönemde bü- yük bir seramik üretim merkezi. Yapı- larda taşın yanı sıra çok miktarda tuğ- la da kullanılıyor. Öyle ki kazı alanın- da toplanan tuğlalarla yeni bir yapı in- şa etmek olası... Kentin iki agorası toprak üstünde... Jeolojik araştırmalar, büyük depremde toprak altında kahnış bir agoradan da- ha söz ediyor. Toprak üstündeki ago- ralar, "aşağı agora" ve "yukan agora* olarak adlandınlıyor. Aşağı agora Isa'dan sonraki 1. yüzyılın ilk çeyreğini, yuka- n agora Isa'dan sonraki 2. yüzyıla ta- rihleniyor. iki çarşılı, hele toprak altın- daki de düşünülürse üç çarşılı birkent... Önemli bir kent... Istinat duvarlan ile yaranlan teraslar üzerinde kat kat yük- selen ve güneyi surlarla çevrili birkent... Yukan agoranın yanındakı alanda 200 kişilik bir senato binası. Zeus'a adandığı sanılan bir çeşme. Zeustapınağı... Tapınağın yanında Büyük Iskender'e adandığı sanılan bir kahramanhk anı- tı, yani heroon. Anıtsal kemer. Apollo tapınağı. Anıtsal merdiven. Kütüphane. Odeon. Tiyatro. Hamam. Üci katlı anıtsal bir çeşme. Sebze pazan macellum. 7.yüzyıldaki deprem Sagalassos 'u yıkmış, yüzyıllar içinde kalıntıların bir hsmı toprak altında kalmış ve böylece korımmııs. Kerin en eski kalıntılan .^elenstik dönemi gösteriyor. Fakatıent, Helenistik dönem- Dionysus tapınağı. Çok katlı taş konutlar. Bırçoğu ayakta duran ve bazı anıtsal yapılan onanhnakta olan Sagalassos, Anadolu'daki birçok antik kentin pabu- cunu dama atacağa benziyor. Anıtsal çeşme Antikçağdaki çeşmenin kaynağı yıl- lar sonra yolunu buhnuş ve çeşmeden tekrarsu aîayor. Su içiliyor. tki katlı anıt- sal çeşme ise yeniden kuruluyor ve ya- kında suyu da akacak. Binlerce yıl son- ra aynı suyun aktığı bir çeşme bile baş- h başına bir olay olmah. Kentin üst kısmındaki tiyatro 9 bin kişilik ve 2. yüzyıldan kalma. Son dep- remın izleri, yıkılan sahnede ve dalga- lanarak dağılmış basamaklarda açıkça görülüyor. Bugün tiyatro üst basamak- lanna oturunca bambaşka bir eser sah- neleniyor: Göz alabildiğine uzanan yemyeşil vadi ve Toroslar'ın görkem- li tepeleri. Bölgenin en büyük hamamı Kütüphane binası üsrü kapatılarak korumaya alınmış. Kütüphanenin ta- ban mozaiğinde, Akhikus'un Troia'ya girişi resmedihniş. İsa'dan 12 yüzyıl önceki savaş, Isa'dan 120 yıl sonra Sa- galassos'ta yaşatıhyor. Kütüphaneyi yaptıran, taşlara adını kazıtıyor: Tîtus Flavnius Severianus Neon. Neon, kentin soylulanndan bin. Hem de Roma tmparatoru Hadrian'ın akra- bası... Ya Roma'dan kız almış ya da Roma'ya kız vermiş olmalı. Kentinhamamı, Akdeniz böl- gesinin en büyük hamamlann- danbiri. Tonozlann altında 40 kişilik bir halk helası bulunan hamam, bir dönüm üzerine kurulu. Bu da Sagalassos 'un önemh bir as- keri üs olduğunun işareti. Bir başka işaret de Sagalassos'un Hıristiyanhğı ilk kabul eden kentlerden biri ohnası yolun- da... Isa'dan sonraki 4. yüzyıl- da pagan tapınaklannın kilise- ye dönüştürüldüğü anlaşılıyor. Hatta senato binası bile kilise oluyor. Sagalassos 'un büyük bir kıs- mı, büyük depremden sonra toprak altında kaldığı için keş- fedilecek ve sergilenecek eser- leriyle Toroslar'ın tepesinde göz kamaştırmaya devam ediyor. Emlak \atmm AŞ'ye ah arazinin, değerinin altında bir fr>ata saülacağı iddia ediliyor. 46dönümlük aradharaç mezatsatılıyor EVRtMKAYA Türkiye'nin et ve et mamülleri ihtiyacının yaklaşık yüzde 80'ini karşılayan Et ve Balık Kurumu'nun (EBK) geçen kasım ayuıda kapatılan Zeytinburnu Et Kombinası'nuı Emlak Yatınm A.Ş'ye ait 46 bin 280 metrekarelik (46 dönüm) arazisi, "rant beklentisTyle ıhaleye çıkanldı. Istenilen u 60 trüvona >akın rakamı ihale>e kaülan hiçbir şirketin \erenıemcsi nedenivie" satıhnadığı belırtilen arsarun, çok düşük bir fiyatla kimliği açıklanmayan bir kişiye satılacağı ıddia edildi. 1995-99 yıllan arasında gerçekleştirilen özelleştirme ve tasviye çalışmalan kapsamında geçen yıl kapatılan Zeytinburnu Et Kombinası önce arsaya dönüştürüldü, ardından satışa çıkanldı. EBK işçilerinin üye olduğu Hak-Iş'e bağlı Öz Gıda İş Sendikası 1 No'lu Şube Başkanı Mustafa Söyiemez, satışla ilgili bilgısınin ohnadığını belirterek "Et ve Balık Kununu .vaşamah. kurum. özelleştirme idaresinin insi>atifınden çıkanlarak Tarım \e Köy tşleri Bakanlığı'na bağlanmalT dedi. Ismini açıklamak ıstemeyen sendika yetkilıleri de kombinanın arazısınin Emlak Bankasf ndan alınan krediyi ödeyememesi nedeniyle banka tarafindan haciz yoluyla ahndığını, böylece satış işleminin daha kolaylaştınldığını söylediler. Kekova Adası'ndaki ada Aşıtiiy mahkeme kanınylü Hazine'nin oldu KALE (AA) - Antalya'mn Kale (Demre) ilçesine bağlı Kapaklı Köyü Kekova Koyu'ndaki Aşırîı Adası, mahkeme karanyla Hazine'ye de\Tedildi. Kale Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülen ve Hazine adına Kale Mal Müdürlüğü'nce açılan davada, emlakçi Nevzat Ak tarafindan Ahmet Emin SilahAÜrekö adlı işadamına satılan adadaki 145 dönümlük arazinin satışı ve tapu tescilinın iptal edilerek Hazine adına tescili istendi. Mahkeme hâkimi Arzu Eşbata Küçükpınar, 17 Mayıs 2004 tarihinde, aralannda arkeolog, mimar, jeolog, inşaat ve ziraat mühendislerinin de bulunduğu bilirkişi heyetiyle birlikte adanın son durumunu inceledi. Küçükpınar, kararmda, deliller ve bilirkişi raporlan doğrultusunda, arazideki kalıntılann MS 6 ve 7. yüzyıllara ait olduğunu, Antalya Kültür ve Tabiat Varlıklannı Koruma Kurulu'nun 7 Kasım 1989 tarihli karartnda adanın 1. derecede arkeolojik ve doğal sit alanı ilan edildiğini, bu nedenle ilgili yasa gereğince arazinin "devletin hüküm ve tasarnıfuııdaki yerierden" olduğu kanaatuıe vanldığmı bıldırdi. Küçükpınar, satışın durdurulup Hazine adına tapuya tescıline karar verdi. 39 plaja daha mavi bayrak Bodrum, mavi bayrağadaymuyor MUĞLA (AA) - Bodrum'un bazı plajlanna mavi bayrak verildi. Muğla Valisi Hüseyin Aksoy, mavi bayraklann verilmesi dolayısıyla tesislerde düzenlenen törende yaphğı konuşmada, mavi bayrağın uluslararası anlamda deniz suyu kalitesini temsil ettiğini anımsatarak, Muğla'nın sahillerine verilen mavi bayrak sayısının hızla artrığını kaydetti. Muğla'da geçen yıl 29 plaj ve 3 marinaya, bu yıl ise 39 plaj ve 4 marinaya bayrak verildiğini belirten Aksoy, gelecek yıllarda bu sayısının hızla artunlmasını hedeflediklerini söyledi. Türkiye Çevre Eğitim Vakfi Yönetim Kurulu Başkanı Ydmaz Işıkçı da bu yıl, Türkiye'de 63 plaj ve marinada mavi bayrak dalgalandığını söyledi. Işıkçı, Avrupa Çe\Te Eğitim Vakfı'nın bir yıl süreyle verdiği mavi bayrağın, denizlerin en önemli kalite göstergesi olduğuna dikkati çekti. Daha sonra, bu yıl mavi bayrak hakkı kazanan plaj ve marina yetkililerine bayraklan verildi.