Katalog

24 MAYIS20O4 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA J\_ U JLi x U J \ kultur(£i cumhuriyet.com.tr 15 HAYATIN ÖTE YAKASI FERİDUN ANDAÇ ^ryüzünün bütün dilleriAnımsadnn o sözünü. Savaş ça- ğının çığlığından söz ediyordu Pratolu Malaparte: "Yeryüzü- nün bütün ırklarına mensup kurtarıcı orduların askerleri, yeryüzünün bütün dilleri ve leh- çeleriyle küfürler ederek bu se- fil insanları itip kakıyordu." Haberler gelıyordu öteden, Irak kan revan ıçindeydi. Akıl almaz işkencelenn fotoğraflan gazete- lerde boy boy >eralıyordu. Röne- sans'ın kalbinde bunlan anımsa- tıyordu bana. Malaparte. Floransa'ya yağmur yağıyordu. Kentın ortasından geçen Arno Nehri'nin bir yanntı gibı duruşu- nu seyrediyordum. Kentin doğu- sunda, Vecchio Köprüsü'nün bir ucundaydım. Dururken, adımlar- ken kendinizi bir yol kavşağında sandığımz köprü; hem ayıran hem bağlayandı. Tıpkı. yazann anım- sadığım o sözleri gibi. Ardı ardırıa kentlerini bir bir adımladıgım Italya, yeni bir ufuk- tu bana. Kuzeyden güneye inerken, en çok hissettiğim de, belleğimde iz bıra- kan yazarlanydı. Etklleylci bir kaynak Pavese, ilkgençlik yoldaşımdı. E- lio Vittorini, Carlo Levi, Dino Bu- zatti, bir süreliğine gidip sığındı- ğım Andırın günlerimin yazarlany- dı. Curzio Malaparte. kentin kara- basanından alıp oraya taşıdığımdı. Italo Calvino, Italo Svevo, Le- onardo Sciascia, kente yüzümü döndüğümde beni kucaklayanlar- dı. Bunlan o yolculuk seyrimde bir bir anımsarken, nedense sık sık Ma- laparte "ye dönüyordum. Okuduğum ikı kitabıyla ('Volga Avrupa'dan Doğar', 'Can Paza- n') karşımda duran Malaparte, Calvino dan daha öncelikli değildi benim ıçin. Ama gene de, onun yazdıklannda Italya'nın yakm ta- rihinin bir parçasını buluyordum. Birey olarak, bugün daha çok gereksindiğimiz ulusallık bilinci, yurtseverlik duygusunu hissetti- ren bir yazardır, Malaparte. Yaşadıklan, tanıklıklanndan ya- zı dünyasına ağanlann bize anlat- tığı bu gerçekliğin edebiyarta var olması ise apayn bir zenginliktir. Italya'nın coğrafi konumuna, tarihsel kültürel zenginliklerine baktığımızda, oluşagelen edebi- yat binkiminin etkileyici bir kay- nak olarak karşımızda durması hiç de şaşırtıcı gelmemelı. Bütün kültürlere açılan kapı Ignazio Silone'nin 'Ekmek ve Şarap', Fontamara romanlarını, Dıno Buzatti'nin 'Tatar Çölü'nü bir bir çağnştıran yerlerden geçip Roma'ya ulaştığımda, kendimı. bir an"da Fellininin Roma filminin yolculanndan biri sandım. Aracım- la otobandan çıkıp kentin yolunu tutarken, bana, 'yeni İtarva'yı an- latan yazarlann ızındeydim artık. Gene de Antonio Tabucchi'nin Italyası'na bakmadan önce; 'Roma, kapalı şehir'e ilk adı- mımda, savaş çağının izlerini getiren yazarlann yazdıklanyla bu kenti'bu ülkeyi tanımanın bilgisini yadsıyamıyordum. Kuzey îtalya'dan başlayan yol- culuğum Bologna, Ferrera, Ve- nedik, Padova, Vicenza, Verona; ötede Floransa, Pisa, Roma ekse- ninde uzayıp giderken, bu ülke edebiyatının bırikimini anımsatı- yordu sıklıkla. Yalnızca, yeryüzünün bütün dil- lerinin buluştuğu bir kavşakta bu- lunduğumu hissetmiyor, bütün kültürlerine açılan kapılardan geçtiğimi düşünüyordum. Belki Malaparte'nin anlattığı 1940'Iann Italyası'ndan izler yoktu. Ama küreselleşme salgı- nının bir arenası olmamaya dire- nen bir îtalya'yı görmek sevindi- UKUMA ÖNERİLERİ: * Curzio Malaparte: Can Pazarı, Çev.: Yaşar Nabi, 1971, VarhkYay., 158 s.; Volga Avrupa dan Doğar, Çev: Mete Ergin, 1967, Altın Kitaplar, 318 s: Kaputt, Çev.: Zühal Avcı, 1989, SosyalYay. 383 s. * Marida Talamona: Malaparte Evi. Çev.: Alp Tümertekin, 2004, Yapı Kredi Yay.. 186 s. * Elio Vittorini: Sicilya Konuşmaları, Çev: Ğönül Çapan, 2000, Adam Yay, 163 s: Kırmızı Karanfil, Çev.: Ipek Çahşlar, 1982, Can Yay. 2003 s. * Cesare Pavese: Yaşama L'ğraşı, Çev: Cevat Çapan. 2000. Can Yav., 416 s. B • Okuduğum iki kitabıyla karşımda duran Malaparte, Calvino'dan daha öncelikli değildi benim için. Ama gene de onun yazdıklannda îtalya'nın yakın tarihinin bir parçasını buluyordum. BLLEK KUTUSU: "tster roman, ister gazete yazısı, ister kitapçık, ister basyazt ya da oyun olsun, yazntak Malaparte için hep kamuya açık bir eylem, bir siyasal bildiri olmuştu; bir yazar olarak gelişimi de siyasal etkinliğiyle sıkı sıkıya bağlı olarak gelişmişti." Vittoria di Palma riciydi benim için. Sanınm burada bir dili var eden edebiyatın gücüetkısi de önemli. Ya- yırrüanan kitaplar, her köşebaşında y- er alan kıtabevleri bunu iyice anlatı- yor. ttalya yolculuğum, bu ülke edebi- yatının en gözde yazarlanyla bir kez daha yüzleşmemi sağladı. Vecchio Köprüsü'nden geçip, o yağmurlu günde, Dante'nin doğduğu evi aramaya koyulmamı başka neye yorabilirdim ki! Sürgünlüğü bir yazgı gibi paylaşan ıkı yazann yüzyıllar sonra buluşma- sını sağlayan bir dılı öğrenmeye ça- lışıyordum burada. Şimdı. Lipari sürgünü Malapar- te'nin Kapn'deki evinin yapılma öy- küsünü dile getiren Malaparte Evi'ni okumaya yönelirken, Dante'nin yur- dunun izlennde yürümenin esintisiy- le yol aldığımı da söylemeliyim sevgili okurum. TtYATRO BULUŞMASI Genç oyuncular sahnede Kültür Servisi - Bu yıl altıncısı gerçekleştirilen Tiyatro Buluşması nda. tıyatroseverlerin takip ettiği klasik ve yeni oyunlar, lise öğrencileri tarafından yeniden yorumlanmaya devam ediyor. 21 Mayıs'ta başlayan Buluşma'nın ilk günlerinde Özel Saint Michel Fransız Lisesi 'Bir Yaz Gecesi Rüyası'nı, Üsküdar Amerikan Lisesi 'Sarıpınar'ı. Kenan Anadolu Lisesi 'Bildirim (Yeni Bir Dil)'i, Burhan Felek Lisesi 'Gergedanlar' adlı oyunu sahnelerken Kadıköy Anadolu Lisesi 'Komşu Köyün Delisi'ni, Göztepe Ihsan Kurşunoğlu Lisesi de 'Şan, Şeref, Cn = Anfıtrüon' adlı oyunlan izleyicisiyle buluşturdu. Birçok okul katılıyor lyüboglu Eğitim Kurumlan Camhca Kampusu'nda 19 Mayıs'a kadar devam edecek olan Tiyatro Buluşması'nda ahnelenecek dığer oyunlar şöyle: Jeşiktaş Bingül Erdem lisesi - İki Efendinin Işağı. VKV Koç Lisesi - Jen Anadolu, Kabataş Irkek Lisesi - Ben Anadolu, Özel îezin Lisesi - ıhududu, İstanbul Lisesi - lesimli Osmanlı Tarihi, İstanbul •zel Amerikan '.obert Lisesi - Yedi Kocalı lürmüz. Özel ener Rum Lisesi - alnızlığın Ülkesine eyahat, Üsküdar Ahmet Leleşoğlu Anadolu isesi - lzis ve Özel yüboâlu Lisesi - Kamp. 9 21 6 522 12 12) F,estival haftaya, iki farklı sahnede iki farklı konuk oyunla giriyor; bugün ve yarın Muhsin Ertuğrul Sahnesi'nde izlenebilecek olan Izmit Şehir Tiyatrosu'nun oyunu 'Barış' ve yarın Atatürk Kültür Merkezi Büyük Salon'da sahnelenecek olan Ankara Devlet Tiyatrosu'nun 'Hamlet' adlı oyunlan. Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali, 'Hamlet' ve 'Barış' adlı oyunlarla sürüyor 50 yıl aradan sonra Hamlet ISTRNBUL 14» NTERNAT ONAL FIUNDATIDN J0Tf l |uR ||| ANDRRTS THEATRE FESTIUAL M Kültür Servisi - 14. Uluslararası istanbul Tiyatro Festivali, birbirinden renkli oyunlarla sürüyor. Festival haftaya, iki farklı sahnede iki farklı konuk oyunla giriyor: bugün ve yarın saat 20.30'da Muhsin Ertuğrul Sahnesi'nde izlenebilecek olan İzmit Şehir Tiyatrosu'nun oyunu 'Barış' ve yann saat 20.30'da Atatürk Kültür Merkezi'Büyük Salon'da sahnelenecek olan Ankara Devlet Tiyatrosu'nun 'Hamlet' adlı oyunlan. tzmit Şehir Tiyatrosu'nun 'Barış' uyarlamasıss, antik Yunan mirasına ilişkin ortaklıklan, kardeşlikleri sınıyor. Bu mirasa Anadolu'dan bakma girişıminin bir ürünü... Oyunu sahneye uyarlayan ve yöneten Yücel Erten. Müziklerini Cem Idiz'in yaptığı 'Barış', "Bir ayağını Ege'nin bir kıyısına, öteki ayağını da öteki yakasına basabilir mi?" sorusunu kurcalıyor. Bir yanıyla Aristofanes'in eleştirel rurumunu güncele taşımayı denerken. bir yanıyla da Türk seyirlik geleneğinden beslenen bir anlatım biçimine uzanmaya çalışıyor. Oyunda. Tardu Flordun, Tarık Keskiner, Bayazıt Gülercan, Meltem Özsavaş, Eylem Tanrıver, Fatma Yılmaz, Serhat Tutumluer, Engin Benli, Şafak Karali, Betül Çobanoğlu, Funda Ilhan, Mehmet Çevik ve A. Yaşar Özveri oynuyor. 'Pünya çığrından çıkmış' 50 yıl aradan sonra Devlet Tıyatrolan tarafından sahnelenen 'Hamlet'i dünyanın önde gelen Shakespeare yorumcularından Robert Sturua yönetiyor. Oyun, Gürcü yönetmenin Devlet Tiyatrolan'nda sahneye koyduğu ilk oyun olma özelliğini de taşıyor. "Hamlet 400 yaşında. Dört yüz yıldır hepimizi meraklandıran bu gizemli kaderi anlamaya ve dört yüz yıldır bu yalnız şovalyenin ölümsüzlüğünün nedenini anlatmaya çahşıyoruz. Sanınm bunu anlatamayacağız. Ancak bugün 'dünya çığnndan çıkmış' ve zaman bağları kopmuş olduğu için, Danimarka prensini görme isteğimiz karşı konulmaz hale geliyor." sözleriyle anlatıyor Sturua 'Hamlet'i ve sahneleme nedenini. Oyunun müzikleri, dünyanın önemli Bach yorumculanndan biri olan Gia Kançeli ımzası taşıyor. Londra'da sahneye koyduğu 'Hamlet', '20. yüzyılın en iyi 4. Hamlet'i seçilen Sturua "kötülükle nasıl mücadele edebiliriz?" sorusuna yanıt anyor. Oyunda; Arda Kanpolat, Mithat Erdemli, Tülay Günal, Durukan Ordu, Orhan Özyiğit, Keiko Belir Yarar, Sanlı Baykent, Âykut Ünal, Cüneyt Mete, Lmut Karadağ, Adnan Erbaş ve Mert Tanık rol alıyor. (0 212 556 98 00) 'Sakallı Celal' kitap oldu • Haber Merkezi - İlginç yaşamı ve bu- gün de belleklerde yaşayan anekdotlany- İa tanınan ünlü Türk filozofu 'Sakallı Ce- lal' gerçek adıyla Ce- lal Yalnız (1886- 1962), hakkında yazı- lan ilk kitapla yeni- den gün ışığına çıktı. Gazeteci-yazar Orhan Karaveli'ninbirbu- çuk yıl süren çalışma sonucu hazırlayıp hıç yayımlanmamış fo- toğraflarla zenginleş- tirdiği kıtapta 'Sakallı Celal'in Abdülhamit'in bahnye nazın olan baba- sı Hüseyin Hüsnü Paşa, 'Paşazade" annesi. öğre- nimı, çevresi, bılinmeyen anekdotlanyla bir eği- timci olarak yaşadığı ınanılmaz sorunlar ve olay- lar anlatılıyor. Program Yayınlan'ndan çıkan ve içerisınde 80 fotoğraf bulunan 240 sayfahk kitap, 10 milyon lira fiyatla kitapçılardaki yerini aldı. Bilfen Aya İPini Gösterisi • Kültür Servisi - Bu yıl üçüncüsü gerçekleşti- rilecek olan Bilfen Aya trinı Gösterisi'yle, Bilfen okulu öğrencilen, konuk sanatçılarla beraber sah- neye çıkma şansmı yakalayacaklar. 24 Mayıs gü- nü saat 21 .OO'de başlayacak olan gösteride Tan Sağtürk danslanyla, Ataol Behramoğlu şiirleriyle, Taner Barlas sunumuyla ve Nükhet Duru şarkıla- nyla yer alırken Okay Temiz ve Djembe Grubu da izleyenlere ritım dolu dakıkalar yaşatacak bir performans gerçekleştirecek lO 216 444 44 22) Üç virtüöz bir arada • Kültür Servisi - Koç Üniversıtesi Sevgi Gönül Oditoryumu bugün saat 19.30'da üç vir- rüözün konserine e\ sahipliğı yapacak. Hasan Şevki Karayel, Atilla Aldemır ve dünyaca ünlü Marcio Carneiro, Istanbullu klasık müzıksever- lerle buluşacaklar. Pıyano vırtüözü Hasan Şev- ki Karayel. keman virtüözü Atilla Aldemir ve Brezılyalı vıyolonsel ustası Marcio Carne- iro'dan oluşan üçlü, konserde Hendel, Faure, Paganini, Liszt. Sarasate \e Brahms'ın yapıtla- nnı seslendirecekler. Üçlü. 27 Mayıs akşamı saat 20.30'da Antakya'daki Savon Oteli'nde bir konser daha \erecek. (0 212 338 1 ? 53) Irlanda'dan dansın büyüsü • Kültür Servisi - Irlanda Step Dansı'nm tüm dünyada tanınmasını sağlayan 'Riverdance' ve 'Lord of the Dance'in ardından kurulan dans topluluklannın sonuncusu olan Magıc of the Dance", bugün İstanbul Feshane Açıkhava'da, yann Ankara Bilkent Odeon'da ve 26 Mayıs günü saat 20.30'da Antalya Açıkhava Tiyatro- su'nda seyirciyle buluşacak. Dünyanın en iyi- leri arasında sayılan 32 dansçıdan oluşan toplu- luk 20. yüzyılın başında, yeni dünyaya yapılan yolculuğun hemen öncesinde yaşanan bir aşkı, aynlığı ve arayışı dans adımlanyla anlatıyor. Topluluğun koreografisını ve ba^dansçılığını şu anda en iyi üç Irlanda dansçısından biri ka- bul edilen Michael Donnelan üstleniyor. Avustralyalı camcı Beykoz'da • Kültür Servisi - Dünyanın farklı ülkelenn- den gelen cam sanatçılannı ve öğrencilerini ay- nı çatı altında toplamayı amaçlayan Cam Ocağı, bugün cam sevgısıyle kıtalararası yolculuk ya- parak Cam Ocağı'na gelen Avustralyalı sanatçı Tım Shavv ve öğrencilerini ağırlayacak. Sanatçı kendi çizgisini taşıyan bir yapıt üretirken Cam Ocağı ustası da Türk cam geleneğini yansıtan bir çeşmıbülbül yapacak. Gösterinın ardından Beykoz Belediye Başkanı Muharrem Ergün, Tım Shavv "a Cam Ocağı ustasının ürettıği çeş- mibülbül ibriğı, Tim Shavv da Ergün'e kendı yapıtını armağan edecek. (0 216 433 36 90) Mükerrem Berk anısına • Kültür Senisi - Yıldız Teknık Üniversıtesi Oditorvoımu'nda 8. Bahar ve Spor Şenliği kapsamında 26 Mayıs günü saat 19.00'da Mükerrem Berk anısına flüt konseri düzenlenecek Flüt sanatçılan Ayla Uludere, Ay- sun Sökmen, Bülent Evcil, Özlem Noyan. Şeb- nem Uşen. vıyolonsel sanatçısı Murat Berk. arp sanatçısı Ferda Ankan ve piyano sanatçılan Birce Aslan ile Ulusel Sütçülefın verecekleri konserde J.S. Bach. İ. Baran, G. Bnccıaldi, C. Debussy. F. Doppler, G. Faure. M. Marais, J. Mouquet, W.A. Mozart ve F. Poulenc'ın yapıtlan seslendirilecek. 10 yıllık birikim • Kültür Servisi - Fotoğrafevi. Marmara Üni- versıtesi Güzel Sanatlar Fakültesi Fotoğraf Bö- lümü Öğretim Görevhlennden Oktay Çolak'ın, 'On Yılda' adlı sergisıne ev sahipliğı yapıyor. 12 Haziran'a dek sürecek olan sergide,Çolak'ın on yıl içerisinde gerçekleştırdiği çalışmalann- dan siyah-beyaz ve renkli 50 fotoğraftan oluşan bir seçkı yer alıyor. Son birkaç yılda ulusal ve uluslararası düzeydekı fotoğraf yanşmalannda kazanmış olduğu çok sayıda ödülle dikkatleri çeken Çolak'ın bu sergisınde, ödüllü fotoğraf- lannın yanı sıra, sanatçının, Hindıstan'dan Meksika'ya, Amerika"dan Fas'a uzanan geniş bir coğrafyanın farklı kültür ve yaşamlanndan kesitler yansırtığı yapıtlan da sanatseverlerin beğenisine sunuluyor. (0 212 251 05 66)