Katalog

CUMHURİYET 21 MAYIS 2004 CUMA 14 J v L J L i l LJ1\ kultur@cumhuriyet.com.tr AydınlarbuluşuyorCemalSüreya DerneğVnce düzenlenen 'Vedat GünyoVa Saygı' izlencesiyarın saat 14.00-18.00 arasında Maltepe Üniversitesi Dragos Kampusu 'nda yapılacak GAMZEAKDEMİR Yann 14.00-18.00 arasında TC Malte- pe Oniversitesı Dragos Kampusu'nda. AB Ekber Ataş'ın sunacağı 'Vedat Gün- yol'aSaygı' başlıklı bir ızlence yapılacak. Etkinliğı düzenleyen Cemal Süreva Kültür Sanat Derneği Başkanı. yazar Is- met Kemal Karadayı'mn açış konuşma- sıyla başlayacak izlence, eğitimci Metin Gökyokuş'un 'VedarGtönyolMaltepe Üni- versitesi'nde' başlıklı konuşması; öğret- men-müzisyen Erkan Akahn'ın müzik ve şair, tiyatro yönetmeni Figen Kıvüa- mer"in şiır dinletileriyle sürecek. Izlenceye gazetemiz imtiyaz sahibi, başyazanmız İlhan Selçuk '1923 Aydm- lammaDevrimiveVedat GünyoT; gazete- miz yazan. eğitimci Sami Karaören 'Cınn- huriyetYazanOlarakVedatGünyol'; öğ- retmen, şair. yazar MehmetBaşaran 'Öğ- retmen Vedat Günyor \ e öğretmen, şair, yazar Vecihi Tîmuroğlu 'Hümanizma. İn- san ve Vedat Günyol' konulu konuşmala- nyla katılacaklar. Etkinlık Türkıye Yazarlar Sendikası Genel Sekreteri GübümCengiz ın şür: öğ- retmen ve müzisyen AB Yalçm'ın müzik dinletıleri ve Anadolu Sanatçılan Derne- ği ile öğretmenlerin sergisinin ardından verilecek kokteylle sona erecek. Aydın, hümanlst blr ömür Ilk çevirisini (Öç / Maupassant) tstan- bul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde okurken yapan GünyoL sonrasında tanış- tığı Halide Edip Adıvar ve babası kadar sevdiğini söylediği Adnan AdıvarTa 'Türk'ün Ateşle Imtihanı' gıbi ortak çe- virileryaptı. 1941 de CemalNadir le haf- talık çocuk dergısi Arkadaş'ı yayımladı. Şiritet-i Hayriye (1936) ve Yücel dergıle- rinde (1936-50) çevirmenlik yaptı. Önceleri Fransız yazınının çağdaş ör- neklenm Türk kültürüne tanıtmak ama- cındayken, sonralan Orhan Burian. Sa- bahattin Eyuboğlu. Azra Erhat ve HaB- karnas Balıkçısıyla bırlıkte bır Türk hü- manızmı oluşturma çabalanna katıldı. Eleştin ve araştırma yazılan, Bunanla bırlikte çıkardığı Ufiıkİar, daha sonra Ye- ni Ufuklar ile gazetemızın yanı sıra çe- şıtli dergilerde yayımlandı. Sabahattın Eyuboğlu'yla birlikte Çan Yayınlan 'nı -konuşmamızın bir bölümün- de Vedat Günyol'dan Çan Yayınlan'nın isim babasının Ferit Edgü olduğunu öğ- Lzlenceye gazetemiz imtiyaz sahibi, başyazanmız Ilhan Selçuk '1923 Aydınlanma Devrimi ve Vedat Günyol'; gazetemiz yazan. eğitimci Sami Karaören 'Cumhuriyet Yazan Olarak Vedat Günyor konulu konuşmalanyla katılacaklar. reniyoruz - kurarak yayımladığı kitaplar- la. Batı yazımndan çevirilerle aydın, çağ- daş. düşünsel akım ve gelişünlerin Tür- kiye'ye yansımasına katkıda bulundu. Iki kez yargılandı. Eyuboğlu'yla birlik- te Babeuften çevirdıklen Devrim Yazda- nadlı kıtap nedenivle iki yıl süren bıryar- gılanmanın ardından serbest bırakıldı. 1971 'de Komünist Partısı kuruculanndan olduğu savıyla Eyuboğlu ve eşi, Erhat ve Yaşar Kemal' in eşıyle bırlıkte rufuklan- dı; fakat ılk oturumda aklandılar. TC Maltepe Üniversitesi'ne bağlı Özel Marmara Radyo Televizyon ve Gazete- cihk Anadolu Teknik Lisesi'nde insan haklan ve demokrası dersleri de veren Günyol' a Nisan 2002'de fahri doktora un- vanı sunuldu. Ünıversitenin Cevızli Kampusu'nda 2 Mayıs 1998'de Günyorun ldtap bağışıy- la açılan bir Vedat Günyol Kitaplığı da bu- lunuyor. 1998 de 16. TÜY4P Khap Fu- an'nın OnurYazan seçilen Günyol'un 60. sanat yılı. 24 Nisan 1999 'da BEKSAV'da yapılan bir törenle kutlandı. 90. yaşı için, 13 Mart 2001 "de Beyoğ- lu Ses Tiyatrosu'nda yapılan törende ga- zetemiz imtiyaz sahibi tÛıan Selçuk, Tür- kan Saylan, Hakt Çambel. Adalet Ağa- oğiu. Mehmet Başaran, Ataiay Yörükoğ- lu ve Ferhan Şensoy onunla ilgili anılan- nı anlatıp kültür ve sanat yaşamımızdakı yerini vurguladıklan konuşmalar yaptılar. Okurlara müjde... Bu arada özellikle haber verelim: Ve- dat Günyol'un iki kitabının yanı sıra onun içın Alı Ekber Ataş'ın hazırladığı bir ki- tap da çok yakında olcurlarla buluşacak. Bunlardan ilki haziran-temmuz gibi Cum- huriyet Kitaplan'ndan yayımlanması ta- sarlanan Ataş imzalı Yüze Beş Kala. îsim babalığını Oktay Akbal'ın yaptı- ğı; Günyol'un anneanne, babaanne ve de- delerine adadığı bu kitapta Günyol'la il- gili yazı, belge ve fotoğraflar yer alacak. Seçilen yazarlardan 55 'inin yazrlannı yol- ladığım belirten Ataş, yetişirlerse kitap- ta 95 yazann yazısının olacağını söylü- yor. Diğer iki kitabagelince: Günyol 'un ya- şamına ılişkin en geniş kaynaklardan bi- ri olabilecek Anılar ı ile Çehov'un Yaşa- möyküsü nun (Henri Troyat) çevirisi ma- yıs sonunda Dünya Kitaplan'ndan çıka- cak. (TC Maltepe Üniversitesi Dragos Kampusu Tel: 0 216 441 51 68) Vedat Gümol için AIi Ekber Ataş'ın hazırladığı 'Yüze Beş Kala' ve Günyol imzalı "Anılar' ile 'Çehov'un Yaşamöyküsü' (Henri Troyat) çevirisi çok yakmda okurlaıia buluşacak. TATÜRK 'Ü, NÂZ1M 7. YAŞAM1 Tophunscdcıhğı ardayamayanlar var. Acuhr...' • Sabahattin (Eyuboğlu), Bu- rian (Orhan). ben, Azra, Halikar- nas Bahkçısı ve daha nicelerimiz toplumsalcıydık. Oysa şimdi top- lumsalcı ohnayı, o bakışı hâlâ tam anlamayanlar var. Acıdır... • 'Türk'ün Ateşle İmtihanı'nın çevirisinde Halide Edip'e büyük yardımlanm olmuşru, beraber çe- virdik. Hastalanıyordu kimi za- man ve bana "Git evde çevir getir" diyordu. Kitap basılırken bir adım yazılmaz mı. Kitabı bastırftı, cılt- İetti ve ne yazıyor orada, eski Türk- çeyle' Vedat'a. Ne bir 'Sevgili Ve- dat'a. ne bir teşekkür cümlesı. Oy- sa Adnan Adıvar öyle mi, 'Min- net ve sevgiyle' yazardı. Ey Ad- nan Adıvar... »/ Evet, bir yazım var Varlık'ta ölmüşüm gibi yazdığım. -Vedat Günyol'un 85. doğum gününde Varlıkta 'Vedat Gümol öldü' baş- lığıylayazdığı yazı: "Eryadageç olacaktı bu. Herkesten önce dav- ranıp bu haberi ileteyim dedim ya- kınlanma. dosüanma. ölesiye sev- diğhn kişilere sıcağı sıcağma. Ben bugün 85 yaşıma bastım. Daha doğrusu bastınldjm. Hâlâ neyim, ne değilim bilhorsam gözüm çık- sm. Güzel günkrim oldu, kötü gün- lerim oldu. Sevdim, se^dim. Yet- nıedL Hep do>umsuz kakum. Kap- karannk gelecek beklentisi içinde durdum dolaştun. Yine de bir so- nuca varamadım. Neyimben? Hiç- bir şe>! Kim bUh or ne olduğunu, ne olacağını. Ben ne olacağını bi- Byorum: Kara toprak". ÜNYOL VN MEKTUBU seslenmediğinü bilerek'... •" Sait Faik, ben, arkadaşlar Burgazada 'da toplanmıştık bir vakit, dediler ki Nâzım Hibnet Sait Faik 'e tahammül edemez. Oysa öyle güzel anlaşiüar ki hepimizi şaşırttılar, ikisi de sonuna kadar insan olan o iki 'güzel insan'. (Soldan sağa: Peride Celal 'in kız kardeşi, Münevver, Nâzım Hikmet, eli görünen yüzü görünmeyen Sabahattin Ali, Vedat Günyol) Vedat Günyol'un Ata- lay Yörükoğlu' na 1951- 52 yılında yazdığı ve Yü- ze Beş Kalanın ilk sayfa- sma konması tasarlanan mektubunu, Günyol'un da izniyle yayımlıyoruz. Postu kurtarmak adına yurtdışına sığınmanın eleş- tirildiği mektupta Gün- yol'un satırlan, yazında 80'den sonra yaşanan kop- ma sürecine işaret ediyor adeta. "Türkiye'den aynhp da postunu kurtarmaya çalı- şanlardan iğreniyorum. Nasdöziemle döndüm>ıır- daanlatamam. Sayisız güçlü nedenler çıkabilir ortaya. kendini bir b« bilen insanlarm ya- bancı illerde güvence için- de yaşamalanna gerekçe olarak. Yurdumu seviyorum ben. A\rupa'da sırtı pek \aşanıaktansa. Türkhede aç, umarsız anıa yakınla- nnıla, sevdiklerimle yaşa- ma>ıhiçbirşe>cdeğişmenı. Bir yalmzhk anlatavım şinıdi. Konuşacak, dertie- şecek kimsem yok. Dedim, Atalay'a dökeyim içinıi. Duvarlara seslenmediği- mi bilerek... Nasıl da koptuk birbiri- mizden. Türkiyenin en önemli sorunu bu işte. İn- sanlaruı birbirinden kop- ması..." 6 Kafaya Taküklarınıız' Fadime Geleş ve Yasemin Masaracı 'nın küratörlüğünü yaptığı sergiyann Taksim Sanat Galerisi 'nde açılıyor Rüzgâr gibi geçecekler KüHür Servisi -14. ITuslararası İstanbul Th^atro Festivali kapsamında bugün saat 20.00'de ve yann saat 20-30'da Atatürk Kültür Merkezi'nde lltima \'ez'in sahnelediği "Blush* izle>ich1e buluşacak. \Vim \'andekeybus*un koreografısini v^pnğı göstcride dans, th^rro, fİlm ve müzik bir arada harmanlandL Dansın ve trvatronun bir potada eritildiği gösteride David Eugene Ed>vards"ın müzikkri dikkat çekrvor. \\irucu melodiler hızla akıp giden görüntükrin arka planını oluşruruyor. Hareket ve müziğin iç içe geçn'ği bu çahşma sevgiyi ve aşkı j eniden keşfeden bir dans ve trvatro gösterisL (Biletler'0 216 556 98 00) Kültür Servisi - Taksim Sanat Galerisi bugünden başlayarak 11 Hazıran'a dek ilginç ve hoş olduğu kadar, heyecan verici bir sergıye ev sahipliği yapacak. İstanbul Büyükşehır Beledıyesi Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğü tarafindan, 'Müzeler Haftası' etkınlikleri kapsamında müze uzmanlan Fadime Geleş ve Yasemin Masaracı'nın / küratörlüğünü / yaptıklan ; 'Kafaya Taknklanmız' adlı sergide; müze "' -" koleksiyonundan "*> seçilen yapıtlar uzun yıllar sonra ilk kez gün yüzüne çıkanlacak. Tarih boyunca çeşıtli şekillerde kullanılmış, giyim-kuşam kültürü içerisinde önemli bir yere sahip, kişinin toplum ıçensindeki konumunun da simgesı olarak nitelenen 'başhklar' sergide izleyicilere kendı öykülerini anlatacaklar. Osmanlı Devleti'nin son döneminden Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllanna uzanan zaman diliminde. yaşadığımız îstanbul kenrinin toplum yapısındaki değişimini, yaşam tarzının gelişımini, çeşitliliğıni, koleksiyonun ıçeriği doğrultusunda; sank, takke. fes ve kalıplan. kasket, şapka. toka, yazma - yemeni ve kalıplan gibi nesneler sanatseverlerin beğenisine sunulacak. Kadın, erkek, dini, sivil, resmi gibi kategorilerde sayılabilecek. büyük çoğunlukla şimdiye dek depolarda kalmış bu nesnelerin dışında, çeşıtli müzelerden getirilen ve serginin anlatımında yardımcı olabılecek resim ve hat levhalarda ızleyıcilerle buluşacak. (0 212 245 20 68) YAZIODASI SELİM İLERİ Denizlep Sevdalısı Yann Yapayalnız'\ okuyan birokurum, roman- daki denizler ve bahçelertutkusunun sebepleri- ni sordu. Yıllardan beri okurmuş yazdıklarımı. Bahçelerle, çiçeklerle haşırneşirliğimi biliyormuş. Son yıllar da deniz artmış. Böyle diyordu. Deniz bende galiba hep var. Deniz çağrışımlı kitap adlarımı düşündüm: Beni okuria buluştu- ran Her Gece Bodnjm, öykü kitaplanm arasın- da en çok sevdiğim BirDenizin Eteklerinde, de- nemeler derlemesi O Yakamoz Söner, iyi ki yaz- mışım dediğim romanlardan Kınk Deniz Kabuk- ları, sonra Ada, Her Yalnızlık Gibi... Fakat yalnız bahçe ve deniz mi? Bende yalçın kayalara, yalçın tepelere de bir hasret var. Eniştemin kitaplığında bulduğum romanlardan biri de Rüzgâhı Bayıı J ö\. Devlet Kitapları'nın sa- nmsı beyaz karton kapağı içinde bir duygu ha- zinesinin beni bekledigini sanki sezmiştim. Bu yüzden olacak, Rüzgâriı Bayıfı bir siyah ma- sal imbiğinden geçirerek okumuştum. Yangını sönmeyecek bir romanstı. O da, tıpkı ablamın ders kitabında yer alan Melih Cevdet Anday çevirisi Poe şiiri, "Anna- bell Lee" gıbi ölüm ve kumsallar, azgın dalgalı de- nizler izlenimi bırakacaktı. Şimdi, geçmiş, bugünün içinden karanlığı ya- np çevremi kuşatmış anılarla birlikte bende be- lirip bana yansıdıkça; rüzgânn uğultusuyla deni- zin görünümünü, yalçın tepelerle upuzun kum- sallann varlığını nasıl birleştirdiğimi daha açık se- çik kavrayabiliyorum: Çünkü sonralan bir de Nathalie ya da Unut- makZamanı adlı birfilm seyredecektim. Bu film- de sonsuz aşk, hem yalçın tepelerle, kayalaria, hem de azgın dalgalaria kuşatılmıştı. Nathalie acı çekerek ölüme savruluyordu... Deniz bende çekip gitmenin imgesi olduğu ka-1 dar, boğulmanın da çağnşımı. Kemal Bilbaşar'ın', Denizin Çağırışı yıllarca gönlümü yordu. Yann' sabah yeniden okuyabilirim. Her Gece Bodrum'u yazarken, deniz kitapla- nndan yardım ummuştum. Başta Vırginia Wo- olfun Deniz Feneri. Nacrye Akseki Öncûl'ün çe- virisinden bu roman, diyebilirim ki, bana bir ha- yat biçti. Evet, otuzyılayakın bir zaman önceydi, kitap- lar kanştınyordum. Conrad'ın ve Halikamas Balıkçısı'nın deniz, rüzgâr, yıldızlı gökyüzüyle dolup taşan eserlerinı. Edip Cansever'in Kirli Ağustos'takl şiiıieri... Azra Erhat'ın Mavi Yotculuk'u... Sait Faik'teki deniz nedense aklıma gelmemiş. Belki daha hırçın denizleri özlüyordum. Gerçi, Sait Faik'in bazı öykülerinde Burgaz'ın, Sivri- ada'nın denizleri de yürek yakarak hırçınlaşır. Yıllar sonra, Yann Yapayalnız'ı yazarken, Ce- vat Çapan'la Erdal Alova'nın birlikte hazırladık- lan deniz şiirleri güldestesi, o harikulade güldes- te bir seyir defteri gibi yanı başımdaydı. Bitkin ve üzgün geceyanlannda sayfalanndan şifa buluyor- dum. Edebiyattaki deniz, oldum bittim büyüledi. Ama resimdeki deniz her zaman aynı etkiyi bırakmaz. Sevmediğim çok deniz resmi var. Resimde bahçeler çıldırtır beni. Nazmi Zi- ya'nın bahçeleri. Monet'nin bahçeleri. Monet'nin bahçelerine saatlerce dalıp gittiğim olur. Bazı deniz resimlerini de unutamam elbette. Ha- mit Görele'nin Büyükada'ya güneş şemsiyeli hanımlar sunduğu resimlerde uzaktan gördüğü- müz deniz, uzaktaki yelkenli... Şimdi gözümü kapadım, yine gördüm. Nathalie ya da Unutmak Zamanîm seyredeli kimbilir kaç yıl geçti. Fakat acısını üstümden ata- madım bir türlü. Benim için bir başka deniz filmi de Metin Erk- san'ın eşsiz Sevmek Zamanı'd\r. Deniz, ada, yağmur, asıl aşk! Hangi etkilerie, nerelerden; bilinemez ki. Ama deniz, bahçe, yalçınlık, üçü de yazı için çok şey söyledi, üçüne de yazılanm epey borçlu. Önerifen Kitap / Anlar Izler Tutkular, inci Aral, Epsilon Yayınlan, 2004. (İnci Aral'dan alabildiğine duyar- lı bir deneme kitabı.) K Ü L T Ü R I Ç İ Z İ K K Â M İ L M A S A R A C I