Katalog

1SMAYIS2004SALI CUMHURİYET SAYFA KULTUR kulturcg cumhuriyet.com.tr 15 Sinema pazannın en saygın vitrini olan 'Uluslararası Köy'ün bu yılki 1 numarah sergisi Türkiye'nin CannesiddialıbaşladıUGURHUKÜM CA1YNES - Sinema evrenının en önemlı ve renkli vitrini Cannes Film Festivali'nin 57. buluşması (12-23 Mayıs) iki farkJı faktörün baskısıyla başladı. Bır yanda, başta sinema ol- mak üzere tüm sanat dallannda Fran- sa'\a dünyada ayncahkh bir konum kazandıran, yüz bınin üstünde götü- rü çalışan sektör ücretlisınin, 'inter- mittentsının (figüran dahıl sanatçı, teknisyen, sekreter, vb. çalışan, yeni hükümetin bu kategorinin özgün iş- sizlık sigortası anlaşmasını iptal etme- sine karşı bıryıldır ülke çapında mü- cadele venyor) festivali tehdit eden ey- lemleri Demokles'in kılıcı gibi bek- liyordu. Öte yanda, soluk ve sönük geçen 56 yıldan sonra festival komıtesı bu yılı özel bır ıtina ve iddiayla hazırla- dığını belırtmışti. Bakalım bu ıddia tu- tacak mıydı° Yenı Kültür Bakanı Re- naud Donnedieu de Vabre tutarlı sa- yılabılecek bır müzakere taktıği ve bazı tavızlerle 'intermittents' sorunu- nu kısmen çözmeyı başardı. Top şım- di sinema çalışanlanna atılmıştı. Can- nes seçmelen bakalım ne gösterecek- ri? Açılışı sinemasev erlerin büyük he- yecanla beklediğı, adını 21. yüzyılın ustalan arasına şimdiden yazdıran Is- panyol PedroAlmodovar, yanşma dı- şı filmı. 'La Mala Educacion / Kötü Eğitim' ile yaptı. Epeyce eleştirmen filme en yüksek puanı verirken, bızim de içındeolduğumuz bir kesımde ese- rin profesyonelliğinden hiç kuşku duy- madıklannı, ama fiknın, 'Annem Hak- londa Her Şey' veya 'Konuş Onun- la'nın düzeyini yakalayamadığını sa- vundu. Neredeyse tümüyle kadınsız bir film çeken Almodovar, yine favo- ri konulan transseksüeller, eşcinsel- lere değiniyor fakat belki de bilinçli olarak dramatik öğenin dozunu sınır- lı tutuyordu. Sarap dünyası üzerlne Ispanyol Katolik kilisesi ve eğıti- minin acımasız yargılandığı film -anlaşıldığı kadanyla- otobiyogra- fik unsurlar içeriyor ve erkek çocuk- lannın rahipler tarafindan cinsel taci- zini ele alıyordu. Yönetmen senaryo- yu kaba hatlanyla 1990'da bıtirdiğı- ni. ancak konunun yakıcıhğından uzaklaşabılmek ve yeterli bir olgun- luğa varabilmek ıçın beklediğini ıti- rafedıyordu. Yanşmalı bölüm ise çarşamba sa- bahı gösterilen Japon yapımı, ketum geleneklen olup bu toplumun çağdaş tabulanndan birine vuran, 'Nobody Knovvs /Hiç Kimse Bilmiyor' ile baş- ladı. 1962 doğumlu Kore-Eda Hiro- kazu 1995 'ten bu yana çektiği 4. uzun metrajhsında, gerçek bir olaydan ha- reketle babalan belirsiz. annelerinin C annes Film Festivali 'nin açılışı Ispanyolyönetmen Pedro Almodovar 'ın 'Kötü Eğitim 'Jilmiyle başladı. Festivalin ağır topları amsında iki kezAltın Palmiye kazanan Yugoslavyönetmen Emir Kustunca 'nın 'HayatBir Mucize' adlıfilmi de ilgiyle karşılandı. ise bir müddet sonra kendı kaderlen- ne terk etn'ği, Tokyo banliyölerinde otu- ran. yaşlan 4 ile 12 arası değişen 4 ço- cuğun hayat mücadelesini anlatıyor. Yalın ve hiçbir abartmava kaçmayan dengelı bir anlatıma. mükemmel 4 küçük oyuncu eklenınce, ortaya tadı- na doyum olmayan bır film çıkmış. flkıni hazmedemeden üç saat son- ra seyrettiğimiz 34 yaşındaki Italyan sinemacı Paolo Sorrentino'nun 'Le Conseguenze deü'Amore / Aşkın So- nuçlarf bır başka güzel sürpriz yara- tıyordu. Daha ıkincı filminde böyle- sine olgun bir sinema dili kullanma- sına şaşırdığımız Napolili Sorrentıno, mafya tarafindan 8 yıldır lüks bir otel- de göz hapsinde tutulan bır muhase- beciyi yakından izliyor. 50 yaşlann- daki kahramanı canlandıran Toni Ser- vilio olağanüstü oyunuyla kafamızda hemen En lyı Erkek Oyuncu ödülü- ne aday olurken, seyirci kısa bır süre sonra kendinı ınce mizahlı tam bir gerilım filminın ortasında buluyor. Festivalin üçüncü gününde -kabul etmeliyiz ki- olumlu sürpnzler devam edıyordu. Resmı bölüme yanşma dı- şı olarak son anda bır belgeselle ka- tılan ABD'li frankofon yönetmen Jo- nathan Nossiter günümüzün değen yükselen metalanndan şaraba dair bir film yapmıştı. Nossiter, 'Mondovino' başlıklı fil- miyle, sessiz sedasız şaraba, şarap dünyasına el koymaya çalışan serma- ye gruplannın. daha dogrusu Ameri- kan tekelcı güçlennın tavır ve taktik- lerini görüntülüyor. Sinemaseverlerin Türkıyede 'Sun- day' ve 'Signs and \Vonders' filmle- rinden hatırlayabileceğini sandığımız yönetmen, Cannes'daki basın toplan- tısında, filmı kısa vadeli politık kay- gılardan uzak, sıradan bir şarapsever olarak şaraba olan saygısından ötürü çektığini belırttı. Festivalin ağır toplanndan blri Kusturlca Film, üç kıtadan örnekler getirmiş ol- sa da elbettekı ağırlıkh biçimde Fran- sız üreticilenn şarap geleneği. meslek terbiyesi ve ticaret ahlakıyla ılgilı mü- cadelelerine genış yer veriyor. Ama Kaliforniyalı şarap devlerinın nasıl Fransız uzman-danışman Michel Rol- land veya Amenkalı, tann addedılen şarap seçıcisi-eleştırmen RobertPar- ker aracılığıyla tek lezzetlı bır damak hazırladıklannı, örneğin Amerikan şarap tekeh Mondavi 'nin Bordeaux şa- raplannın ünlü köylennden Anıan'da yaptığı bır gırışımin bağcıların müca- delesiyle nasıl sonuçsuz kaldığını, ancak öte yandan Italya'ın en köklü ailelerinden Frescobaldi'Ieri yanlan- na alarak tüketıciye 1 yıl arayla aynı şarabı 10 ayn markayla ve 3 katı fi- yata sattıklannı sergıliyordu. 'Mondovino' önümüzdekı hafta yanş- malı bölümde gösterilecek Michaei Moore belgeselınden önce beklenme- dik hoş bir sürprizdi. Sonra ağır toplardan birinin, yaptığı 8 filmin hepsi dünyanın en önemli ödülleriyle taltifedilmiş, Cannes'da üd kez Altın Palmiye kazanmış -kendi deyişiyle- Yugoslav yönetmen Emir Kusturica'nın 'Zivot Je Cudo / Hayat Bir Mucize'sini gördük. Türk - Fransız yönetmenln fllmi tlk basın gösterisi sonunda cılız alkış- lann ötesindeki yorumlar olumluy- du. Film keyıflıydi, cıvıl cıvıldı, vs. vs... Almodovar gibi bugünden 21. yüzyı- la damgasını vuran sinemacılar lıste- sine katılan Kustunca, güzel bır aşk hikâyesi anlatıyordu. hem de olduk- ça aykın bir masal, ama, 'Undergno- und','KaraKediAkKedi'veya 'Çin- genelerZamanı'nın tadını bulamıyor- duk. Savaş, mafya babalannın yarat- tığı bir aksesuvar olarak kalırken, Kus- turica ve arkadaşlannın yorumladığı Çingene müziği yıne oradaydı, ama art lezzet bulamıyorduk. Gerçek de- ğerlendirme jüri ve seyircilerden ge- lecek. Paralel bölümlerden 'BdnüBirBakış', Isviçre-Fransa kapışmasını anlatan Isviçreli genç kadın yönetmen Lea Frazer'in 'Bienvenue en Suisse / ts- viçre'ye Hoşgeldiniz' isimli şen şak- rak komedisiyle başlarken. 'Yönet- menlerin Onbeşf, göremedığimiz an- cak hakkında iyi eleştiriler duyduğu- muz bır Japon filmiyle açıldı. 'Cha no Aji / Çayın Tadı' Ichii Katsuhito im- zasını taşıyor. Bu bölümün kısa met- rajlı 12 filmi arasında, 20 ve 21 Ma- yıs'ta gösterilecek, genç Türk-Fran- sız yönetmen Mathias Yunus Gö- kalp'in 13 dakikalık 'Le Droit Che- min / Doğnı Yol' adlı filminin de ol- duğunuduyuralım. Sinema pazannın en saygın ve halka da açık vitrini olan VTUage International / Uluslararası Köy'ün bu yılki 1 numarah sergisinin Türkiye ve SESAM'a ait olduğunu ve olanağın iyi değerlendirilmesi di- leğimizi yineleyip, SESAM yönetici- leri ve stand sorumlulannı kutlavalım. Bu yıl 27 Mart - 28 Nisan tarihleri arasında yapılan Adana Tiyatro Festivali'nde pek çok oyun izleyiciyle buluştu Çukurova'da gelenekselleşen festivalHAYATİASILYAZia Ülkemizin en uzun tiyatro festivali olan; Devlet Tiyatrolan - Sabancı Uluslararası Adana Tiyatro Festivali'nin (27 Mart - 28 Nisan 2004) açılış oyunu Sbakespeare'ın "Kuru Gürültü"süydü. Yazannın olgun dönemi komedyalanndan olan "Kuru GüriUtü"yü Sevgi Sanlı çevirmış, Işıl Kasapoğiu da sahneye koymuş. Adana Devlet Tiyatrosu yapımı. Shakespeare'in, coşumcugerçekçilıği ağırbasan bu yapıtının konusunu Italyan yazarı Bandeflo'nun bir ö>1cüsü ile Aristo'nun "Orlando Furioso" adJı epik şıırinden aldığı biJınmektedir. Festivalde Japonya, bir geleneksel Japon tiyatrosu "Kabuki" örneği sundu: "AslanDansı'' hknsnyi 'nın Dresden kentinden gelen bir çocuk tiyatrosu da müzikli bir oyun sahneledi. Sırbistan - Karadağ "Hamkt"i o>Tiadı. Çok yönlü bir sanatçı 27 Mart Dün\a Tiyatrolar Günü'nde başlamayı birgelenek haline getiren Adana Tiyatro Festivali, bu yıl buruk açıldı. Nedeni, 11 Nisan'da yitırdiğimiz Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sakıp Sabana'nın 3 Nisan'daki açılış törenine katılamamasıydı. Açılışı törenini Ankaja Devlet Opera ve Balesi'nın sahnelediği Üzeyir Hacıbeyov'un müzikli komedısi "Arşın Mal Alan" opereti izledi. Değerli bestecinin en önemli müzikli komedileri u Er ve Avraf (1910), "O Olmasın Bu Olsun" (1911) ve "Arşın Mal Alan" (1913) olarak gösterilir. "Arşın Mal Alan" Türk dünyasının ılk opereti olduğu gibi, Üzeyir Hacıbeyov aynı zamanda opera alanında da Türk dünyasının ılk bestecisidır. Örnegin, bir 6. Adana Tiyatro Festivali 'nin açılışı törenini Ankara Devlet Opera ve Balesi 'nin sahnelediği Üzeyir Hacıbeyov 'un en önemli müzikli komedilerinden biri olan 'Arşın Mal Alan' opereti izledi. mugamoperasıolan"LeylafleMecnun" (1907), "Şeyh Sen'an* (1909), "Rüstem ile Zöhrab" (19İ 0), "Şah Abbas ve Hurşid Bânû" (1912), "HarunfleLeyla"(1915), "Köroğhı" (1936) adlı ünlü operalar onundur. Hacıbeyov, Azerbaycan müziğinin temelinı atmış, ulusal bestecilik alanında profesyonel müziği çağdaş düzeye taşımıştır. 1927'de Azerbaycan Müzik Akademisi'ni kuran sanatçı, "Köroğlu" operası ve "Arpn Mal Abn * operetiyle Sovyetler Birliği Büyük Ödülü'ne değer görülmüştür. Ankara Devlet Operası 'nda Hafiz Guliyev" in Türkçe librettoyla sahneye koyduğu "Arşın Mal Alan", Azen lehçesiyle ve başanlı biryorumla oynandı. Guliyev, Bakû Akadçmik Operasf nın başrejisörü. BakûÜniversitesi'nde "Rejisörve Aktörlük Sanatı" adlı dersler vermektedir. Orkestra ve koroyu yöneten Sunay Muradov müzik eğıtiminı Bulgaristan'da görmüş. Dekoru ViısufToker, giysüeri MineErbek, ışık tasanmını Fuat Gök, koreografıyı Nilgün Bilsel profesy- onelce gerçekJeştirmış. Metin uyarlamalannı Şenol Tanüh başanyla yapmış. Oyunculann Azeri lehçesiyle konuşmalannın müzikleri seslendinnelenndekı başanya katkısı görülüyor. Puyarlı sahneler "'Arşın Mal Alan"da görev yapan opera sanatçılan ünk ve duygusal müzikyüklü operetin karakterlerini canlandırmada başanlı. Duyarlı sahneler çok iyi yansıtılmış. Komik türe yöneldiklerinde alaylamalı bir biçimle her rolü gerektiği biçimde yorumladılar. Düetlerde, solo parçalarda sözlenn müzikle uyumunda sanatçılann üstünlükleri ortaya çıktı. "Gülçöhre"de Funda Ateşoğhı, se\iyle tutkuyu ılginç psıkolojik gözlemlerle seslendirdi ve başanyla yorumladı. "Cahan Hala"da Gülşen Kocaay. deneyimıni oyunculuğuyla öne çıkararak ve rolüyle müziği örtüştürerek başanyla oynadı. "Esger"de Ömer Yümaz sevdiği kadına etikle bağlılığını müzikal anlamda sürdürerek 'aşkı' aşk adınaüst düzeye taşıdı ve roKinü güzeüeştirdi. Üzeyir Hacıbeyov'un müziği, yalın ama etkili biçimiyle bütün izleyenleri etkıledı. "Soltan Bey"de Bülent Ateş<^hı \e Mithat Karakelle, "Asya"da Begüm Mengû, "Süleynjan"da oynayanlar da (bize açıklama yapılmadığı ıçin rolleri ayırmanın güçlüğünü yaşadrm) başanlıydı. Her sanatçının kendi rolündeki başansı üzerinde durduğumu belırtmeliyim. tlk kez bu rolleri izlerken, sanatların ayırdına varmak güçtür. "Telli"de Sema Ozer, hem iyi bir subret, hem de ıyı bır o>ııncu olarak dıkkati çekti. "Veü"de Murat Akar çok başanlıydı. iyi bir komedyen olarak öne çıktı. Akbank'ta konser • Kültür Servisi - Mbank Kültür ve Sanat Merkezi 20 Mayıs"ta saat 20.00'de viyolonsel sanatçısı Erman Imayhan ve piyanist Özgür Tuncer'in konserine ev sahipliği yapacak. Mimar Sinan Üniversıtesi De\ let Konservatuvan'ndan mezun olan Erman Imayhan, 2002 ve 2003 yıllannın yazında Avrupa'da 'Akdeniz Ülkeleri Gençlik Orkestrasfnın turnelennde başviyolonselist olarak görev aldı. Uluslararası Kraliçe Elisabeth Piyano Yanşması'nda ülkemizi temsil eden Özgür Tuncer ise birçok uluslararası piyano ve müzik festivallerine katıldı. • Kültür Servisi - Ankara Devlet Tiyatrosu sanatçısı Kemal Başar, 28 Mayıs-6 Haziran tarihleri arasında gerçekleştirilecek olan '11. Sibiu Theatre Festival'e katılması ve sunumda buiunması için kişisel olarak resmi çağn aldı. Birçok ülkeden büyük yapım şırketlerinin katıldığı festivalde, tanınmış tiyatroculann verdiğı kurslar ve semınerler ile amatör tiyatrolann ve sokak tiyatrolannın göstenleri yer alıyor. Festival, yönetmenlerin kendilennı ve işlerini topluluklara ve başka festival yöneticilenne de tanıttıklan önemli bir platform olarak bilınıyor. Parkorman'da festival • Kültür Servisi -Daha önce elverissiz hava koşullan nedeniyle ertelenen UNIFEST, 18 Mayıs'ta Parkorman'da yapılacak. Saat 12.00'de başlayacak olan festival kapsamında, ilk olarak çeşıtli spor etkinliklen yapılacak. Saat 18.30'da başlayan konserlerde Özlem Tekin, Emre Altuğ, Duman, Aslı ve Gripin art arda sahneye çıkacaklar. 13 üniversiteden öğrencilerin katılacağı festival saat 04.00'te sona erecek. Festivale katılmak ısteyenler içm, saat 11.00'den başlayarak her yanm saatte bir Taksim'de Atatürk Kültür Merkezi önünden ve Kadıköy'de nhtımdan otobüsler kaldınlacak. Jotoıny Depp'in vefa borou • Kültür Senisi - Ünlü oyuncu Johnny Depp, 'Karayıp Korsanlan'nın ikinci bölümünde kendisine esin veren olan gitaristın de rol almasını istiyor. Karayip Korsanlan'ndaki Jack Sparrow karakterini, Rolling Stones'un üyesi Keıdı Richards'tan esinlenerek canlandırdığını belirten Depp, Richards'a olan minnettarlığını filmin ikinci bölümünde ona da bir rol vererek göstermek istediğinı söyledi. Yazar Wole Soymka gözattında • LAGOS (AA) - Nijerya'daki eski askeri rejime karşı çıkması ve Obasanjo'nun yönetimini eleştirmesiyle de tanınan 1986 Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibi yazar Wole Soyinka, Nijer> f a'nın tıcari başkenri Lagos'ta düzenlenen hukümet karşıtı gösterilerde gözaltına alındı. Soyinka ile birlikte onlarca kişinin göz altına alındığı gösterilerde polis, kent merkezinde hükümetı istifaya çağıran 500 kadar göstericiyi dağıtmak içın göz yaşartıcı gaz kullandı. Bazı askeri yetkililerin Devlet Başkanı Olusegun Obasanjo'yu deviımeye yönelik planJar çerçe\esinde güvenlik ihlali yapıldığını öne sürmesi üzerine, bu ay başında Nijerya'da gösteri yasağı getırilmişti. BUGUN • İTALYAN KÜLTÜR MERKEZİ'nde 20.00'de Ayşe Tütüncü Caz Üçiüsü konseri. (0 212 252 35 00) • AKBANK KÜLTÜR SANAT MERKEZİ'nde 19. 00"da Sefim lleri'nin 'Yarm Yapaj'alnız' söyleşisi. (0 212 252 35 00) • YAPIKREDİSERMET ÇİFTER SALONT'nda 19 00 da 'Güniük Yaşamın Psikanalizi-Çağdaş Sanat/çı ve Psikanaliz: Kim Yaratır? Kim Adlandınr?' konulu Salı Toplantısı'. (0 212 252 47 00) • BABYLON'da 21 30da 'Juke Box'. (0 212 292 73 68) • TARIK ZAFER TUNAYA KÜLTÜR MERKEZİ'nde 19.00'da'Uzaklarm Yaban Yaşamı' konulu 'Atlas' tarafindan düzenlenen söyleşi ve saydam gösterisi. (0 212 293 12 70) • BİLGİ ÜNtVERSÎTESİ DOLAPDERE KAMPUSU'nda 14.30'da 'Gece SilüeÜeri', 16.30'da 'Cennet', 19.00'da 'Ateşle İmtihan1 ve 21.00'de 'Dövme' adlı filmierin gösterimi. (0 212 293 50 10) TİYATRO FESTİVALHMDE BUGÜN • AKM BÜYÜK SALO.Vda 20.30'da Charleoi / Danses - Plan K'den 'Metapoüs', Aziz Nesin Sahnesi nde 20.30'da 'Proje Emanet'. (0 212 251 56 00) • KENTER TİYATROSU'nda 20.30'da 'Oscar ve Pembe Meleği'. (0 212 556 98 00) • AKBANK KÜLTÜR SANAT MERKEZt'nde 11.00- 12.30 ve 13.00-15.00 saatlennde Ctaaıieroi - Danses / Plan K 'atölye çahşması'. (0 212 252 35 00) .