Katalog

SAYFA CUMHURİYET 17 MAYIS 2004 PAZARTESİ OLAYLAR VE GÖRÜŞLER AÇI MÜMTAZ SOYSAL Rusya'yla Türkiye YAHUT, Türkıye'yle Rusya. Hangi uçtan bakarsanız bakın, birlikte neler yapıl- mazki. Son yıllardaki Türk dış politıkasının kusurlanndan biri, Rusya boyutuna gereken önemin verilmemiş ol- masıdır. Daha doğrusu, Rusya'nın dış ilişkilerindekı özellıkler ile Turkiye'nin dıştaki güçlükleri arasında ge- reken bağlantılann kurulamayışı ve bağlantılardan gerekli sonuçların çıkarılamayışı. Bu, elbette, aynı konuda hiçbır şey yapılmadığı an- lamına gelmez. Ama, yapılanlar ve yapılmaya çalışı- lanlar yeterlı midır? llişkilere gölge düşüren bazı so- runlar olsa da, bunlann aşılması için gereken çaba- lar tam olarak gösterilse sorunlann aşılması kolayla- şabılirdi; bu olmadı. Rusya. Çeçenistan'da çektiği sıkıntılardan Türkı- ye'yı de sorumlu tuttu. Yıllardır kendı ıçınde Çeçen kokenli insanlar da barındıran Türkiye'de, gerek bu nüfus arasından, gerekse ülkedeki köktendincı un- surlar ıçınden Çeçenıstan'daki aynlıkçı mücadeleye omuz verenler, hatta katılanlar çıkmıştı; Ankara bun- ları önlemek konusunda gerekenı yaptığına Mosko- vaVı tam inandıramadı. Ote yandan, Moskova da, Balkan ve Kıbrıs sorun- lannda ûrtodoks dunyasıyla arasındaki eski yakın- lıklarının etkısıni aşıp Ankara'nın kendisinden bekle- dıği dostça ya da en azından hakça tutumlan gös- termekte başarılı olamadı. Oysa, bu sorunlann dışına çıkarak dünyaya daha geniş açılardan bakılsa, böylesine kuşkulan aşıp yenı yakınlıklar için elverişli noktalar bulunabilirdi. örneğın, Avrupa Birlığı Türkiye'yi dışlamaya çalı- şıyordu da Rusya'yı çok büyük bir sıcaklıkla bağrına mı basmaktaydı? Her ıkı ülke de, zaman zaman "Av- rvpalt" sayılsalar bıle, çoğu zaman bazılan birbırıne haylı benzeyen çeşıtlı nedenlerle, Avrupa'nın tam içinde sayılmıyorlardı. Ama, aralanndakı benzerliklere, yakınlıklara, ta- mamlayıcılıklara biraz daha özenle eğilseler, daha sı- kı ilışkıler ve ortaklıklar sayesinde, Avrupa'yla bece- rebıleceklerınden çok daha verimli ve doğru sonuç- lara varabılirierdı. örneğin, Orta Asya'ya ve Kafkaslar'a "arka bah- çem" gözuyle bakan Rusya ıle aynı bölgelere koken ve dil yakınlığı duyan Turkıye arasında yanşma ve ne- redeyse çatışma havası mı olmalıydı? Yoksa aynı bölgelerde dayanışma, ortaklaşma içinde olmanın hem kendilerıne ve bölge insanlarına sağlayacağı buyük yararlar mı vardı? Ozellikle, Batı Avrupa'nın veAmerika'nın aynı yön- dekı çabalarına karşı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Türkiye ziyaretı öncesinde Ankara'ya yolladığı bildırilen mesaj. büyük komşuyla ilişkilerı yenıden ısıtma ba- kımından umut vericı bir işaret taşıyor. Bu ışareti hafife almamak ve AB saplantısından kurtulup bıraz da kuzeye bakmak, yalnız ticaret ve ekonomi alanında değil, çok boyutlu değişik bir dış politika konusunda da yeni ufuklar açabilir. Konuşmalar ve Gerçekler Ülkemizde de 1961 Anayasası'nm yürürlüğe girmesiyle Anayasa Mahkemesi'ne parlamentodan üye seçilmesi dönemi başlamış ve bu karma sistemden. on bir yıl süren bir uygulamadan sonra vazgeçilmiştir. Sabİh KANADOGLU Yargıtay Onursal Cumhunyet Başsa\cısı )TANTİK CAFE & BAR RESTAURANT HER SALI CZÇİNİhi QÜNLÜQÜ VE HER AKŞAM CANLI HALK MUZİGİ İSTIKLALCAD. BALOSOK NO.l KATJ BEYOGLL *rww.oUntikbaı.a>m Rezervasyon: 0 212 293 (6 İS , \ info€)oUntiVbar com 0 212 245 11 97 / A nayasa Mahke- mesi Başkanı, si- yasallaşma eleş- tirüenm yanıtla- yacağım önce- den açıkladığı beklenen ko- nuşmasını 26 Nısan 2004 gü- nü Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) 42. kuruluş yıldönü- mü törenıni açışında yaptı. Sayın Başkan"a göre: "AYM'ce çahşmalar sonucu önerilen anayasa değişikliği. konunun yeterince incetenme- nıesi nedcnivle kimilerince yanlış değerlendirilmiş. TBMSl'ye üye seçimi konu- sunda tanınan yetki nedeniy- le AYM'nin siyasallaşacağı kaygısı ifade edilmiştir. TBMM'ye l'i Yüksek Öğre- tim Kurumu. 1 "i Türkiye Ba- rolar BirtiğTnce gösterflen 3 'er aday arasından, 2'si de doğru- dan Sayıştay üyeleri arasın- dan obnak üzere 4 üye seçme imkânı sağlannuştır. Bu olu- şumu itibamla AYM'nin si- yasallaşûğını söylemekne dün- yadaki örnekleriyle ne de ger- çeklerie bağdaşmaktadır. Bu- gün yürürlükte olan şekliyle Cumhurbaşkanı, AYM'nin 15 üyesüıden 4'ünü doğru- dan, geri kalan 11 üyeyi de gösterilen adaylar arasından seçtiğine göre, gelecekte bir si- yasi parti genel başkanının Cumhurbaşkanı seçilmesi ha- linde, AYM'nin daha az siya- sallaşacağı söylenemezT Sayın Başkan. bu son sap- tamasında haklıdır. Ülkemız bu deneyimi de yaşamıştır. Kadrolaşma çabası altında ya- pılmış olan seçımlerin ısabe- tı hâlâ tartışılmakta % e kötü- ye örnek olarak göstenlmek- tedır. Bir kötünün seçeneği. bir başka kötü olamaz. 39. kuru- luş yıldönümünde a\TU sapta- mayı yapan Sayın Başkan. ça- reyi AYM üyelerinin doğru- dan yüksek yargı organlannın genel kurullannca seçilme- sinde bulmuştu. Sayın Başkan'ın bu doğru görüşünü değiştirmesının ve siyasal etkısıni göz ardı ede- rek TBMM tarafından AYM'ye üye seçilmesinı sa- vunmaya başlamasının gerek- çesi nedir? Bu gerekçe. konuş- mada açıklanmamıştır. Seçılecek üye sayısının, top- lam üyelenn 1 '4'ünden az ve 4'ten ıbaret olması. siyasal et- kinin de olmayacağuırn gös- tergesı değildir. Siyasallaşma kaygı ve kuşkusu, mahkeme yapılanmasında siyası etki bu- lunması olasılığı ile ölçülür. Bu olasılığın gerçekleşme- sı de gerekmez. Bir siyasi partınin tercıh ederek seçtiği üye olarak ni- telendirilmek yeterlidir. AYM'ye TBMM tarafından üye seçilmesi halınde. mah- kemenin sıyasallaştığı kanısı toplumda yerleşmeye başlaya- cak ve gıderek genelleşecek- tir. Bu tür kurumlarda ve özel- likle AYM'lerde siyasal görü- şü belli ve yansız olmadığı anlaşılan bir üyenin dahi ver- diği tahribatın örnekleri or- tadadır. Doğrudur. Avrupa'da AYM üyelennın tamamının veya bir kısmının parlamento tarafın- dan seçilmesi. genele yakın bir uygulamadır. Ancak bir baş- ka doğru da. bu ülkelerdeki se- çım yöntemi nedeniyle, AYM'lerin siyasallaştığı yo- lundaki eleştirilerin giderek artmasıdır. Ülkemizde de 1961 Ana- yasası'nın yürürlüğe girmesiy- le AYM'ye parlamentodan üye seçilmesi dönemi başla- mış ve bu karma sistemden. on bir yıl süren bir uygula- madan sonra vazgeçilmiştir. Karma yöntemin ıkı büyük sakıncası \ardır. 1- Parlamentoda tek parti çoğunluğu yoksa. üye seçimi partiler arası uzlaşmaya bağ- lıdır. Bu uzlaşmanın ne süre- de sağlanacağı belh olmadı- ğı gibı, uzlaşma sürecinde üye adaylannın kışiliklerinin yıp- ranması kaçınılmazdır. Bu se- çım yönteminden vazgeçil- mesının tek nedenı. deneyin iyi sonuç vermemesıdir. 2- Tek parti ıktidarlannda ise. Türk demokratik hayatı- nın onulmaz hastalığı olan kadrolaşma arzusu ortaya çık- maktadır. Ehliyet. bilgi, kişı- lik ve deneyim önemsenme- mekte. tercihler "Bizden ya da değil'" ölçütüne göre ya- pılmaktadır. Böyle bir seçı- min, AYM'nin siyasallaşma- sı tehlikesi yanında, saygınh- ğını da zedeleyeceği açıktır Sayuı Başkan. denenen ve başansız kalan bir yöntemi yeniden önerirken bu sakın- calara hıç değinmemiştir. Konuşmada hiç değinilme- yen bir başka konu da. özeni- len ve model olarak ahndığı belırtılen Federal Alman Ana- yasa Mahkemesı ıle Avrupa İnsan Haklan Mahkemesi'nin oluşumudur Her ikı mahkemenin üyele- nnin tamamı hukukçudur (Fe- deral Alman Anayasası md. 94/' 1; FAYM Kanunu md. 2- 3; İnsan Haklannı ve Ana Hür- riyetlennı Koruma Sözleşme- sı'-İHAS-md. 21/5). Zamanlaması ve ıçeriğiyle dikkat çeken söz konusu tas- lak ise modele uygunluk bir tarafa. hukukçu olmayan üye adedıru arttırmaktadır. Yüce Dıvan görevının AYM'de kalmasının sakınca- lanna ve bu görevin ısrarla korunması çabalanna yönel- tilen eleştınler de yanıtsız kal- mıştır Yınelersek. Avrupa modeli AYM'lerin hiçbirisi- ne. başbakan ve bakanlan yar- gılamak üzere "Yüce Drvan" görevı venlmemıştır. Böyle bir örnek yoktur. Ülkemizde ise Yüce Divan göre\ınin, içinde hukukçu ol- mayan üyelerin bulunduğu. çok sınırlı sayıda olarak ceza hukukunda uzman hâkımle- rın yer aldığı AYM'ye \enl- mesı. ÎHAS'ın adil yargıla- ma hakkını düzenleyen 6, hâ- kımlık için gerekli koşullan belırleyen 21 '5. maddelenne ve kararlannın kesın olması nedeniyle adı geçen sözleş- menin 7 numaralı ekinin 2/1. maddesine aykırıdır. Bu yapıdaki bu- mahkeme- nin 3'ü büyük olasılıkla hu- kuk eğitımi almamış 4 üyesi- nin, parlamento tarafından se- çılerek siyasi etkilere açık ha- le getirilmesinin veya bu yön- de bir inanç doğmasına yol açılmasının sakınca ve sıkın- tılan yanıtsız bırakılacak ni- telıkte sorular ve sorunlar de- ğıldır. Sayuı Başkan'ın suskunlu- ğuna karşın. hukukçu olma- yan Başkanvekili'nin açıkla- malan medyada yer aldı. Adı geçen. Yüce Dıvan yar- gılamalarının özelliği oldu- ğunu ve hukukı boyutunun yanında siyasal, sosyal ve eko- nomıkyönlerinin de bulundu- ğunu belirttikten sonra ıfti- harlaekledr "Benim bu eleş- tirilere tek yanıtım. CA. ve S.G.'nin y^argüandıklan Yü- ce Divan karandu". Yüce Di- van'da benim gibi ceza yargı- cı ohnayanlarm bulunduğu- nu savunuyorlar. Bu karar300 sayfadır. Ö kararuı her satın- nı ben yazdım. Bu eleştirilere karşüık cevabım. bu karar- dır." Bu yanıt. eleştınlerin ne ka- dar haklı olduğunun. en açık \ e kesın kanıtıdır. Hukuk eğı- tımı almamış. hukuk nosyo- nundan yoksun kişiler; ver- diklen kararların başansırn. ulaştığı sayfa adedi ıle ölçe- bılırler. Hukuk anıtı sandıklan bu karann tamamını satır satır yazdıklanndan bahisle ö\üne- bilirler. Oysakı. ceza yargılamasının amacı maddı gerçeği bulmak- tu-. Maddı gerçek ise ceza ve ceza usul hukukunun genel ilke ve kurallan ile kavram- lannı uzmanlık derecesınde bilen deneyımlı ceza hâkım- leri tarafından bulunabilır. Bu nitelıklen taşunayan ki- şilenn oluşturduğu mahke- melerden adıl yargılama bek- lenemez. Kanıtlann toplanması. tar- tışılıp irdelenmesi ve yargıla- nanlann hukukı durumlan- nın değerlendinlmesi ancak bu bılgı bırıkımı ve deneyimle olanaklıdır. Hukukı her sorunun oldu- ğu gibı, ceza yargılamasının da sadece hukuki boyutu \ar- dır. Suçun oluşumu. unsurla- n ve tıpıkliği sadece ceza hu- kuku ilkeleri içerisinde de- ğerlendirilebilir. Siyasal. sosyal ve ekono- mik boyutlar. suçu ışlediği saptananlar hakkuıda kişısel hafifletıci neden olmaktan öteye gıdemezler. Bir hukuk de\ letinde ılk ya- pılması gereken, ceza yargı- lamasını hukuk eğitimı alma- mış kişilerin elinden kurtar- maktır. Bu nedenle. Yüce Di- van görevi. yargılama işlevi- nin asıl sahibi Yargıtay'a bir an önce verilmelidir 50 Klimada tech çözüm!Ingılızce'de teknolojı anlamına gelen ^^J kelırrenın k.saltrrıasıdır • Sessızçalışma • LCD gostergelı, kablosuz uzaktan kumanda • Hem soğutma. hem ısıtma ozellığı • Guçlü nem alma Çok avantaj! Şimdi, DemirDöküm Klimalar başlayan fiyatlarla. KDV dahil Montaj dahil" Hemen teslim i ı • Belııtılen fıyat 7 000 Btu."! kapasrtelı cıtıaz ıçın geçerlıdır • 5 metre bak - boru ve montaj hızmetlen tıyata dahıldır Beiırtıien fıyat!ar tiiketıcıye tavstve edılen fıyatlardtr Kampan>ami2 Sanayı ,e " caret Bakanlığı nm 25 Ma/ıs 1994 tarıhı .e 94*2-3 no lu teblığıne uygundur Bu kampan/a 31 Mayıs2004tarıtıınekadar9eçerlıa • »lyatara KDVdamidır Taksıtlı fıyatlanmız ıçın bayıtenmıajen bılgı aötılırsıne Kampanyamız stoklar Tiüa sımrlıdır <§«©KOÇBAMK bonuscard Anlaşrnalı bavılenmızde taksıt ve Koçfırans hızlı kredı ınkânı • DMÜR BOrU SEHV1S 6ARUİTKI • Tûfmrrt «ı« HER «ÖŞESIKOE suvts ü â www.demirdokum.com.tr Koç t* SAJ*T OCHCT9U Müşieri llotişira Mefkeıj 0 800 21133 33 Q> DemirDöküm CUMHURtYET^TEN OKURLARA tBRAHEVl YILDIZ Sonuçlar Sevindirici YÖK Yasası TBMM'de kabul edildi. 550 sandalyelı Meclis'te yasaya 'evet' oyu ve- ren AKP'Iİ mılletvekili sayısı 254'tü. 376 milletve- kiline sahip AKP'nın 112 milletvekılı oylamaya ka- tılmadı... Yasanın TBMM'de oylanma öncesı ve sonrasın- da tepkıler sürdü. Yurt çapındaki eylemlerde öne çıkan söylem, 'hükümetın eğitimı dınselleştirme gı- nşimı' şeklındeydı. Imam hatip okullanndan mezun olanların herfa- külteye girebilmesinın önü açılırken AKP'nin asıl ni- yetinin liselerde kapsamlı din eğıtimini yaygınlaş- tırmak olması da işin gerçek yüzünü ortaya koyu- yordu. Tüm gelışmelerı Cumhuriyet gazetesi, ayrıntıla- rıylayansıttı. Her cuma rehberlik sayfası Gazetemız eğıtim alanında yaşananları haberleş- tirirken öğrencılere ve velılere rehberlik etmeyi de görev bıldi. ÖSS ve LGS sınavına gırecek olan öğrencılere yönelık, pazartesi günlerı verdığımız Sınava Doğ- ru kitapçıklan büyük ilgi gördü. Geçen hafta başladığımız ve sınavlara dek her cuma gunü yayımlayacağımız Rehberlik Sayfası bu alandakı tüm soruları da yanıtlamış olacak. • • • Her geçen gün yoksullaşan ülkemizde. yükse- kokul bıtırse bile ış bulamayan gençler, gelecek kay- gısıyla karşı karşıya. Pazar günü manşet yaptığımız bir araştırma. bu konudakı somut durumu ortaya koyuyordu. Bu araştırmaya göre, bir dönem büyük çoğun- luğun düşunmediği öğretmenlik en geçeriı meslek konumunda. Devlet garantıli bir ış olarak görünen öğretmen- lik, gençlenn en çok tercıh ettığı meslek sıralama- sında birıncı sıraya yükseldi. Her hafta bulmaca eki Pazar günleri yayımladığımız Cumhuriyet Pazar bundan böyle bulmaca eki de vermeye başlaya- cak. Dört sayfalık bulmaca ekinin öteki bulmaca eklennden farklı olduğunu, meraklılar görecekler. Konulu, kare, şıfreli, heceli, sözcük avı, akrostış ve armağanlı bulmaca her pazar bulmaca sever- lerle buluşacak. Yazı dizisi ilgi gördü Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin Inan, 7O'lı yıllara damgasını vuran gençlık önderlerıydi- ler. Turhan Feyizoğlu'nun yayına hazıriadığı ve 11 gün süren yazı dızisı o günleri bir kez daha yaşat- tı. Her yıl yaptığımız gibı, yinelediğimız bu yazı dı- zisi büyük ilgi gördü. Bugün yaşasalardı Infaz Yasası'ndan yararlanıp özgür kalabılırlerdi. Aceleye getırilen ve çok ağır biçımde cezalan- dırılan Deniz ve arkadaşlarını unutturmak isteyen- lere de bir yanıttı bu yazı dızımız. • • • Araştırma sonuçlan 13. Dönem BİAK (Basın Izleme Araştırma Kuru- lu) Basın Okurluk Araştırması yayımlandı. Anımsayacağınız gibı 12. dönem sonuçlan, Cum- hunyet için olumlu göstergeler içerıyordu. Son araştırmada da görüldü ki, Cumhunyet bir- çok alanda önderlığıni sürdürüyor. Aralık ayında48 bin 178 olan ortalama satışımız, ortalama 60 bine yükseldi. Hafta sonları 65 binlere çıkan satış rakamlanmı- zı daha da yukarılara çıkarmak için çalışmalanmız sürüyor. BİAK sonuçlannın rakamsal dökümünün yoru- munu, konu başlıkları ıle sızlerle paylaşmak istiyo- ruz. Cumhunyet; eğıtımlı, kentlı ve sosyoekonomik düzeyı daha yüksek bir okur ve tüketıci potansi- yeline sahip. Cumhuriyet okuriarı, gazetelerine daha uzun sü- re ayırmaktadır. Cumhuriyet okurlannın büyük çoğunluğu tatile çıkmaktadır ve kendi aracını tercih etmektedir. internet kullanımında Cumhuriyet okuru öncü- dür. Okurlanmızınaktifyaşgrubu18-44dılımindedir. Cumhuriyet, metropoller. Marmara ve Ege böl- gelerınde daha çok satılmaktadır. Eğitimli serbest meslek sahibi okurlar daha yük- sektir. Okurlanmız sosyal ve kültürel etkinlikleri yakın- dan izlemektedir. Her üç okurundan biri kredi kartı sahibidir. Kadın okur sayısı bir öncekı araştırmaya göre art- mıştır. Cumhuriyet okurunun yüzde 6O'ı evlı, kişisel alış- veriş yapma oranı yüksektır. Yeni reklam servisi Satış rakamlarımızın her gün yükselmesine pa- ralel olarak reklam gelirierımizi de arttırmak için yenı bir organizasyona gırdık. Kendi bünyemızde kurduğumuz reklam servisi- miz görevine başladı. Yeni reklam müdiremiz Özlem Ayden ve arka- daşları artık Cumhuriyet aılesıne katıldılar. Kendi- lerıne hoşgeldıniz diyor ve başanlar dıliyoruz. • • • önümüzdeki çarşamba günü Atatürk'ün Genç- liğe Hıtabesi'ni poster olarak vereceğiz. Kuşe kâ- ğıdına basılı fotoğraflı posterde Gençliğe Hıta- be'ninorijınalinıveHıfzıVeldetVelidedeoğlu'nun Türkçeleştırdiği metinlen birlikte yayımlayarak bir ilki de gerçekleştirdik. İyi haftalar. »JGROUP M İ. Çocuklarımız . GİZEM BIÇAKÇI ıle DİNÇER AKALIN evlendiler. Mutluluklar dileriz. Gönül - Mustafa Bıçakçı 16 05 2004, htanbul