Katalog

NİSAN 2004 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA JV LJ LJ J. U 1 \ kuttur@ cumhuriyet.com.tr 15 UYCARLIKLARIN İZİNDE OKTAY EKİNCİ Tarihi Kentler Birliği'nin eski başkanları kültür ve kimlik projeleriyle anılacaklar İz değil 'miras'bıraktılarYerel seçimlerden sonra göreve ge- len kımı yeni başkanlar, geleneksel "Enkaz devraldık" söylemini yeğ- lerken, kimileri ıse daha özenliler; "Eksik hizmetler de tamamlana- cak..." Görcvi devredenlerin tek "huzur" kaynaklan ise çeşitli hizmetleriyle bıraktıklan "izler"... Özellikle son yıllarda öne çıkan ve Tarihi Kentler Birliği (TKB) üyeleri arasında hızla yaygınlaşan "kültürel değerlerin korunmasına" yönelik çahşmalara ise "iz" demek yeterli olmuyor... Çünkü aynı değerler, aslında yüz- lerce ve belki de binlerce yıl zaten o kentlerde "var'Hardı... TKB beledi- yelerinin yaptıkları ise onlan "gele- ceğe" de taşıyarak, kentlerini daha uzun yıllar; "kimlikli ve anılarını unutmayan insanlarla" bırlikte ya- şatmak... Bu nedenle, tarihsel değerlere de yatınm yapılan kentlerin yeni bele- diye başkanlan, bir bakıma bu hiz- metlerle eşsiz bır "miras" devral- mış oluyorlar. örneklerden bazıları TKB üyesi olan 123 belediyedekı değişik ölçeklerde gerçekleştirilen kültürel projelerin genel dökümü, ancak kapsamh bır kitapta derlene- bilır. Bununla bırlikte, kımı kentlerdeki öne çıkan çalışmaları da burada anımsamak gerekiyor. Işte, 28 Mart 2004 seçımlennde, kentlenne "kim- lik kazanımlannı" armağan ederek görevlennı devreden bazı belediye başkanlan ve bu çalışmalanndan özetler: ANTAKYA: Başkan tris Şen- türk, kentin inanç zenginliğini ba- nndıran dokusunu yaşatma projele- riyle uluslararası övgüler aldı... ANTALYA: Büyükşehır Belediye Başkanı Bekir Kumbul, surlan ken- te kazandıran ve sivil mımari örnek- len yaşatan projelerini, "aile tarih- lerinin yazımı" çalışmasıyla zen- ginleştırdi. ALTINDAĞ: Başkan M. Ziya Kahraman la bırlikte başlayan Sa- manpazarı ve Kaleiçi bölgelen kentsel koruma projeleri, Anka- ra'nın başkent kımhğiyle tarihini buluşturan önemli adımlan oluştur- dular. AVANOS: Başkan Seyhan Duru, kentine "meçhul usta" anıtını da di- ÖNCE "SURLARINI" YAŞAMLA BULUŞTURDULAR - Görevlerini devreden Büyükşehır Belediye Başkanları'ndan Feridun Çclik, Diyarbakır surlarını kuşatan 500 kaçak yapıyı yıkarak tarihle kenti yeniden tanıştırdı (üstte, solda), yeniden aday olmayan Dr. Bekir Kumbul da benzer şekilde işgai edilen Antalya surlarının önlerini açıp park yaparak antik peyzajı ortaya çıkardı (üstte, sağda). Mudurnu'da ise Başkan Mehmet Karakaşoğlu'nun önderliğinde tarihi konaklar turizme açılarak, tavukçuluğun ekonomik krizi kültürel potansiyelle atlatıldı (solda)... kerek, tarihsel mimariyi kutsayan bir kültürü kentle buluşturdu. BURSA: Büyükşehir Belediye Başkanı Erdoğan Bilenser'in kent kımliğıne yönelik en çok övündüğü proje, tarihi Adlıye Binası'nın "Kent Müzesi"ne dönüştürülmesi oldu. OSMANGAZt: Başkan Hilmi Şensoy'un Bursa'ya armağanlan arasında "Irgandı Köprüsü"nün yeniden yaşama kanşması, kente bı- rakılan mirasın en anlamlılanndan biri. Surlar Işgalden 'temlzlendl' DtYARBAKIR: Büyükşehır Be- lediye Başkanı Feridun Çelik, eski sokaklann kurtanlmasının yanı sıra ünlü Diyarbakır Surlarını ışgal e- den 500 kaçak yapıyı da yıkarak ta- rihin kentle bütünleşmesıne imzası- nı attı... EDİRNE: Başkan Cengiz Varna- topu, kültür projeleri arasında ilk kez tarihi bir belediye binası ıçın "100. yaş günü" kutlamasıyla da geçmışe saygılı kent yönetimi bilincini kahcı kıldı... KULA: Başkan Selim Aşkın'm başlattığı tarihi dokuyu yaşatma pro- jelen, geleceğin "kurtanlmış" ken- ti için en önemli kazanımlan oldular. MALATYA: Başkan Mehmet Çerçi'nin kültürel çalışmaları ara- sında Sinemalar Caddesi'ndeki "5 Konaklar"ın korunarak yaşatılma- sı için de öğrenci çalışmalanyla sü- ren önemli birikimler elde edildi. MUDURNU: Başkan Mehmet Karakaşoğlu'nun yöresel mimariy- le ilgili öncelikleri, kentin tavukçu- lukta yaşadığı ağır ekonomik krizini "kültür turizmiyle" aşmasını sağ- ladı... ÖDEMİŞ: Başkan Mehmet Eriş'in Kültür Bakanlığı' yla da işbi- rılığı içinde başlattığı "Tarihi Aras- tayı Yaşatma" projesi, kent kimliğı- nin sürdürülmesini sağlayacak... TALAS: Başkan Orhan Say'ın bir "mimar" olarak da önem verdi- ğı tarihi meydan düzenlemeleri ve restorasyonlar sonucunda Talas eski görkemini yeniden anımsıyor. VAN: Başkan Şehabettin Özars- laner'in özellikle "Urartu" dönemi araştırmalanna verdiğı destek, böl- genin tarihsel geçmişiyle daha de- rinlikli buluşmalanna katkıda bulu- nacak.. Antlk kent artık günıştflında YALVAÇ: Başkan Tekin Bay- ram'ın antık "Pisidia Antioche- ia"yı gün ışığına çıkarmasıyla bir- likte kentin hemen tüm kültürel zen- ginliklerinin korunması ve yaşatıl- ması yönündekı proje ve uygulama- lan, Göller Bölgesi'ndeki eski uy- garlık merkezinı yeniden yaratmış oldu. KALE-DEMRE: Belediye Baş- kanı Adnan Genç' in, kentin hemşe- risi St. Nicholas (Noel Baba) ile de bütünleşen tarihsel kimlik projeleri, geleceğe dönük en önemli kazanım- lardı. POLATLI: Belediye Başkanı Sa- mi Çay, özelikle "askeri" bir bölge- de antik tarihin izlerini sürerek örnek çalışmalar gösterdi. TtRE: Belediye Başkanı Tayfur Çiçek'ın bıraktığı miras arasında ta- rihi dokunun kent yaşamıyla buluş- tuğu rekreasyon alanlan geleceğin kimlikli kentinı hazırladı. ŞAHtNBEY: Başkan Yaşar Ağ- yüz'ün en anlamlı ginşimı, Gazian- tep'e TKB üyesı belediyeyı kazan- dırarak görevını devretmesi oldu. KONAK: Başkan Erdal Izgi dö- neminin İzmir'e en önemli armağa- nı, tarihi Kemeraltı bölgesinin koru- ma amaçlı planlamasının DEÜ uz- manlanyla bırlikte gerçekleştirilme- siydi. GtRESUN: Başkan Hasan Y. Karaibrahim le TKB'ye üye olan bu kentin tarihi dokusuyla ilgili ça- lışmalar da ılk kez aynı dönemde ıv- me kazanarak yerel gündemde önem kazandı... TKB'de görevlerine devam eden başkanlar. geçen dönem başlattıkla- n kültürel projeleri elbette kı sürdü- recekler. Yeni başkanlann ise bütün bu "birikimleri" kucaklayarak "sü- rekliliğe" dönüştürmeleri, herkesin ortakdileği... EDAT DEMİRCÎ 'DEN 2 CİLTLİK KALICIBÎR KİTAP Tiyatroya emek verenler için ULKU AYVAZ "Alnında Işığı tlk Hisseden Tiyat- ro Sanatçılarımız", Vedat Demir- ci"nin olağanüstü bir emekle hazırladı- ğı ve 2 cilt olarak yayımlanan, ülkemiz- de türünde bütüncül olarak tanık oldu- ğumuz sanıyorum ilk çalışma... "Alnında Işığı tlk Hisseden Tiyat- ro Sanatçılarımız" 105 tiyatro insa- nıyla yapılan aynntılı söyleşiler yanın- da 'anılanmızda yaşayan' ŞehirTiyat- rosu ve Devlet Tiyatrosu sanatçılanyla gerçekleştirilmiş bulunan söyleşilerin l derlenmesiyle de zenginleşiyor. 2. Cil- Vedat Demirci'nin hazırladığı 2 cilt- lik kitapta, yitirdiğimiz ve yaşamak- ta olan tiyatro insanlarıyla yapümış söyleşiler yer alıyor. . . . de önsöz yazan ilk Kültür Bakanımız Prof. Dr. Talat S. Halman'ın deyişıy- le; "Vedat Demirci'nin eseri, hem bü- yük değerlere vefa borcumuzu ödü- yor, hem de tiyatromuza emek ver- miş, ömür vernıiş müstesna insanla- rımızın haysiyetini koruyor." Seyirciyle kurulan canlı ilişki tiyat- royu. kendine özgü, ayncalıklı bir sanat durumuna yükseltirken, bu ilişki bir dramı da açığa vuruyor. Sahneleme sü- reci bitip, o oyun perde kapayınca yara- tılar- yaratanlar, arşivlerde ve elbette belleklerimizde yer alabiliyor. Işte Ve- dat Demirci'nin söz konusu iki ciltlik eseri, kalıcı bir belleğe işaret etmesi açı- sından da önem taşıyor. Muhsin Ertuğrul, Carl Ebert'den başlayarak Cüneyt Gökçer, Ayla Al- gan, Raik Alnıaçık'tan Cahide Sonku, Bedia Muvahhit, Ziya Demirel'e.. pek çok sanatçımız ile yapılan söyleşiler, aynı zamanda Şehir Tiyatrolan. Devlet Tiyatrolan ve özel tiyatrolanmızın bu- güne uzanan repertuvarlannı da sergili- yor. Bu bakımdan, tarihsel bir değer de açığa vurulmuş bulunuyor. "Alnında Işığı tlk Hisseden Tiyat- ro Sanatçılarımız"m yaratıcısı Vedat Demirci, 1998 yılmda Devlet Tiyatrola- n'ndan emekli olmuş bir sanat insanı. Kendisi, öte yandan TRT'nin kurulu- şuyla îstanbul Radyosu'nun Çocuk Ya- yınlan'nın yönetimini üstlenmiş, imza attığı pek çok program geniş ilgi derle- miştir. Uluslararası îstanbul Festivali'ne de yönetim kademesinde katkıda bulun- muştur. Doğuş Otomotiv-Volsvvagen'in ya- yımladığı bu kitaplar, özel şirketlerin sanata katkıyla ne denli değer kazandı- ğının da bir göstergesi. tstanbul Üniversitesi Devlet Konser* atuvarı Öğrenci Senfoni Orkestrası bugün Ozan Yarman'ın 'Kıbrıs Piyano Konçertosu'nun dünya ilk seslendirmesini gerçekleştirecek. 'Kıbrıs 'tan 'Yorgun Savaşçı 'ya Kültür Servisi - Şef Orhan Şallıel yönetimindeki tstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Öğrenci Senfoni Orkestrası bugün saat 19.00'da îstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Ord. Prof. Cemil Bilsel Konferans Salonu'nda genç besteci Ozan Yarman'ın 'Kıbrıs Piyano Konçertosu'nun dünya ilk seslendirmesini gerçekleştirecek. Özellikle Kıbns'm gündemde olduğu bu günlerde verilecek olan konserin solisti piyano sanatçısı Pmar Çelik olacak. Konserde aynca geçen günlerde kaybettiğüniz besteci Kemal Sünder'in anısma sanatçının 'Yorgun Savaşçı' adlı yapıtı da yorumlanacak. Bir film müziği olma niteliği taşıyan bu yapıt, görüntüyü bütünleyen somut renkler yansıtmasınm yanı sıra dinleyicinin hayalgücüyle bütünleşecek soyut bir müzik ohna özelliğini taşıyor. ODAK NOKTASI AHMET CEMAL Bijgeler Toplumu ve Küçük İnsanlar... 3 Nisan tarihli 'Cumhuriyet Bilim Teknik' ekin- de Ahmet Inam, "Bilgeler Çekildi mi Hayatımız- dan?" başlıklı nefis köşe yazısında, artık dünya- mızın ve bu arada ülkemizin insandan yana ne- ler yitirmiş olduğunu acımasız bir açıklıkla göz- ler önüne sermiş. Ahmet Inam'ın yazısını okuyunca, Nietzsc- he'nin "Işte Zerdüşt Böyle Dedi" adlı başyapıtı- nın sonlarına doğru, Zerdüşt'ün ağzından dile getirilenleri neredeyse elimde olmaksızın anım- sadım: "... sizler, nasıl teslim olacağınızı öğren- mediniz, küçük kurnazlıkları öğrenmediniz - Çün- kü bugün küçük insanlar efendi olmaktalar: On- lar akla gelebilecek tüm teslimiyetlerin, alçakgö- nüllülüklerin, akıllılıkların, çalışkanlıklann ve kü- çük erdemlerin uzayıp giden vesairesinin vaazla- nnı vermekteler. - Aşın benim için, siz daha yüce insanlar, küçük erdemleri, küçük kurnazlıkları, kum tanelennden farksız hoşgörüleri, kanncala- rınki gibi koşuşturmalan, acınası rahatlığı, 'ço- ğunluğun mutluluğu'nu - Ve teslim olacakyerde çaresizliğe düşmeyi yeğleyin. Ve, gerçekten de, sizleri seviyorum bugün yaşamayı beceremedi- ğiniz için, sizler, daha yüce insanlar! Çünkü böy- lece sizler - en iyi yaşamış olmaktasınız! -... uşak ruhu taşıyan ve özellikle de ayaktakımı güruhu: Şimdi bunlar tüm insanların yazgılannın efendisi olmak istemekteler - ah, tiksinti! Tıksinti! Tıksinti - Odur sürekli soran, soran ve sormaktan yorul- mayan: 'Insan kendini en iyi, en uzun, en keyifli biçimde nasıl ayakta tutabilir?' Ve böylece - on- lar, bugünün efendileri olmaktalar. Bugünün bu efendilerini aşın benim için, ey kardeşlerim. - Aşın benim için, siz daha yüce in- sanlar, küçük erdemlerı, küçük kurnazlıkları, kum tanelennden farksız hoşgörüleri, kanncalannki gi- bi koşuşturmalan, acınası rahatlığı, 'çoğunluğun mutluluğu'nu -! Ve teslim olacak yerde çaresizliğe düşmeyi yeğleyin. Ve, gerçekten de, sizleri seviyorum bu- gün yaşamayı beceremediğiniz için, sizler, daha yüce insanlar! Çünkü böylece sizler - en iyi yaşa- mış olmaktasınız!" Nietzcshe, bu alıntıdaki sözleri bugün için de kaleme almıştı demek, sanınm hiç de abartı ol- maz. Çünkü günümüzün 'efendi' olmak peşinde- ki insanlan, bu işi kendi iç dünyalarını hep daha bilgece düşüncelerle ve tavırlarla donatarak, ya- ni yücelterek değil, ama olabildiğince küçülerek yapmaktalar. Ahmet Inam'ın, yazısının başlığı olan "Bilgeler Çekildi mi Hayatımızdan?" soru- suna hemen ilk satırında verdiği yanıt gibi: "Çe- kilmeleri gerekiyordu. Yerlerine uzmanlar geldi. llaç yazıyor, hesap yapıyor, sorunlanmızı çözü- yoriar..." Evet, aslında bu, günümüzde artık yer- leşik olması istenen toplum ve yaşama biçimi bu. Kendı yaşamının varacağı, varması gereken noktalar üzerinde, kendi düşünce birikimine da- yanarak bilgece düşünmeyi yeğleyen insanın ye- rine, yeter ki istesin, kendiyle ilgili her konuda da- nışabileceği başkalannı bulabilen, bulmakzorun- da bırakılan bir insan tipini yaygın kılmak. Ve bu insanın gerek yaşama, gerekse düşünme biçimi- ni olabildiğince herkesle eşitleştihp tekdüze kıl- mak. Yine Ahmet Inam'ın yazısının "Anlam Satı- cıları" başlıklı bölümünden: "Büyük öğretilerin gücünü yitirdiği, dinin yüksek değerlerinin yaşa- mak yerine ritüelleri yerine getirmek olarak anla- şıldığı Batı dünyasında anlam satıcıları türedi. Din adına, bilim adına, inanılan öğretiler adına insan- lara hayatlarının anlamının ne olduğu sorusunun cevabını satıyohar. - Bilgeler çekildi mi hayatı- mızdan? Geieneksel anlamıyla evet! Çekildiler..." Yakınlarda gördüğüm bir yabancı filmde genç kadın, giysisinin kolları kısa olduğu için kendisi- ni gezmek istediği katedrale almayan bağnaz ke- şişlere şu soruyla yanıt veriyordu: "Ne o? Yoksa Tanrı, kendi yarattığı bu kollan artık beğenmez mi oldu?" Kendi hayatı üzerine düşünmek, düşünmediği takdirde o hayatın yaşanmaya değer olamaya- cağının bilincine varmak yerine, bu düşünme ey- lemini uzmanlara bırakmak - ve böylece hayatın yerini alan tüyler ürpertici boşluğa da hâlâ "be- nim hayatım" diyebilmek! Insan ile insan görünü- şündeki adlandırılamaz yaratıklar arasındaki sı- nır, başka nasıl aşılabilirdi ki? e-posta: ahmetcemal" superonline.com acem20 " hotmail.com l a Traviata' operasinda iki konuk • Kültür Servisi - tstanbul Devlet Opera ve Balesi'nin (tDOB) programında yer alan 'La Traviata' operası, bugün saat 20.00'dekı temsilde başrollerde iki konuğu ağırlayacak. tDOB'dan yapılan yazılı açıldamaya göre Giuseppe Verdi'nin 'La Traviata' operasında, 'Violetta' rolünü dünyaca ünlü soprano Fiorella Burato, 'Alfredo' rolünü ise yurtdışında da başan kazanan Türk tenor Bülent Bezdüz oynayacak. (0 212 251 56 00) BUGÜN • tŞ SANAT'da 20.00'de Bilkent Su Trio & Sempre Quintet konsen. (0 212 316 10 83) • ÎTALYAN KÜLTÜR MERKEZtnde 19.00'da Carlo Bernava ve Loredana Romana konseri. (0 212 293 98 48) M NARDtS JAZZ CLUB da 21 30 da Ayşe Gencer Quartet konseri. (0 212 244 63 27) • BABYLON'da 21.30'da Achanak konseri. (0 212 292 73 68) • FRANSIZ KÜLTÜR MERKEZtnde 19.00'da Charles Coutel'in katılacağı 'Demokrasi dekonforizm ve dil: Tacqueville'in güncelliği' konulu konferans. (0 212 334 87 40) • AKBANK KÜLTÜR SANAT MERKEZt'nde 20.00'de 'Fotoğraf Avcılarının Anadolu Serüveni' konulu saydam gösterisi ve söyleşi. (0 212 252 35 00) • tFSAK'da 19.30da Selda Selman Acarın 'Temalar' adlı 'projeksiyon gösterimi'. (0 212 292 42 01)