Katalog

IMAFT2004 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ BASIN HO eyaletin dokuzunda önseçimlerden zaferle çıkan John Kerry, başkanlık yanşında Demokrat Parti adayhğını garantiledi Dört aşamalı seçimkampanyasıBush'un rakibi olan John ICerry şimdi dört aşamalı seçim kzanpanyasmın üçüncü aşamasına g;Lriyor. Birincı aşama şundan ibaretti: "Ben Hovvard Dean kadar sa^aş karşıtıyım ve onun kadar Sush'un tek taraflılığına öfl:eliyim. Ancak çatlak bir yeni gelen adam değilim, kendimi rnahvetmeyeceğim." \VTLLIAM SAFIRE Y ögi Berra hatahydı. Her şeyin bitmedi- ği düşünülse de aslında her şey bitmiş- tı. Kasımayındaki başkanlık seçiminde aday belırlemek içın 10 eyalette önseçiminya- pıldığı ve tüm dünyaya ""Süper Sah" olarak du- y u n J a n seçim gününde Demokrat Parti"nin "süpermeni" belirlendi sayılır. ("Vermont hariç 10 eyalette seçimı Senatör John Kerry kazan- dı ve bu sonuçla -her n e kadar resmen adaylı- ğı. partisinın temrnuz aymdaBoston'da düzen- leyeceği kongrede tescillenecek olsa da- yük- sek olasılıkla Bushun rakibı olacağına kesin gö- züyle bakılıyor). Bush "un rakibi olan John Kerry şimdı dört aşa- malı seçim kampanyasının üçüncü aşamasına giriyor. Bırinci aşama şundan ibaretti: "Ben Howard Dean kadar savaşkarşrayımve onun kadar Bush'un tek taraflılığına öfketiyim. Ancak çatlak bir yeni gelen adam değilim, ken- dimi mahvetmeyeceğim.r ' Taktik şlmdlve kadar l$e varadı Bu mesaj. Ted Kertnedy'nin yardımı ve CBn- ton'ın ızini sürenlerin seçtiğı beceriksız, Dean karşıtı asker aday (bir süre önce adaylıktan çe- kilen General VVesley Clark'ı kastedıyor) "ye- ni Kerry*\i adaylar arasındaki en ön sıraya yükseltti. Ikinci aşama i se giineyden gelen ve ıyi bir ha- tip olan rakibi John Edvvardsı mağlup etmek- ten ibaretti. Kerry bunu en önemli rakibinin mesajını çok iyi özüjmseyerek yaptı. Edvvards. serbest ticarete karşı çıkarakdestekkazanıyor. ıthalata vergi konulmasını savunarak yerli sa- nayıyi korumakian yana olanlann oylannı ka- zanıyordu. Ancak. Massachusetts"li senatör Kerry -ki hayatı boyunca serbest ticaretle uğ- raşmış ve NAFTA'ya kucak açmış bir adamdır- f)1 flhîJîv ^ I a s s a c h u s e t t s Senatörü John Kerry"nin kanJdığı her toplantı seçim mitingi havasında geçiyor. Orlando'da, Florida J UlUUllir SenatöriiBüiNelson'labiriilrtesözaldığıbirtoplanüsoııramda,^^ Kerry; Demokrat PartUilerin yoğun tezahüratına alkışla ve zafer işareti yaparak karşılık verdi (soldaki fotoğraf)- Geçen perşembe günü adaylıktan çekUdiğini açıkîayan John Kerry'nin eski rakibi John Ed\\ards'ın adı ise şinıdi başkan \ardımcısı adaylan arasında geçiyor. Kerry, kasımdaki seçim öncesinde Edwards'a yardımcısı olma önerisini götürebiUr. (Fotoğraf: AP) "Amerikahları aldatan" ve "istihdam kaynak- lannı azaltan". "özelçıkarlan" gözetmenin so- na erdirilmesı gerektiğinı söyledı. Yeni Kerry'nin stratejisi salı günü yapılan önseçimlerde New York'tan California'ya do- kuz eyaletteki oylann çoğunluğunu alarak do- ruğa çıktı. Şimdi daha zor olan ikı aşama var sırada. Üçüncü aşama önümüzdekı beş ay içın- de - Boston'da adaylığının resmen tescillenme- sine kadar- Kerry özüne dönmeli ve Dean'in ba- nşseverliğini ve Edwards'ın yerel sanayiyi ko- ruyuculuğunu taktik gereği satın almadan ön- ce gerçek. eski Kerry'yi anlatmalı. Bu aşama diğerlerinden daha zorlayıcı olacak gibi görünüyor. Davos'ta, düşünceli görüntüsü ve ihtiyatlı tavn, sol eğilimli oy verme karnesini yalancı çı- karan cıddi bir senatörle yaptığım konuşmala- n anımsıyorum. O zaman Kerry'yi katı değil nazik bir inatçı adam olarak tanımıştım. Ve her zaman şık giyimli bir senatör olarak. Adaylığı sağlama bağladıgı bu aşamada De- an'in kızgınlığmı ve Edwards'ın Amerikancı- lığını taklit etmeyi bırakabilir. Ayrıca, bundan önceki aşamalarda taklit et- tiği olumsuz retoriği bırakmak zorunda. Ge- çen hafta, milyonlarca Amerikalının işsiz oldu- ğunu, insanın içini burkan bir üslupla anımsat- ması ve Beyaz Saray'ın kendi önceliklerini ön plana alarak toplumun temel değerlenni kü- çümsediğini söylemesi gibı! Cecmislyle çellstl Kerry'nin bu taktıği, karannı vermiş. ikna olmaya eğilimli seçmen için çok ıyı taktikler. ancak kime oy vereceği konusundaki karan son anda verecek olanlar ıçin -ki bu grup içın Kerry'nin durumu çok zayıf- aynı şey geçerli degil. Onlar, Çin'in Dünya Tıcaret Örgütü'ne katılmasını onaylayacak söylemde bir politi- kacının seçim zamanı. Çir.li liderlere parmağı- nı doğrultarak kur ayarlaması yapmadıklan tak- dirde ABD'nın tıcaret yasalannm baskısı altın- da kalacaklan konusunda uyardığmda şaşkın- lık içinde bakıyorlar. Bazılanmız UCLA Uluslararasi llişkiler Mer- kezi'ndeki konuşmasından. konuşmasının içe- rikli olacağından umutluydu. Ancak umutlar boşa çıktı. Eğer o konuşmayı Bush yapmış ol- saydı. "siyasi, sığ ve dalavereci" olarak nitelen- dirilir. yerden yere vurulurdu. Kerry'nın danışmanlan, Kerry her ne kadar "Bu savaş sadece adam yakalamaktan ibaret değüdir" dese de terönst Usame bin Ladin'in "tam zamanında" yakalanmasından korkuyor- lar. Birleşmiş Milletler'e çok fazla bağlı olma- sı nedeniyle eleştiriliyor. Ve terör konusunda- ki tavrı nedeniyle de eleştiri yağmuruna tutu- luyor. Kerry'nin çözümü şöyle: "Üst düzey ABD Başkanı elçisi atayarak di- ğer uluslan kitle imha silahlannın kullanımının önüne geçilmesi için bir arava getireceğim. Bu sorunu çözer." Sonucu bellrleyecek son aşama Üçüncü aşama çok daha fazla ciddi düşün- ceyi gerektinyor. Çünkü seçmene daha fazla dün- ya görüşü ve ekonomik planı karşılaştırma fır- satı veriyor Ve bu aşama dördüncü aşamanın temelinı oluşturacak: Eylül-ekim tartışmalan- nı ve adaylann knzlere ve istihdam durumuna olan reaksiyonlannı. Belkı de başkanın belirlen- mesindeki en etkın aşama olacak bu tartışma- lar. Kerry'nin görüşlerinin Bush'un detaylı ola- rak belirttiği görüşleri gıbi seçmeni ikna edebilecek nitelıkte olup olmadığını gösterecek. (The Xew York Tımes, ABD, 3 Mart) Dünyanın gözü Haiti'nin üzerinde olmalı P ort-au Prince sokaklannı denetleyen ABD askerleri, ülkeyi terk eden Başkan Aristide'in afişinin altından geçiyor. A ylarca süren kargaşa Haiti Devlet Başkanı Jean-Bertrand Aristide'i istıfa etmeye ve sürgüne gitmeye zorladı. Aristide, Haiti'nin demokratik yöntemle seçilmiş ilk lideriydi. 199O'da ilkenin başına geçmış, sadece bir yıl görev yaptıktan îonra ordu tarafıradan uzaklaştınlmıştı. ABD'nin ;aptmmlan ve ülıkeyı işgal edebileceği yönünde tehdit :a\aırması orduyu da yönetimı bırakmaya zorladı. Vnstide 1994'te ülkesine döndü ve siyasi açıdan calkantıh bir d ö n e m başladı. Aristide'den sonra başa ;eçen Devlet Baş;kanı Rene Preval'in hükümetinin nuhalefetle görüş aynlıklan yüzünden eli kolu )ağlanmış dururr»daydı. Bu sürecin sonunda Aristide, 1000 yılında, seçimehıle kanştırdığı ıddialanna karşın 'eniden devlet başkanı seçildi. Muhalif gruplar ve ;erillalar sokaklaTa dökülüp protesto ettiler. Bu yılın »aşında ise ülked«ki düzen neredeyse tümüyle çöktü, :konomi için de aynı şey geçerliydi. Aristide, )lanlarda A B D ' n i n suçlu olduğunu savundu. Vashington'ın hiükümetini desteklemediğini ve tynlıkçı gruplan ülkede kaos yaratmak için :esaretlendirdiğini scyledi. Amerika kıtasındaki en r oksul ülkelerdenı olan Haiti. kendine benzer :oşullardaki ötekâ ülkelergibi despot liderler arafından kötü yönenlme şanssızlığını yaşadı. 3unlara Vodu dir*ine manan François Duvalier ve oğlu fean-Claude Duvalier de dahil. Kendilerini devlet laşkanı olarak ılan eden baba-oğul, ortaçağdan kalma rygulamalarla Haiti toplumuna otuz yıl boyunca hem .osyal hem de siy^asi açıdan büyük zarar verdiler. sarıs gücünüra gitmesl olumlu adım Dğul Duvalier 19'86'ca sürgüne gittiğinde ülke bu iönemi kapatmış gib. görünse de ülkenin günümüzde /önetılemez hale gelmesi ve kahcı devlet kurumlannın :ksikliği büyük öllçüce o dönemden kaynaklanıyor. 3irleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin acilen .-oküuslu banş gCicür.ün ülkeye gönderilmesini cara-laştırması, üHkece düzeni ve banşı sağlamak için ıtılaı olumlu bir adırr.. Uluslararası toplum Haiti'ye Dİan "ciddi ilgisinl*' kalıcı, istikrarh bir siyasi ve îkor.omık düzen sağhnana kadar kesinliİde taybetmemelı. Davn, Pakistanm 2 Mart) Eşcinseller kirlı ovunlanvla medenıyete zarar vermek isti ;orlar. (ABD'de.bazı «afctlenk eşdnseflerin evienmesinin yasaltaşmas]için çahşmalaryapıhyDr. Eşcinsellerin e\ lenmesine karşı çıkan Başkan Bush bu duruma tepki gösterhor.) THEGUARDIAN KralAbdullah çocuklara sahip çıktı M ajesteleri Kral Abdul- lah'ın Başbakan Faysal F»«zbaşkanlığındakı hü- kümerten çocuklara yönelık sağ- lık sigortasının kapsamının geniş- letilmesını ıstemesi çok doğru ve önemli bir adım. Kral Abdullah al- tı yaşına kadar olan ve sağhklan güvence altında olmayan çocuk- lann da sağlık sigortasına dahil edılmesıni istedi. Çocuklar her ül- kede en hassas ve bakıma muhtaç durumdaki grubu oluştururlar. Ve bir ülke çocuklannı ne kadar faz- la korursa o kadar Çocuk Hakla- n Bıldirgesi'nin gereklennı yeri- ne getirmiş olur. Çocuklann sağhklannın güven- cede olmasının yanı sıra elbette başka haklara, önceliklere de sa- hip olmalan gerekır. Bunlann ba- şında eğitım. temiz su ve gıdayla beslenme de var. Bu konudakı ek- sikJıklenn kesınlıkle yerine getı- rilmesi gerekıyor. Ürdün'de yurt- taş olmayan, babalan başka ülke- den gehp yerleşmiş olan çocuklar bırçok haktan yoksun kalıyorlar. Şimdi Kral Abdullah'ın son giri- şiminden sonra devletin sağladı- ğı sağlık sigortası hakkını yurttaş olsun olmasın bu topraklarda ya- şayan tüm çocuklann elde etme- si için çabalayacağım umabilinz. Onlar geleceğimiz Ekonomik güçlükler tüm ço- cuklara bu saydığımız haklan sağ- lamamız konusunda önümüze en- geller koymuş, elımizı kolumuzu bağlamış olabilır. Ancak, tüm ço- cuklann -hangi yaşta ve statüde olurlarsa olsunlar- yaşam stan- dartlannı iyileştirmek için elimiz- den geleni yapmak zorunda oldu- ğumuz bir gerçektir. Çocuklara yönelik yürütülecek ulusal seferberliğe destek vermek için uluslararası bağışçılar da da- vet edilebilir. Ancak, bu topraklar- da yaşayan çocuklann haklannı ve güvenliklennı garantiye alma- nın uluslararası toplumdan önce Ürdün'ün sorumluluğu olduğunu unutmamalıyız. Sonuçta onlar bizim geleceğimiz! (Jordan Tımes, Vrdün, 6 Mart) Rusya Devlet Başkanı Putin, 14 Mart'taki seçim öncesinde yeni başbakan ve yardımcısını atadı Fradkov ve Zukov'lu M ihail Fradkov. Devlet Başkanı VTa- dimirPutin taranndan başbakan ola- rak atandığında ortaya çıkan tablo herkesın onu kendi bakış açısı doğrulrusunda » yorumladığıydı. (Putin, devlet başkanlığı se- 1 çimı öncesinde hükümeti beklenenden erken î görevdenalmış, eski Başbakan Kasyanov'labağ- lannı koparmıştı.) 14 Mart'taki devlet başkan- lığı seçımleri öncesinde Putin'in ülkeyi otori- terliğin arttığı bir rejimin yoluna doğru sürük- lediğınden korkanlar "süovikTyle (ŞSCB dö- ! nemindeki istihbarat bırimleri ve orduya da- hil olup şimdi de yönetim kademelennde gö- revli olanlar) bağlantısı olan bir adamın baş- bakan olarak atandığı yorumunu yaphlar. Pu- tin'in ikinci bir dönem daha ülkenin başında ı kalmasıyla ekonomik açıdan büyümenin arta- ( cağına yürekten ınananlar ise Fradkov'un Ba- \ tı 'yla ilişkisi olan. saygıdeğer bir liberal oldu- ; ğu yorumunu yaphlar. Sonuç itibanyla geçmiş- i te birçok kez görev değıştırmiş. ıhhyatlı bir "1 • Rusya Devlet Başkanı Putin, 14 Mart'taki 1 başkanlık seçimi öncesinde başbakanhğa * Mihail Fradkov'u (solda), yardımcılığına ise Aleksander Zukov'u atadı. Fradkov'un atanmasının gelecek için verdiği tek ipucu sürücü koltuğunda Putin'in olacağı. bürokrat olan Fradkov'un başbakan olması, Putin'in ülkeyi gelecekte hangı yöne götüre- ceği konusunda bıze fazla ipucu vermedi. İpler Putin'in ellnde olacak Bu atamayla elimize geçen tek ipucu, Pu- tin'in sürücü koltuğunda olacağıydı. Aleksan- der Zukov'un başbakan yardımcılığına atan- ması, açıkçası daha çok ipucu venyordu ülke- de gelecekte neler olacağına dair. Zukov, Har- \ r ard mezunu, 10 yılını Duma'da geçirmış olan liberal bir ekonomist. Bu 10 yılın yanşında Büt- çe Komısyonu'nun başkanlığını yaptı. Fede- ral bütçeleri hazırlamak ıçin onbinlerce satır harcama dosyasını inceledi. vergl reformunu destekllyor. Bütçenin oylandığı dönemlerde lobı grup- lan ve dığer bürokratlarla savaşarak baskıya dayanabileceğini gösterdi. Bu deneyımi idari reform gibi çok zorlayıcı bir görevi yerine ge- tirmekte Başbakan Fradkov'a yardım etmesi- ni sağlayacaktır. Fradkov, Zukov'da, kendinde eksik olan ekonomik tabloyu eksiksiz görme ve yorumlama yeteneği olduğunu biliyor. Ve kabinede ekonomi politikası göre\ini yönlen- dirmeyi ona bırakacaktır. Zukov'un seçilme- si, Putin ve Bîrleşik Rusya Partisi'ne -geçen majısta ulusa sesleniş konuşmasında söz ve- rildiği gibi- zar zor da olsa hükümetin parla- mentodakı çoğunluk esas alınarak kurulması şansıru da verdi. Uzun lafın kısası, Fradkov'un atanması, Putin'in devlet başkanı olarak görev yapacağı ikinci döneme ilişkin fazla ipucu vermese de Zukov'unki en azından ekonomik olarak bazı ışaretler veriyor. Zukov'un seçim sonrasında da şımdiye kadar söyledıklerinın ardında duracağını, Fradkov'un da demokrat ve reform yanlısı kurmaylardan oluşan dinamik bir ekip- le onun yanında olacağını umabiliriz. O zaman Rusya'nın nereye gitiğini biliyor olacağız. (Mosctnv Times, Rusya, 4 Mart)