Katalog

MART 2004 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA JV LJ LJ J. U M\ kultur(5 cumhuriyet.com.tr 15 Kadına uygulanan çifte standart, bir yanıyla sistemden, diğer yanıyla insan doğasından kaynaklanıyor Vahşi kadının gölgesi Talan' Anadolu turnesinde • Kültiır Servisi - Bızım Tıyatro'nun yenı oyunu Talan", Anadolu turnesı kapsamında bugun Konya'da, yarın Tarsusta, ardından Mersm, Adana, Adıyaman, Lrfa, Gazıantep, Dıyarbakır, Mardın, Van, Batman, Bıtlıs, Elazığ, Sıvas, Kaysen, Hacı Bektaş ve Kırşehır'de sahnelenecek Zafer Dıper'ın oyunlaştınp yonettığı muzıklı oyunda Ilkay Akkaya. Nazan Dıper ve Inan Ambarkutuk rol alıyor Oyun. Zonguldak'ta maden ocağındakı gnzu patlaması sonrasında bır aılenın yaşann savaşını konu alıyor 'Klasik Türk Müziği' konseri • Kültür Servisi - Solıst Aylın Nar, 10 Mart gunu saat 19 30'da. Istanbul Buyukşehır Beledıyesı Cemal Reşıt Rey Konser Salonu'nda 'Klasik Turk MuzıgV konsen verecek Konserde seslendınlecek yapıtlar arasında Refık Fersan, Avnı \nıl, Saadettın Kaynak, Suat Sa>m, Ldı Nevres Bey Zekı Muren, Tanbun Cemıl Bey, Selahattın Pınar, Yıldırım Gurses, Neşet Ertaş, Erol Sayan. Zekı Duygulu \e Sadı Hoşses gıbı Turk muzığının ustalannın bestelerı bulunuyor (0 212 232 98 30) Konaktan apartmana geçiş • Kültür Servisi - Osmanlı Bankası Muzesı'nın duzenledığı 'Voyvoda Caddesı Mımarlık Sohbetlen nın 10 Mart gunu saat 18 30'dakı konuğu, mımar ve tanhçı Prof Dr Stefanos Yerasımos 'Konaktan Apartmana Geçış Uzenne Bazı Gozlemler' konulu toplantıda Yerasımos, 19 yuzyılın ıkıncı yansından başlayarak once Galata'da sonra Pera- Beyoğlu'nda tek aılelenn oturduğu e\ Ienn yerlennı apartman olarak bıhnen toplu konutlann nasıl almaya başladığını anlatacak (0 212 292 ?<5 05) AYŞE EMEL MESCİ Insanlık tanhı, bır anlamda ınsanın ıçınde- kı 'vahşi çocuğun' terbıye edılıp medenıleş- mış bır yetışkın halıne getınlmesının tarıhıdır Bır yanıyla herkesın bıldığı 'ilerleme'lere kaynakhk eden bu sureç, dığer yanıyla ınsa- nın gezegenden, doğadan ve evrenle bırlıkten kopanlmasının oykusunu de ıçenr Bu 'mede- nileşme' seruvenınde, soz konusu 'vahşi' do- ğa ıle ıçsel ve doğrudan bağlantıları nedenıy- le erkekler dunyast taraftndan urkutucu bır ha- sım olarak algılanan kadınm zamana, mekâ- na ve kulturel ortama gore değışen bıçımler- de 'enterne edilmesi' onemh bıryer tutar Biıyük gozattı Bu 'gözaltı' kımı zaman doğrudan, fızıksel bır nıtehk taşır Kadın eve hapsedıhr, kadm bırkumaşınıçtnehapsedılır Tabıı bundan çok daha yetkın gozaltı bıçımlen de soz konusu- dur Kadın, ımgelemde bellı bolmelere hap- sedıhr \e bu konumu genel anlamda egemen zıhnıyetın meşrulaştınlmasında kullanılan en onemlı araçlardan bınne donuşur Kendını 'medeniyet'le ozdeşleştıren erke- ğın, kadının 'vahşi' (yanı evrenle butunleşen) doğasından duyduğu korku, ıktıdan korumak adına çevTeyı baskı altına alma ısteğıyle bır- leşır, yukandan aşağıya doğru ıdeolojık, kul- turel, ahlakı dalgalar halınde yayılır, dışan- dangelmış, 'barbar' ve 'büyücü' (yanı mev- cut medenıyetın dışında kalan her şeyı temsıl eden) Medea gıderek korkunç bır figure do- nuşür, ortaçağ kentlen ekonomının ardından kulture de egemen olurken cıvar koylenn ota- cı kadmlan 'cadılaştınlır', Trova savaşının sorumluluğu bıle olumluler katında Güzel Helene'nın, tannlar katında Hera'nın sırtına yıkılır 'Çağn' fılmındekı, en katıksız, bıllur- laşmış duşman orneğı Ebu Süfvan ın kansı Hinddır Orneklen sınırsız bıçımde çoğaltmak mum- kun Ama sonuç olarak. yukandan aşağıya ya- yılmaya çalışılan bu ahlak ashnda çıfte stan- dardı v e ahlaksızlığı ıçınde taşır Bu bu- yanıy- 'ars von Trier'nin 'ABD üçlemesi'nin ilk filmi olarak gösterilen 'Dogville', görünürdeki ahlak kurallannın altında yatan çifte standardı, hem erkek-kadın, hem iktidar-kitle, hem de insan-evren ana eksenlerinde sayısız soru halinde insanın önüne sürüverıyor. Bu çağa ve genel anlamda varoluşa ilışkin sorulannızla bırhkte bu fılmı seyrederseniz, her epizoddan ayn bir öykü türetmenız mümkün. la sıstem sorunudur, dığer yanıyla ınsan do- ğasıyla ılgılı zamandışı bır sorun Dogville Lars von Trier'nin 'ABD üçlemesi'nin ılk fılmı olarak gostenlen 'Dogville', gorunur- dekı ahlak kurallannın altında yatan bu çıfte standardı, hem erkek-kadın, hem ıktıdar-kıt- le. hem de ınsan-evTen ana eksenlerinde sayı- sız soru halınde ınsanın onune suruvenvor Bu çağa v e genel anlamda varoluşa ılışkuı so- rulannızla bırhkte bu fılmı seyredersenız, her epizoddan ayn bır ovku türetmenız mumkun Brecht usulu bırer fabl-başlık konmuş epı- zodlarla ılerleyen fılmde, Brecht etkısı dekor- dan oyunculuklara bırçok duzeyde hıssedılı- yor Hatta 'hilik' ve 'iji insan' kavramının sorgulanması. Kurt VVeiIJ'ın muzıklennın kullanılması gıbı doğrudan gondermeler de eksık değıl Fınaldekı cezalandırma sahnesı ıse Sodom ıle Gomorra'nın yok edılmesın- den Kufsal Metin'den yansımalar taşıyor sankı, zaten fılmın başkahramanı olan Gra- ce'ın (\icole Kidman) adı da Yahudı-Hıns- tıyan teolojısının en onemlı kavTamlanndan bınne gonderme >apıyor İnavet/Merhamet Gangster babasmın (Gangster baba sıstemdı- şı guçtur, ama bu konumu ona ahlakı yasala- ra, ıyı-kotu kav ramlanna karşı bağışıklık sağ- ladığı ıçın 'Tanrısal* veya 'kaotik' bır ceza- landırma gucune de olanak tanır, dolayısıyla fılmdekı 'sistemdışılığa' çeşıtlı bağlamlarda çeşıtlı anlamlar yuklenebıhr) yanından kaça- rak sığındığı, kuş uçmaz kervan geçmez (ya- nı tek başına dunyayı ve veya ABD'yı temsıl edebılecek kertede kendıne yeterlı) Dogvıl- le'e gerekırse çıle çekıp annmaya ve anndır- mava hazır bır 'çocuk' olarak gıren Grace, 'hi', 'normaF. 'medeni' ınsanlardanolusan, ustelık bırde 'filozofu' olan bu kasabada şıd- detın her turane maruz kalır Çunku aranmak- tadır, dığerlenne muhtaçtır v e bır kadındır, bu sıstemın lcurallannda karşıhksız ıvılığe, 'Gra- ce'e yer yoktur Kasabanın mevcut dengelen sarsılır, 'iyi' ınsan maskelennın ardındakı ger- çek doğalar gozukur, ezık duruma duşen, her adımda bıraz daha 'ötekileşririlen' kadın uze- nnden tesıs edılen ıkndann doğası değışırken, yaldızh (ve felsefı soylemlerle bezelı) ahlak perdesının ardındakı rum ahlaksızlık ortalığa saçılır En sonunda da şıddet şıddetı doğurur, sıstemdışı kaotik guçler devTeye gırer ve kın- lan bıblolanyla bırhkte ashnda ıçındekı ço- cuk da olen Grace, vetışkınler dunyasına (ba- basıy la banşarak reel pohtıkaya) adım atıp bır ıntıkam meleğıne donuşerek son sozunu soy- ler "Dünjada böjle bir kasabanın var ol- maması daha iji." Gunumuz dunya pohtıka- sında AED'nın yen açısından bakıldığında bır 'kehanet' havası da taşıyan bu fınal, ınsanın gezegenle ve evrenle ıhşkısı açısından bakıl- dığında ıse gahbı olamayacak bır savaşı, ka- osu çağnştınyor * Bugun 8 Mart Bız kadınlann ıçgudusel doğasına yabancılaştınlmış, bu doğayı ezme- ve, ezemedığınde de yok saymaya koşullan- dınlmış 'medeni' bır dunyada yaşıyoruz Içı- mızdekı 'vahşi çocuğu' koruvalım Ondan başka umut yok aemelmesciıo yahoo.fr SanalMüze, CihatBurak'ı anıyorKültür Servisi - Eczacıbaşı Sanal Muzesı. olumunun 10 yılında'Foto- Albüm' başhklı sergıyle Cihat Bu- rak'ı anıyor Sanatçının yaşamından kesıtler sunan sergı, resım, edebıyat ve mıman alanlannda Turk sanatına onemlı ve kahcı katkılann yanı sıra yaşantısı ve sohbetıyle de unutulma- yacak bır kultur adamı olan Cihat Bu- rak'ı çok ozel fotoğraflan ıle sanatse- verlere tanıtmayı amaçlıyor Sergının kuratorluğunu ustlenen Haşim Nur Gürel, Cihat Burak'ı sosyal, polıtık ve kulturel tanhımızın eşsız bır yorumcusu, mızah ve hıcıv ustası olarak nıtelendınyor "Tarih bilgisi, ilgisi ve derinlemesine oku- muşluğunun ve mimarlık eğitimi- nin donanımı ile Osmanlı-Türk toplumunun gerek mekânsal gerek- se sosval ozelIikJerini kavrayışı ve hissedişi, hem Osmanlı, hem Türk, hem Batılı olarak düşünebilmesi sayesinde kendi vaşam seruvenivle paralel olarak Cumhuriv et dönemi Türk insanının yaşamı tüm y önle- ri ile onun vapıtlarında duvarh vc gerçekçi bir resim dili ile biçimlen- miştir" dıyen Gurel, sanatçının tav ız vermez kendıne has turumu ve resım anlayışı ıle Turk resım ve kultur tan- hınde onemlı bır yer edındığını de vurguluyor 1915 yılında Istanbul'da doğan Ci- hat Burak, Galatasaray Lısesı'nı ve 1943'te Guzel Sanatlar Akademısı Mımarlık Bolumu'nu bıtırdı Mımar olarak bırçok projede çahştı 1953 'te BM ve 1961 'de Fransa hukumetının bursuyla ıkı kez Fransa'ya gıttı, daha sonra ışınden ayrılarak kendını res- meverdı Ilkkışısel sergtsını 1957'de açtı 1965 'te yurda donerek resım v e mımarhk çahşmalarını surdurdu Sa- natçının 1960-1973 donemınde en onemlı yapıtlannın gerçekleştırdığı soylenebıhr '19 Mavıs 1960 Göste- rilen', 'Lautreamont'a Sa\gı', 'Şa- irin Ölümü', 'tncili Kız', 'O Diyar ki Orada Acaiplikler Olur". 'Cum- huriyet Meyhanesi* bunlardan bazılan Sergide Burak'ın çok özel fotoğrafları yer abyor. \ \ \. k l T \ P L U l ' R O \ l \ \ y nun ve kadının ± dünya "lyı kitapla buluşturur" yazıya yonsıyor... Doğu'nım Çıplak Kadmlan Hcından Öztürk Doğu'nım Çıplak Kadınlan, Doğu'nun cınayet ve mtıharlarla orulu buhranlı gerçekhğıne can veren kadınlara fantastık bır bakış. 8 Mart'ta dunya kadınlarına . http // www dunya com e-posta dunyayayıncılık@dunya com Tel (0212)440 23 08 Faks(0212)440 23 70 ONDRA 'DA Türk Haftası başlıyor tNGtLTERE (AA) - Londra'dakı British Mu- seum, 11-18 Mart tanh- len arasında 'Türk Haf- tası'na ev sahıphğı yapa- cak Bu kapsamda Türk Dışışlen Bakanhğı ve Kanm Rıda Saıd Vak- fi'nınkatkılanyla 'Focus on Türkey' adı altında açılacak sergide, yonet- men Tolga Örnek'ın 'Hititler' belgesehnde kullanılan tanhı yapıtla- nn yanı sıra 16-18 yuz- yıllara aıt Iznık çınılen de yer alacak Çeşıtlı muzelerde bu- lunan koleksıyonlann ve ozel koleksıyonlann ser- gıleneceğı Turk Hafta- sı'nda, galen gezılen de duzenlenecek Bu kap- samda klasik donem Anadolu uygarhklanna aıt heykeller 11 Mart'tan başlayarak sergılenecek, 'Hititler' belgeselı ıse 12 Mart'ta gostenme gıre- cek Hıtıtlenn tanhı, uz- manlarla vapılan konuş- malar. çarpıcı goruntu ve gorsel efektlerle anlatıla- cak Hafta boyunca yapıla- cak çeşıtlı konferanslarla da Turk tanhı konusunda Turk ve Ingılız uzman ve akademısyenler, zıyaret- çılen hılgılendırecekler D l \ l I I A I M V R I I \ \ I K 1 1 K I \ R Kadınyazar" deyince... Edebiyatımızm Kadmları 1 Feridun Andac Edebıyatımmn Kadmlan 1, edebıyaümızın kadın \oizüne ışıyan, yazıdan yaşama kadmca bakan soyleşıler 8 Mart'ta dunva kadınlarına. dünya "İyi kitapla buluşturur" http // www dunya com e-posta [email protected] Tel (0212)440 23 08 Faks(0212)440 23 70