Katalog

«MART 2004 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMÎ ekonomi(2 cumhuriyet.com.tr 13 Arupa'da uygulanan ve başanlı sonuçlar alman sanayi havzalan modeli ile istihdamın arttınlması planlanıyor Hazırgiyimde İrlandamodeli Tatnetrin ortaMan: TÜPRAŞ'n içi boşattrtacak • Ekooomi Servisi - TÜPRAŞ'ın de\Tedileceği Tatneft'ın küçük yatınmcılan. gazetelere ilan vererek TÜPRAŞ'ın hissedarlanna mücadele çagnsı yaptı. Ortaklann ilanında, Efremov kastedilerek "Tıpkı Rusya'daki kendi şiıketi Tatneft'te yaptığı gibı Türkiye'de de TÜPRAŞ'ın fonlamayla içi boşaltılacak. Bu kapsamda haklannızın ihlal edileceği açıktır" denildi. Tatneft'ten yapılan açıklamada ise şirketin şeffaf ve uluslararası standartlarda faaliyet gösterdiği belirtilerek ilanda asılsız ıddıalarda bulunulduğu savunuldu. TCPRAŞ Genel Müdürü Hüsamettin Danış, Tatneft'ın küçük ortağının gazetelere verdiği ilanın kendıkrini ilgilendiren bir tarafi bulunmadığını söyledi. Bu arada TÜPRAŞ'ın 2003 yıh enflasyondan anndınlmış net kân 412.85 trilyon lira oldu. TekstHciye göre kişi başına geür 5000 dotar • tSTANBUL (AA) - Türkiye Tekstil Sanayii tşverenleri Sendikası (TÜTSlS) Danışmanı Prof. Dr. Ekrem Pakdemırli, 2002 yılı milli gehr hesaplama tekniklerini irdelediği çahşmanm geçici sonuçlannı bır basın toplantısıyla açıkladı. AB standartlanna göre yaptıklan hesaplamalar ile DÎE'nin 2002 verileri arasında farldar bulunduğunu belirten Pakdemirli. "Bu farklann toplamında fert başına düşen 2 bm 605 dolarhk gelir, 4 bin 731 dolara çıkmaktadır. Bu hesaplama ile 20O3'te fert başına düşen mılli gelirin 5000 dolann üzerinde olması beklenmektedir" dedi. Fontaşmmazlarael koymaya baştadı • ANKARA (ANKA) - Tasarruf Mevduatı Sıgorta Fonu, Egebank'ın eski genel müdürünün eşine ait bir gaynmenkul ve Bankekspres'le ilgili 22 gayrimenkule el koyma karan aldı. TMSF'den yapılan açıklamada, Bankalar Kanunu'nda 5020 sayılı kanunla yapılan değişikliğin TMSF'ye verdiği yetki bağlamında bu karann alındığı behrtildi. Aynca, kararların uygulanması için gerekli işlemlerin başlaüldığı ve fon alacaklannın kısa sürede tahsilini sağlamak için fona borçlu gruplarla ilgili olarak bu yöndeki işlemlerin devam edeceği açıklandı. YatırımMrimi yüzde 40 • ANKARA (AA) - Maliye Bakanlığı, vergi sistemınde yaygın olarak kullanılan vergisel teşviklerden "yatınm ındirimi uygulamasının", Gelır Vergisi Kanunu'nun ilgili maddesini yeniden düzenledi. Buna göre, bilanço esasına göre defter tutan •ve tıcari ya da zirai kazanç elde eden mükellefter, "yatınm indirim belgesi" olup olmadığına bakılmaksızın ' faaliyetlerinde kullanmak amacıyla satın aldığı amortismana tabi iktisadi : kıymetleri için yaptığı harcamanın yüzde 40'ını. beyan ettikleri yıllık kazançlanndan indirebilecekler. KuyumcuhıkîuanaçıMı • ISTANBUL (AA) - Devlet Bakanı Kûrşad Tüzmen, dünyada takı takan her üç kışiden birinin Türk ürünlerini takmasmı hedeflediklerini belirtti. Rotaforte Fuarcılık tarafindan dûzenlenen 19. Uluslararası Mücevher, Takı, Gümüş ve Saat ve Malzemeleri Fuan, CNR Expo'da açıldı. Kuyum ve takı sektörü ihracatının 800 milyon dolara ulaştığına işaret eden Tüzmen, sektörün bu noktaya kendi çabalan ile gddiğini söyledi. Fuara 100'üyabancı, tcplam 700 firma katıldı. BAŞAKSEZEN Hazır giyim ve tekstil alanında Av- rupa'nın liderülkelerinden Italya'nın başansında büyük rolü bulunan ve pek çok akademik araştırmaya da ko- nu olan "sanayi havzalarT (Industri- al Clusters) uygulaması Türk hazır giyimcılerinin de hedefleri arasında yerini aldı. Türkiye Giyim Sanayicüeri Der- neği (TÖSD) Başkanı Umut Oran, hükümetın vereceği vergisel ve sek- törel bazı teşviklerle, Kuzey trlanda ve Italya'da uygulanan hazır giyim sanayi havzalannı 2005 yılında Tür- kiye"de uygulama hedefınde olduk- lannı söyledi. Birbıriyle bağlantıh sektör firma- • Türkiye Giyim Sanayicüeri Demeği Başkanı Umut Oran, hükümetin vereceği vergisel ve sektörel bazı teşviklerle, Kuzey îrlanda ve İtalya'da uygulanan hazır giyim sanayi havzalannı 2005'te uygulama hedefinde olduklannı söyledi. lannın belli bölgelerde özellikle ih- racat ağırlıklı üretim yaptıklan yer anlamına gelen sanayi havzalannın, 1970'li yıllarda uygulanmaya başla- nan Italya'da küçükve orta ölçekli ış- letmelerin gelişmesinde ve istihdam yaratmada büyük etkileri olduğu be- lirtiliyor. 1952 yılında Kuzey Irlanda'da ta- nm işçiliğinin azalmasıyla meydana gelen işsizlik sorununa bir kaynak oluşturmak amacıyla gündeme ge- len "Azgetişmiş Bölgeler Anlaşması" ile belirli bölgelerde bazı sektörlere teş\ ikler verilmesiyle ilk adımlan atılan sanayi havzalanna asıl odak- lanma, 1970 yüında kabul edilen "1973-1977BöİgesdEndüstriPlanla- n" ile gerçekleşti. Üretim üslerl oluşturutacak Şu anda 8 farklı sektörde sanayi ha\r zalan bulunan Kuzey îrlanda'da, hazır giyim ve tekstil alanındaki böl- gelerde 23 binden fazlakişi çalışıyor ve toplam istihdamın yüzde 3.4'übu bölgeden sağlanıyor. Oran, Türkiye'de de Italya ve Ku- zey İrlanda'dakine benzer bir uygu- lama ile tekstil ve hazır giyimde ge- lişmeye aday bölgelerde, Bursa'nın otomotiv sektöründe olduğu gibi ya da Manisa'daki Vestel City'ye benzer bazı üretim üslerinin oluşturulabile- ceğini belirtti. Türkiye'de bu uygulamalann ger- çekleştinlmesine aday bölgeleri ise Diyarbakır, Şanlıurfa, Kahramanma- raş, Malatya ve Gaziantep olarak sı- ralayan Oran, bu projeyle, söz konu- su bölgelere teknolojik altyapı ve eğitimin götürülmesinin yanı sıra üretim ve istihdamda da artış yaşa- nacağını belirtti. TOBB yasa tasarısı Başkanlara 2 dönem sınırı HACER BOYACIOĞLU ANKARA - TOBB'nin uzun süredir gündemde olan yasal düzenlemesi son şekli- nı aldı. Önümüzdeki günler- de TBMM'ye sevk edilmesi planlanan tasanda yer alan başlıca düzenlemeler şöyle: Başkanhğa suur: TOBB bünyesınde başkanlık dahil, seçimle gelen tüm yönetim kademelennde görev süresi 2'den 4 yıla çıkanlıyor. Buna karşın, başkanlık süreleri 2 dönemle sınırlanıyor. Üst üs- te 2 dönem başkanlık yapmış olanlar; aradan 2 seçim döne- mi geçmedıkçe aynı göreve yeniden seçilemeyecek. Küçükodalara izin yok: Ta- san, küçük ilçelerde yeni oda ve borsalar kurulmasını da engelliyor. tlçelerde sanayi ve ticaret odası kurulması için en az bin; sanayi odası için 250 üye, deniz odası için 100 üye bulunması koşulu aranacak. TOBB'ye şirket yetkisi: TOBB, şirket ve vakıf kurma- ya veya kurulu şirketlere işti- rak etmeye yetkili olacak. TOBB çahşanma kötü ha- ber: Oda, borsa, birlik ve bun- lann kurduğu teşekküllerde istihdam edılenlerin sicil, ata- ma, nakil, işten aynlma, ve tüm özlük haklan birlik tara- findan hazırlanıp, Bakanlık- ça onaylanacak yönetmelikle düzenlenecek. 'Çelclncelerlmlz var' TOBB Başkanı Rifat Hisar- cıkhoğlu. şu ana kadar hükü- mete TOBB olarak görüş ver- mediklenni belirtti. Bugüne kadar oda ve borsalardan ge- len görüşlen Bakanlığa aktar- makla yetindiklerini kayde- den Hisarcıkhoğlu, "Bu haf- ta sonu, oda ve borsalanmız- la yapacağımız topUuıttdan sonra görüşlerimiz şekiOene- cek. Tasanmn bazı noktala- nnda bizim de çekincelerimiz var" diye konuştu. L O R F A L Bilim kadınlarma L'Oreal'den burs L'Oreal Türkiye, L'Oreal üe UNESCO'nun işbiıüğinde uluslararası alanda sürdürdüğü "For VVomen in Science" programnun bir uzanüsı olarak, Türk bilim kadınlaruun araştırmalannı desteklemek üzere, ülkemizde bu yü ikincisini gerçekkştirdiği "Genç BiBm Kadınlarma Destek BurslarT projesini sonuçlandırdı. Proje kapsanunda TÜBtTAK'ın Gen Mühendisbği ve Biyoteknoloji Araşnrma Enstitüsü'nde doktorasını yapan Semra Aygün, UNESCO- L'Oreal bursu almaya layık görüldü. Aynca, Ayşe Gönen Karakeçili, Ayşe Başak Çınar, Bilgen Başgut, Meral Yüksel ve Şermin Genç de bir yıl boyunca projeleri desteklenmek üzere seçilen bilim kadınlan arasında yer aku. Sanayideyüzde 8.8 lik büyümesağîanan 2003 'te, istihdamyüzde 3 artabildi Üretimarttı ama istihdamayansımadı • Sanayıde yüzde 8.8"lık büyümenin yaşandığı 2003'te, ımalat sektöründe yüzde 2.8'lik bir ek istihdam yaratılabildı. Kamunun sanayi üretimi yüzde 4.5 azahrken özel sektör üretimini yüzde 13.3 oranında arttırdı. Ekonomi Servisi - Sanayi üretimi, 2003'te gerileyen reel ücretler, ucuz girdi itha- latı ve düşen faizlerin yarat- tığı olumlu havayla yüzde 8.8 artarken imalat sanayiinde istih- dam artışı yüzde 2.8'de kaldı. Devlet İstatistik Enstitüsü"nün (DtE). 2003 yüının dördüncü döne- mine ilişkm sanayi üretim endeksi- nin sonuçlanna göre ekim-aralık ay- lannı kapsayan yıhn son çeyreğinde toplam sanayi üretimi yüzde 10.8 oranında arttı. Sanayi üretimi 2003 yılının tümünde 2002 yılına göre yüzde 8.8 oranında artış gösterdi. Bahar havası çalışana 1 yaramadı Sanayi Üretimi Tarih Imalat Sektöründe istihdam (Bin) 2000 6.1 3.699 2001 -8.6 3.563 2002 9.4 3.751 2003 8.8 3.836 îmalat sanayiinde çalışanlann sayı- sı ise 2002'ye göre yüzde 2.8 arta- rak 3 milyon 836 bin olurken 2002'deki yüzde 5Tik istihdam artı- şının gerisinde kaldı. Üretim artışının 2002'deki yüzde 9.1 oranının altında kalmasında ka- mu sektörünün üretimindeki azahş belirleyici olurken sanayi üretimin- de son altı yılda ilk defa iki yıl üst üste artış sağlandı. 2003 yılında ka- mu sektörünün sanayi üreti- mi madencilik ve elektrik üretimindeki azahşa bağlı olarak yüzde 4.5 azahrken özel sektörün üretiminde yüzde 13.3 oranında arttı. Sanaylden büyümeye destek Sanayi üretiminde 2003 "te kaydedilen yüzde 8.8 oranındaki artışın, DİE'nin 31 Mart'ta açıkla- yacağı 2003 yıh GSMH bü- yüme hızına yaklaşık 2.5 puanlık katkı yapması beklenirken 2003 yılı GSMH büyüme hızının yüzde 5 olan hedefin az da olsa üze- rinde gerçekleştiği tahmin ediliyor. Imalat sanayiinin alt sektörleri iti- banyla en yüksek yıllık üretim artı- şı yüzde 47.7 ile taşıt araçlannda kaydedilirken üretim tütün ürünle- rinde yüzde 4.7, mobilyada yüzde 6.5 oranında azaldı. VERGIDÜNYASI/MUSTAFA PAMUKOĞLU e-mail: pamukm(îî ixfa-.com 1-2004 Yılında Ücretlilere Uy- gulanacak Gelir Vergi Tarifesi (70 mityara kadar) • 6 milyar liraya kadar % 15. • 14 milyar liraya kadar 6 milyar lira için 900 milyon, gerisi için % 20. • 28 milyar liraya kadar 14 milyar lirası için 2.5 milyar, gerisi içi % 25. • 70 milyar liranın 28 milyar lira- sı için 6 milyar, fazlası için % 30. 2-2004 yılında Geçici Vergi Oranı. Kurumlar Vergisi'nde % 33, Ge- lir Vergisi'nde % 20. 3-2003 yılı yeniden değerleme oranı % 28.5. 4-Tecil Faizi 12.11.2003 tarihinden itibaren % 3. 5-Gecikme Faizi 12.11.2003'ten itibaren % 4. 6-Reeskont Işlemlerinde Uy- gulanacak Faiz Oranı. %43 7-Avans Işlemlerinde Uygula- nacak Faiz Oranı. %48 8-Bazı Gelir Vergisi Stopaj Oranlan • Serbest meslek kazançlannda %22 Okuyucuya Pratik Bilgiler• Telif kazançlannda % 17. • Mal ve haklann kiralanmasında % 22. • Vakıf ve derneklere ait gayri- menkullerin kiralanmasında % 22. • Devlet tahvilleri ve hazine bo- nosu faizlerinde % 0. • Dağıtılan kâr paylannda % 10. • Repo kazançlannda % 22. • Gider pusulası ile mal alımlann- da % 5, hizmet alımlann- da%10. 9-Fiş Düzenle- ^^.^ me Sının 440 milyon a?—- lira. 10-Fatura ve benzeri belge al- mayanlar ve ver- meyenler için ce- za tutan belgedeki yazılı tutann % 10'u. Vergi kimlik numarası almayanlara 500 milyon lira. Vergi levhası bulundurmama ce- zası 107 milyon lira. Muhasebe düzenine aykırı işlem yapma 2.5 milyar lira. 11-Asgari Ucret (01.01.2004- 30.06.2004 arası) 306 milyon lira. 12-Sigorta Primine Esas Ka- zanç (20004 yılında) • Alt sınır 549.630.000,-TL • Üst Sınır 2.748.150.000,-TL 13- Kıdem Tazminatı Tavanı (2004 yılında) 1.574.740.000,-TL 14-lş Akdinin Feshinde En Az Ihbar Süreleri • Işi 6 aydan az sürmüş işçiler için, 2 hafta. • Işi 6 aydan 1.5 yı- /*=* la kadar sürmüş işçi- ler için 4 hafta. X - 0 • Işi 1.5 yıldan 3 yıla kadar sürmüş işçiler için 6 hafta. • Işi 3 yıldan fazla sürmüş işçiler için 8 haf- ta. 15-As- gari Yıllık İzin Sü- releri; hiz- meti 1 yıl- dan 5 yıla kadar olanlarda 14 işgünü, 5 yıldan fazla ve 15 yıldan az olan işçilere 20 iş- günü, 15 yıl (dahil) ve daha fazla olan işçilere 26 gün, 50 ve daha bü- yük yaşta olan işçilere 20 gün as- gari izin verilmek zorundadır. 16-KDV Oranlan Ekmek, toptan buğday, toptan kuru üzüm ve ıncir, gazete ve der- gı, kullanılmış binek otomobiller ve I sayılı listedekiler % 1, temel gıda maddeleri, perakende et, peraken- de buğday, kitap, özel okul hizmet- leri ve II sayılı listedekiler % 8, ge- nel oran % 18. 17-Bazı Damga Vergisi Oranlan (belli parayı ihti- va eden kâğrtlarda). • Ücretlerde binde 6. • Vergi iadelennde binde 7.5. • Sözleşme, taahhütname, tem- likname, karar mazbata ve avans makbuzlannda binde 7.5. • Akreditiflerde binde 4.5. • ödünç alman paralar için veri- len makbuzlarda binde 6. • Fesihnamelerde binde 1.5. • Kira sözleşmelerinde binde 1.5. 18- Bazı Harç Oranlan. • Noterde dûzenlenen mukave- le, senet ve diğer kâğıtlarda beher imza için binde 0.90. • Satış vaadi sözleşmeleri, irtifak haklan tesisi sözleşmelerinin tapu- ya tescilinde binde 5.4. • Gayrimenkullerin ve ayni hak- ların bağışlanmasında binde 9. • Gayrimenkullerin satışında sa- tan için binde 15, alan için binde 15 (toplam yüzde 3). NOTDEFTERİ ZEKERİYA TEMİZEL Yerel Seçimlerde Verilecek Denslep Türkiye, bir gün sonra, yerel yöneticilerini seç- mek için sandığa gidiyor. Sol partiler yerel seçimlere yine bölme, bölün- me söylemleri ile katılıyorlar. Bölme, bölünme laflannın dışında yerel seçim için geliştırilen bir strateji yok. Sanılıyor ki yerel seçimin tek amacı belediye baş- kanını seçmek. Dolayısıyla birleşerek bir başkan seçecek güç oluşturulamadığı zaman her şey bi- tiyor. Bu birliktelik sağlanamadığına göre seçmen ne yapacağını şaşınyor, umutsuzluğa düşürülüyor ve tepkiye yöneliyor. Oysa yerel seçim, halkın tepki göstererek, biri- lerini cezalandıracağı bir seçim değil; herkesin gü- cünü ortaya koyacağı bir seçim. Yerel seçimler de- mokrasinin en az engelle uygulanabildiği, genel seçimlerde siyaset olanağı bulamayan onbinlerce yurttaşın yerel siyasette yer almasına olanak ve- ren bir seçim. Halkın hem partilerine desteklerini gösterebildıkleri, hem de desteklerini yönlendire- rek siyasi partileri gelecek için uyanma olanağına sahip olduklan bir seçim. Yerel seçimler halkın kendisini savunacak, bele- diyelerde olup biteceklerden halkı haberdar ede- cek, halk yararına olmayan uygulamalara karşı di- renmenın çekirdeğini oluşturacak temsilcileri ye- rel meclislere göndermelerinin yolu. • • • Bu nedenlerle yerel seçimlerde seçmen, baş- kan seçimine takılıp kalamaz. Yerel karar organlannda yer alabilmek, bu karar organlanna nitelikli insanlar sokabilmek de, baş- kan seçtirebilmek kadar önemli. Çünkü yerel de- mokrasi günlük yaşamı ilgilendiren kararlann kul- lanıcıya en yakın karar organlannca alınmasına, karar organlannın doğrudan halk tarafindan de- netlenmesine olanak veriyor. Onun için siyasi partiler tüm güçleri ile seçime asılacaklar, yerel karar organlannda yer almaya ça- lışacaklar. Yerel meclislerde yer alarak, halka karşı davra- nışlan, kent ve çağdaş kent yaşamına karşı tavır- lan engelleyecek, kent yaşamını çağdaşlaştıracak, özgürleştirecek çalışmalan yapmanın yollannı ara- yacaklar. Gücü oranında yerel meclislerde temsil edilen görüşler demokrasinin sigortası olacak. Oysa yerel seçimler sadece bir başkanlık yanşı olarak görülüyor. Yerel siyaset ve yurttaşın günlük yaşamının iyi- leştirilmesi için tek bir çözüm bile üretmeyen yerel adaylar afişlerde boy gösteriyor. Adaylar; seçim- leri, programlan ile değil, kaşları ve gözleri, boyla- n ve pozlanyla kazanacaklannı sanıyor. Seçim aftş- leri ve kullanılan sloganlareskıTürkfilmlerinin afiş- lerinden farksız. Yerel demokrasi bu değildir. Yerel demokrasi adı- na eğitici ya da uyarıcı tek bir söz bile taşımayan bu afışlere harcanan paralara yazıktır. Demokrasi olmayan bir oyunu demokrasi olarak gösterip halkı umutsuzluğa sürüklemek de halka yapılan en büyük haksızlıktır. • • • Yerel seçimlerde bu çözümsüzlüğü bir çözüme dönüştürmek seçmenin elinde. Seçimlerde il genel meclisi, belediye meclisi ve başkanlıklar için ayn ayn oy kullanılacak. Belediye meclisi ve il genel meclisi için verilecek oylan herkes kendi partisine vermeli. Çünkü bu iki meclis için kesme barajı uygulanı- yor. Yani o seçim bölgesindeki oylann yüzde onu partilerin oylanndan düşülüyor ve belediye ya da il genel meclisi üyeleri kalan oylara göre belirieni- yor. Kesme barajını aşamayanlar ise meclislere üye sokamıyor. Böylece il gene! meclisi ve belediye meclisleri için oy kullananlar, ya partilerini kesme barajında kurban edecekler, ya da barajda kesil- mekten kurtanp siyasi varlığını sürdürmesini sağ- layacaklar. Eğer seçmen partisinin siyasi yaşamının sürme- sini istiyorsa, partinin tavırlarını destekliyorsaonun için partisine oy vermeli. Partililerin bu desteğine karşın binlerce seçim çevresinde kesme barajınatakılanlann ise bundan böyle artık söz söylemeye haklan kalmamalı. Başkanlık seçimleri ise çoğunluk sistemidir. Par- tilerin gücünü tam olarak göstermez. Ancak par- tinin aday belirleme yöntemine ve seçilen adaya yurttaşların desteğini gösterir. Başkanlığın çağdaş, demokrat adaylara gitmesi için oylann yönlendiği bu seçimde seçmen daha özgürdür Onun için kesme barajı siyasi partilere, başkan- lann aldığı oylar da parti yönetimlerine partililerin verdiği açık bir ders olacaktır. temizel@cumhuriyetcom.tr Polat Renaissanceın basarısı Marriott'un ödiilii Türkmüdüre Ekonomi Servisi- Polat Renaissance tstanbul Hotel Genel Müdürü SerdarAlp Turan, bağh bulunduğu Marriott International Grubu'na ait 108 Franchise otel içinde yapılan performans değerlendirmeleri sonucunda, yılın en başanlı genel müdürü seçildı. Turan, Marriott Grubu'nun büyük ödülünü almaya hak kazandı. Sahip olduğu 2600 otel ile turizm sektörünün liderlerinden olan Pölat Renaissance İstanbu] Hotel Genel Müdürü Turan yıbn en başanlı genel müdürü seçiktL Marriott International Grubu'nun Başkanı Ed FuHer, Alp Turan'ın, başansını mektupla kutlayarak grubuna yapmış olduğu katkılardan dolayı teşekkür etti. Uluslararası alanda kazandığı bu başandan dolayı büyük onur duyduğunu belirten Serdar Alp Turan ise hizmet sektöründe kalıcı olmak için hedeflerin her gün daha ileriye taşınması gerektiğini söyledi.