Katalog

14ŞUBAT 2004 CUMARTESJ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishabo cumhuriyet.com.tr 11 Oymen: Müzakere uğrunataviz verildi_ ANKARA (CumhuriyetBüro- suı - CHP Genel Başkan Yardım- cısı Onur Oymen, Kıbns konu- suıda müzakerelerin başlamasın- ckı memnun olduklannı ancak sırf müzakere uğrıına Türk tara- fmn önemli biı siyasal bedel öde- diğini ve tavizler verdiğini bildir- dı Oymen, New York'ta kabul edi- len metnin bugüne kadar Çanka- ya Köşkü'nde düzenlenen zirve ve MGK toplantılannda ortaya çı- kan metinlerden çok geride oldu- ğunu belırterek "MGKbildirisin- de Annan Planı için 'referans' de- nıyordu, burada 'zemin olarak ka- bul edilecektir' deniyor.Buönem- li bir gerikme. Planın esasına iüş- kin öneride bulunamayacaksınız demektir" diye konuştu. Plandaki boşluklann doldurul- ması konusunda KKTC Cumhur- başkanı Rauf Denktaş'm birkaç gun önce sunduğu öneriden daha geriye gidildiğini anlatan Oymen, şu görüşleri dile getirdi: "Türkiye,Yunanistan ile birtik- CHP Genel Başkan Yardımcısı Onur Öymen, "MGK bildirisinde Annan Planı için 'referans' deniyordu, burada 'zemin olarak kabul edilecektir' deniyor. Bu önemli bir gerileme. Planin esasına ilişkin öneride bulunamayacaksınız demektir" diye konuştu. te boşluldan doldurmaya çalışa- cak, bu olmazsa Annan doldura- cak deniyor, bunu hiç kabul etme- miştik, bugün ilk defa kabul ettik. BMGenel Sekreteri'nin sonuçlan- dırdığı şekliyle metnireferanduma sunmayı da kabuletmiyorduk. Ay- nca Genel Sekreter'in 4 Şubat ta- rihli davet nıektubundaki diğer bütün önerikri de kabuletmiş otu- yoruz. hgili ülkelerin de bu süreci kabul ettiği bildiriliyor. Türkiye hangiyetkiyle kabul etmiştir, Mec- Bs'ten yetki almış nudır?" Sırf müzakereye başlama uğru- na işin esasından önemli tavizler verildiğini belirten Oymen, "Mü- zakerelerinbaşlamasına memnun oluyoruz ama bu kadar önemli bir siyasalbedelödenmesini,tek taraf- b taviz verilmesini üzücü buluyo- ruz. CHP olarak bugüne dek dile getirdiğimiz endişderin ne kadar haklı olduğu ortaya çıknuştır. Bu, New York'taki gelişmeleri başan olarak sunmak isteyenlerin halkı ne kadaryandtnğmı da gösteriyor* dedi. Kıbns'ta Türkler endişeli REŞATAKAR LEFKOŞA - Kıbns sorununun çözümü yönünde iç ve dış baskıla- nn yoğunlaştığı bu günlerde, olası bir çözümden sonra evini, bahçesi- ni ve işyerini terk etmek zorunda ka- lacak Kıbnslı Türklerin büyük bir çoğunluğunun, ciddi endişe içinde olduğu göriilüyor. Annan Planı konusunda uzman akadernisyenlerden biri olan, Yakın Doğu Üniversitesi ögretim görevli- si Mustafa Gündüz'e göre, 50 bini aşkın Kıbnslı Türk, evini, köyünü terk edeceği ve nereye gidecegini bil- mediği için "travma" geçiriyor. Gündüz, "Doğduğu,büyüdüğü,\Tİ- larca yaşadığı e\i bir anda terk et- mek zorunda kalacakolan insanlar içinatternatifkonutprojelerinin üre- tftmeakaçmümazdır" derken KKTC Eşdeğer ve Tanzim Komisyonu üye- lerinden, Tamer Gazioğlu'na göre, Annan Planı çerçevesinde mülki- yet konusunu çözmekyıllar alacak. Gazioğlu, plan içinde ciddi çelişki- lerin ve büyük eksiklikler olduğu- na dikkat çekti. Oslo Banş Enstitüsü'nün katkı- lanyla bir araya gelen Kıbnslı Türk ve Rumlann yaptığı çalışmalar son- rasında Annan Planı'nda yer alan mülkiyetle ilgili noktalann, uzlaş- ma açısından yeterli olmadığı an- laşıldı. Komite üyelerinden Ayla Gürel. "Kıbrıs İçin Annan Planı ve AnnanPlanı'nda MülkrvetRejimi" adı altında iki kitap hazırlayarak Adada, kuzey ve güney arasında geçişlerin serbest bırakılmasından sonra Rumlar ve Türkler. geride bıraköklan evlerini ziyaret edebiüyor. halkı aydınlatmaya çalıştıklannı be- lirtirken yerinden oynayacak Kıb- nslı Türklerin iskânı konusunda projelerin üretilmesi gerektiğini söyledi. Parayı kim verecek? Güney Kıbns'taki PlanlamaOrgü- tü'nün gerçekleştirdiği çalışma son- rasında, olası bir çözümün maliyeti de ortaya çıktı. Örgütün raporunda. toprak ayarlamalanndan etkilenecek Kıbnslı Türkler için 1.5 milyar do- larlık bir bütçenin yeterli olabilece- ği iddia edilirken KKTC'deki koalis- yon ortağı Demokrat Parti Lefkoşa milletvekili Mustafa Arabacıoğlu, Türk halkının yeniden iskânı için 4 milyardolar gerektiğini söyledi. Ara- bacıoğlu, Cumhuriyet'e yapnğı açık- lamada, KKTC hükümetlerinin bu- güne kadar, çözüm sonrası maliyet- ler konusunda ciddi bir hesaplama yapmadığını, ancakbazı üniversite- İerin bu yönde bir çalışma başlattık- lannı ve 4 milyar dolarlık hesapla- manın bu çalışmalarda saptandığını ifade etti. Rum Planlama örgütüne gö- re, çözüm sonrasında Türk kontro- lündeki mülklerine dönecek Rumla- nn iskânı, konut ve işyeri tamirat- lan için 800 tnilyon dolar, Maraş'ta- ki turistik tesislerin ve otellerin işlet- meye açılabilmesi için de 2.5 milyar dolann üzerinde malı kaynağa ihti- yaç olacak. Yunanistan memnun MURATtLEM ATtNA- Yunanistan Dışişleri Bakanı Tasos Yaniçis, Atina'nın New York'ta Kıbns müzakerelerine başlanması yönünde anlaşma sağlanmasını memnuniyetle karşıladığını söyledi. îktidar partisi PASOK"un genel başkanlığı görevine seçilen Yorgo Papandreudan Dışişleri Bakanlığı görevini bugün devTaldığı, ancak devir-teslim töreninin Atina'daki yoğun kar yağışı nedenıyle 16 Şubat Pazartesi gününe ertelendiği açıklanan Yaniçis, gazetecilere New York'taki görüşmelere ilişkin bilgi verdi. "Tarihi bir fırsat" olarak niteleyen Yaniçis, müzakerelerin 19 Şubat'ta BM Genel Sekreteri Kofi Annan'uı Özel Temsilcisi Alvaro De Soto'nun gözetiminde başlayacağını belirtti. Müzakerelere paralel olarak teknik düzeyde görüşmelerin de yapılacağını kaydeden Yaniçis, 22 Mart'ta Annan'ın taraflarla bir görüşme yapacağını ve askıda kalan konular varsa 29 Mart'ta Türkiye ve Yunanistan 'ın devreye gireceğini ifade etti. «türk taktikleri aşüch' Yaniçis, bu aşamadan sonra da taraflar arasında anlaşmazlıklar • Yunanistan Dışişleri Bakanı Tasos Yaniçis New York'taki görüşmeleri "Tarihi bir fırsat" olarak niteledi. Yaniçis, "Ankara ve Kıbns Türklerinin konuyu sürüncemede bırakma taktikleri aşılmış, aynca AB'nin teknik yardım sağlama ve danışmanlık rolünü alması sağlanmıştır" dedi. olması halinde Annan'ın kalan boşluklan dolduracağını ve 1 Mayıs itibanyla Kıbns'ta eşzamanlı olarak referanduma gidileceğini kaydetti. Atina ve Rum yönetiminin Annan Planı'nın müzakerelere temel oluşturması yönündeki yaklaşınunın şimdiye kadar Türk tarafınca reddedilmesine rağmen sonunda kabul gördüğünü söyleyen Yaniçis, "Ankara ve Kıbns Türklerinin konuyu sürüncemede bırakma taktikleri aşılmış. aynca AB'nin teknik yardım sağlama ve danışmanlık rolünü alması sağlanmıştır" dedi. Yaniçis, Ingiltere Başbakanı Tony Blair ın dün Başbakan Kostas Simitis'e gönderdiği mektupta, AB Komisyonu'nun müzakerelerde olumlu rol oynayacağını vurguladığını açıkladı. Komisyonun müzakereler su"asuıda getirilen önerilerin AB müktesebahna uygun olup olmadığı konusunda işlev göreceğinı bildiren Yaniçis, sorular üzerine, bu aşamadan sonra müzakere sürecınde sıkuıtı yaşanmasını beklemediğini de kaydetti. AB Komisyonu, yazılı bir açıklama yaparak. Kıbns müzakerelennin Annan Planı temelinde başlamasından duyduğu memnuniyeti ifade etti. AB de memnun Açıklamada, bu tarihi hamlenin, birleşmişbirKıbns'uı 1 Mayıs'ta AB üyesi ohnası perspektifini açtığı belirtilerek, BM Genel Selcreteri'nin ve ilgili tüm taraflann kararh çabalannın sonucunun görülmekte olduğu anlatıldı. Müzakerelerin başanyla sonuçlanması için her türlü yardım ve desteğe hazır olduğunu bildıren AB Komisyonu'nun Başkanı Romano Prodi'nın, soruna tam bir çözüm bulmak ve çok uzun sürmüş bir bölünmüşlüğe son vermek için en şanslı dönemin söz konusu olduğunu düşündüğü ifade edildi. Açıklamada, AB içinde dikenli telli, mayınlı sınırlara \e banş gücü askerlerine yer olmadığı görüşü yansıtıldı. Sorumluluk, öznel olabildiği gibi, nes- nellikle de açıklanabilir. Bireyler her alanda ve her konuda sorumluluk üst- — lenmeyeeğilimli olabildikleri gibi, nes- nel olarak belirlenmiş konumları gere- ği üstlenmeleri gereken sorumluluk- lardan her zaman kaçma eğilimini de gösterebihrler. Nesnel konumları ge- reği üstlenmeleri beklenen sorum- luluklardan kaçmak isteyenlere, "so- rumsuz" denir. Tayyip Erdoğan, Abdullah Gül ve AKP hükümeti, iş başına geldikleri ilk gün- den başlayarak dış politikada sorum- suzluk örnekJeri sergilemişlerdir. Iktidar- lannı meşrulaştırmak ve sağlamlaştırmak için, kendilerini iktidarataşıyan koşullan ya- ratan ve kendilerine meşruiyet ihraç et- mesini bekledikleri dış çevrelerin her de- diğini "yukandan gelen buyruk" olarak ka- bul etmek, her adımda "sorumsuzluk" ge- tirir. Her bağımlı ve buyruğa bağlı dış po- Irtika adımını "ne yapalım, koşullar böy- le, başka türlü yapamayız, biz kendi ba- şımıza siyaset üretemeyiz" gerekçesiyie izaha kalkışan bu iktidar, aslında "ben sorumlu değilim, sorumsuzum" demeye çalışmaktadır. Kıbns konusunda başından beri sorum- luluktan kaçan, hele son zamanlarda bu konuda üstlenilebilecek sorumluluğun ne kadar ağır olacağını görebilen bu iktidar, sorumsuzluğunu gizlemenin yollannı şöy- le aramıştır: Bir yandan, "AB'den görüş- me tarihi almak için Kıbns'ı feda etmek- ten başka çare yoktur" derken. öte yan- dan da "Kıbns'ta çözümü Denktaş engel- liyor" diyerek... Böylece, Türkiye'deki tek parti iktidan, Denktaş'a karşı oluş- turulan "uluslararası koalisyon"un asli unsuru haline gelmiştir. Tayyip Erdoğan'ın son sorumsuzluk ör- AÇIKÇA ŞÜKRÜ SİNA GÜREL Sorumluluk neği, New York'ta görüşmelerin başlatılma- sı için öngörüşmeler başlarken ağzından çıkardıklarıyla ortaya saçılmıştır: "Denk- taş'a biryol haritası verdik. Ne kadar sa- dık kalır, ne kadar kalmaz? Bunu görürüz. Eğer sadık kalmazsa, onun bedelini Ku- zey Kıbns ödeyecektir." Yanm yüzyıllık da- va önderiiğinde her zaman Türkiye ile bir- likte hareket etmekten bir milim bile aynl- mamış olan ve her zaman Kıbrıs davasını bütün Türk ulusunun davası olarak görmüş olan Denktaş'a, hem de görüşme masa- sına henüz oturulurken böyle bir "ihtar"da bulunmak, Türkiye'nin Başbakanı'na mı yakışırdı, yoksa başkalarına mı? Dünkü Akşam'da Coşkun Kırca "8u ne biçim diplomasi?!" başlığını koyduğu yazısında haklı olarak şunlan söylüyor: "Herkesin tanıdığı Denktaş (Türkiye ile) mutabıkolmasaydı, zaten New York'a git- mezdi. 0 halde, Türkiye ile KKTC arasın- da bu konuda mutabakat var. Bu mutabakatın anahtaharının son Mil- li GüvenlikKurulu kararında yeraldığını da biliyoruz. Şimdiye kadar Denktaş'ın bu kararlara aykın davrandığını duymadık. Ama Başbakan'ın kendisinin, Davos'ta ve Amerika'da Annan'a, taraflann anlaşa- madıklan veya boş bıraktıkları noktalan doldurma yetkisini tanımakla kendi hükü- metince benimsenen devlet siyasetinden saptığını da biliyoruz... Bu halimizin Türk tarafına güç değil zaaf getireceği mey- dandadır. Milletlerarası dıplomasinin en basitilke ve yöntemlerinin farkında ol- mayan bir Türkiye Başbakanı'yla Tür- — kiye ve KKTC nereye kadar gidebilir- ler?" Bakalım, göreceğiz. Bunu görebilme- mizin yolunu açan da yine Denktaş ol- du. Bu yazı hazırlanırken henüz so- nuçlanmayan New York öngörüşme- lerinde Denktaş'ın önerileri kabul edilir ve asıl görüşmeler başlarsa, Kıb- ns'la ilgili hakve çıkartanmız konusun- da son kararı verecek olan, Tayyip Er- doğan ve hükümeti olacaktır. Denktaş, başlayabilecek olan görüşmelerin son safhasında, Türkiye ve Kıbns Türkleri adına son sözü Türkiye'nin söylemesi- ni önermiştir. Denktaş, "Biz bugün Tür- kiye ile biryol katediyoruz. Buyolun birkavşağına geleceğiz. Ora- da, Kıbns Türklerinin ve Türkiye'nin güven- liği için gereken bizim kırmızı çizgilerimi- zin başarılı olup olmadığını göreceğiz, o zaman söyleyeceğiz" derken, sorumlulu- ğun asıl kimde olduğunu belirtmektedir. Görüşmeler başlar, mart sonuna ka- dar yol alınırsa, kırmızı çizgilerimiz ko- runsa da sorumluluk AKP Hüküme- ti'nde olacaktır, bu çizgiler pembele- şip, solup, ortadan kaybolsa da. Bu ara- daYunanistan'dakıseçimleryapılmış ola- cak, ama AKP iktidannın önünde daha ni- ce seçimler, sınavlar duruyor olacaktır. Mart sonunda top bizim kalemize gir- se de, karşı kaleye yönelse de, Tayyip Erdoğan'ın vurduğutop olacaktır. Bu ka- dar acemilik ve sorumsuzlukla topa hangi yönü verecek dersiniz? Bakalım, göreceğiz ve Denktaş'ın dediği gibi, seyir- ci Türk halkı olarak, "o zaman söyleyece- ğiz". ssinagurel@cumhuriyet. com.tr TAKSİTİ DEGİL Yataş'ta çift kişilik yatak ve baza sadece 299 milyon. ' Bu fiyat Dasic nne çift kışılık yatak ve baza ıçın geçeriıdır. Yataş Danışma MerHezlen Ankara (0312) 351 88 00 |5 hat), Istanbul tO216> 309 54 10 (pbx) İ2mınO232, 252 34 34 • 252 33 33 ıpbx) Kayser. (0352) 321 24 00 120 hat) www yaıas com tr