Katalog

31 ARALIK 2004 CUMA CUMHURİYET SAYFA J\ U Mj M. U M\ kultur(5 cumhuriyet.com.tr 15 Dünyanın masalını izledik Yüksekbütçeli, geniş kadrolu, daha set hazırlığı ve dekor çalışmalan aşamasında sık sık haber olan filmler gundemde birinci sırayı aldı 2004'te. 2003'te izlediğimiz bu türden filmlerden bazılannın büyuk ödüller aldığı düşünülurse, bu yıl izlediğimiz yeni örneklerin de 2005 'te ödüller alması, çok konuşulması olası. Ingiliz yazar Tolkien'in aynı adlı romanının uyarlaması olan serinin devamı 'Yüzüklerin Efendisi: Kralın Dönüşü'nün bu yıl tam 11 dalda Oscar alması gibi. Bir masalı beyazperdeye taşıyan ve birçok kişinin arşivinde de yer alan bu filmlere imza atan Peter Jackson'ın bu başansı, çoğu kişinin beklediğı bir şeydi. Film, unutulmaz klasık Ben Hur'un ve Titanic'in rekorunu yenilemiş oldu. 76. Oscar Ödülleri töreni 29 Şubat'ta yapıldı. Bir önceki törende ABD'nin Irak'ı işgaline karşı edilen sözler bu yıl yinelenmedi; yine de tören, benzer bir duruma karşı sansür uygulayabilmek amacıyla 5 saniye gecikmeli yayımlandı.' Yabancı Film Oscar'ı 'Barbarlann tstilası'na, 'Kadın Oyuncu' Oscar'ı 'Cani'deki rolüyle Charlize Theron'a, 'Erkek Oyuncu' Oscar'ı 'Gizemli Nehir'deki rolüyle Sean Penn'e verildi. Charlize Theron'un bu filmdeki oyunu övgüye değer görüldü. Yönetmenliğini Clint Eastwood'un yaptığı, 'Gizemli Nehir', bir başka usta oyuncuya, Tim Robbins'e de ' Yardımcı Erkek Oyuncu' Oscar'ını getirdi. 'Gizemli Nehir' de bu yılın edebiyat uyarlamalanndan biriydi; romanı Dennis Lehane imzasını taşıyor. Tarihi ve epik filmler yılın en çok ilgi gören ve tartışılan yapımlarıydı Sinema dünyasından kısa kısa ^ Japon çizgi kahraman Godzilla'nın beyazperde uyarlamasının 28'si Japonya'da gösterime girdi. 'The Final Wars' adh bu filmle, serinin sonlandınlması, Japonlan üzdü. Dizinin ilki, 1958 yılında çekilmişti, ölen Godzüla, birkaç yıl önce Hollywood tarafından canlandınlmıştı. • Harry Potter serisinin yeni fılminde Kate Winslet rol alıyor. Filmin yönetmenliğini Mike Newell yapıyor. t^Gladyatör'ün yönetmeni Ridley Scott, Orlando Bloom'un başrolde olacağı •Ringdom Of Heaven'ı çekiyor. Filmin öyküsü, Haçlı seferleri sırasında geçiyor. •Atom Egoyan'ın 'Somebody Loves You'sunun yeni versiyonu çekiliyor. ^ Yeni çekilecek Pembe Panter fılminde Jean Reno rol alıyor. Dedektif Clouseau'yu Steve Martin canlandınyor. ^ King Kong'un Peter Jackson yönetimindeki yeniden çekiminde dev gorilın aşkını Naomi VVatts canlandınyor. Filmin, 2005 Arahk'ında gösterime sokulması planlanıyor. • Efsane bilim kurgu serisi, Gorge Lucas'ın klasiği Star Wars'un 'Bölüm 3: Sith'in tntikamı'nın Mayıs 2OO5'te gösterime gireceği açıklandı. ^ Bollywood, AIDS üzerine bir filme imza attı. Film, Birleşmiş Milletler'den destek gördü. • Metallica topluluğunu konu alan belgesel uzun metrajlı bir film çekildi. Yönetmenliğini Joe Berlinger ve Bruce Snofsky yaptılar. • Hollywood'lu yönetmen Hugh Hudson'ın yeni projesi, Nefer Titi'nin yaşamını konu alan bir film. • Bu yıl kadrosunda kimlerin yer alacağı en çok tartışılan yapımlar, James Bond ve Superman serilerinin devam filmleri oldu. ^ Bilimkurgunun öncülerinden Orson VVelles'in filmi 'Dünyalar Savaşı'nın (1953) beyazperdeye uyarlandığı aynı adlı yapımı Steven Spielberg yeniden çekecek. ^ Halka 2'nin Japon versiyonunun yönetmenliğini Hideo Nakat yapacak. • Cecil B. DeMille'in '10 Emir'i de yeniden çekilecek. Yapımcı fırma Paramount Pictures, yapımcısı da Mark Gordon olacak. • Yönetmen Sam Mendes, Khaled Hosseini'nin 'The Kite Runner'ının beyazperde uyarlamasını yönetecek. Senaryo, Troya 'nın senaryo yazan David BeniofTa ait olacak. Öykü, bir Afgan gencinın yaşamından 49 yıllık bir süreci kapsıyor. \/ Çizgi kahramanlar 'The Simpsons'ın maceralan beyazperdeye uyarlanacak. Dizinin yapımcısı Mike Reiss, filmin 2006'dan önce gösterime gırmeyeceğini açıkladı. • Karlovy Film Festivali 2004'te, Ankara Sinema Derneği tarafından belirlenen 'En lyi 10 Türk Filmi' de göstenldi. */ Jetgiller/The Jetsons'un beyazperdeye uyarlandığı ulaşan haberler arasında. arihi filmler seyircinin, eleştirmenlerin, tarihçilerin ve ilgili ulusların dikkatini çekti. 'Troya', üzerinde en çok tartışılan yapımlardandı. Yönetmenliğini Wolfgang Petersen'in yaptığı filmde, Homeros'un îlyada'sından yola çıkarak senaryoyu David BeniofT yazdı. îşgalci Akhalann mitolojik, insanüstü güçlere sahip savaşçı lideri Akhilleus'u Brad Pitt, Troya krahnın büyük oğlu Hektor'u da Eric Bana canlandırdı. Ytldızlar ve ustalar geçldi 'Görüntü Yönetmeni' Oscar'ı, Russel Boyd'a verilırken (Dünyanın Uzak Ucu), 'Yardımcı Kadın Oyuncu' Oscar'ı Renee Zelhveger'a (Soğuk Dağ), 'Özgün Senaryo' dalındaki Oscar, Francisco Coppola'nın kızı Sofia Coppola'ya (Lost in Translation) verildi. 'Film Müziği' dalındaki Oscar'ı, bir dönemin popüler adı Annie Lenox'a 'Yüzüklerin Efendisi: Kralın Dönüşü' getırecektı. Bu yıl, 'Onur Ödülü' Blake Edwards'a verilirken Oscar'ın en genç dallanndan 'Animasyon'da ödül, gişe geliriyle de rekor kıran 'Nemo: Kayıp Balık'ın oldu. Bazılanna göre ticari bir gösteri izlenimi brrakan, sinemanın bu saygın ödüllerinde, davetliler için serilen kırmızı halıdan salona geçişten başlaya rak, dünya bir yıldızlar ve ustalar geçidine tanık oldu. 2004'ün başındaki Oscar ödül töreninin ardından, sınema salonlannda, devam filmleri ve tarihi filmlerin ağırlığı hissedildi. Edebiyat uyarlamalan, yeniden çekimlerin yanında, ünlü yönetmenlerin yeni tasanlan da yer aldı. Tarihi filmler seyircinin, eleştirmenlerin, tarihçilerin ve ilgili uluslann dikkatini çekti. 'Troya', üzerinde en çok tartışılan yapımlardandı. Yönetmenliğini VVolfgang Petersen'in yaptığı filmde, Homeros'un tlyada'sından yola çıkarak senaryoyu David Beniofff yazdı. Îşgalci Akalann mitolojik, insanüstü güçlere sahip savaşçı lideri Akhilleus'u Brad Pitt, Troya krahnın büyük oğlu Hektor'u da Eric Bana canlandırdı. Akhilleus'un yıkıcı kişiliğinin yeterince yansıtılmaması, Hektor'un rolünün hakkıyla işlenmemesi filmin eleştirilen başlıca yanlanydı. Film, bazı tarihçilerce, yanlışlar olduğu yolunda eleştirildi. Olimpos Tannlan'na yeterince yer verilmeyişi de dikkat çekti bu yüksek bütçeli filmde. Son yıllarda epik yapımların gösterdiği başan bu filmde de sürdü ve seyirciden büyük ilgi gördü. 'Büyük tskender' de bu yıl gösterimdeydi. Troya gıbi ABD yapımı filmin yönetmenliğini yapan Oliver Stone, bu kez Yunan halkının tepkisini alacaktı; kişiliğini biçimlendirirken Iskender'in cinsel tercihine yaklaşımı nedeniyle... Yılın en çok ilgi çeken yapımlanndan biriydi bu diğer büyük bütçeli film. Troya'dan farklı olarak, destansı özellikleri baskm değildi. îskender'i Colin Farrel, babası Kral Filip'i de Val Kilmer canlandırdı. Yönetmenliğini Antoine Fuqua'nın yaptığı 'Kral Arthur' da bu yılın tarihsel yapımlanndandı. ABDIrlanda ortak yapımı olan bu film, eleştirmenlerce Kral Arthur efsanesinin ardındakı gerçeklere yönelen 'hümanist' bir yapım olarak nitelendi. Hollywood'da dinsel tarttşmatar Beğenilen, ilgi gören, gişede yapımcıların yüzünü güldüren ama tartışmalara da yol açan yapımlarla dolu 2004'te, tsa'nın son 12 saatini konu alan 'Tutku' da gösterimdeydi. Dindarhğıyla tanınan Mel Gibson'ın yönetmenliğini üstlendiği filmde Yahudi düşmanlığı yapıldığı ileri sürüldü. 'Amerikan Yahudi Komitesi' ve 'Lekeleme Karşıtı Cemiyeti', filmde, bilinen olumsuz karakterler olarak Yahudüenn yer aldığını söylediler. Karşı çıkanlardan kimi de bazı Katolik gruplann, Isa'nın ölümünden Yahudilerin sorumlu olduğu düşüncesini reddettiğini belirttiler. Gibson ise Yahudi düşmanlığı yapmadığını, Incil'i ve dini gerçekleri bir filmle irdelemenin olanaksız olduğunu söyledi. Quentin Tarantino'nun 'Kill Bill 2'si, Coen Kardeşler'in 'The Ladykillers'ı da bu yıluı önemli filmleri arasındaydı. Yeniden yapımlar ve devam filmlerinin ağırlıklı olduğu 2004'te, sinemanın ünlü kardeşleri, 1955 tarihli 'Kadın Avcıları'nı yeniden beyazperdeye taşımış oldular. " 'Stepford Kadınları da yeniden yapımlara bir örnekti. Fahrenbeit 9/11 adh, Michael Moore'un büyük ses getiren, siyasi hicivlerle yüklü belgesel çalışması da bu yıl izlediğimiz önemli yapımlardandı. Sinemanın farklı çizgisiyle tanınan ve sevilen yönetmeni Emir Kusturica'mn son filmi, 'Bir Mucizedir Yaşamak'tı. Sıradışı kişiliği ve filmleriyle tanınan Lars von Trier'nin 'Beş Engel'i, bir önceki filmi 'Bebekler'le hatırladığımız çok yönlü Japon yönetmen Takeşi Kitano'nun 'Zatoichi'si... Kitano, bu fihnle yeni bir başan ya imza attı. Yüzüklerin Efendisi Yitirdildeıimiz Çek Yeni Dalgasf nın temsilcilerinden Karel Kachyna 79 yaşında 13 Mart'ta öldü. • Türk izleyisinin de yakından tanıdığı Peter Ustinov, 82 yaşında 28 Mart'ta öldü. Ustinov, bir dönemin simgelerindendi. • Carrie Snodgress 57 yaşında öldü. Kült filmlerden 'Easy Rider'la ünlenmişti. • Ingiliz oyuncu Patricia Roc 88 yaşında öldü. • Fransız oyuncu Phillipe Lamaire intihar etti. 77 yaşındaydı. • Sinema, Hollyvvood'un altın çağından bir efsaneyi, Marlon Brando'yu 2 Temmuz'da kaybetti. • Italyan görüntü yönetmeni Carlo Di Palma 9 Temmuz'da öldü. • Dünyaca ünlü Ispanyol dansçı, koreograf, Antonio Gades öldü. Ünlü dansçı, 'Kanh Düğün' ve 'Carmen' fihnlerinde Carlos Saura'yla çalışmıştı. •"30 Temmuz'da îtalyan oyuncu Laura Betti öldü. • Fransız sinema tarihçisi Joseph Marie de Luca 98 yaşuıda öldü. • King Kong'un ilk çevriminde (1933) dev gorilin âşık olduğu kadını oynayan Fay Wray 96 yaşmda öldü. ^ Fransız sinemacı JeanDaniel Pollet öldü. ^ Amerikan yeraltı sinemasınm önemli adlanndan Russ Meyer 82 yaşında öldü. i/ Janet Leigh 77 yaşmda öldü. Sanatçı, 'Sapık' filmindeki ünlü duş sahnesiyle tanmmıştı. ^ 'Superman' Christopher Reeve, uzun süren rahatsızhğmın ardmdan yaşama veda etti. Dünya sineması Avrupa 'daydı Uluslararası festivaller için de Berlin Film Festivali, Alman yapımı Duvara Karşı'yla katılan Fatih Akın'ın başansı nedeniyle gözlerimiz çevrildi. Avrupa sinemasının vitrinlerinden olan etkinlikte büyük ödül bu filme giderken dünya sinemasından başka örnekler de ödüllendirildi. 'Gümüş Ayı' ile 'Jüri Özel Ödülü', Arjantin yapımı 'El Abrazo Partido'ya verildi. Bir başka 'Gümüş Ayı' sahibi de 'Samaria' adlı filmiyle Kim Ki Duk oldu. Sinemanın saygın festivallerinden Cannes'da, ABD'nin yaramaz çocuğu Michael Moore'un Fahrenheit 9/11'i 'Altın Palmiye'nin sahibi oldu. Son yıllarda uluslararası platformda başanlı yapımlarla dikkat çeken Asya sineması, Cannes'da da ödüllendirildi. Güney Koreli yönetmen Park Chan Wook, 'Old Boy'la Büyük Ödül aldı. Festivalde, Erkek ve Kadın Oyuncu dallanndaki ödüller ve Jüri Özel Ödülü de Asya filmlerine verildi. Özel tasarılara destek ABD'li oyuncu Robert Redford'un kurduğu Sundance Film Enstitüsü'nün düzenlediği 'Suundance Film Festivali', farklı bir platform yaratmayı amaçlıyor. Enstitü de destek bulmakta zorlanılan özel projelerin ırkçılık karşıtı filmler gibi üretimine katkıda bulunuyor. Bu yıl enstitü, Shane Carruth'un 'Primer'ına 'Büyük Jüri Ödülü'nü verdi. Deauville Fihn Festivali'nde Jashua Japon yapımı Ruhların Kaçışı yıhn ilgi çeken animasyon filmlerindendi. CaıılaiMİırma fîhnleritıin Maston'un 'Maria Full Of Grace'i 4 En lyi Film' ödülünü aldı. Venedik Film Festivali '61. Uluslararası Venedik Film Festivali'nde 'Altın Aslan' 'Vera Drake'le Mike Leigh'e verildi. 'En tyi Yönetmen Ödülü' de 'Binjiip'le Kim Kiduk'un oldu. 45. Uluslararası Selanik Fihn Festivali'nde byük ödül olan 'Altın tskender', Muhsin Amiryusefi'nin yönettiği Iran fihni Bitter Dream'in oldu. 'Gümüş Îskender'i, Marina Razbezhkina'run 'The Harvest Time' adlı fihni kazandı. Etkinlik kasammda yapılan '6. Selanik Belgesel Film Festivali'nde de 156 yapım göstenldi. FIPRESCI Ödülü 'Barefoot to Herat'la Iranlı yönetmen Macit Macidi'ye verildi. yükselişi Edebiyattan perdeye yansıyanlar 'İnci Küpeli Kız', bir döneme damgasını vurmuş, sanat tarihinin önemli adlanndan Jan Vermeer'in yaşamöyküsünden yola çıkan bir yapım. Tracey Chevalier'nın, sanatçının tanınmış tablosuyla aynı adlı romanından uyarlanan filmi Peter VVebber yönetti. Vermeer'i Colin Firth, inci küpeli kızı da Scarlett Johansson canlandırdı. Güncel Amerika edebiyatından Phiüp Roth'un romanından uyarlanan 'Insan Lekesi'nin yönetmenliğini Robert Benton yaptı. Anthony Hopkins, Nicole Kidman başrolleri paylaştılar. 'Sylvia', genç yaşta intihar ederek yaşamına son veren Amerikalı şair Sylvia Plath'ın yaşamını konu alıyordu. Şairin sıradışı yaşamöyküsünün, eşi îngiliz şair Ted Hughes'ün ölümünden sonra, 1998'de beyazperdeye aktanldı. BBC yapımı film, Plath'ın sanatçı kişiliğini yeterince yansıtmadığı eleştirisini aldı. Christine Jefs'in yönettiği filmde, Plath'ı Gwyneth Paltrow, Ted Hughes'ü de Daniel Craig canlandırdı. Arjantin, Ingiltere ve ABD ortak yapımı 'Motosiklet Günlüğü'nde ise Che Guevara'mn gençlik yıllannda yaptığı yolculuk, farklı bir bakış açısıyla anlatılıyor. 2004'te bir de edebiyat uyarlaması haberi geldi: Gabriel Garcia Marquez, 'Kolera Günlerinde Aşk' adlı romanının Hollyvvood tarafından filme çekilmesine izin vermişti. Söz konusu haberde, Sto Son yıllarda canlandırma filmleri büyük ilgi görüyor, gişe rekorlan kınyor. Oscar Ödüllü, Walt DisneyPixar ortak yapımı 'Nemo: Kayıp Balık'. bu alanm devleri arasmda başansıyla rekabeti arttırdı 2004'te. Lee Unkrich'in yönettiği filmin senaryosunu Andrew Stanton, Bob Peterson ve David Reynolds yazdılar. Bu yılın ilgi çekici canlandırma filmlerinden biri de Japon yapımı, Disney tarzından farklı bir seçenek sunan 'Ruhların Kaçışı'ydı. Canlandırma meraklılannın arşivinde yerini alan bu fıhnin kahramam, çizer Hayao Miyazaki'nin on yaşlannda, kınlgan kız çocuğu tiplemesi. Şrek2 de 2004'ün 3D canlandırma uzun metrajlanna bir örnekti. Yapımcılan, Şrek 3'ün gösterimini gişe kaygısıyla 2007'ye ertelediler. 'Belleville'de Randevu', 2004 Oscar adaylan arasında yer alan bir başka çizgi canlandırmaydı. Meraklısmın tercihi olan Fransız yapımı film de 2004'ün akıllarda kalan canlandırma yapmlanndan biriydi. Inci Küpeli Kız, Jan Vermeer'in hayatından bir kesit sunuyor. ne Village Pictures'ın yazan ikna etmek için iki yıl uğraştığı belirtiliyordu. Temmuzda ise bir başka edebiyat uyarlamasının çekimine başlandı. Roman Polanski, Charles Dickens'ın klasiği 'Oliver Twist' i, tamamı Ingiliz oyunculardan oluşan bir kadroyla yeniden beyazperdeye taşıyor.