Katalog

30 ARALJK 2004 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA D l o oAJjJKfvLJij.il dishab(g cumhuriyet.com.tr 11 Tarihin en büyük felaketlerinden birinin yaşandığı Güney Asya'daki can kaybı korkunç boyutlara ulaştı 80 bin ölü.. Ve artiyor! Dış Haberier Servisi Güney As ka'da 22.493, Hindistan'da 6.974, Tay yiyecek sıkıntısı çekilirken cesetler toplu mezara gömülüyor ya da yakıya'da geçen pazar meydana gelen 9.0 land'da 1.829, Somali'de 100, Myanhyor. büyüklüğündeki deprem ve ardmdan mar'da 90, Malezya'da 65, MaldivEndonezyalı askeri yetkililer, depgelen dev dalgalar yüzünden ölenleler'de 69, Tanzanya'da 10, Banglaremin merkez üssüne en yakın bölge nn sayısı resmi rakamlara göre 80 deş'te 2, Kenya'da 1 kışi öldü. Ancak olan Sumatra'dakı Aceh eyaletinin kıbine ulaşırken ölü sayısının daha art bu ülkelerde binlerce kişinin kayıp olyılannın dörtte üçünün yerle bir oldumasmdan korkuluyor. Sadece Endoduğu bildiriliyor. ğunu belirtti. Çok sayıda köyün sularnezya 'nın Aceh Adası'ndaki can kayEndonezya'da tsunamiden en fazla la ve çamurla kaph olduğu, batı kıyıbının 80 bini bulabileceği kaydedietkilenen Aceh eyaletınin başkenti lannın yüzde 75'inın, bazı kesimlerilıyor. Ölenlerin arasmda binlerce tuBande Aceh'in 300 bin kişilik nüfurist de bulunuyor. sunun en az yüzde 5'inin ölmüş ola nin ise tamamının yok olduğu kaydedildi. Yetkihler, bölgede 1000 cesedin En fazla kayıp Endonezya, Sri Lanbıleceği belirtildi. buldozerlerle toplu bir meka ve Hindistan'da meydana geldi. Felaketin ardmdan bü.• zara gömüldüğünü bildirdi. tün bölgede 5 milyon kişinin Tsunaminın etkilediği bölgeacil yardıma ihtıyacı bulunlerde binlerce turist de yaşazellikle Sri Lanka, Endonezya, duğu belırtiliyor. mını yitirdi. Hindistan ve Tayland'ı vuran tsunamide Hint Okyanusu'nda, EnKayıp Almanlar ölenlerin sayısı 80 bini aşarken aralannda donezya'nın Sumatra adasınm açıklannda meydana geAhnanya Başbakam Gerturistlerin de bulunduğu binlerce kayıp len depremin ardmdan 4 gün hard Schröder, Güney Asvar. Bölgede hâlâ ulaşılamayan geçmesine karşın kesin ölü ya'da 26 Almanın öldüğünün pek çok yerleşim bulunuyor. sayısı hâlâ belırlenemedı. • doğrulandığını, yaklaşık 1000 Tsunaminın çok genış bir böl mt^am ^ ^ J İ Ahnanın kayıp olduğunu bilgeyi etkilemesi ve pek çok dirdi. bölgeye hâlâ ulaşılamaması yüzünBM'nin Endonezya'daki Insani YarTayland Içışleri Bakanlığı yetkilisi den kesm can kaybının saptanmasının dım Koordinasyon Ofisf nden Mk Sunthorn Riewluang, ülkede aralagünler alabileceği kaydedılıyor. hael Elmquist, Sumatra Adası'ndaki nnda turistlenn de bulunduğu 1.829 Aceh'teki ölü sayısının 50 ila 80 bıne kişinin öldüğünün doğrulandığını, anHer yerden felaket habeıieri ulaşabileceğini söyledi. Ehnquist, sacak yansı turist 5 bin kışının kayıp oldece kıyı kenti Meulaboh'taki ölü saTarihin en büyük felaketlerinden biduğunu açıkladı. Tayland'dakı turistyısının 40 bini bulabileceğıni belirtti. rine neden olan tsunamiden etkilenen lerin çoğunluğunun Kuzey Avrupa ve Eşı görülmemış boyuttakı felaketin ülkelerin son yaptıklan açıklamalara Iskandinav ülkelerinden olduğu beliretkilediği pek çok bölgede ilaç, su ve göre, Endonezya'da 45.268, Sri Lantiliyor. Dün tunstik Phuket Adası'na giden Isveç Dışişleri Bakanı Laila Freivakis, bin Isveçlinin kayıp olduğunu söyledi. Norveç, Tayland'da tatil yapan 446 yurttaşından haber alınamadığmı bildirdi. o QuickBird uydusu tsunaminin Sri Lanka'nın güneyindeki Kahıtara'yı nasıl vurduğunu görünrüledi. (Fotoğraf: AP) ABD cimrilikten utandı Dış Haberier Servisi Güney As Birleşmiş Milletler 15 milyon doları eleştirince deprem yardımına 20 milyon dolar ekledi Çok sayıda yabancı ya depremı nederuyle büyük yıkıma uğrayan ülkelere toplam 15 milyon dolar yardım yapacağını açıklayan ABD, cımrilıkle suçlanması üzenne utanarak yardım toplamını 35 milyon dolara çıkardı. BM'nın Acil Durum Yardım Koordinatörü Jan Egeland'ın, pazartesı günü yaptığı konuşmada ABD'yi cımnlikle suçlamasınnı ardından ABD Dışışleri Bakanı Colin Fmveü, yardımın arttınldığını açıkladı Egeland'a tepkı gösteren Povvell. "Bu yorum keşke yapdmannş olsaydL ABD cimri de ğü" diye konuştu. Daha sonra bir açıklama yapan ABD Başkanı George Bush, yardım çabalarının başını çekmek üzere Japonya, Avustralya ve Hindistan'la birlikte bir koalisyon oluşturdukJannı açıkladı Bush, "Kavıplar, kavrayışunızııı ötesin de" dedi. ABD, felaketin ardından bölgeye gemi ve uçak da gönderdı Bu arada, Avustralya bölge ülkelenne gönderme sözü verdiği yardım miktannı üç katına çıkardı. Avustralya Dışişleri Bakanı Ale xander Dovvner, daha önce verileceğı açıklanan 7.5 milyon dolara 19.5 milyon dolar daha ek yapılmasına karar verildığını söyledi. Almanya'nın yapmayı planladığı para yardımmın 20 milyon Euro'ya çıkanldığını söyleyen Başbakan Gerhard Schröder, bu parayla resmi kurumlann yanında bölgede hızmet veren bağunsız yardım kuruluşlannın da destekleneceğini ıfade etti. Alman ordusuna ait bir hastane uçağın da bölgeye gönderildiğini belirten Schröder, aynca içecek su temin edilmesıne yarayan araçlann bölgeye gönderildiğini bildirdi. Kanada Kızılhaç'uıın da Sri Lanka'ya 25 tonluk gıda ve yardım malzemesi gönderdiği belirtiliyor. Felaketin ardından dünyadan bölgeye yardımlar gönderilirken HongKonglu sınema oyuncusu Jackie Chan'in de aralannda bulunduğu yıldızlar, felaketzedelere yardım yapacaklannı duyurdu. UNICEF'ten yapılan açıklamada, HongKonglu sinemacılann toplam 200 bin dolarhk yardım yapacağı bildirildi. Hindistan'da depremzedeler gönülhı örgütlerinden gelen yiyecek ve giyecek yardımına hücum etti. (Fotoğraf: REUTERS) Tayland'da ölen yabancılardan 2'sinin de Israil vatandaşı olduğu belirtildi. Tayland'da 24 Güney Afrıkalıdan da haber almamıyor. Israil Dışişlen Bakanlığı, Tayland, Hindistan, Sri Lanka ve Andaman Adalan'nda 2 bin Israil vatandaşının bulunduğunu, bunlardan 1400'ü ile bağlantı sağlandığmı büdırdı. Phuket'te bulunan Fransa Dışişleri Bakanı Mkhel Barnier, 20 Fransızm öldüğünü açıkladı. Barnier, bu ülkede 165 kışının yaralandığını, resmi rakamlara göre 27 kişinin kayıp göründüğünü ancak yüzlerce kişiden haber alınamadığını söyledi. Avustralya Dışışlen Bakanı Alexander Downer ise 8 Avustralya vatandaşuıın öldüğünü açıkladı. Downer, yaklaşık 5 bin kişiyle irtibat sağlanamadığını kaydetti. Hint Okyanusu'nda depreme yakalanan 1500'ün üzerindeki Isveçliden de haber alınamıyor. Çok sayıda Isveçli turistin öhnüş olabıleceğini açıklayan Isveç Başbakanı Göran Persson 1 Ocak'ı ülkede ulusal yas günü ilan etti. 1 Ocak'ta bütün bayraklar yanya inecek. Dün basın toplantısı düzenleyen Isveç Başbakanı Göran Persson, çok sayıda Isveçlinin hayatını kaybetmiş olabileceğini açıkladı. Italyan Dışişlen Bakanı da dün yaptığı açıklamada deprem ve tsunami sırasmda bölgede bulunan 600 Italyan vatandaşmdan haber alınamadığuıı açıkladı. BM yetkilileri, dünyanın en büyük afetlerinden birinin yaşandığına dikkat çekti 'Milyarlarca dolar gerek' Fabrikalar ve limanlar sağlam Ekonomi Servisi Güney GÖNDERİLEN UÇAK 13 KİŞİYLE DÖNDÜ 75 Türk kayıp ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Türkiye'nin Güneydoğu Asya'da deprem bölgesine gönderdiği yolcu uçağının yahıızca 13 Türk yurttaşını alarak geri dönmesi tartışma yarattı. Dışişleri Bakanlığı, deprem bölgesındeki olanaksızlıklar nedeniyle tüm Türk yurttaşlannm havalimanına ulaşamadığuıı. yolcu uçağmm da Male Havaalanı'nda uzun süre bekletilemediğini açıkladı. Hükümetin, deprem bölgesinde kalanlann Türkiye'ye dönmesini sağlamak için yeni bu uçak gönderip göndermeyeceği belirsizliğini koruyor. Dışişleri Bakanlığı yetkilileri deprem bölgesinde kendilerinden haber alınamayan Türk yurttaşı sayısının 29 Aralık itibanyla 75 olduğunu belirttiler. Bunlann 41 'i Tayland, 7'si Endonezya, 7'si Hindistan, 5'i Maldivler, 5'i Malezya, 4'ü Myanmar, 2'si Sıngapur, 4'ü de Sri Lanka'da bulunuyor. Haber alınamayan Türk yurttaşlannm ısimleri, yakınlannm duyarlılıklan dikkate almarak açıklanmıyor. Turizm 2004 !%64.4 Dış Haberier Servisi Güney As Asya'da yaşanan tsunaminın bölgenın turizmi üzerindeki etkisinin kısa dönemde çok büyük olacağını kaydeden uzmanlar, ancak genel ekonomi üzenndeki etkisinin küçük olacağı görüşündeler. Fınancial Times'a konuşan uzmanlar, "Eğer felakette göze çarpan bir şey varsa, o da depremin ana endüstri birimlerini ve limanlan yıkmadığıdn*. Ekonomik olarak etkilenen bölgeierin çoğu marjinal alanlann" diye 10 ya'yı geçen pazar günü vuran 9.0 büyüklüğündeki deprem ve tsunaminin yarattığı yıkımın ardından dünyanın pek çok ülkesi ve uluslararası kurumlar milyonlarca dolar yardım sözü verse de Birleşmiş Milletler (BM) yetkilileri yıkıma uğrayan ülkelerde yaşanan zarann karşılanması için mılyaıiarca dolara gereksinim bulunduğunu belirtiyor. Birleşmiş Milletler (BM) Insani Işler Müsteşan ve Acil Yardım Koordinatörü Jan Egeiand, Güney Asya'dan Afrika'ya kadar pek çok ülkede yaşanan hasann onanmı için milyarlarca dolar gerektığıne dikkat çekerek "Çok çok büyük, belki de dünyanuı en büyük doğal afetlerinden biriyle karşı karşıyayız. Milyonlarca insan etkikndi Bu insanlar geçim kaynaklannı, evlerini, akrabalannı yitirdi'' dedi. hk zarar var" diye konuştu. BM yetkılilen öncekı gün hükümetler, bağışçılar ve yardım örgütleriyle koordinasyon toplantılan yaptı. Tsunamiden etkilenen ülkelerin BM temsilcileri de Egeiand ile bir araya geldı. Sri Lanka'nın BM temsilcisi BemardGoonetiBeke.ül 1 milyon dolar yardım Dışişlen Sözcüsü Namık Tan, deprem bölgelenne yapılacak yardım konusunda da bilgi verirken, Sri Lanka, Hindistan, Endonezya, Tayland, Malezya ve Maldivler'e toplam 1 milyon dolarlık nakdi yardım yapılacağmı söyledi. Nakdi yardımlar, ilgili büyükelçılikler kanalıyla gelecek günlerde bu ülkelerin üst düzey hükümet yetkililerine iletilecek. ke ekonomisini ayakta tutan balıkçılık ve turizm endüstrilerinin yok olduğunu söyledi. 200 adanın 130'u vunıldu Maldivler'in BM temsilcisi Muhammed LanX ülkeyi oluşturan 200 adanın 130'unun dâlgalardan etkilendiğini, bunlann 41 'uıdeki yıkımın çok büyük olduğunu söyledi. Latif, 14 adanın boşaltığını anlath. Tayland BM temsilcisi Laksanaçantorn Laohaphan, ülkesinin acil ıhtiyaçlan arasında adli tıp uzmanlan, ceset torbalan ve soğutma sistemli morg bulunduğunu söyledi. Endonezya hükümetinin ekonomi danışmanı Prayono Atiyanto yi konuştular. Depremden etkilenen bölgeierin ekonomısinde turizm, önemli bir yer kaplıyor. Turizmin, Hindistan'uı milli gelirindeki payı yüzde 5, Endonezya'da yüzde 11, Malezya'da yüzde 14, Maldivler'de yüzde 74.1, Tayland'da ise yüzde 13 civarında. Başsağhğı mesajlan Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Başbakan Recep Tayyip Erdogan ve Dışişleri Bakanı AbduOah Gul, depremden etkilenen ülkelerdeki muhataplanna gönderdikleri mesajlarda, "geçmiş olsun" ve "başsağjığı'' dileklennı ilettiler. Hindistan | Malezya | Maldivler Tayland Endonezya Afetin hemen ardından pek çok ülkenin milyonlarca dolar yardım sözü verdığini ancak çok daha fazla paraya ihtiyaç olduğunu söyleyen Egeiand, "Müv'arlarca dolar yecek, ceset torbası, içme suyu, jeneratör. ilaç, battaniye, yatak, giyecek ve cıbinlik gerektiğini belirtti.