Katalog

24ARALIK2004CUMA CUMHURİYCT SAYFA J İ i J v U l l \I1VJJ. [email protected] 13 NOT DEFTERİ ZEKERİYA TEMİZEL Temsa, Avrupa pazarma yerteşti • İSTANBUL(AA)Temsa, müşteri talebine göre tasanmını yaparak ürettiği otobüs ihracatıyla Avrupa pazannda büyümesini sürdurdü. Bu yıl Adana'daki fabrikada üretilen 437 otobüsü ihraç eden şirket, 2005 yılı ihracatını 600 adede yükseltmeyi hedefliyor. Temsa Genel Müdürü Mehmet Buldurgan, "Türkiye'den, Avrupa otobüs devlerini endişelendiren bir marka geliyor" dedi. İbre Kutadgobilik'ten yana Ekonomi Servisi Türkiye Işveren Sendikaları Konfederasyonu (TlSK) bu hafta sonu yapılacak 22. olağan genel kurulunda yeni başkanmı seçecek. Ankara Hilton Oteli'nde 2526 Aralık tarihlerinde yapılacak olan genel kurul öncesinde trafiğin oldukça yoğunlaştığı belirtiliyor. Genel kurulda 184 delege. konfederasyonun genel başkanı, 2 genel başkanvekili, 26 yönetim kurulu, 4 yürütme komitesi üyesi ile denetleme ve disiplin kurulu üyelerini belirleyecek. 22'nci genel kurula Başbakan RecepTayyipErdoğan'ınyanı sıra çok sayıda bakan ve siyasi parti başkam ile konfederasyon ve sendika temsilcisinin de katılması bekJenıyor. TlSK Genel Kurulunda, MESS ve Tekstil Işverenleri Sendikası'nın oylan belirleyici olacak. Genel kurulda MESS'in 42, Halit Narin'in TİSK'in yann başlayacak genel kurulunda işverenler yeni dönemin kaptanını seçecek • Uzun bir döneme damgasını vuran Refik Baydur'un veda edeceği genel kurulda, MESS ve Tekstil tşverenleri Sendikası'nın oylan belirleyici olacak. Kâğıt Işverenleri Sendikası Başkanı Rıza Kutlu Işık ile MESS Başkanı Tuğrul Kutadgobilik arasında geçmesi beklenen yanşta kilit isim Halit Narin. başkanlığındaki Tekstil Sanayi İşverenleri Sendikası'nın 40, ÇMtS'inde 10 delegesi bulunuyor. Genel kurula tek bir listeyle gidilmesi yönünde sendikacılar arasında toplantılar yapılırken MESS ve Tekstil Işvererüeri Sendikası arasındaki uzlaşmanm sorunu çözeceği belirtiliyor. düğünü belirtiyorlar. Kutadgobilik'üı en yakm rakibi ise şu ana kadar adaylığını resmen açıklamamış olan Kâğıt Işverenleri Sendikası Başkanı Rıza Kutlu Işık. Başkanlık yanşı için başından beri adı geçen Çimento Müstahsilleri tşverenleri Sendikası (ÇMlS) Yönetim Kurulu Başkanı ve TlSK Genel Başkanvekili Ahmet Eren'ın henüz karannı vermediği de gelen haberler arasında. Ancak Eren' in yanşa katılmaması olasılığı ile Halit Narin'in aday olmak yerine diğer adaylardan birini destekleme eğiliminde olması da Kutadgobilik'in şansını arttın Sürprlz isimler çıkablllr Yanna kadar sürpriz isimlerin de başkanlık yanşında yer alması olasılığına dikkat çeken gözlemcüer, ibrenin Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) Genel Başkanı Tuğrul Kudatgobilik ten yana dön AB fonlarmdan illere destek • ANKARA(AA)2OO5 yıhnda AB fonlanndan, Samsun, Kastamonu ve Erzurum, Amasya, Çorum, Tokat, Çankın, Sinop, Bayburt, Erzincan illerine 52 milyon Euro'luk hibe yardımı yapılacak. Hibe yardımı, en geç mart ayında bu illerde ilan edılecek ve şubat ile mart aylannda da AB Genel Sekreterliği ile DPT, Hazine uzmanlan, bu hibelerden yararlanma koşullan konusunda bilgılendırme turlan düzenleyecekler. yor. TlSK genel başkanlığını 1989'dan beri yürüten RefıkBaydur, genel başkanlığa yeniden aday olmayacağmı açıklamıştı. Bu seçimde yeniden adaylığım açıklayan Kutadgobilik, daha önceki seçimlerde düşük bir farkla seçimi kaybetmişti. Kutadgobilik, Türkiye'nin AB ile entegrasyon sürecinde TlSK'in, gerek işveren kuruluşlan, gerek işçi konfederasyonlan ile işbirliği ve koordinasyonu yürütecek aktifbirpolitika yürütmesi \ gerektiğini savunuyor. TÜSİAD kokteyli Şener: GeliHer Idaresitaslağı yasalaşmalı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı AbdüDatif Şener, Gelir Idaresi Kanun Taslağı'nın ocak ayında Meclis'ten geçerek kanunlaşması gerektiğini belirterek "Sosyal Güvenük Reformu Taslağı ile Finansal Hizmeder Taslağı'nın ocak ayında Meclis'e sevki yeterti" dedi. Türk Sanayicileri ve Işadamlan Derneği'nın (TÜStAD), Hilton Oteli'nde düzenlenen kokteylinde, gazetecilerin sorulannı yanıtlayan Şener, Gelir Idaresi'nin yeniden yapılandınlmasına ilişkin kanun taslağına ilişkin bir soru üzerine, taslağın henüz TBMM'ye gönderilme safhasına gelmediğini belirtti. Kokteyle katılan Devlet Bakanı AU Babacan da Bankacılık Yasası ile ilgili olarak, "Süreç bizim elimizde, tarihler bizim elimizde. Yeni bir şey yok" dedi. "tşsizük Sigortası FonıTnun, yüzde l'inin dahi kullanımına LMF ile birlikte sizin Ldn vermediğimiz söyieniyor. Gerçek bu mu" şeklindeki soru üzerine Babacan, "Bizim de toplam bir bütçe hedcfimiz var. Bütçe hedefımiz dahilinde kaunak üzere yapılacak bütün yeni çahşmalan değerlendireceğiz'' yamtını verdi. Globarmadı PeraoUu • İSTANBUL(AA)Global Menkul Kıymetler Yatınm Ortaklığı AŞ'nin "Global" olan unvanının "Pera" olarak değişrinlmesine karar verildi. Global Menkul Kıymetler'den borsaya yapılan açıklamada, 2. kez olağanüstü olarak toplanan ortaklar genel kurulunda, SPK ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın izinleri dogrultusunda, şirketin kayıth sermaye tavanının da 4 trilyon liradan 50 trilyon liraya yükseltilmesine karar verildiği bildirildi. TBMM Plan Bütçe Komisyonu'nda görüşülen tasanda üst gelir grubu için vergi indirimi öngörülmesi taröşma vararü. (AA) Verside sımP tarbsması ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Vergi yasalannda Yeni Türk Lirası'na uyumu sağlamak gerekçesiyle TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'na sunulan Vergi Yasalannın Yeni Türk Lirasına Uyumu ile Bazı Yasalarda Değişiklik Yapılması Hakkında Yasa Tasansı görüşmelerinde üst gelir grubu için vergi indirimi yapılması tartışmaya neden oldu. Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, devlet tahvilleri, Hazine bonolan, hisse senetleri gibi menkul kıymetler ve sermaye piyasası araçlanndan elde edilecek gelirin 2006 yılından itibaren vergilendirileceğini, bu verginin yüzde 15 oranında kaynağından kesileceğini vurguladı. Unakıtan, eğitim sağlık harcamalannda beyan edilen gelirin yüzde 10'una kadar indirim sağlanacağını, gelir vergisi tarifesinde 5 puan indirim yapılacağını belirtti. Buna göre, beyannameli mükelleflerde üst dilimde yüzde 45 olan vergi oranı yüzde 40'a, ücretlilerde ise yüzde 40'tan yüzde 35'edüşürülecek. 6 Uzanlar'm fınnına alıcı çıkmadı • Ekonomi Servisi TMSF'nin Uzan Grubu'ndan haczettiği Üsküdar'daki ekmek finnına ahcı çıkmadı. TMSF'nin Esentepe'deki merkezinde gerçekleştirilen ihalede, sadece Uzan ailesine özel ekmek üretimi yaptığı belirtilen Somun adlı firın, 30 milyar lira muhammen bedel ile satışa sunuldu. Fınnın ihalesi, 30 Aralık tarihinde tekrarlanacak. Düzenleme adll deflll' Komisyonda konuşan CHP milletvekili Akif Hamzaçebi. tasanyla oluşacak gelir kaybını önlemek için akaryakıttaki özel tüketim vergisinde yüzde 30, kolalı gazoz, alkollü içki ve sigaradaki özel tüketim vergisinde yüzde 30, dayanıklı tüketim mallanndaki özel tüketim vergisinde ise yüzde 107'lik artış olacağına dikkat çekti. CHP milletvekili MustafaÖzyürek de borsa kazançlan ile menkul sermaye araçlanyla ilgili düzenlemenin adil olmadığını, gelir miktanna bakılmaksızın yüz de 15 vergi alınacağını, bunun anayasaya aykın olduğunu belirtti. Özyürek, gelir vergisiyle ilgili indirimin ancak yıllık geliri 78 milyar liranın üstündeki kişilere yarar sağlayacağına işaret etti. Tepkileri yanıtlayan Bakan Unakıtan ise "NKe bu kadar suuf düşmanlığı yapryorsunuz anlamıyorum. Zenginyoksul diye niye bu toplumu ayınyorsunuz?" dedi. Bu arada, tasanya eklenen bir maddeyle tütün üreticisinin elinde kalan 900 ton tütünün satın alınması kararlaştınldı. Yurtdışına çıkış harcı kalkıyor Komisyonda CHP'li milletvekillerinin yurtdışına çıkış harcının kaldınlması yönündeki önergesi, Bakan Unakıtan ve bürokratların karşı çıkmasına karşın CHP ve AKP'lilerin oylanyla kabul edildi. Ülkemizde çok önemli şeyler oluyor. Ancak halk bu önemli şeylere kayıtsız. "ABzaferimiz" nedeniyle bayram ilan ediliyor, ''vergi indirimi müjdesi" bizzat Başbakan tarafından veriliyor, ama halk sokaklara dökülmüyor, sevinç çığlıklanna rastlanmıyor. Yoksa tepkisiz bir toplum mu olduk? Oysa AB zaferi sürecinde, masayı terk riski nedeniyle dibe vurarak Başbakanı büyük baskı altına almaya çalışan borsanın rekorlara koşması, ülkemize akacak yabancı yatınmlar nedeniyle işsizlerin sevinçle sckağa dökülmesi, AB çiftçisinin refah düzeyine yükselecek köylümüzün davul zurna halay çekmesi gerekiyordu. Ancak diplomatik dille kazandığımız zaferler, halk diline çevrildiğinde ortada sevinilecek bir şey kalmadığı anlaşılıyor. Büyük bir başan ile sonuçlandınlan AB zirvesi sonucunda Kıbns'ı vermeden AB kapısından girilemeyeceği, Türk emekçisine serbest dolaşımın hayal olduğu, kısacası 17 Aralık beklentisinin 3 Ekim 20O5'e ertelenmesinin ötesinde bir sonuç alınamadığı anlaşılıyor. Halk diplomasi diliyle ilan edilen bayramın kendi bayramı olmadığını algılıyor, gereksiz sevinçlere kapılmıyor. ••• Halk ekonomi diline de aynı kuşkuyia yaklaşıyor. Yoksa eşine pek rastlanmayan bir şekilde bizzat Başbakan tarafından verilen vergi müjdesine kayıtsız kalabilir miydi? Yasa gereği zaten indirilmesi gereken kurumlar vergisi oranlannın 3 puan inmesi nedeniyle işverenlerin de istihdam bayramı ilan etmesi gerekirdi. özelikle simitçilerin simit başına sağlanan 2 Yeni Kuruş vergi indirimi nedeniyle simit tablalanyla "tabla dansına" durması, simit başına 2 Yeni Kuruş vergi indirimini telafi etmek için, sürümü arttıracak simit tüketicilerinin de simitçilerin önünde kuyruğa girmesi gerekirdi. Daha da çarpıcısı, şimdiye kadar tek kuruş vergi ödemeyen, ödemesi de olanaksız olan seyyar satıcılann, simitçilerin, pazarcılann mükellefiyet kaydı yaptırmak için yanşlar düzenlemesi olurdu. Ancak "kümesteki kazlar" bayram faturasının kendilerine kesileceğini bildikleri için, "yaban kazlan"dakendilerini kümese sokacak yemlere kannlan tok olduğu için, bu bayrama da kayıtsız kaldılar. ••• Diplomatik dil de, ekonomik dil de, sonuçlan kendilerine göre değiştirebilen, aynı verilerden onlarca farklı yorum çıkarabilen iki dil. Aynı verilerden bazılan olumsuz sonuçlar çıkanrken bazılan da aynı verilerden tamamen farklı bir sonuca ulaşabilirier. Bazı ekonomik veriler, bazılan için, ekonomik başannın tartışılmaz göstergeleri olarak gösterilse de, aynı verilen bilimsel açıdan değerlendiren bilim adamlan bu göstergeleri ekonominin kınlganlık öğeleri olarak değeriendırerek karar merkezlerini ve toplumu uyanrlar. Doğru zamanla ortaya çıkar. Bazen daha önce başka yerierde yaşanılan uygulamalann sonuçlan, göstergeler, haklıyı zamana bırakmayacak kadar açıklıkla ortaya koyar. Ekonomik karar mekanizmalannın bu uyanlan dikkate alıp almamalan kendi tercihleridir. Ancak uyanlara kulak asılmasa da eleştirilere katlanılması demokrasinin gereğidir. Bu tartışmalar sırasında bilime ve gerçeğe tahammülü olmayanlann farklı yüzleri de ortaya çıkar. Ekonomik verileri belli kişi ve gruplann çıkariannı savunmak için yorumlayanlar, bilimsel değerlendirmeler yapanlan da saldırgan tavırlarla sindiımeye çalışırtar. Üstelik de bu tavnn bilime ve bilimsel etiğe inanan AB'ye katılmada avantaj sağlayacağı sanılır. Ancak toplum, umursamazlığı ile bu tür davranışlara gereken yanıtı verir. Toplumun son karariar karşısındaki tavn da bunu göstermiyor mu? temizel(a cumhuriyet.com.tr Ekonomik Dil, Diplomatik Dil Unakıtan: SPK kemfi işme baksın • ADANA(AA)Malıye Bakanı Kemal Unakıtan, SPK Başkanı Doğan Cansızlar'ın 'menkul kıymet ıratlannda vergi oranın yüzde 5 olması gerektiği' yönündeki önerisine karşıhk, "SPK kendi işine baksın, vergileri hesaplamak bana ait. Vergiler şu olmalı bu olmalı diye herkes ahkam kesmesin" dedi. Evyap, 82 milyon dolarlık satıştan vicdanen rahatsızlık duymuyor İSTANBUL(AA)E\ • Vatan gazetesi, "52 milyon dolar kimin cebine büyümesi için kullanılacakür. O yüzden ağlamayap Holding Yürütme girdi" başlıklı haberinde, Evyap'ın devletten 30 dım. Üzgün değüim. YaKurulu Başkam Mehmilyon dolara aldığı araziyi 82 milyon dolara şananlardan vicdanen en med Evyap, Özelleştirme yeniden devlete sattığını duyurmuştu. ufak bir rahatsızlık duyIdaresi'nden alınan Yamuyorum." nmca'daki arazinin ERti?" başlıklı habere ilişkin Evyap Vatan gazetesi önceki gün, "52 DEMİR'e satışından sağlanan fomilyon dolar kimin cebine girdi" nun yatınm için şirketin ana işlerin yönetimi basın toplantısı düzenledi. Mehmed Evyap, toplantıda yap başlıklı bir manşetle, Evyap'ın de büyümesi için kullanılacağını tığı konuşmada, Evyap'ın 80 yıldır Özelleştirme'den 30 milyon dolara belirterek, "Yaşananlardan vicdahiçbir şaibeye bulaşmadığını vuraldığı Yanmca'daki araziyi bir süre nen en ufak bir rahatsızlık duymuguladı. Evyap konuya ilişkin şunsonra 82 milyon dolara yeniden yorum" dedi. lankaydetti: "Saöştan sağlanan fon, Özelleştirme'nin bünyesindeki ERVatan gazetesinde yayımlanan DEMİR'e sattığını duyurmuştu. "52 milyon dolar kimin cebine git yaürun için, şirketin ana işlerinde Profilo: Türkiye elektronik üssü olacak Ekonomi Servisi Profilo Telra Elektronik Grup Başkan Yardımcısı Göksen Köreztioğlu, önümüzdeki 10 yıl içinde dünyada 3 elektronik üssünün kalacağının öngörüldüğünü belirterek bu ülkelerin Meksika, Çin ve Türkiye olduğunu söyledi. Profilo Telra'nın Cerkezköy'deki üretim tesisleri ve yeni üretim bantları, bir basın gezisiyle tanıtıldı. Körezlioğlu, tamtım sonrası yaptığı konuşmada, Türk elektronik sektörünün bugün geldiği noktanın gurur verici olduğuna işaret ederek "Avrupa'daki en büyük 10 firma >ısıralarsakbununilk3sırasuııTürkfirmalan işgal edryor" dedi. Bu yılı yaklaşık 500 milyon dolarlık bir ciroyla kapatacaklannı belirten Körezlioğlu, 2005 yılı için yaklaşık 700 milyon dolarlık bir ciro hedeflediklerini bildırdi. YTL'ye geçiş nedeniyle yazarkasa üretim ve sanşının, diğer yülara göre 4 misli arttığım da kaydeden Körezlioğlu, "Geçmişte 3540 bin civanndaydı. Buyıl 166 bine geldik. 2005'inüküç aymda da bu hı/Jı tempo devanı edecek. Ük üç ayiık sürede yaklaşık 100 bin adetiik yazarkasa potansiyeti olacak" dedi. MALİYE YAŞAMINDAN /'MUSTAFA PAMUKOĞLU [email protected] Sevgili okuyucular, YTL'ye geçiş için çok az zaman kaldı. Ancak halka yeterii tanıtım yapılamadı. Bu arada vergilerde yapılacak indirim rüzgân bu haftanın gündemini oluşturacak. Fakat biz yeterii tanıtım yapılamadığından, uygulanması ve zamanlaması doğru olan "YTL operasyonu"nun sonuçlan itibanyla endişeliyiz. Bu nedenle TCMB dahil tüm kesimlerin bütün olumlu ve olumsuz muhtemel beklentilerini okuyuculanmıza belirtmek istiyoruz. • Yuvariamalar nedeniyle enflasyonist bir etki ihmal edilebilir olacak. • Perakende sektörü dışında uzun yıllar enflasyonla yaşadığımız için yuvarlanmış bir şey kalmadığından ve perakende sektöründe de çok büyük rekabet olduğundan fiyatlar yukanya doğru yuvarlanmayacak. • Merkez Bankası'nın elinde yeterince YTL stoku var. Bu nedenle eski TL'ler 3 ay gibi birzamanda piyasadan çekilecek. • Kâğıt para basımında kâğıt ve mürek kep büyük maliyet tutuyor. Bu nedenle küçük kupürlerin madeni para olması avantajlı olacak. • Madeni para tutarının dolaşımdaki paraya oranının % 1.1 'den % 5, hatta % 10'a çıkacağı umuluyor. Bu, Türkiye açısından çok önemli bir gelişme olacak. • 2 milyar 100 milyon adet banknotun geriye dönüşünde zaman kısıtlı olduğundan sahtecilik olabilecek. Sahte para basmadaTürkiye'deki kalpazanlarçokbaşarılı. • 1 milyar 200 milyon adet madeni para (8 bin ton) Türkiye'de PTT vasrtasıyla taşınacak. Bu nedenle madeni paralarda depolama ve taşıma sıkıntısı olmayacak. • Para çekilişlerinde ATM'lerde sorun yaşanmayacak. YTL'nin para boyutlan TL ile aynı. Ancak bir süre ATM'lerden TL çekişi olmayacak ve YTL verilemeyecek. • 50 ve 100 YTL kupürleri, sahteciliği özendirecek kupürler. Buradasıkı kontrol yapmak gerekapek. YTL ile Doğacak Sonuçlar • Faiz dışı fazlayı yapısal hale getirmek ve orta vadeli istikrar programım uygulamak şartıyla paradan sıfır atma sorun yaratmayacak. • Etiketler ve fiyat tarifeleri TL ve YTL yan yana veya att alta, yani bir arada olacak şekilde düzenleneceği için insanlann yanılmasını önleyecek. • 2005 yılında 9 çeşit eski TL, 12 tane YTL, yani toplam 21 çeşit para dönecek. Bu nedenle kasalarda sorun yaşanacak. Bildiğiniz gibi bir kasada düğmeye bastığınızda alt para çekmecesi otomatikman açılır. Bu çekmecenin içinde paralar vardır. Ancak şu anda bu çekmeceler 9 tane parayı alıyor. 21 tane para gelince ne olacak? Bu, kasalarda para istifi, sayması ve para üstü vermesi bakımından aksamalar yaratacak. • Kredi kartı kullanımı artacak. Kredi borçlanma olacak, bununla uzun vadeli konut alımlannda patlama olacak. kartı kullanan kesim daha yüksek gelir • Türk insanı yüksek enflasyonla grubuna dahil olup bozuk parakullanmauzun süre yaşadığı için katı alışkanlık• Bozuk para sirkülasyonu önemli öl yı sevmeyen kesimdir. Bozuk paraağıriık lar edindi. Bu değişime sert durma tavçüde olacak. Türk insanı bozuk para ta yapmasın diye kredi kartını daha çok kuln yaratabilir. Bu nedenle değişimlerin ıslanacak. şımayı sevmez. Bu nedenle bozuk para• Perakende sektörü organize ve ge raria savunulması ve fınans alanında sıdan kurtulmak için bunlan hemen kasaya verecek. Bu da yoğunluk ya leneksel olarak ikiye aynlmaktadır. Bu iki kı disiplin uygulanması gerekir. Aksi halratacak. Italya'da da Euro'ya ge piyasada yıllık 40 milyar dolariık bir alış de enflasyon tekrar yükselebilir. • Euro'ya geçişte paradan sıfır atılmaçerken bozuk para trafiğinde ina veriş konuşulmaktadır. Bu pastadan genılmaz artış yaşanmış. Bu, so leneksel pazar % 90 pay almaktadır. Bu dı. Farklı para birimine geçildi. Tüm bunnedenle insanlarfiyatlann güveniriiliği ne lara rağmen Euro'nun enflasyon üzerinrun olacak gibi duruyor. deki etkisi % 0.2 olmuştur. Bu nedenle • Bozuk para istifleme zor deniyle organize pazarlara yönelecek. • Merkez Bankası para stokunu 2 yıl YTL'nin enflasyon üzerindeki etkisini ihlukları olacak. özellikle mağada bir yenilediği için 2 yıl sonra YTL'nin mal edebiliriz. zalarda bu sorun olacak. • Devalüasyon olmayacak. Dolarizas• Kasalarda bu 3 YTL mi, 100 yenisi atılarak TL'ye yeniden dönülmüş yon olmayacak. olacak. YKr mi derken kasiyerierin kafa• YTL döviz gibi algılanabilecek. Bir • Bireyler YTL'ye geçişle birlikte ve fası kanşacak; bu nedenle işlemler ve bedel önce TL'ye, sonra YTL'ye çevrileizlerin de düşmesi nedeniyle yeni yatınm kuyrukta beklemeler çoğalacak ve aynca "tımakçılık" da denilen hırsızlık olayla arayışlanna girecekler. Yeni yollar araya cek. • Varlıklar azalmış gibi görünecek ve bu caklar. n artacak. • Birçok değerii variık daha ucuz gö psikolojik bunalımlara ve farklı yatnm ter• Sıfırlann atılmasıyla alışverişin artacarünecek. Çaha düşük faiz oranlan ile ciblerine yol açacak (Para illüzyonu). ., ğı ve ucuzluk olacağı beklenmektedir.