Katalog

22 ARALIK 2004 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI ekonomi@ cumhuriyet.com.tr 13 AB üyesi Türkiye 'nin komşu ülkelere Schengen uygulaması, bavul ticaretini ve turizmi olumsuz etkileyecek Ticarette vize tehlikesi kapıda • Türkiye'nin müzakere sürecinde yakın ticari ilişki içinde olduğu ve turizmi ayakta tutan ülkelere vize kolaylığı konusunda AB'yi ikna etmesi gerektiği uyansı yapılıyor. FATV1AKOŞAR Müzakere sürecinde Türkiye'nin Rusya, BDT ülkeleri, Suriye, Iran başta olmak üzere yakın tican ıhşkilerin yoğnn olduğu ülkelere vize kolaylığı konusunda AB'yi ikna etmemesi durumunda 10 milyar dolan âşan bır tıcaretten yoksun kalabileceği uyansı yapılıyor. Bu hesaba turizm gelirlen de katılınca zarar çok daha büyük rakamlara ulaşıyor. Osmanbey ıle Laleli piyasasının temsilcileri, vize kolaylığının sürdürülmesi yönünde girişimlerde bulunacak. Bayramlann yanı sıra özel günlerde de Suriye başta olmak üzere komşu ülkelerden ziyaretçı akınına uğrayan güney ve güneydoğu illeri açısından da sınır ticareh büyük önem taşıyor. AB'den müzakere tarihınin alındığı 17 Aralık'tan önce gerçekleştirdiği Türkiye ziyaretinde Putin, "AB ile görüşmeyin demiyorum, ancak çıkarlannızı konıyun. Schengen vizesi zonınlu olursa Türkiye'ye ziyaretier azalır" uyansını yapnuştı. RUSYA Osmanbey'le Laleli ve Istanbul'un | bavul tıcaretıne dönük dığer merkezlennın ıhracatında hazır gıyım ürunlen başı çekıyor. Osmanbey'ın ağırlıklı Rusya'ya ıhracatının 8 rnılyar dolar olduğu hesaplanıyor Rusya'dan ve BDT ülkelerinden OsmanbeyLalelı'ye Ruslar gelıp alışvenşını yapıyor. EKONOMİ POLİTİK ERİNÇ YELDAN Herald Tribune Yazısı, IMF Programı, AB Süreci International Herald Tribune gazetesinin 4 Aralık tarihli sayısında, Amerikalı bir meslektaşımızla birlikte kaleme aldığımız, "Türkiye Bundan Sonraki Arjantin mi?" başlıklı bir makalemiz yayımlandı. Makalede temel olarak, Türkiye'deki büyüme sürecinin spekülatif nitelikli finansal sermaye girişlerine dayalı ve kırılgan bir yapıda olduğu ve bu tür kınlganlıklar içeren istikrarsız bir ekonominin Avrupa Biriiği'ne üyelik müzakereleri sürecinde Türkiye'nin konumunu da zayıflatacağı vurgulanmaktaydı. Bu yazı üzerine bazı çevreler, bu tür uyanları yapmanın "zamansız" olduğu ve Türkiye'nin AB üyeliğini baltalamayı amaçladığını öne sürdüler. Heıtıangi bir bilimsel dayanaktan yoksun olarak öne sürülen ve "Şimdi ses çıkarmayalım, yoksa uluslararası sermaye ürker, AB üyeliği tehlikeye girer" biçiminde yürütülen şantajın esas olarak toplumsal muhalefetin sindirilmesini ve Türkiye'deki bilim insanlarının susturulmasını amaçladığını düşünüyorum. Kaldı ki, 20 Aralık tarihli bağımsız sosyal bilimciler tarafından duyurulan değerlendirmede de belirtildiği gibi, "Türkiye ekonomisinin uluslararası kuruluşlarm vesayeti ve denetimı altında yönetildiği, bu kuruluşlann ve yabancı sermaye çevrelerinin Türkiye ekonomisinin bütün verilerine vâkıf olduğu herkesçe bilınmektedir. Aslında Türkiye'de egemen çevreler, bu tür verileri ve gerçekleri yabancılardan değil, Türkiye halkından ve kamuoyundan saklama çabası içindedir. Bu çevrelerin korktuğu, yabancı vesayet altında uyguladıklan politikalann sonuçlannı ve tehlikelerini halkın anlaması ve tepki göstermesidir". •*• Bu aşamada IMF programının gerçek niteliğini doğru tespit etmemiz gerekmektedir. IMF ile 1998'den bu yana "Yakın Izleme Anlaşması", "Kur Çapasına Dayalı DezEnflasyon", "Güçlü Ekonomiye Geçiş" ve "18'inci, 19'uncu ... Standby" gibi başlıklaria sürdürülmeye çalışılan programın amaçları çok açıktır. Bu program, Türkiye'yi uluslararası iş bölümü içerisinde vasıfsız ve ucuz işgücü deposu olarak bir ithalat cennetine çevirmeyi öngören; yerelleşme ve sivil toplum örgütlerine dayalı sahte demokratikleşme mesajlanyla kamu sektörünü dağıtıp parçalayarak etkinsizleştirmeyi amaçlayan; sağlık, eğitim gibi temel kamu hizmetlerini özel sermayenin kâr güdüsü altında ticari bir metaya dönüştürerek toplumun en temel ihtiyaçlannı ulusal ve uluslararası sermayenin sömürüsüne açmayı hedefleyen neoliberal projenin bir uygulamasıdır. Her şeyden öte, söz konusu proje Türkiye'nin iktisadi ve siyasi bağımsızlığını ortadan kaldırmaya yönelik açık tehditler ıçermektedir. Dolayısıyla IMF tarafından bizzat yönlendirilmekte olan bu programa karşı çıkışımız, ulusal kimliğimizi ve ekonomiksiyasi bağımsızlığımızı koruma kaygısından kaynaklanmaktadır. Sorun, dar anlamıyla teknik bır "iktisadi istikrar" ya da "borsafaizdöviz üçgeninde yatınmcı ne kazandı, ne kaybetti" hesabı değil, Türkiye'nin uluslararası aile biriiğinin ekonomisi sağlam, siyasi bağımsızhğını herkese kabul ettiren ve onurlu bir üyesi olması sorunudur. AB üyeliği sürecinde uluslararası serj mayeye bakışımız da "uluslararası ser' mayeye herne pahasına olursa olsun bir hoş geldin partisi düzenlemek" şeklinde değil, kaynaklan öncelikle ulusal tasarruflara dayanan, planlı ve sürdürülebilir bir büyümeyi hedefleyen bir program tasariamak olmalıdır. SEKTÖR TEMSlLClLERl Karadeniz Dış Tıcaret Müsteşariığı'na gore, ıstatıstıklere yansımayan fakat g derek artan sınır ve bavul ticaretı Trataon başta olmak uzere Karadenız illen açısından da önemlı. S Kolaylık sürdürülmeli Laleli Sanayici ve İşadamlan Derneği (LASİAD) Başkanı Ayhan Karahan: Putın'ın uyansı yennde. tki ülke arasındakı ticarette bavul çok önemli. Türk iş dünyasının en rahat açıldığı. mağaza zincirleri kurabıldiği bir pazar. Buradaki çevre ülkeler de çok önemli. ABD pazan kotalarla konınurken ve AB pazan da doymuş olduğu için Rusya ve çevresi ile Ortadoğu, Türkiye için çok önemli. Türkiye'nin müzakerede mutlaka vize kolaylığını özel bir şart olarak kabul ettirmesi gerekır. Gınşlerde kolaylık sağlanmaması ödemeler dengesine göre 4.4 milyar dolar bavul ticaretini zora sokar. Osmanbey Tekstiki Işadamhn Derneği (OTİAD) Başkanı Cengjz Say: Konuyu hükümetle göruşeceğiz. Osmanbey'de 600 şirketin 8 milyar dolara yakın Rusya ağırlıklı yakın ülkelere ihracaü var Her hafta gelen müşterilerimiz bulunuyor. Vize kolaylığının sona ermesı bu ticaretı baltalar Turistik Otekiler tşletmeciler ve Yannmcılar Biıüği (TLROB) Başkanı Tımur Bayındır: Ruslar tunzm için çok önemlı, ancak paniklemiyor Rusya'nın bizden önce AB üyesı olması bıle olası. 15 yıl var. tkilı anlaşmalar gıbi çözümler de bulunur. Ancak hıç önlem alınmazsa turizm olumsuz etkilenebilir. GÜRCİSTAN ERMENİSTAN TÜRKİYE Bavul tıcanetının önemlı pazarian arasmda Polonya, Macanstan, Romanya, Bulganstan başta eski Dogu Bloku ülkelen ıle Sunye, Iran, Urdun, übya, Cezayır, Tunus, Fas, Benın, Nıjerya da yer alıyor. Laleli'nın Rusya ve BDT ülkelerine bavul ticaretı kapsamında ıhracatı 3 5 milyar dolar. AZERBAYCAN SURİYE Akdeniz özelıkle Sunye'den bayramlar başta olmak j;ere ozel günlerde akraba zıyaretıne gelenler Hataj ve çevre ıllerden alışvenş yapıyor Gıda, gıyım eşyası gıbı ürunler satın aları bu zıyaretçılenn tıcarete katkısı buyuk. Istatıstıklere yansıyan 1.5, milyar dolar ancak sınır tıcaretıyle bu rakamın 3 mıtyar dolar olduğu tahmm edılıyor. DTM'ye göre Suriye büyük bir partner. LÜBNAN IRAK İSRAİL ÜRDUN Rus tunstler, Turkıye de Antalya başta tunzm merkezJennı tercıh eden yabancılar arasmda ıkıncı arada.Ruslar.guney kesımlennı tercıh edıyor 2 mıiyon 171 bın Rus. 2004'te tunzmde rekor kınlmasında önemlı bır yer tutarken.lranlılar da Antalya tunzmınde etkılı oluyor. Soo bır yıldır sadece Tahran'dan gelen tunst sayısı 20 bıne ulaştı Tunst başına harcama genel olarak ortalama 600 dolar Tunzmcılere göre, vize sorunundan Iran, Sunye. Suudı Arabıstan, Irak yanı sıra bütun Ortadoğu ulkelennden gelen tunst sayısı etkılenır îşsizlikFonuna esneklik gelecek Ekonomi Servisi Çalışma .#! ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu, tşsizlik Sigortası Fonu'ndan yararlanma şartlannı esnetmek ve hafifletmek amacıyla bır yasa taslağı hazırladıklannı söyledi. TÜSİAD'ın "Türkıye'de îşgücü Piyasası'mn Kurumsal Yapısı ve Îşsizlik" konulu raporun sunuldugu toplantıda konuşan Başesgioğlu, Îşsizlik Fonu'nda 13 katnlyon lıraya yakın paranın biriktiğıni belırterek, "Amacımız, fonun daha işlevsel olmasıdır " dedi. Fonun yapabıleceğı yardımlar konusunda açılım düşündüklerini dile getiren Başesgioğlu "Gerek iş arama konusunda olsun, gerekse mesleki eğitim konusunda olsun, fonun kaynaklannı biraz daha bu yöne aktarmayı düsünüyoruz" dıye konuştu. Istihdam dostu bir büyüme sağlanmadan işsizliği çözmek olanaksız Bu büyümede ekmek yok • TÜSÎAD'ın hazırladığı tşsizlik Raporu'na göre, yılda 500 bin yeni iş imkânı yaratılsa bile, bu mevcut işsiz sayısını azaltmaya yetmiyor. Rapor, Türkiye'yi bu noktaya getiren nedenler arasında "SSK fonlannın devlet tarafından yağmalanmasını" da sayıyor. Ekonomi Servisi Türkiye Sanayici ve İşadamlan Derneği (TÜSlAD) tarafından hazırlanan, "Türkiye'de tşgücü Piyasasının Kurumsal Yapısı ve İşsiztik" konulu rapor, Türkiye'dekı tanm dışı ışsizliğin giderilmesinde, yılda 500 bin yeni iş imkânının bıle yeterli olmayacağını ortaya koydu. TÜSÎAD Sosyal Işler Komisyonu bünyesinde faaliyet gösteren IstihdamSosyal Güvenlik Çahşma Grubu taranndan hazırlanan rapor, düzenlenen bir basın toplantısıyla kamuoyuna açıklandı. Tanm sektörünün istihdam yiti' receği, eğitim düzeyi giderek . yükselen kadın nüfusun zamanla daha büyük sayıda tanm dışı işlerde çalışma arzusunun artacağı belirtilen raporda, bu nedenlerle işgücü arzında yüksek artışlar yaşanacağına dikkat çekilerek şunlara yer venldı: 2004 yılının ilk yansuıda gerçekleşen olağanüstü büyümeye karşın istihdam artışı yüzde 2.5 cıvannda kaldı. "tstihdam dostu" bir büyüme yaratabilmek için istihdam artışırn sınırlayan yapısal özellikler belirlenmeli. îşgücü maliyeti düşürülmeli. Türkiye, halen AB ülkelerine göre nispeten yüksek işgücü maliyetine sahip ülkelerden biri. Bu noktaya vergi sisteminin zaman içinde bozuhnasıyla sorumsuz emeklilik düzenleriyle ve SSK fonlannin devlet tarafindan 'vağmalanmasryla' geldik. Sendikalaşmadan sakınmak yerine, sendikalarla daha verimli bir ilişki içerisinde olunmalı. Motosiklet tutkunlanna kredi Volksvvagen Doğuş Tüketki Finansmanı AŞ (vdf), işbuiiği portföyüne motosiktet markası HarleyDavidson'ı da katta. Vdf Tüketki Finansmanı ile HarieyDavidson'ın distribütörü Efsane Motor arasında yapılan işbuiiği sayesinde motosiklet tutkunlan, toplam fatura tutannın yüzde 80'ine varan oranlarda kredi kullanma imkânı ve 48 aya varan esnek geri ödeme koşullanyla ayda 147 Euro'dan başlayan taksitlerie HarleyDavidson sahibi olabüecekkr. Kredi işlemleri müşteriler adına Efsane Motor'daki vdf yetküisi taranndan yürütülecek ve kredi başvurulan internet aracıhğıyla arunda vdf 'ye aktanlarak hızla sonuçlandınlacak www.vdf.com.tr / \ ( www.harleyfinans.vdf.com.tr Tel: 0212 346 06 8283 SOMUN "A8H UUUUUUUUUUUU IUKS ODilM f KMtOi Uzanlar'ın 'özeV firını satılacak tstanbul Haber Servisi Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF), Uzan Grubu'ndan haczedilen Üsküdar'daki ekmek fınnını, yann satacak. TMSF'den yapılan açıklamaya göre, toplam muhammen bedeli 30 milyar lira olarak belirlenen Somun adlı ekmek fınnı, içindeki makine ve ekıpmanlann yanı sıra 37 ekran TV, radyatör ısıtıcı, faks, mini buzdolabıyla birlikte, TMSF'nin Esentepe'dekı merkezinde yapılacak açık armrmayla satışa çıkanlacak. Sadece Uzan ailesine özel ekmek üretımi yaptığı belirtilen finrun ihalesine katılmak isteyenlerin, 2 milyar lira teminat yatırması gerekiyor. Herkes Türk ürünlerini konuşacak Ünlü endüstriyel tasarımcı Lovegrove, Eczacıbaşı ile çahşmaya başladı Ekonomi Servisi Endüstnyel tasanm alanında Eczacıbaşı Vitra ile çahşmaya başlayan îngiliz tasanmcı Ross Lovegrove, "tnsanlar diyoriar ki: Türkler ne bilirler ki?.. Bunu tersine çevirmek istiyorum, bu mümkün" dedi.. tşbirliğinin duyurulduğu basın toplantısında bir sunum yapan Lovegrove, "Vitra'yı bu dünyaya taşryacağun. 'Türkiye 'den çıkan şeyler eşsiz, bu ürünler Türkiye'den geliyor' denflecek" dedi. Toplantıda aynca Eczacıbaşı bünyesindeki firmalara kalıte ve yaratıcılık alanında ödüller 1 de verildi. Ürün Geliştirme dalında hem Yaratıcılık ve Yenilikçilik Büyük Ödülü'nü hem de Başan Ödülü'nü Eczacıbaşı Özgün Kimya, süreç geliştirmede Yaratıcılık ve Yenilikçilik Başan Ödülü'nü ise Eczacıbaşı Yapı GereçleriVitra aldı. ozfem.yuzak@cumharivetcomJr NAKLtYECÎLERE UYARI Almanya'daotoyol ücret sistemi değişiyor Ekonomi Servisi Almanya Federal Hükümeti, 1 Ocak 2005 tarihi itibarıyla 12 ton ve üzerindeki ağır vasıtalar için yeni bir otoyol ücreti sistemini devreye sokacak. Avrupa'daki ülkelerden Almanya'ya giren nakliye araçlan, bu otomatik sistem aracılığıyla yolda hiç durmadan istikametine gidebilecek. Sistem hakkında bilgi veren Toll Collect Kullanıcı ve Servis Enfarmasyonu Bölüm Başkanı Hans Christian Maass,kilometre başı İLGİTOPLUMUNA DOĞRU/ ÖZLEM YÜZAK Türkiye'nin 'klasikleri' arasına girdi. önce medya, balonu şişiriyor, abartılı iyimserlik havası ülke geneline hâkim oluyor, 'çatlak' sesler 'onlar hep böyledir1 söylemiyle geriye püskürtülmeye çalışılıyor. Sonra anlaşılıyor ki, olaylar hiç de şişirildiği gibi değil, natta aksine oldukça olumsuz öğeler de mevcut. Son örneğine hepimiz 17 Aralık ve onu izleyen günlerde yakından şahit olduk. AB zirvesini "Başardık" manşetiyle gündeme taşıyan gazetelerden birinin önceki gün "Zafer mi yenilgi mi?.. Yoksa medya AB zirvesi sonuçlannı abartıyor mu?.." diyerek sürmanşetten verdiği "Hiçbirsiyasiamaç taşımayan sadece halkın gerçekleri öğrenmesine yönelik cevaplan okuyacaksınız...." anonsu Türk medyasının içler acısı haline ayna tutması açısından ilginç. Aynı klasik, geçen ay "ilaçta büyük indirim", "45 milyon kişinin ilaç çilesine son veren imza", "Kamu yılda 500 thlyon lira tasanvf sağlayacak" türünden başlıklaria sahnedeki yerini almıştı. Bu da yetmemiş, ulusötesi şirketleri temsil eden Araştırmacı İlaç Firmalan Derneği teşekkür ilanlan vermişti. •* iddiaya göre SSK'nin değil ama Balon Yalnc AB'de Değil, İlaçta da. Emekli Sandığı ve BağKur'un hesabından ötürü, yüzde 11 'i üretici, yüzde 3.5'i de eczacılardan olmak üzere yüzde 14.5 oranındaki indirimden kamu yılda 1 katnlyon lira tasarruf edecek. Ancak SSK'lerin serbest eczanelere açılmasından dolayı yaklaşık 400 katrilyon liralık ilaç maliyet artışı dikkate alındığından kamunun yıllık tasarrufu 500 trilyon civannda kalacak. Pekl ya gerçekler? Tasarruf yerine kamunun mali yükü artacak: Daha önceki uygulamalarda SSK'nin toplu alımlannda ilaç firmalan imalatçı fiyatlan üzerinden yüzde 17.45 indirim yaparken (30 eylül 2004 tarihli merkezi alım), bundan sonra indirimin perakende satış fiyatı üzerinden yapılacak olması. Biraz daha açarsak: Ömeğin 100 TL imalatçı fiyatı olan bir ilacı, ilaç firması kuruma 82.55 TL'ye vermeyı taahhüt ediyordu. Şimdi ise yüzde 14.5'luk iskonto KDVIi perakende fiyatına uygulanacak. KDV'li perakende satış fiyatına DİE: Asgari ücret 422 milyon olsun ANKARA (Cumhuıiyet Bürosu) Dün toplanan Asgari Ücret Tespit Komisyonu'na, Devlet Istatistik Enstitüsü asgari ücretin 422 milyon 59 bin lıraya yükseltilmesi görüşünü iletti. TürkIş Genel Eğitim Sekreteri Mustafa Türkel, DÎE'nin önerisi için görüş bildireceklerini kaydetti. DÎE'nin getirdiği rakamın yeterli olmadığını vurgulayan Türkel, asgari ücretin en düşük memur maaşı düzeyine çıkanlmasını istediklerini vurguladı. Öte yandan Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun dünkü toplantısına katılmak isteyen DÎSK'e izin verilmedi. DÎSK Genel Sekreteri Musa Çam, komisyon toplantısının yapıldığı salonu, "DİSK de dahil tüm konfederasyonlar komisyonda yer almalT sözlerıyle terk etti. tahminlerine göre tüm bunlar sonucunda yaklaşık 5 bin eczane yok olacak. şu şekilde ulaşılryor Imalatçı/itha Düzettelim derken sistem latçı fiyatı 100 TL, depocu kân ek çökecek:Belki kuyruklarkalmayalenince (yüzde 9) 109 TL, peraken cak ancak kısa sürede sistem çöde satış (KDV'siz) 136.25 TL, pera keceği için yurrtaştan öncelikle kende satış (KDV'li) 147.15 TL Iş 'katkı paylannı arttırmalan' talep te bu fiyatın üzerinden (147.15 TL) edilecek ardından sosyal güvenlik yapılacak olan yüzde 14.5'luk is haklan törpülenecek. kontonun devlete maliyeti 125.81 TL olacak, Devlet sistem değişikli Ne yapılmalı? ği ile kâr değil yüzde 35 oranında zarar etmiş olacak. Derdimiz çözümsüzlük değil. Tüketim artacak: İlaç rahat Devlet zarara girmesin diye, kuyruk alınacağı için tüketim artacak bu çilesinin sürmesi hiç değil. Tıp Kuda ilaç fırmalannın işine yarayacak. rumu Genel Sekreten Dr. AB Rıza Ancak devletin ilaç harcamalan ay Üçer'e göre, parçaladığımız SSK nı doğultuda artmış olacak. toplu ilaç alım modeliyle kıran kıra Eczaneler yok olacak: Imza na pazarlıklarla (kimi zaman yüzde lanan protokole göre eczaneler 90'lara varan indirimlerle) bu ilaçSSK'liye ilaç vermek zorunda. De lan çok ucuzatemin etme olanağıpodan 1 ay vadeli ilaç alacaklar an mız vardı, kullanamadık. SSK büncak devlet kendilerine söz verdiği yesindeki eczanelerin sayılarının sürede ödeme yapabilecek mi? arttınlması, dahamodem ve verimYapamazsa eczacının zaran nasıl li çalışır hale getirilmeleri gibi olakarşılanacak? Bundan 1 hafta ön naklar da vardı. Bunlar da kullanılce eczacılık yönetmeliği değiştiril madı... di. Yeni yönetmeliğe göre artık hiBalonlan böyle şişiren medya, penmarketlerde eczaneler açılabi böyle uyuyan kitleler oldukça, dalecek, öksürük ilaçları, vitaminler, ha birçok konuda zarariar 'kâr' giağrı kesiciler gibi ürünler raflarda bi gösterilecek. AB yolunda herkesatılabilecek. Eczacılar odasının se hayıriı olsun.... na alınacak ücretin 9 ile 14 sent arasında olacağını ve otoyol kullanıldığı kadar ödeme yapılacağını söyledi. Dün, Türk nakliyecilerle de bir görüşme yapan Maass, sisteme Türkiye'den üye olmak isteyenlerin www.tollconectde adresini kullanabıleceklerini kaydetti. BEYPÎ VE BEYYEM BlRLEŞTt Beypiliç hedefbüyüttü Ekonomi Servisi Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşu içinde yer alan ve Beypiliç markası ile üretim yapan Beypi Beypazan Tanmsal Üretim Pazarlama Sanayi ve Ticaret AŞ ile kardeş kuruluşu Beyyem Beypazan Yem Sanayi ve Tıcaret AŞ birleşti. BEYYEM'in tüm borç ve alacaklanyla birlikte BEYPÎ'ye devrolması ile tüzelkişiliği de sona erdi. Türkiye'nin piliç eti üretiminde yüzde 10 pazar payına sahip olan Beypiliç bu birleşmenin getireceği sinerjiyle pazar payını arttırmayı hedefliyor.