Katalog

19ARALJK2004PAZAR CUMHURİYET SAYFA DIŞHABERLER dishab(â cumhuriyet.com.tr 11 Türkiye, 3 Ekim'de AB ile görüşmelere başlayabilmek için ya çözüm bulacak ya da Rum yönetimini tanıyacak Endoğan'ın Kıhns açmazı WASHINCTON: KALDIĞIMIZ YER ANNAN PLANI Türkiye'nin, AB doruğunda tartışmalara neden olan uyum protokolünü "gerekü uyaıiamalann tamamlanmasından sonra " imzalayacağını açıklamasının ardından, ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Richard Boucher, Kıbns sorununda son kalınan yerin Annan Planı olduğunu vurguladı. Boucher, Kıbns'la ilgılı olarak "Enmizde Annan Planı var. Elimizde Kıbnsh Tiirkkrin olumhı oyu ve Kıbnsü Rumlann ohunsuz oyu var. Kaklığımız yer burasıdır" dedi. tarafina kesti. AB liderleri Türkiye için müzakerelere başlama tarihini 3 Ekim 2005 olarak belirlerken Yunanistan ve Rum yönetiminin baskılan sonucunda müzakerelerin başlamasını "fiflen" Kıbns Cumhuriyeti'nin tamnması koşuluna bağladılar. "dolayh tanıması" ve Kıbns konusunda bugüne kadar savunduğu tezleri terk etmeye başlaması anlamına geliyor. Rumlar, Kıbns Cumhuriyeti'nin adanın tümünü temsil eden tek egemen devlet olduğunu, KKTC'nin sahte bir rejim olduğunu savunuyor. Türkiye'nin ek protokolü imzalaması ısrannda geri adım atmayan AB liderleri, Türk tarafinın masadan kalkma resti üzerine Ankara'ya 3 Ekim 2005'e kadar süre verdi. Erdoğan ise müzakere tarihi için AB'nin bu talebini kabul etmek zorunda kaldı. Diplomatik kaynaklar, Ankara Anlaşması'na ek protokolün imzalanması resmi tanıma anlamına gelmese de Türkiye'nin müzakerelere başlamak için tanıma sorununu mutlaka çözmesi gerektiğini vurguluyorlar. Türkiye'nin önünde tanınma sorununu aşmak için iki yol bulunduğunu belirten diplomatik kaynaklar, 3 Ekim öncesinde Kıbns çözüm sürecinde ilerleme sağlanması gerektiğini, bu olmazsa Kıbns Cumhuriyeti'ni tanıma yönünde adım atmak gerekeceğini kaydediyorlar. Ankara, Kıbns'ta çözüm sürecini yeniden başlatmak için hazırlıklara şimdiden başladı. Erdoğan, Brüksel'den Ankara'ya dönüşünde Annan ile kısa bir görüşme yaptı. Erdoğan'ın Kıbns'ta yeni bir çözüm süreci başlatmak için Annan'dan randevu istediği öğrenildi. AYHANŞİMŞEK Stoiber: OTye ölçüt kondu • BERLİN(AA)Alman Hıristiyan Sosyal Birlik Partisı (CSU) Genel Başkanı Edmund Stoiber, AB'nin Türkiye hakkında aldığı karann, aslında Alman hükümetinin ısteğinden farklı olduğunu öne sürdü. Stoiber, "AB'nin entegrasyon yeteneği asıl ölçüt olarak belirlendi. Bu ölçütü Türkiye'nin değil, AB'nin yerine getirmesi gerekiyor" dedi. Stoiber eski Başbakan Helmut Kohl (CDU) ile eski Başbakan Helmut Schmidt'in(SPD), şimdi Türkiye'nin AB üyeliğine karşı çıktıklannı belirterek "Dış politikada süreklilik ilkesi kaybolmuştur" dedi. Ağar: Engeller bitmeyecek • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)AB'nin Türkiye'ye koşullu müzakere karannın AKP hükümetince "başan" olarak sunulması muhalefetin tepkisine yol açtı. ANAP, alınan sonucu "Evet bir başan kazanılmıştır. Fakat bu başan, taviz vermedeki başandır" diye yorumlarken DYP Genel Başkanı Mehmet Ağar, Türkiye açısından müzakerenin geleceğinin sıkıntıya sokulduğu endişesi taşıdıklannı bildirdi. Ağar, müzakere sürecinde Türkiye'nin önüne engeller çıkanlacağını vurguladı. BRÜKSEL AKP hükümeti, Avrupa Biriiği (AB) ile 3 Ekim 2OO5'te müzakerelere başlayabilmek için bu tarihe kadar ya Kıbns 'ta çözüm bulacak ya da Rumlann Kıbns Cumhunyeti 'ni tanıyacak. AB, 17 Aralık karannda Türk tarafının "masadan kalkma" restı üzerine yumuşamaya giderken Rum yönetiminin tamnması talebinden geri adım atmadı. Üst düzey bir Türk diplomat, "tmzalamanuz gereken Ankara Anlaşması'na ek protokol tanınıa anlamına geJmiyor diyerek kendimizi kandırmayalım. Müzakereler başlamadan önce tanıma sorununun çözülmesi gerekiyor. Müzakereleri açacak hükümetJer ara9 konferansta Kıbns da masada obcak" dedi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Brüksel'de görüştüğü BM Genel Sekreteri Kofı Annan'dan Kıbns'ta yeni bir çözüm süreci başlatmak için randevu istediği öğrenıldi. Annan Planı'na hayır diyen Rum yönetimini çözüm sağlanmadan tam üyeliğe kabul eden AB, 17 Aralık karannda çözümsüzlüğün faturasım yine Türk Sağlam durdunuz' Denktaş: Türkiye sözünü tuttu Dış Haberler Servisi KKTC Cumhurbaşkam Rauf Denktaş, "Türkiye'nin, 'Kıbns'ta iki taraf bırleşmedikçe Rumlan tanımayacağı' sözünü tuttuğunu" söyledi. Denktaş kendisini telefonla arayan Dışişleri Bakanı Abdul1 lah Gül'ü de "Sağlam durdunuz ' diyerek kutladı. KKTC'de katıldığı bir açılış töreninde Brüksel doruğunu değerlendiren Denktaş, "Gördük ki Avrupa Biriiği, Rumlann ve \\ınanistan'ın bütün çabalan, Türkiye'ye peşinen 'Kıbns hükümetini' tanryacağını kabul etürnıekti. yazılı olarak bunu kabul ettirmek istedüer. Tiirkiye dayatü, pazarhğı sürdürdü, bu oyuna gelmedi Türkiye, 'Kıbns'ta iki taraf bırleşmedikçe Rumlan tanımayacağı' sözünü tutmaktadır. Dolayısıyla herkes kendi işine baksın 'verilecek mıyiz. verilmeyecek miyiz' diye bir düşünce içerisinde olmanın hiçbir nıanası yoktur" diye konuştu. Çözüm umuüan zayıfJıyor Türk diplomatik kaynaklar yeni süreçte Annan Planı'ndan yararlanılması gerektiğini kaydediyorlar. Ancak Rum yönetiminin AB üyeüği ile elini güçlendirmiş olması, AB lıderlerinin de Rum yönetimine yeterli baskıda bulunmaması, çözüm umutlannı zayıflatıyor. Kaynaklar, Rumlann Annan Planı üzerinde ciddi değişiklik talepleri nedeniyle Erdoğan hükümetini zor bir sürecin beklediğini kaydediyorlar. Teder terk edilecek Kararda yer alan 19. paragraf, Türkiye'nin AB ile ilişkilerini düzenleyen 1963 tarihli Ankara Antlaşması'nı Kıbns'ın da aralannda bulunduğu 10 ülkeyle genişletmesini istiyor. AB'nin istediği Ankara Anlaşması'na ek protokolün imzalanması, Türkiye'nin Kıbns'ın tümünü temsil etme iddiasında olan Rumlann Kıbns Cumhuriyeti'ni CHP'nin diplomasi kurmaylan, AB'nin Brüksel doruğundan çıkan Türkiye karannı yorumladı: Lııtiyazh üyelik kapısı açıhyor • Diplomat kökenli milletvekilleri Elekdağ, Öymen ve Batu, "tarihin en büyük aldatmacasının başan gibi sunulduğunu" vurguladılar. AYŞESAYIN ANKARA CHP'nin "diplomat" kökenli milletvekilleri, AB'nin 17 Aralık doruğunda Türkiye'ye "koşulhı" müzakere tarihi verilmesini, "imtiyazh ortakhğa kapı aralamak" olarak değerlendirdiler. CHP'nin diplomasi kurmaylan, "tarihin en büyük aklatmacasının, büyük başan gibi sunulduğuna" işaret ettiler. Diplomat kökenli milletvekilleri, doruktan çıkan Türkiye karan ve AKP hükümetinin "performansmr özetle şöyle değerlendirdiler. • Şükrü Elekdağ (tstanbul Milletvekili Emekli Büyükelçi): Cumhunyet tarihinin en büyük aldatmacası ile karşı karşıyayız. Alınan karann en büyük zafiyeti, müzakerelerin açık uçlu ve sonucunun garanti edilemez olması. Açık uçluluk, tam üyelik dışında formüllere de açık bir yaklaşımı yansıtıyor. Tam üyeliğin yamnda Türkiye'ye imtiyazh ortaklık statüsü verihnesini de gündeme getirir. Bu ucu açıkhk formülü, diğer aday ülkelere uygulandı mı? Hayır. Türkiye'ye karşı aynmcılık yapılıyor, eşit muamele yok. 1999 Helsinki doruğunda benimsenen "eşitnk ilkesi" ifadesi bir yana bırakıhyor. Brüksel doruğundan hükümet, Türkiye'yi tam üyeliğe götürmeyeceği kayıtlı kararla dönmüştür. Ve kamuoyuna bunu başan olarak sunmaktadır. Bu, "kargayı bülbül diye kamuoyuna satmaya çalışmak" demektir. Başan diye sunulan formül, Türkiye'nin gümrük biriiği ile ılgili protokolü Güney Kıbns'a da teşmil ederek, 3 Ekim'e kadar imzalayacağıdu. Bunun anlamı, AB ile müzakerelerin başlaması keyfiyetinin Rumlann eline verihniş olmasıdır. Türkiye, Kıbns sorununun çözümünü de Rumlara teslim etmiştir. • tnal Batu (Hatay Milletvekili Emekli Büyükelçi): Sıkmtılar iki nedenden kaynaklanıyor. Birincisi AB'nin Türkiye'ye eşit muamele sözünü yerine getirmekte istekli davranmaması, yani sözünü tutmaması, tam üyelik dışında seçeneklerle meşgul olması. îkinci sıkıntımız, dolaşıma getirihnek istenen kalıcı kısıtlamalar var. Bu eşit koşullarda müzakere sözünden önemli bir sapma olduğunu gösteriyor. Referandum tehditleri de eşit muameleden sapmayı gösteriyor. Bir başka sıkıntı, AB 'nin geçmişte verdiği "Kıbns sorununun bir daha Türkiye ile AB arasma engel olarak girmeyeceğr sözünün tutuhnamasıdrr. AB'nin eşit muameleyi içine sindiremeyip özel statü seçeneğini gündeme getirme eğiliminde ohnası ciddi sıkıntı doğuracak. • Onur Oymen (Genel Başkan Yardımcısı Emekli Büyükelçi): Türkiye'nin AB'ye verecekleri belli ama ne elde edeceği belli değildir. Üstelik koşullan yerine getirseniz dahi, Fransa, Avusturya gibi ülkelerin "referandum" tehdidi var. Avusturya ya da Fransız halkının yüzde 5 l'i hayır dediğinde Türkiye üye olamayacaktır. Türkiye ile AB arasındaki protokolün 47. maddesi bazı kısıtlamalann geçici olacağını öngörüyor. Oysa karar meminde bu yok.. Yunanistan paragrafi da Atina'nın istediği gibi yazılmıştır. Kıbns da anayasal sıkmh yaratacaktrr. Bir ülkeyle bir anlaşma imzalıyorsanız, bu o ülkeyi tanımak demektir. Ankara Anlaşması'nı Güney Kıbns'a uygulamak için protokol imzaladığınızda, gayrimeşru ilan ettiğiniz bir hükümeti tanımış olursunuz. Güney Kıbns'ı tammamz, Kuzey Kıbns'ı tanımaktan vazgeçtiğiniz anlamına geliyor. AKP Kızılay'da gövde gösterisi gibi tören yaptı BaşkentteAB 'şovu' ANKARA (Cumhunyet Bürosu) kiye, dünyada çok farklı bir Türkiye olAKP, Brüksel'de aldığı koşullu müzamuştur. Bundan sonraki Türkiye çok kere tarihini Ankara'da gövde gösteri farklı olacak. Bundan sonra kesintüer, sine dönüşen törenle kutladı. Binlerce ara dönemler olma>acakw dedi. araçlık konvoyla ve "Avrupa fatihi" Gül, "Kıbns satıldı gibi spekülaspankartlanyla karşılanan Başbakan Re yonlarvapuıvor.Bunlar doğru değildir. cep Tayyip Erdoğan, Kıbns'ta ödün ver Spekülasyonlarla çocuklanmızın gelemediklerini savundu. ceğini gölgelemeye çaAKP'li Ankara Bü Sezer'e bllgl verecek lışmasınlar" diye koyükşehir Belediye Başnuştu. Erdoğan da sözkanı MeKh Gökçek' in lerıne uBayramuuz ANKARA (Cumhuriyet organizasyonuyla kuüu olsun, geleceğiBürosu) Başbakan Recep Brüksel heyetinin karniz a> dınhk olsun. Her Tayyip Erdoğan, Ankara şılamşı şova dönüştüşey Türkiye için" diye Büyükşehir Belediyesi'nin rüldü. Çankaya'dan başladı. "Sizbizegüç Kızılay Meydanı'nda düEsenboğa Havaalaverdmiz" diye konuşan zenlediği şölenin ardından, nı'na 40 kilometrelik Başbakan "Yürüdearalannda Dışişleri Bakanı protokol yolundaki didiniz, >ürüdük. tnanve Başbakan Yardımcısı rekler AB ve Türk baydık, çahşok, başardık" Abdullah Gül'ün de bulunraklanyla donatıldı. dedi. duğu bazı bakanlarla BaşMinibüsler, belediye Türkiye'nin önünde bakanlık Resmi Konutu'na araçlan, okul servisleuzun ve zorlu bir yol gitti. Görüşmede bakanlara ri, özel hastanelerin bulunduğunu vurguBrüksel doruğu hakkında cankurtaranlannın da layan Erdoğan, "Ama bilgi veren Erdoğan, bugün aralannda bulunduğu en önemli kavşağı aşde Cumhurbaşkanı Ahmet binlerce araçla konvoy ük Bundan sonra ülNecdet Sezer tarafından yapılırken köprülere kemizde demokrasi kabul edilecek. Görüşme, "Avrupa farihi hoş geldaha farklı şekflde güç saat 14.00'teyapılacak. din. Helal olsun Başbulacak. Hakveözgürbakanım. Türkiye lilükler çok daha farklı derligindendün>alkierligme.Türkrvçbir şekilde anlamh olacak" dedi. ~Biz bebaşka güzel şimdL Sizi tarih yazacak raber bütünüz" diyen Erdoğan, "Bizo Türkiye seninle gurur dujnyor. AB ha hamuru yoğunıyoruz; o da Türkiye >ırh olsun" pankartlan asıldı. Cumhuriyeti vatandaşnğıdır'' diye koErdoğan ile Dışişleri Bakanı Abdul nuştu.Erdoğan, birçok spekülasyon yalah Gül, bakanlar ve Gökçek, Kızı püabileceğini, ancak ayaklanm yerden lay'daki tören alanına bir TIR'ın arka kesmeyeceklerini, şımarmayacaklansındaki platformda geldi. Gül, "Bu Tür nı sözlerine ekledi. ftedef Lozan'ı yok etmek' • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD) Genel Saymanı Doç. Dr. Faruk Güçlü, Brüksel'deki zirve sonuçlanndan "AB'nin Lozan'ı ortadan kaldırmayı amaç edindiğinin ortaya çıknğını" belirtti. ATO Başkanı Sinan Aygün de Brüksel'deki zirve sonucunun basın tarafindan "zafer" olarak sunulduğuna dikkat çekerek, ancak 3 Ekim 2005'e kadar Türkiye'nin önüne nelerin getirileceğinin belli olmadığını söyledi. Maroni: Üyeliğe kapşıyn • ROMA(AA)Italya Çahşma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Roberto Maroni, üyesi olduğu Kuzey Biriiği Partisi olarak Türkiye'nin Avrupa'ya girişine karşı olduklannı söyledi. Türkiye'de halkın çoğunluğunun Müslüman olmasının, AB ile bütünleşme bağlamında ciddi sorun oluşturduğunu ileri süren bakan, "Türkler Avrupa'yı fethedilecek bir mekân olarak görmüştür. Sorun da buradadır. Islam dini Hıristiyanlık diniyle uyuşmamaktadır" dedi. Ankara'da Başbakan Lrdoğan'ın konuşmasuu binkrce kişi dinledL (AA) Doç. Dr. Yaşar Hacısalihoğlu, gerçekte bir kırılma noktası yaşandığına dikkat çekti: Türkiye'nin tam üyeliği sonlandı • Doç. Dr. Hacısalihoğlu, görüşme tarihi alabilmek adına Kıbns konusunda büyük ödünler verildiğini söyledi. AB'nin tam üyeliğin çok uzakta olduğunu resmi belgelere işlediğini kaydeden Hacısalihoğlu, ortada bir "zafer" ohnadığını söyledi. ğinin sonlandığı anlamına geliyor. Sadece özel statü vurgusunun ohnaması bu durumu ortadan kaldırmıyor. Aldaocı bir üshıp demetiyle karşı karşıyayız, Yapdan görüşme ve pazarhklar, meselenin özünü değiştinııeye yönelik değil, ifadelerin nasıl yumuşaniacağı yönündeydL Karann iç kamuoyuna yansmhş biçimi. siyasi iradeyi rahatiatacak bir duyarhhk taşıyor. Bugünkü manşetler, Cumhurh et dışında kararlan bir zafer havası içinde karşdıv or. Karann bir başka boyutunun, Türkiye'nin "larmızı çizgi" olarak ifade ettiği birçok konunun düzeltilememiş olması olduğunu belirten Hacısalihoğlu, Kıbns'ın da bu bağlamda ele almması gerektiğini belirtti. Türk tarafinın Kıbamnda yüriitülecek müzakerelerin her biri bir kompartımana aynlarak \iiriitülürken bir başhğın, bir konunun tamamlanmadan, ama bu tamamlanmanm uygulama boyutunu da gönneden, bir sonraki eşiğe geçihneyeceğinin yolunu ns koşullu müzakere tarihi aldığına dik açmışür.'' kat çeken Hacısalioğlu, "Kıbns'ta çok Brüksel karannın, 1999 Helsinki Dobüyük ölçüde Türkiye, tarih alabilmek ruğu öncesinde ortaya konan. "Bundan adına geri adım attmşür" dedi. Hacısa sonra aday ülkeler Kopenhag ölçütlerilihoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: ni yerine getirseler dahi, eğer AB'nin si" Türkiye'nuı çok gerisinde sürece yasalekonomik dengelerini bozuyorsa kaoianHırvatistanüyelikmüzakeresiiçin tam üyeliğine karşı AB taahhüt altına tarih almışOr. Ama türkiye ucu açık, ne gflTnez" hükmünün uzanüsı olduğunu bezaman üye olacağı belli ohnayan, müza lirten Hacısalihoğlu, şöyle konuştu: kere sürecinde önüne ne getirileceğmibfl"Doiayısıyla bu süreç geriye dönükmeden bir tarih alrruşur. Ermeni soykı tür. Ve Türkiye'nin tam üyeliginin bitenmmı kabul etmemiz sağtanacaknr. Ka ceği anlammı açıkça yansıtmaktadır. rarda AB, müzakere sürecini askrya al Buna karşıhk Kıbns. Ege ve Ermeni ma yeteneğini kuvveüendirmiştir. meselesinm de gecerii olduğu bir karar AB üyelerinin 3te 1 talebiyle askrya metnidir. Bu bir zafer değil, Türkiye'nin alınır hükmü, komisyon ya da üye ülke derinligine düşünmesi gereken, gelecelerin herhangi birinin talebiyle askrya ğini yeniden biçimlemesi gereken bir ahnması yolunu açmışür. 31 ana başhk dönemeçtir." Portekiz'de pelerandum yok • LİZBON(AA)Portekiz Başbakanı Pedro Santana Lopes, Ankara ile ABarasındaki görüşmelerin sonunda, Türkiye'nin AB üyeliği konusunda Portekiz'de referandum yapılmasından yana olmadığını belirtti. Lopes, "Türkiye, Portekiz'de bir polemik meselesi değildir. Portekiz çokkültürlülükten yanadır" dedi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Istanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yaşar Hacısanhoğhı, AKP hükümetinin Brüksel doruğunda Türkiye'ye yönelik ahnan kararlan onaylamasının "Türkiye'nin tam üyeliginin sonlandığmı öngören hükümleri kabul ettiği'' anlamına geldiğini bildirdi. Brüksel kararlanm Cumhuriyet'e değerlendiren Hacısalihoğlu, hükümet ve medyanın karan "bir dönüm noktası'' olarak sunduğuna dikkat çekerek "Asbnda bir lanlma noktasL Bu kararla ilk kez AB, Türkiye'ye yönelik niyetini. tam üyeliğin çok uzakta olduğunu resmi belgelere işlemişrir. Hükümet de Tuıidyp'nin tam üyptiğinin snnbndtgı anlamına gelen hükümleri kabul etmiştir'' dedi. Kararda "tam üyelik gerçekleşmezse aday ülkenin Avrupa yapdanyla sıkı bağlarla kenetlenmesinin saglanması" ifadesinin korunduğuna işaret eden Hacısalioğlu, şu görüşleri dile getirdi: "Bu ifade de Türkiye'nin tam üyeb