Katalog

14ARALIK2004SALI CUMHURİYET SAYFA HABERLER SEFİNEİ TERAKKİ TURHAN SELÇUK ME OLPuKLARı IBEiLİ DEöiJ. NAÎıL DUZYAZI ORHAN BİRGİT ..11 DÜRÜST TABİATLI İSTANBUL EFENDİSİ AEDÛ1CANBAZ4 IN HARİKULÂDE MACERALARI KISIM HEKMİLİ BİRDEN Bir İlan ve Medyamız! Istiklal Savaşı yıllarında Türk Ordusu'nun Yunanlılara karşı kazandığı başarıların Istanbul gazetelerinde yer alması için tek yol, Hilaliahmer'in (Kızılay) merkezinde gelen bilgilerin deıienip haber haline getirilmesi imiş. Araştırmacılar, iletişim fakültelerinde kıyaslamalı ders verenler, dönemin eski harflerle yayımlanan gazetelerinden, mesela Sakarya Savaşı ya da Büyük Taarruz ile ilgili haberleri hep aynı kaynakla ilişki kurulmuş olarak izlerler. O haberlerde genellikle "Hilaliahmer merkezine gelen malumata göre"d\ye başlayan ve en tazesi bir hafta,.ne on güne yaklaşan bilgiler verilir. Batı'nın sayılı iki gazetesinde "International Herald Tribun" ve "Le Monde"da Paris Kürt Enstitüsü tarafından yayımlanan yarım sayfalık ilanın bizim kamuoyumuza yansıması da biraz abartarak söyleyeyim; neredeyse bundan seksen yıl öncesini çağnştıran birserüven yaşadığımızı ortaya koydu. Günümüzdeki iletişim olanaklannın hangi düzeyde oldugunu hepimiz izliyoruz. Savaşlar bile evlerimizdeki televizyonlara "canlı" yayınlarla yansıtılıyor. 24 saat boyunca sürekli haber vermek için kurulmuş haber televizyonlan birbirleri ile yanşıyor. Gazeteler, radyo, televizyon ve haber ajansları "anahtar atalı" en az yirmi beş yıl oldu. Akdağ, hekim dostu değil TTB Başkanı Füsun Sayek. ANTALYA (ANKA) Türk Tabipler Bırliği (TTB), Sağlık Bakanı Recep Akdağ'ın hekimlerin moralini bozduğunu bildirdi. TTB Merkez Konseyi Başkanı Füsun Sayek, Sağlıkta Dönüşüm Programrnı değerlendirdi. Sayek, IMF ve Dünya Bankası projeleriyle Sağlıkta Dönüşüm Programı uygulayan ülkelerin sağlıklannın t *vahim* denecek duruma geldiğine dikkat çekerken Türkiye'nin de yine aynı yöntemlerle sağlıkta dönüşüm gerçekİeştirmeye çahştğını belirtti. Sayek, *Ma TTB Başkanı Füsun Sayek, Sağlık Bakanı'nın hekimlerin moralini bozduğunu söyledi: 24 saat sürekli çalışılan bir meslek Anahtar atmak, meslekte eskıden yoktu. Gazetenin o günkü sayısı basıldı mı, belirli bir zaman süreci için işlere paydos denilirdi. Dahasonraki yıllarda teleks denilen haber alma sistemi çıkınca, onlar çalışır durumda bırakılarak görevliler ofisleri kapatmaya başlamışlardı. Devlet radyosu bile belirli saat dilimleri arasında yayınına ara verirdi. Ya günümüzde? Dediğim gibi zaman farkı ile göğüs göğüse sürdürülen bir yarış, özellikle haber alma olanakları zengin olan medya gruplan için sorun olmaktan çoktan çıkmış olmalıydı? Çünkü o gruplann dış merkezlerde ayn muhabirieri de bulunuyor; havuz sistemi ile çalışanlan da. Buna rağmen 8 Aralık tarihli gazetede yayımlanan birtavır koyma ilanı, Türk kamuoyunu ve ayrıca devletini de yakından ilgilendirecek söylemler içerdiği halde, o bürolardaki arkadaşlarımızca atlanıyor. Devletin haber ajansı "AA." ve TRT kurumunun Paris'teki bürolan da acaba atlayan meslektaşlar arasına mı isimlerini yazdırmak istiyorlar? Yoksa Ankara'daki merkezler mi haberin karartılmasından yana tavır izliyorlar? Bu eleştirileri, her iki gazetenin, yani Intemational Herald Tribune ile Le Monde'un Avrupa'da sadece basıldığı Paris kentinde değil, aynı anda dağıtıldığı öteki AB başkentlerindeki Türk Dış Temsilcilikleri için de geçerli saymak gerekmiyor mu? Sözünü ettiğim gazeteler, fstanbul'a bir gün sonra geliyor. Cumhuriyet'in Dış Haberler Sorumlusu Şinasi Danışoğlu Herald Tribune'deki ilanı zamanında değerlendiriyor. Bir de Doğan Haber Ajansı'nda çalışan Levent Kadagan gazetede yayımlanan ilanın haber değerini ve önemini görerek ajansının o günkü bültenine alıyor. DHA'nın o haberini ise o gruptan sadece Hürriyet Yazıişleri fark edebiliyor. Oysa söz konusu ajansa abone grup gazetelerinin yanı sıra birisi haber televizyonu iki TV ile radyolarda kocaman ilan atlanmış oluyor. Kasıtlı olarak mı? Bilmediğim halde yemin edebilirim ki kasıtlı değildir bu tür atlama. Nitekim dünkü Sabah'ta da gazetenin OkurTemsilcisi Yavuz Baydar da aynı noktadan yola çıkarak gazetesi adına özür diliyordu. Televizyon haberciliğimizin önemli bir bölümünü o gün yayımlanmış gazetelerden derienilenler oluşturuyor. Magazin haberleri, gazetelerimizin birinci sayfalanndayeralmazsa, meslektaşlanmız o gün hazırlanmış gazetenin amacına ulaşmadığının ezikliğini duyuyorlar. İyi ama, tirajlar? Nüfusu 80 milyona yaklaşmış, üstelik okuryazar oranının üstünde öğrenim görmüş insanlannın sayılan da artmış bir ülkede yazılı basının tirajları eski yıllarla kıyaslanmayacak kadar gerilerde. Üçüncü hamur gazete kâğıdına, rotatifte basılmış bir haftalık haber dergisini 80 binlerde basıp satan bir kuşaktan geldiğim için mi bugün eleştirici olmayı yeğlemekteyim? İnanın hayır. Atlanılmış şu ilan olayını büyüteç altına alıp baksanıza. Altındaki imzalar birbirine düşmüş. Kim ne demiş ya da kime ne söyletilmiş, tam bir curcuna hüküm sürüyor. Hükümet, imza sahiplerinin bir bölümü için ayrı bir düş kırıklığı içinde. AB lobisine kendilerini adamış bir dizi gönüllü sözcümüz bile suskunluğu oynamayı yeğliyor. Sanınm bu ünlü ilan, başkaca bir işe yaramadıysa bile bu nedenler yüzünden iletişim fakültelerinde yıllar boyunca irdelenecek bir ders konusu olmayı çoktan hak etti. • IMF ve Dünya Bankası projeleriyle Sağlıkta Dönüşüm Programı uygulayan ülkelerin sağlıklannın 'vahim' denecek duruma geldigine dikkat çeken Sayek, Türkiye'nin de yine aynı yöntemlerle sağlıkta dönüşüm gerçekleştirmeye çalıştığını belirtti. alesef Türkiye'yi de aynı tatsız sonuç bekliyor. Türkiye sağhğa yeterince kaynak ayırmıyor. Türkiye halkını hastahktan koruyamayan bir ülke haüne geldi Türkiye acilen sağhğa kaynak ayırmahdır" diye konuştu. AB ülkelerinde çalışan bir doktorun maaşının 5 bin dolan aştığına dikkat çeken Sayek, Türkiye de uzman doktorun 600, pratisyenin 500, hemşirenin ise 300 dolar civannda maaş aldığını kaydetti. Doktor maaşının en az 2 katına çıkması gerektiğini söyleyen Sayek, Sağlık Bakanı'nın bu yönde girişirnler yapmak yerine, performansa dayalı ücretlendirmeyle geçici çözümler bulmaya çalıştığını bildirdi. Bebek dostu oldugunu ifade eden Bakan Akdağ'ın hekim dostu olmadığını vurgulayan Sayek, "Hükümet ve bakan, hekimlerle ilgih' negatif duygular besByor. Sağlık Bakanı hekimlerin moralini bozuyor" dedı. TTB olarak öncelikle maaşlannın 2 katına çıkanlması, ardmdan da Mesleki Risk Tazminatı, Temel Sağlık Hizmetleri Tazminatı ve Mahrumiyet Bölgesi Tazminatı talep ettiklerini anlatan Sayek, böylece hekimlerin özlük haklannın iyileşeceğini söyledi. Bebeklere D vitamini desteği ANKARA(ANKA) Sağlık Bakanlığı, daha sağlıklı bırnesil için doğan tüm bebeklere 1 yıl boyunca günde 3 damla ücretsiz D vitamini desteği sağlayacak. Sağlık Bakanı Recep Akdağ, yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye'nin güneş ışınlan açısmdan zengin bir coğrafyaya sahip olmasına karşın D vitamini yetersizliğinin yol açtığı raşitizmin. bebek ve çocuklan etkileyen önemli bir halk sağlığı sorunu olduğuna dikkat çekti. Akdağ, Bebeklerde D Vitamini Yetersizliğinin Önlenmesi Programı kapsamında, doğan tüm bebeklere 1 yıl boyunca, günde 3 damla ücretsiz D vitamini desteği sağlanacağını bildirdi. Çin, estetikli güzelleri yanşüracak Son yıDarda yağ aldınnadan göz estetigine kadar birçok cerrahi müdahaknin yapıldığı esteük cerrahi ktiniklerinin mantar gjbi çoğakhğı Çin, yakında estetik ameliyat gecirmiş güzeUerin kanlacağı bir güzeUik yanşmasma ev sahipligi yapacak. Bıçak alüna yatmış 20 güzefin kanlacağı yanşma 18 Arahk günü düzenlenecek. Son 20 yıkla inanıhnaz ekonomik reformlan hayata geçiren komünist Çin'de son yıllarda güzeffik yanşmalan büyük bir iş sektörü haHne gehrken bu "yapay güzeUik yanşmasT ülkede bir ilk olacak. GüzeUik yanşmasuun en yaşh kabumcısı 62 yaşındaki Liu Yulan, "yanşmaya kaülarak güzelliğin > aşı olmayacağı mesajmı vermek istediğinT söylüyor. (Fotoğraf: AP) Şeker aşısı deneme aşamasında LONDRA (AA) Şeker aşısımn, Ingiltere'de yakında insanlar üzerinde ilk kez deneneceği bildirildi. The Times gazetesinin haberine göre 1. tip şeker hastahğına karşı geliştirilen aşı, ağustosta 18 hasta üzerinde denenecek. Bristol Üniversitesi'nden ProfesörCoünDayan, "Ükdenemeler başanh olursa 18 ay boyunca daha aynnüh testler yapacağız" dedi. Aşının, Clınalfa şirketince üretildiği kaydedildi. Times gazetesi, insan üzerindeki aşı deneylerinin, şeker hastalığı bakımından ensülinin keşfinden bu yana en önemli gelişme oldugunu yazdı. Lazerle yapılan operasyonun, en büyük avantajı, kan ve cinsel güç kaybını azaltması Prostatta kapah ameliyat dönemi ŞULEKÖKTÜRK Erkeklerin yaklaşık 3'te l'ini 40 yaşından sonra ameliyatla yüz yüze getiren prostat büyümesi, artık açık ameliyata gerek olmadan tedavi edilebiliyor. Tüm dünyada yaklaşık 2 yıldır güvenle kullanılan "HoW mium Laser Prostat Rezeksyomr (HoLRP) denen yöntemin en önemli avantajlan, yüksek kanama riskli prostat ameliyatlannda neredeyse hiç kan kaybı olmaması ve erkeklik gücünde azalma olmaması. JFK Hastanesi Kadın Hastalıklan ve Doğum Bölümü'nden Prof. Dr. Ümit Özekici, 40 yaş sonrasında erkek bedeninde oluşmaya başlayan hormonal değişikükler sonucu prostat içinde "adenom" denen bir dokunun büyümesi ve idrar torbası çıkışını tıkamasıyla sorunlann başladığını belirtti. Özekici. tedavinin adenom dokunun çıkanlması ile mümkün oldugunu vurgulayarak çeşitli ameliyat yöntemlerini anlattı. Önceleri adenomun büyüklüğüne göre ameliyat yapıldığını açıklayan Ozekicı, "Aruk adenomun büyükhlğü ne olursa obun bu yöotemle kapah yolla ameüyatyapüabüıyor. Her iki cihaz da yaklaşık 2 yildır dünyada güvenle kuilanıur hale gelmiş durumda" dedı. Yöntemin açık ameliyat kadar etkili olduğunun bilimsel verilerle kanıtlandığını da ifade eden Özekici, şöyle devam etti: "Kanama riski yüksek olan prostat ametiyadan holmiunı lazer sayesinde neredeyse hiç kan kaybı olmadan yapılabüiyor. ÖzelKktefleri yaşlarda olan ve kalp, şeker gibi başka rahatsızhklan da bulunan prostat hastalan için bu durum ameliyat güvenliğini çok yükseltiyor. Mesaneyıkanmasıvesondatıkanması gibi sorunlar yaşannuyor. Erkeklerin en çok korktuğu erkekhk gücü kaybı, idrar kaçırma gibi sorunlar da neredeyse hiç görülmüyor.'' • Tüm dünyada iki yıldan beri kullanılan yeni yöntem, özellikle ileri yaşlarda olan ve birlikte kalp, şeker gibi başka rahatsızlıklan da bulunan prostat hastaları için öneriliyor. Faks: 0 216 302 82 08 [email protected] ENTERNET / MEHMET SUCU Gary T. Marx adı Türkiye'de pek duyulmuş bir isim değil. Massachussets Instute of Technology'den emekli olan Marx'ın çalışmalan, yeni gözetim toplumu (mahremiyet, telekomünikasyon ve internet, işyeri gözetimi, çocuk hakları), teknoloji gözetim ve cinsiyet üzerine toplumsal denetim ve polis, kolektif davranış ve toplumsal hareketler başlıklan altındatoplanabilir. 300'den fazla çalışması yayımlanan Gary T. Marx'ın Türkçeye de çevrilmiş eseıieri var. Bu sosyoloji profesörünün GençToplumbilimcilere 37 Ahâki Buyruk adlı manifesto niteliğindeki çalışmasını Prof. Nurçay Türkoğlu dilimize kazandırmış. Popüler kültür veya kitle kültürü olarak adlandınlan alan, toplumsal araştırma yapanlar için azımsanamayacak bir önem taşır. Ancak toplumsal gerçekliğe bakarken, medyanın dışına çıkabilmeli, medyadatoplumlanmızlailgilisöylenenlerin yanı sıra söylenmeyenlerle, medyada görünmeyenlerle de ilgilenmek gerekir. Işte Prof. Nurçay Türkoğlu'nun çevirisiyle Türkçeye kazandınlan Gary T. Marx'ın kitabı 'bu anlamda önem kazanıyor. 37 buyruğu okuduğunuzda, karmaşık ve hızla değişen dünyada kişisel ve profesyonel konulann ne kadar büyüleyici oldugunu fark ediyorsunuz. Modernleşmeye bağlı araştırma ruhundan mutlaka yararlanılması gerektiğini söyleyen yazar, iyi birtoplumun özünde ilkeli çalışmaların bulunduğunu vurguluyor. Bu çağda iyi bir insan olabilmek için mehmet@ cumhuriyet.com.tr • Akademisyen olmaktan gurur duyun. • Olduğu gibi anlatın. Güçlü olanlara da diğerlerine de gerçeği söyleyin. • Bilginin toplumbilime inanın ve sorumluluk duygusuyla kullanın. • Eylemde bulunan kişiyle (aktör) gözlemde bulunan kişinin bakış açılan arasında ustaca gidip gelmeyi öğrenin. • Araştırmacı iletutucu (fundamentalist) arasındaki farkı bilin. • Bir grubu araştırmak için ona ait olmanız gerektiğini ve insanlann ait olduklan gruplan araştırmalarının şart oldugunu ileri süren dışlayıcı anlayıştan uzak durun. • Düşünce polisliğine kapılıp meslektaşlarınızın ırkçılık, cınsiyetçilik, sınıfçılık, eşcinsel düşmanlığı veya yaşlı düşmanlığı gibi belirtiler gösterip göstermediklerini bulmaya çalışmak için bütün zamanınızı harcamayın. • Kendinizi bütün değerlerden annmış bir bilim adamı veya açıkça politik bir eylemci gibi hissettiğiniz zaman dikkatli olun. • Eğlenin! Yaptığınız işin keyfini çıkartın! • Nüktedan olun! • Sözünüzün eri olun!.. llkelerin de düşüncelerin de önemli oldugunu ve insanın farklılıklar yaratabileceğini bilin. Bilginin cehalerten daha iyi olduğuna, bilginin mümkün olduğuna, insanlığa ve toplumsal koşullara dair görgülü ve bilimsel bilginin bu koşullan değiştirebileceğine inanın. Bilge İnsan Olmanın 37 Buyruğu çoklu diyalektiğin farkında olmak gerekir saptamasını yapan Marx "Bilgiye de bilgeliğe de gereksinimimiz var.. aslında bilgi ve bilgeliğin en iyi hali, birlikte bulunma durumudur. Toplumsal araştırma ile bir şeyleri değiştirmek mümkündür" diyor. Hemen her başlığın aynntılannın bulunduğu kitapçıkta yer alan 37 buyruk ana başlıklanyla şöyle: • Eleştirel düşünme, değerlendirme ve gözlemleme alışkanlıklan geliştirin. • Açık, mantıkh ve vurucu bir biçimde yazın. • Her yere, her zaman, her şeye yazın. • Yeni birtartışma açın (tekrarcı olmayın). • Kitapları okumakla kalmayın, kitap yazın. • Kestirmeden gidin. • Etkileyici konuşmayı öğrenin. • Fazla kitabi olmayın. • Dağıtın ve birleştirin. • Fazla geniş genellemeler yapan toplumbilimcilere karşı uyanık olun. • Jack VVebbBadge 714 tarzı "sadece gerçekleri söylüyorum efendim"c\ toplumbilimcilere karşı uyanık olun. • Kuram ve yöntemle ilgili doktrinel tartışmalarda katı biçimde taraf olmaktan doğabilecek tehlikelerden kaçının. • Değişikükler yapın. Uzun bir süre belli bir alanın uzmanı olarak kalmayın. • Disipline odaklanın ama sorunlarla uğraşın ve disiplinlerarası çalışın. • Toplumu anlamaya yönelik bilimsel yaklaşımların olabilirliğini ve olması gerektiğini kabul etmeyen toplumbilimcilere karşı uyanık olun. • Toplumbilimin bilimsel ve insancıl konumunu araştınp geliştirirken atış alanını şaşırmamalı, başka yerlerde oturanlara karşı hoşgörülü olmalısınız. • Hangi sorulan soracağınızı bilmelisiniz. • Cesur olun. Riske girmekten korkmayın. • Sınırlan genişletin. • Kısa dönemli ve uzun dönemli planlannız, hedefleriniz olsun. • Yaşam da, toplumbilim de, tamamlanmamış işler, tamamlanmamış süreçlerdir. • Gerçek ve sanal topluluklar kurun. • Ustalara ve kendinize örnek alacağmız kişilere olduğu kadar beğenmediğiniz kişilere de dikkatle bakın. • Sizden daha bilgili, zeki ve başanlı insanlan arayıp bulun. • "Zafer ve felaketle tanışmayı ve bu ikisahtekâra da aynı şekilde davranmayı" öğrenin. • Bencil olmayın! Zamanınızı ve düşüncelerinizi başkalarıyla paylaşın. Geceye sanat siyaset ve iş çevresinden bir çok ldşi kaükb. UNICEF ve Kalp Vakfi için buluştular Haber Merkezi Çırağan Sarayı'nda önceki akşam UNICEF ve Türk Kalp Vakfi yaranna sanat, siyaset, iş ve sosyete dünyasından birçok tanınmış simanın katıldığı bir davet verildi. Uğur Antik'in organize ettiği, UNICEF Türkiye Müli Komitesi Başkanı Talat Halman ile Türk Kalp Vakfi Başkanı Hayati Babaoğlu'nun ev sahipliğinj yaptıklan gecenin davetiyeleri 150 ile 300 miryon liraya satıldı. Gecede düzenlenen bir müzayedede toplam lSOmüyarliralıkgelirelde edildi. Müzayadede ressam Nuri lyem'in 'KöyiüKadm' tablosu 18 milyar liraya satıldı.Gecede Nilufer şarkılanyla davetlileri coştururken sanatçıya Uğur Antik'in sahibi Uğur Batur da 5 bin dolarlık bir broş hediye atti. T