Katalog

SAYFA CUMHURİYET 19KASIM2004CUM 14 KULTUR kultur@ cumhuriyet.com.tr [ ENVER GÖKÇE'NİNANISINA Kırık sözcükler ARİFDAMAR "Senin emekçin olaydım şen olası rtirküsü dost lcokusu dost selamı Türkiye" EnverGökçe, 1945 "Dost koleusu"nu duyan Enver Gökçe için Bir düş aydınlığında, orda, 19Kasım'da "Ses" yükselir, çınlar, dağıJırken: "Admuza acıyı yûklendi" hemen iki adımlık yerde ayaktaydı sanki. Titreyen eliyle gözlüğünü bastınyor, "dost selamı"nı, "dost kokusıTnu içine çekiyordu. Duvar yıkıhyor, yüreklenmizdeki kapıJann kanatlan küt krit vuruyordu Kendimizi sevmiyorduk. Bambaşkaydı, eskisı gibi değiidi, Kent'e dönerken geçtiğimiz yerler, sokaklar. Düşle gerçeğin, ölürnle yaşamın kesiştiği ince yolu izlemiştik bilmeden. Enver Gökçe de yanımızda yürüyordu sanki Birlikte dönüyorduk Yitirdiğim bir şiirimden dizeler: Süngümün beyazına vuran güneş Demır parmaklıkJara da vurmuştur Ben nöbetten Onlar geceden kurtulmuştur Melahat dersen el aynasuıda Saçıru taramış Güneşe karşı durmuştur 1948,Erzurum Birmektubu, 1974 "...Arifciğim, Herkesten, her şeyden uzağım, elim yetmez sözüm sürmez kardeşim. Buralar iyice kışladı Artık soğuk yatağıma çekilirim. Adresimi yazayım E.Gökçe Çit köyü halkından Aşutka-Kemaliye Not: Arif, bana A. Arif in 5'inci baskı kitabından bir adet postala Enver Gökçe öldü Altmış gün geçti Yakında değil artık Yanlışsız görebiliyorum Açık seçik dildliyor işte Ama niçin kan içinde Oysa eceliyle öldü Sessiz sakm Kendi evinde 1982 '23 yıl önce bugün yitirdiğimiz değerlişair Enver Gökçe 'yi saygıyla anıyoruz. KULTUB • SANAT KADIKOY'DE İLK DEFA SİNEMAMIZDA MOTO3İKLET GUNLUGU şnşı ET3K «amıgıanm Tiyatro Anadolu oyunculan Shakespeare'in "Kuru Gürültü"sünü sahneliyor Güldürenyanlışlar SEVGİ SANLI Eskişehir'in adı eski ama çehresi yep- yeni, ruhu taptaze. Anadolu Üniversi- tesi 'nin kampusundan içeri adım atar at- mazgençleşiyorsunuz. Dil Derneği'nin Türkçe sözlügu 'yerieşke' sözcüğünü öneriyor kampus yerine. Yerleşeceğe benzemez pek. Şimdilik cennetten bir köşe, desek. Üniversitenin alanı da ya- pılan da tertemiz, pınl pınl. Bakımlı ağaçlar, çiçekler, bir Japon bahçesi son- bahar renkleriyle gözünüzü gönlünüzü açıyor. Ama asıl can şenliği sokaklan, meydanlan, derslikleri dolduran cıvıl cı- vıl öğrenciler. Ülkemizde, ara sıra da ol- sa bir ıyimserlik havasına kapılabilmek ne güzel. Ado About Nothing' adlı komedyasını birçok kez gördüm. tngiltere'de en seç- me topluluklann en ünlü oyunculann- dan izledim. Ama Tiyatro Anadolu'da- ki tutku, heyecan, kendini adamışlık bambaşka bir tat, bir umut verdi bana. Hepsi çok genç. Baba, amca rolleri için nüfus kâğıtlan tutmuyor. Gelgelelim, yaşlı taklidi yapacaklanna, biryardım- da bulunmamızı "hayalgücümüzü" kul- lanmarruzı istiyorlar. Oyunun yönetmenı Mehmet Ergen denen fenomen, aynı anda üç oyunu sahne ışıklanna ka\Tjşturdu. Istanbul Akbank'ta "AşkDelisi". Kent Oyuncu- lan'nda "İHHayatSonra'', Eskişehır'de "Kunı Gürültü". Prömıyer gecesi yurt- dışına giden bir uçağı yakalamak için Yaratıcı ortamın çocukları Buraya Tiyatro Anadolu'nun "Ku- ru Gürültü"sünü ızlemek için çağnl- dım. Shakespeare'in bu komedyası- nı dilimize çevirdiğim için ilk göste- rilerinin heyecanını paylaşmamı is- tediler. Tiyatro Anadolu ülkemizdeki ilk profesyonel üniversite tiyatrosu. 1993 Sonbahan'nda kurulmuş. Sanatçıla- nn çoğunluğu Anadolu Üniversitesi Konservatuvan Tiyatro Oyunculuğu Bölümü'nü bitirmiş. Aynı konserva- tuvann çok iyi bir müzik bölümü de • var. Gençlik Senfoni Orkestrası yeni açılan Atatürk Kültür ve Sanat Merke- zi'nde başanlı bir konser verdi. Eskişehir'de sanat hareketlerinin bu denli canlı, bu denli nitelikli olmasın- da büyük payı bulunan üç isim sayabi- liriz: Anadolu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Engin Ataç. Vali Dr. Kadir Çalışıcı ve Belediye Başkanı Prof. Dr. Yümaz Büyükerşen. Eskişehir'in sayısı otuz binleri aşan öğrencileri engin bir gönül rahatlığı ve kadir bilen büyüklerin ver- diği güvenle Atatürk mirasının yılmaz savunuculan olmayı sürdürüyorlar. Tiyatro Anadolu oyunculan bu yara- tıcı, bu coşrurucu ortamın has çocukla- n. Shakespeare'in Kuru Gürültü, 'Much oyun, düşsel atmosferi, yanlış anlama üzerine kurulu öyküsüyle romantik bir komedya. Ama iyicil kişilerin muzipçe kumpaslarının yanı sıra, kötücül kişilerin mutluluğa, onura, hatta yaşama kasteden entrikalan oyunumuza bir kara komedya havası veriyor yer yer. oyunculan, sahne gerisinde çalışanlan ve çevirmeni kutladıktan sonra alelace- le yola koyuldu. Londra ve Lherpo- ol'daki yeni tiyatro projelerine yetiş- mek için. Bütün bu çabalar iki hayatı dol- durabilir. "Kuru Gürültü", düşsel atmosferi, yanlış anlama üzerine kurulu öyküsüy- le romantik bir komedya. Ama iyicii kişilerin muzipçe kumpaslarının yanı sı- ra, kötücül kişilerin mutluluğa, onura, hatta yaşama kasteden entrikalan oyu- numuza bir kara komedya havası veri- yor yer yer. Yönetmen Mehmet Ergen oyunun komik öğelerinin altını çizmış daha çok. Düşmeler, kalkmalar, çelme Mehmet Ergen'in yönettiği oyunda İ mit Aydoğdu, SennetYeşil, Fatih Ateş, Polat Bilgin, Sinan Tuzcu, Tuna Oztunç, Arif Pişkin, Enis \ ıldız, Burcu Ergenekon, Aylin Aydoğdu, Ezgi L"zşen, Nazan Yerli, Gökhan Soylu, Süle>man Karaahmet, Rosa Erdem ve Seçküı Arslan rol alıvor. takmalar bol. Gelgelelim kişilerin işle- nişinde dikkat çeken incelikler var. Oyu- nun en ilginç kahramanlanndan "Beat- rice" ile "Benedick" bir hazırcevaplık yanşmasını, bir zekâ çatışmasını sürdü- rürken aşka yenilince halleri. tavırlan değişiverir. Daha duyarlı, daha içten da\Tanışlarda bulunurlar. Oyun içinde oyun... Yönetmen metne saygıda kusur ermi- yor genellikle. Yalmz "Dogberry" ile adamları sahneye çıkınca kantarın to- pu kaçıveriyor. "Başkolcu Dogberry" oyunun en renkli kişilerinden biridir. Emrinde hizmet gördüğu soylularla ara- sındaki sınıf uçurumunu kapatmak is- tercesine onlann sözcükleriy- " " ^ ~ — le konuşmaya özenir. Çoğu zaman da bu işi yüzü- ne gözüne bulaştınr. Yaptığı yanlışlar genç kuşaklara ulaş- mayabilir. Yönetmenin oyun içinde oyun koyması bu kay- gıyla sanınm. "Messina VaKsi Leonato"nun kızı "Hero" ile "Floransaü ^nç kont Claudio"nun baş göz edilirken başlarma gelen bela- lar oyunun ana teması sayılır. Ama daha ilginci, yandaşları onlardan sahne çalıp durur. """""•" Ey\ah, lafı uzatıyorum. Eski- şehir söz konusu olunca nerede dura- cağımı şaşırdım. Oyundaki bütün kişiler ilginç. Rol- leri üstlenen oyuncularda cevher var. Ünüt Aydoğdu, SennetYeşil, Fatih Ateş, Polat Bilgin, Sinan Tuzcu, l u n a Öz- tunç, Arif Pişkin, Enis Yıidız, Burcu Ergenekon. Aylin Aydoğdu, EzgiUzşen, Nazan Yerii. Gökhan Soylu, SülejTnan Karaahmet. Rosa Erdem. Seçküı Ars- lan ayn ayn değerlendirilmeyi, hep bir- likte ÖNÜlmeyi hak ediyorlar. Zeki Sarayoğlu'nun dekoru, Nalan Türkoğlu'nun kostüm tasarunı, Yakup Çarık'ın ışıklan, Yusuf Gençay'ın mü- ziği, Cihan Yöntem'in koreografisi bu oyunu oyun yapan öğelerden. IX. ULUSLARARASIMİSTİK MÜZİK FESTİVALİ YARIN CRR'DE BAŞLIYOR Rültürlerîn gizemli yanı Kültür Servisi - K . Uluslararası Mistik Müzik Festivali yarın akşam 19.30'da Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda Emin Güven Yaşhçam yönetimindeki CRR Orkestrası 'nın konseriyle açılıyor. Orkestra. Çiçek Kurra Kanter yönetimindeki CRR Korosu'nun katılımıyla Oğuzhan Balcı'nın yazdığı 'Senfoni ile llahiler'i seslendirecek. 28 Kasım'a dek sürecek festival kapsamında pazar günü saat 15.30'da Gökçen Koray yönetimindeki Avrupa Korosunun '16. YY'dan Günümüze A\Tupa Dini Müz^i' konseri var. Aynı gün saat 20.00'de ise Iran otantik müziğinin ünlü sanatçısı Ali Reza Ghorbani müzikseverlerle buluşacak. Cerçek Kızılderili müziğl 22 Kasım Pazartesi günü saat 19.30'da TaşkuıSavaş yönetimindeki Taşkuı Savaş Müzik Topluluğu, Üç Horon Kilisesi Akapeila Korosu ve Varjabet Nişan Çalgıcıyan'ın verecekleri 'Birtikte Yaşamak' başlıklı konser dinlenebilir. 23 Kasım Salı günü saat 19.30'da Johny Thompson Singers sanatseverlere 'Gospel' müziğinin karakteristik özelliklerini kapsayan Jony Thampson Singers konseri 23 Kasım salı akşamı bir konser sunacak.24 Kasım Çarşamba günü saat 19.30'da Dounia Topluluğu'nun, perşembe günü saat 19.30'da Dem Bu Dem'in konserleri, cuma günü saat 19.30'da TC Kültür ve Turizm Bakanlığı Tarihi Türk Müziği Topluluğu'nun sema gösterisi izlenebilir.Festival kapsamında gerçek bir Kızılderili kabilesi olan First Nations Kızılderili Topluluğu 27 Kasım Cumartesi günü saat 19.30'da izleyiciyle buluşacak. Festival, 28 Kasım Pazar günü 19.30'da Taşkuı Savaş Müzik Topluluğu'nun 'Bektaşi Nefesleri' başlıklı konseriyle sona erecek. Bileti.r: (0 216 454 15 55) YAZIODASI SELtMİLERİ HandanKendniAnyor(4 Handan, bocalayışı sonunda, eski bir elçi olan Hüs nü Paşa'yla evlenir. Nazım'la Hüsnü Paşa arasındi en küçük bir ruh akrabalığı yoktur: Nazım ağırbaşlı, memleketsever, sosyalisttir. Hüs nü Paşa hoppa, bencil, iktidar yandaşı. Daha çok ten ihtiraslanna açık olan bu evlilik, baş- langıçta mutluluk getirir. Işin tuhafı Handan, HüsnC Paşa'nın açık saçık Paris hikâyelerinden hoşlandığı- nı fark eder. Ama çok geçmeden evlilik yaralanacak- tır. İlk yara, ilk yıkım, Nazım'ın intihandır. Hapishane- deki Nazım, Handan'a yazdığı mektupta, bir kez da- ha gayesiyle aşk'ının aynı ve tek olduğunu hatıriat- mış, canına kıymıştır. Istanbul ve aşk, burada, 'öldü- ren' şeylerdir. Handan, Hüsnü Paşa'nın giderek artan çapkınlık- lan karşısında, tekrar sanatın ve şiirin kıyılannda ge- zinmeyi dener. Kankocanın cinsel uyumlan da sarsıl- maktadır. Avrupa'nın büyük kentlerinde -Paris, Marsilya, Londra- aylak bir yaşam süren çift, şimdi, ilginç be- raberiikleriyle Refik Cemal'in merakını uyandırmak- tadır. Hüsnü Paşa önce opera dansözü Matmazel Juliette'le sevişir. Ardından, başka kadınlar. Oda hiz- metçisi Mod'a kadar gelecektir arzu dalgalanışı. Handan donuktur; Nazım'ı hatırlamak istemez. Bu uzak Avrupa kentlerinde ülkesine ilişkin her şeyi bel- leğinden silmiş gibidir. Istanbul'u da unutur. Büsbütün yorgun ve bıkkındır. Londra'da National Gallery'de Turner'ın peyzajlarına bakarken ruhunun dinlendiğini söyler Refik Cemal'e. Refık Cemal'le Handan'ın arkadaşlıklan henüz aşk- tan ve cinsellikten tamamıyla uzak, ruhun fırtınalan- nın gerisindedir. Zaten Refik Cemal'le Neriman'ın ev- lilikleri de, geçen zamanda aynı dinginliği korumuş, aynı aile düzeni sürmüştür. Içteki fırtına ilk önce Handan'da belirir. Isyan, he- nüz kendi evlilik bağının sınırian içindedir. Hüsnü Pa- şa'nın satt maddi ihtiraslar ardında gönül zevkleri ara- ması, bu doymak bilmeyen ten iştahı, genç kadını sars- maktadır. Kocasından şefkat ve arkadaşlık bekler. Boş yere bekleyişi, Handan'daki uçsuz bucaksız sevmek tut- kusunu büsbütün körükleyecektir. 0 kadar ki, siyah sakallı adamın düşkün bir hasta, aklı çalışmayan bir zavallı olmasını bile temenni edecektir. Hep yitirmek korkusuyla yaşamıştır Handan. Üs- telik -sözü Nazım'a dökmese de- yitirmiştir. Hüsnü Paşa gülüp geçer. Kansının şefkat bekleyiş- lerini daima ileri birtarihe, yaşlılıkta geçecek uzun, meç- hul bir zamana erteler. Handan'a yazdığı son mek- tupta, bu tuhaf adam, kansında hep bir soğukluk, cin- sel pervasız/ık eksikliği hissettiğini açıkça söyler. Bundan böyle, kansıyfa cinsel yaşamını sürdürme- yeceğini açıklar. Garip bir arkadaşlık kalacaktır geri- ye. Oda hizmetçisi Mod, fızik açıdan Handan'ı andır- maktadır. Dahası Mod, biraz bayağı, biraz düşük ta- vırlanyla Hüsnü Paşa'nın et iştahını kabartır. Ama Handan arzuyu söndürmektedir. Hüsnü Pa- şa, "Senisürükleyipyerlereyatırmak, seniayaklanm- la ezmek, senin başını çamuriara sürüklemek heve- siyle yanıyorum" diye yazar. Handan bu mektuptan, ismi konmamış aynlık ha- berierinden sonra hastalanır. Beynine kan hücum et- miştir. Genç kadın geçmişi hatırlayamaz. Ya da, bam- başka bir görüngeden yaklaşır geçmişe. Aşklan ve doğup büyüdüğü kent belirir. Istanbul bu- lanık bir aynaya aksetmiştir; mekânlar ve kişiler bu- lanık aynada içbükey, dışbükeyyansımalaria biçim de- ğiştirirler. Öneriler. Kitap / Bizanslı Yemekler, Sema Temizkan, özgür Yayınlan, 2004. latinAınerftanDanslarıYarışınasr' • Kültür Servisi - Sabancı Üniv ersıtesı Dans Kulübü'nün (SUDANCE) ulusal boyutta düzenlediği 'Latin Amerikan Danslan Yanşması', bugün saat 17.00'de Sabancı Üniversitesi Spor Merkezi'nde yapılacak. Türkiye Jimnasrik Federasyonu'nun onayıyla 'klash ve herkese açık' olarak düzenlenen yanşmayı yabancı ve yerli hakemlerden oluşan bir kurul yönetecek. Yurtiçi ve yurtdışından gelecek dansçılann gösterilerinin de yer alacağı yanşma, Türkiye'de dans sporunun gelişmesine katkıda bulunmayı ve dansı uluslararası düzeye ulaştırmayı hedefliyor. K Ü L T Ü R İ Ç İ Z İ K K Â M İ L M A S A R A C I