Katalog

19KASIM2004CUMA CUMHURİYET SAYFA JjLAj3İlil\LJbjri dishabcgcumhuriyet.com.tr 11 Afganistan'da uyuştupucu patlaması • Dış Haberler Servisi - Afgarustan'da uyuşturucu üretimınde yaşanan artışın Birleşmiş Milletler (BM) yetkilileri tarafindan endişe ile izlendiği ve ülkenin bir "uyuşturucu devleti" haline gelmesinden kaygı duyulduğu belirtildi. Brüksel'de diin açıklanan konuyla ilgili Birleşmiş Milletler raporunda, bu yıl Afganistan'da esrar üretiminin yüzde 64 oranında arrnğına işaret edildi. Raporda, Afganistan'in bir "uyuşturucu devleti" haline geleceği uyansında bulunuldu. Rapora göre, Afganistan'da bu işe aynlan ekili alanlann toplamı 131 bin hektan buluyor. Kızılay'dan yardım • ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - Kızılay, Irak'ın Felluce kentine 1 -2 gün içerisinde 500 bin dolarlık acil gıda ve sağlık malzemesi gönderecek. Kızılay Genel Müdürü Ömer Taşlı, 20-25 TIR'dan oluşan acil gıda, ilaç ve sağlık malzemesi, ya Felluce'deki Irak Kızılayı'nateslim edilecek ya da Türk Kızılayı ile birlikte ihtiyaç sahiplerine dağıtılacak. Kızılay'ın Tel Afer'e yaptığı yardımlann 3. ve ' 4. partisinin de önümüzdeki günlerde yola çıkacağı öğrenildi. Eski faşist Rni bakan oldu • ROMA(AA)-îtalya'da Franco Frattini'nin Avrupa Komisyonu üyesi olmasıyla boşalan Dışişleri Bakanlığı görevine Gianfranco Fini getirildi. Başbakan Silvio Berlusconi'nin koalısyon ortağı Ulusal tttifak Partisi'nin lideri başbakan yardımcısı olan Gianfranco Fini, 1994'te, partisinin, İtalya'daki faşıst mirasla ilıntilendirilmesi nedeniyle uzun süre Israil'e kabul edilmeyen şahsiyetler arasında yer aldı. Kyoto şubatta yuruplukte • NAİROBİ(AA)- Rusya'nın Kyoto Sözleşmesi'ni ımzalaması ve onaylamasının ardından, sera etkisi yapan gazlann atmosfere salımının azaltılmasını öngören bu sözleşme, 16 Şubat 2005'te yürürlüğe giriyor. BM Güvenlık K.onseyi'nin Kenya'daki toplantısında, Rusya'nın da onayladığı belge, bu ülkenin BM nezdindeki büyükelçisi Andrey Denısov tarafindan BM Genel Sekreteri Kofı Annan'a sunuJdu. ABD, PKK'yi iıraç edecek | VVASHESGTON (AA) - ABD Merkez Kuvvetler Comutan Yardımcısı lance Smith. terör örgûtü 'KK'yi Irak opraklannda hiç timsenin istemediğini söyledi. Smith, "Irak iükümeti, PKK'nin erönst bir örgüt ılduğunu kabul ediyor. 3iz de Irak hükümetini :u yönde destekliyoruz. Ulavi ve hükümetini, 'KK'nin kontrol altına ilınmasını garanti etme alışmalannda lestekleyeceğiz" dedi. imıth, IKDP ve KYB'nin de PKK'nin lak topraklanndan îynldığını görmek steyeceğini belirterek "Bu gruplar da PKK'ye sarşı. Irak hükümetiyle lirlikte çahşarak PKK'yi Jke topraklanndan jkarmaya yardım deceğiz" diye konuştu. Rus liderin nükleer silah açıklamasıyla ABD'ye mesaj verdiği düşünülüyor Putin'mhedefi BııslıANKARA(CumhurK«tBü- rosu) - Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in "kryamet bombası" olarak adlandınlan yeni nükleerprojesi geniş yan- kı uyandırdı. Putin'in, fuze kalkanı projesiyle nükleer te- kel kurmaya hazırlanan ABD'ye ve küresel düzende tek kutupluluğun ağırlık ka- zanmasına karşı gözdağı ver- diği belirtilirken "21. yüzyı- hn başında yeni bir nükleer si- lahlanma yanşı mı baştayor" kaygılan da dile getiriliyor. TBMM Dışişleri Komisyo- nu üyesi, emekli büyükelçi Şükrü Elekdağ, projenin teme- linin, Rusya Savunma Baka- nı Sergey Ivanov'un açıkladı- ğı 6 bin mil menzilli çok baş- Iıkh Topol-M balistık fiizesi- nin hareketli hale getirmiş mo- dernize haline dayandığını vurguladı. Elekdağ, Putin'in • Devlet Başkanı Putin'in "kıyamet bombası" olarak adlandınlan projesi, "Yeni bir nükleer silahlanma yanşı mı başlıyor" kaygısını arttırdı. Elekdağ, mesajı "ABD'ye gözdağı" olarak nitelendirdi. Çitlioğlu da Putin'in "Paylaşım kavgasmda ben de varım" dediğini vurguladı. çıkışını yorumlamak için ABD ile Rusya arasındaki START- 1 ve START-2 silahsızlanma anlaşmalannı ve sonraki süre- ci değerlendirmek gerektiği- ni belirtti. 'Bizi yabana atmayuT Elekdağ şu görüşleri dile ge- tirdi: "Bu anlaşmayla Rusya ve ABD stratejik füzelerini be- lirü bir tavanda dondurdular. Putin'in açıklanıasuun iki ne- deni var. Birincisi; hem Rus halkma hem de üzerinde nüfu- zunu kuvvedendirmek istediği Orta Asya Türkcumhuriyede- rine mesaj veriyor. Diyor ki; Rusya arük süper güç değil, ama yine de stratejik bir nük- leer güçtür ve ABD'den sonra ikincidir, bizi yabana atmayın. İkinci mesajı daha önemli, ABD'ye veriyor." Başkan Ğeorge Bush'un ABD'yi radar kalkanı ve anti- balistik fuzelerle korumayı amaçlayan projeyi bu dönem- de uygulamaya koyacağma dik- kat çeken Elekdağ şu değer- lendirmeyi yaptı: "Bu proje nükleer füzeleri, ABD toprak- lanna gelnıeden 2 bin 500 mil öteden yakalayarak imha ede- cek. ABD'nin böyle bir fuze kalkanı getiştirmesi nükleersi- lahlara sahip diğer ülkelerin si- lahlaruıın etkisini sıfira indiri- yor. ABD nükleer silahlanma- da tekel kuruyor. Bu proje, ABD'nin tek kutupluluğu ve süper güç konumunu koruma- sıiçin çok önemt Puön .ABD'ye şu mesajı veriyor: Sen kalkanı kurarsın, ama ben deTopol-M füzeierini getiştirip kalkanını delerim. Atoğım 200 füzeden onda biri kalkamm delse ülken mahvotur. Onun için yeniden si- lahlanma yanşı başlatmaya- hm. Bizinı stratejikgücümüzü sıfira indirnıe. Bu dünyada bir istikrardır. tstikran bozuyorsun ve bizleri yeni baştan silahlan- ma yanşuıa itiyorsun." Araşnrmacı yazar Ercan Çit- lioğlu da Putin'in açıklamasın- da, ABD'nin izlediğipolirika- lann etkili olduğunu söyledi. 'Rusya'yı ihmai eöneyin' Çitlioğlu, Bush'un seçimi ka- zanmasıyla ABD tarafindan po- litikalannın desteklendiği gö- rüntüsünün çıktığını belirterek şu değerlendirmeyi yaptı: "Rusya'nın çıkışı ABD'nin önünü kesmek için degü. Bu paylaşunda 'Rusya'yı ihmal etmeyin. Ben de vanm' olarak değerlendirmekgerekiyor. Rus- ya son dönemde dışlanınışü. Bu çıkışla, askeri varlığının sürdüğünü ve göz ardı edüme- mesi gerektiği mesajını veri- yor. Arka bahçesi olan Balkan- lar ve Orta Asya'da, ABD'nin fazla ileri gitmemesi için mesaj verivor." Amerikan askerlerinin çekilmesi halinde direnişin daha da güçleneceği belirtiliyor ABDFellucey den çıkmayacak ı Bağdat'taki saknndayaralanan baba veoğtu hastanede aynıyatağıpayiaşü. (REUTERS) Dış Haberler Servisi - Felluce'de ABD güçleri, yer yer direnişçilerle çatışmaya devam ederken Amerikan DenizPiyadeleri istihbarat yetkilile- rinin yayımladığı bir raporda, ordu- nun kentten çekilmesinin direnişi güçlendireceği uyansı yapıldı. New York Times gazetesi, deniz pi- yadeleri istihbaratının bir değerlen- dirme raporunda, ordunun Fellu- ce'den önemJi sayıda as- _ ker çekmesi halinde di- renişçilerin güçlenece- ği saptaması yapıldığını yazdı. Şimdilik çekilme- nin gündemde olmadığı- m belırten yetkililer, bu- nun "en kötü dunım" senaryosu olduğunu kay- dediyor. Direnişçilerle yaşanan yoğun çatışmalara kar- şın savaşçılann sayısı- nın attığı belirtilirken bu durumun, Irak seçimle- rinin başanlı bir biçimde gerçekleş- tirilmesi ve Irak güvenlik güçlerinin etkin hale getirilmesi önünde engel olduğu vurgulandı. Önceki gün çatışmalann sona er- diği açıklanan Felluce'de direnişçi- lerle ABD güçleri arasında yer yer çatışmalar yaşanırken diğer kentler- de de patlama ve saldınlar sürüyor. Bağdat'ın batısında bombalı araç- rak'ın çeşitli kesimlerinde meydana gelen saldınlarda yine çok sayıda kişi yaşamını yitirdi. la bir karakolun önünde düzenlenen saldında 2 kişi öldü, 5 kişi yaralan- dı. Beyci'de yol kenanna yerleştiri- len bombanın patlaması sonucu, 2'si kadın ve biri çocuk 4 Iraklı öldü. Musul 'da valilik binasına düzenle- nen saldında bir kişi öldü, 4 kişi ya- ralandı. ABD ordusundan yapılan açıklamada, direnişçilerin binaya 10 havan mermisi attığı belirtildi. Vali „ Düreyd Kaşmula'nın saldından yara almadan kurtulduğu, korumala- rından birinin öldüğü kaydedildi. Kerkük'te meydana gelen bir pat- lamada ise en az 2 Irak- lı öldü, biri yaralandı. Suriye basınında, ABD'nin "yabancı di- renişçflerin sayısmıabart- öğı" yorumu yer alırken, öldürülen direnişçiler- den birinin Fransız va- tandaşı olduğu açıkJan- dı. El Tavra gazetesi, yakalanan 1000 direnişçiden 24'ünün yabancı kö- kenli olduğuna dikkat çekerek ABD'nin Irak dışından gelen savaş- çılar konusunu abarttığını yazdı. Adının açıklanmasını istemeyen bir Fransız yetkili, önceki gün 24 ya- şındaki bir Fransız vatandaşının öl- dürülen direnişçiler arasında yer al- dığınm belirlendiğini söyledi. ERKÜK SEÇİMLERİ Kürtlerden manevraDış Haberler Servisi - Kürdistan Yurtseverler Bırliğı(KYB) lideri Celal Talabani ve Irak Kürdis- tan Demokratik Partisi (IKDP) lideri MesudBar- zani'nın, Kerkük'e Kürt nüfüsun yerleştirilmesi ile ilgili konuların hükûmet tarafindan çözülmesine dek, kentte ocakta yapıl- ması planlanan belediye seçimlerinin ertelenmesi gerektiği üzerinde anlaş- maya vardıklan açıklandı. Talabani'nin sözcüsü Azad Cindiani yaptığı açıklamada, iki liderin, Irak geçici anayasasının 58'inci maddesinin ge- rekleri yerine getirilince- ye dek Kerkük'te seçim yapılmaması gerektiği görüşünde birleştiklerini söyledi. Bumadde, Sad- dam Hüseyin dönemin- de evlerinden olan Irak- lılann geri dönmelerinin sağlanmasını ve kendile- rine tazminat ödenmesi- ni öngörüyor. Öte yandan Irak mecli- si ve geçici anayasa hazır- lık komisyonunun Türk- men üyesi Doktor Abbas Beyath, NTV'ye yaptığı açıklamada, seçinileri ip- tal etme ya da erteleme yetkisinin sadece Yüksek Seçim Komisyonu'nda ol- duğunu söyledi. GÜJ: Yorum için erken Saddam Hüseyin döne- minde yalnızca Kürtlerin değil, Türkmenlerin de evlerinden edildiğini ha- trrlatan Beyath, seçimle ilgili konularda başbakan veya devlet başkanının da yetkisi ohnadığını vurgu- ladı. Barzani ve Talabani dün konuyla ilgili olarak Devlet Başkanı Gazi el Yaver \e Başbakan lyad ADavi ile görüştü. Iraklı Kürt liderlerin an- Iaşmasıyla ilgili görüşü sorulan Dışişleri Bakanı Abduflah Gül konuyla il- gili yorum yapmaİc için erken olduğunu belirtti. Gül, "Şu anda bununla il- gili bir şey söylemek için erken. Bunlar dışandan duyulan laflardır. Biz bi- rinci kaynaklardan bir öğ- renelim ki ondan sonra bu konuda açridamalarda bu- hınunız"dedi. Powell: İran nükleer silah taşıyacak fiize geliştiriyor Tahran'a rahat yok Dış Haberler Servisi - ABD Dışişleri Bakanı Coün PovveU, tran'ın nükleer silah taşıyacak fii- ze sistemleri gelişrirmekte oldu- ğuna ilişkin VVashington'ın elin- de istihbarat bulunduğunu ileri sürdü. Başkan GeorgeBush'un Şih zi- yaretine eşlik eden Powell, uçak- ta gazetecilerin sorularmı yanıt- larken, Iran'ın nükleer silah ta- şıyacak füze sistemleri üzerinde çalıştığını ve bunun da, Iran'ın nükleer bomba elde etmekteki kararlılığımn bir başka kanıtı ol- duğunu kaydetti. Washington'dakı siyasi göz- lemciler, Bush'un birinci döne- mine nasıl 11 Eylül ve Irak ko- nulan damgasıru vurduysa, ikin- ci dönemin temel konusunun da Iran olabileceğini belirtiyor. 'Hiç şüphem yok' Powell, şunlan kaydetti: "İran'ın aktifolarak taşmcı sis- temler üzerinde çalışttğına iliş- kin bazı istihbarat bilgileri gör- düm. Sflahı taşr> acak bir şeye sa- hip oluncaya kadar o silaha sa- hip değüsiniz demek. Ben uran- yumdan ya da fiize başhğmdan bahsetmiyorum. Savaş başüğıy- la neler yapUabileceğinden söz ediyorum." Iran'ın sadece fü- zelere sahip ohnakia kalmayıp, fîize taşıyacak sistemleri de «1- Pov\ell koltuğunu serüik yanlısı Rke'a bırakacak. (REUTERS) de etmek üzere yoğun çahşma içinde olduğunu söyleyen Po- well, "Benim hiç şüphem yok. Yıllardır söylediğimiz şekilde Iran, nükleer bir süahla ilgileni- yor. Sadeceyerinde oturacak bir bomba değil, fuiatabilecekleri bir şey" dedi. Povvell, Iran ile üç Avrupa ülkesi arasmda vanlan anlaşmayla ilgili nasıl bir adım atacağına karar vermediğini, Iran'ın 20 yıldır uluslararası top- lumdan birçok şeyi saklamaya ça- lıştığını söyledi. Bakanlık görevinden cuma gü- nü istifa eden Powell, Senato'dan onay alır almaz yeni Dışişleri Bakanı olacak Ulusal Güvenlik Başdanışmanı, sertlik yanlısı Condoleezza Rice ve Bush'un ikinci dönemi için Iran'ın önce- likli konu olacağını belirtti. Sa- vunma Bakanlığı'ndaki şahin- ler de zaten Iran'ın nükleer et- kinliklerine askeri yöntemlerle müdahale edilmesini ıstiyor. Ne yapsa yaranamryor Washington Post gazetesine konuşan Carnegie Endowment adlı düşünce kuruluşunun uz- manı Joseph Cirincione, Po- vvell'ın sözlerinin, İran'ın, nük- leer savaş başhğını birbalistik fîi- zeye takabilecek boyuta küçült- tüğü anlamına geldiğini kaydet- ti. Cirincione, bunun çok zor bir teknoloji olduğunu da belirtti. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA), Iran'ın silahlar- la ilgili çahşması yönünde bilgi bulunmadığını kaydetmişti. IA- EA Başkanı MuhammedEIBa- radey, bu hafta açıklanan rapor- da, Iran'ın bütün nükleer dona- nımının incelendiğini ve bu ma- teryalin yasaklanan etkinliklere dönüştürülmediğini yazmıştı. Tahran geçen pazartesi, uranyum zenginleştirme çahşmalannı as- kıya aldığını da açıklarnıştı. BIÇAK SIRTI EROL MANİSALI Zıplayan Balık mı? Uyuyan Güzel mi? Manisa'daki Celal Bayar Üniversitesi'nde ver- diğim konferansta bir öğretim üyesi soaıyor ve sor- guluyor; "Kaynar suya atılan balık kendini hava- ya fırtatarak kurtulmaya çalışırmış; buna karşılık bir tencerenin içine konan veyavaşyavaş ısıtılıp sonra kaynatılan balık ise hiç tepki göstermez- miş" dedi. Benim "Türkiye'nin içinde yaşadığt sessiz ve si- vil darbe süreci" ile ilgili olarak yaptığım değerlen- dirmeden sonra söylüyor. "Damar ve sinir siste- mimize yavaş yavaş giriyorlar, sessiz sedasız iş- gal ediyohar" ifademi, "balık benzetmesi" ile ta- mamlıyor. - Irak; ABD, Ingiltere (ve ortaklan) tarafindan kay- nar suya atılan balık gibi zıplayıp duruyor, kurtul- maya çalışıyor. - Türkiye ise yıllardır "içerdeki gayri milli işbihik- çilerkanalı ile" yavaş yavaş ısıtılan balık misali "pi- şiriliyor": Pişiren de Batı emperyalizmi; onun dev şirketleri; denetimleri altına aldıkları yerti siyasiler, medya, yerli ortaklan ve tabii besledikleri bölücü- ler aracılığı ile işler yavaş yavaş, ürkütmeden yü- rütülüyor. Alman ve Danimarkalı "dost" bakanla- nn söylediği gibi; "önce uyutalım, sonra unuturuz" diyorlar. - Balık yavaş yavaş pişiriliyor, hiç tepki vermiyor. öyle ya, karşısında Irak'taki, Yugoslavya'daki gibi düşman uçaklan, füzeleri yok. İşler sessiz sedasız ve sivil darbelerle yürütülüyor. - Yavaş yavaş iç piyasaya, borsaya, bankalara egemen olmaya başlayan çokuluslu dev şirketler var. Ne güzel, reklam verip para kazandınyorlar, ga- zeteler, televizyonlar memnun. "Sponsoriuk" da ya- pıp "diş kirası" veriyorlar. Milli takıma, öğrencilere bayram şekeri dağıtıyorlar, oh ne güzel. Varsın ya- vaş yavaş ellerine geçirsinler; ekonomiyi, siyase- ti, bürokrasiyi, öğrencileri denetimleri altına alsın- lar, ne var bunda; herkes memnun; şirketlere rek- lam, öğrenci kulüplerinedestek, milli takımlara yar- dım, ortalık güllük gülistanlık; ne güzelmiş meğer- se sömürge olmak! Yan gel Ahmet keyfine bak, iş- leri onlar yürütür, sen bayram şekerini yemeye bak!.. Böl ve yönet - Türkiye'de "içimizdeki Danimarka "yı yavaş ya- vaş yarattılar. Şırketlerin, sivil toplum örgütlerinin, bürokrasinin, eğitim kurumlannın, medyanın bir bölümünü yanlanna çekerek "ikincibir Türidye" oluş- turdular. Köylüye, işçiye, memura, esnafa, ulusal iş kesim- lerine karşı "gayri milli ve işbihikçi olanını" yarat- tılar. Şimdi onlaria birlikte çalışıyorlar. überalizm, piyasa, serbestlik derken kendi dev şirketlerini bir ahtapotun vantuzları gibi her alana yaydılar. Siya- siler bürokrasiyi yönetmeye başladılar. Şimdi yanlanna aldıklan azınlıktaki gayri milli Tür- kiye'yi "as// Türkiye'ye karşı" kullanıyorlar. - Şirketlerin politikaları ABD veAB'deki merkez- ler tarafindan yönetiliyor; Türkiye'nin dış ticaret politikasını "GümrükBiriiği"yüzünden Brüksel ida- re ediyor. Bankalar ve borsa, yavaş yavaş onlann denetimine giriyor. Eğitim kurumlan Paris'teki, Ber- lin'deki milli eğitim bakanlıklan tarafindan yönlen- dirilecek hale yavaş yavaş sokuluyor. üseler ve ba- zı "özel" üniversiteler bu kapsama alınıyor. - "İçimizdekiDanimarka", Batı emperyalizminin bir uzantısı gibi çalışmaya başladı. Piyasada, eği- timde, medyada, sağlıkta, bürokraside, siyasette, yani hemen hemen her alanda. - Türkiye'de yavaş yavaş, sessiz ve derinden li- beralizm, serbest piyasa, "Batı'ya bağımlılık" kav- ram ve uygulamalan içinde yürüttükleri "ikiye böl- me" politikasını Irak'ta ancak silahla yapıyorlar. Irak halkına karşı, "kendihükümetlerini" silah zo- ru ve parasal güç ile kurdurdular. "Azınlıktaki" bir yönetimin Batı kapitalizmi adına Irak'a hâkim ol- masını istiyorlar. Bu iş birdenbire olmayacak. Ba- lık henüz sıçnyor; işler Türkiye'de olduğu gibi ya- vaş yavaş, sessiz ve derinden yürütülemiyor. - Ziyanı yok, bekleriz diyorlar; iki Irak kapışsın, birbirini yesin; ayakta duracak halleri kalmasın; biz ondan sonra dizginleri daha kolay ele geçiririz. Orada da Türkiye'de olduğu gibi, "içerdeki iş- birlikçi Danimarka " kavga ve dövüşle de olsa mey- dana getirilmeye çahşılıyor. - Tabii Batı emperyalizmi için en güzeli "balığın sıçramadan, yavaşyavaş kaynatılması". überalizm, serbest piyasa, çokuluslu şirketler, iki Türkiye ve biçimsel demokrasinin egemenliği. Yeter ki balık zıplamasın, halk uyanmasın; rek- lamlar, bayram sekerieri, "sponsorluklar", ÇUŞ'lar, Bush'lar... Aynen iki AB'li dost bakanın dediği gi- bi; "önce uyutalım, sonra unuturuz". Tabii, yavaş yavaş pişen balığı yedikten sonra... www.istanbul.edu.tr/ilctisat/emanJsali Irak kaygısını iletti Erdoğan-Cheney görüşmesi ANKARA (AA) - Başbakan RecepTay>'q) Erdoğan, telefonla gö- rüştüğü ABD Başkan Yardımcısı Dick Che- ney'ye, Irak'ta ABD'nin sürdürdüğü operasyon- dan duydugu rahatsızlı- ğı aktardı. Alınan bilgiye göre, Başbakan Erdoğan, Cheney'yi dün telefon- la arayarak. Irak'ta ABD'nin sürdürdüğü operasyondan duyduğu rahatsızlığı dile gerire- rek, özellikle camiler- de ABD askerlerinin uy- gulamalarının, gerek Türkiye'de, gerekse Is- lam dünyasında doğur- duğu infiali aktardı. Er- doğan, Irak'ta Türk şo- förlerinin öldürühnesi, Türk vatandaşlanna yö- nelik saldınlar konusun- da alınması gereken gü- venlik tedbirleri ile Ker- kük'te yerel seçimlerin iptal edıhnesi konusun- daki girişimlerden Tür- kiye'nin duyduğu endi- şeleri de iletti. Cheney de hassasi- yeti çok iyi anladığını ifade ederek, Türk şo- förlerinin öldürülmesi, Irak'taki Türk vatandaş- lanna yönelik saldın- lar ve Kerkük seçimle- riyle ilgili endişe ve beklentileri hem ABD Başkanı George W. Bush, hem de Irak ma- kamlanyla paylaşaca- ğıru belirtti.