Katalog

7 EKİM 2004 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA SAGLIK Ünlü kalp cerrahı Mehmet Öz'ün Discovery'deki programı izlenme rekoru kırdı GEÇMİŞTEN Uzunyaşamanınaltısırn' ^ * T ^ İ ANKARA (AA) - ABD'de yaşa- ÖzellikJe eski ABD Başkanı BiH CHn- da en az 3 kez 20 dakika kalp ve damar fa- sıl etküediğini kontrol etmekolası değil, an-ANKARA (AA) - ABD'de yaşa- yan dünyaca ünlü kalp cerrahı Meh- met Öz'ün bir ılke imza atüğı ve "ger- çek baypas amefivan"nın baştan sona gösterildıği Discovery Channel'daki sağlık programı, izlenme reko- ru kırdı. ABD'de 54 miryon hanede ızlenebilen sağlık progra- mında Dr. Öz ile ekibinin yaptığı cerrahi müdahale ve ardından izleyicılere kalp ve damar hastahklann- dan kaçınmalan için sunduğu öneriler il- gıyle izlendı. ÖzellikJe eski ABD Başkanı BiH CHn- ton'ın ameliyatından sonra ülke çapında tartışma konusu olan kalp hastalıklanyla ıl- gili "Sinsi Düşman: Kaip HastahğT adlı programda Dr. Mehmet Öz, ABD'de ölüm- lerin bir numaralı sorumlusu kalp ve damar hastalıklannın engellenmesi için çeşitli önerilerde bulundu. Dr. Öz, ilki büyük il- gi gören ve ikincisi cumartesi günü yayım- lanacak programında sağlıklı bir kalp için 6 püf noktayı sıraladı: • ECZERSİZ Her türlü fiziksel faali- yet LDL (kötü kolesterol) seviyesini düşü- rür, HDL (iyi kolesterol) seviyesini arttı- nr, kalbi kuvvetlendirir. Sağlık için hafta- da en az 3 kez 20 dakika kalp ve damar fa- aliyetini arttıncı egzersız yapmak gerekir. • BALIK, FINDİK VE CEVİZ Balık, findık ve ceviz gibı omega-3 (iyi yağlar) yağ asitleri yüksek gıdalar, kandaki trigli- serid seviyesini düşürür, kalpritminiisrik- rara sokar. Yeterince omega-3 almak için haftada 3 porsiyon balık ve günde yakla- şık 30 gram ceviz yemek gerekir. 9 İYİ UYKU 7 saatten az uyku damar yaşlanmasını ve kalp krizi riskıni arttırır. Her gece deliksiz en az 7 saat derin uyku uyumak gerekir. • SİCARA Kahtsal etkenlerin kalbi na- sıl etküediğini kontrol etmek olası değil, an- cak yaşam tarzı önemli. Sigara, sadece kalp krizi riskini arttırmakla kalmıyor, dığer hastahklara da davetiye çıkanyor. • STRES Stres kalp hastalıklannın en çok önlenebilir nedeni. Stresi rahatlama yoluyla azaltmaya çalışmak ve meditas- yon, kalp sağhğuıı korur. 9 STRES Kalp krizi nskini azaltmak için vücut değerlerini bilmek önemli. Ko- lesterol, tansiyon ve fiziksel (EFOR-en yüksek kalp ritmi seviyesi ve dinlenmede- ki sevıye) testler, doktorlann sağlayacağı danışmanlık için gerekli. Zengin-yoksul aynmı yapmayan hastalık, ÖzellikJe gelecek kaygısı taşıyanlarda ortaya çıkıyor Gençlerm ııılı saghğı tehHkede Dünya Ruh Sağlığı Federasyonu 10 Ekim Ruh Sağfığı Günü'nün konusunu "Sağlıkta Ruh ve Beden Bütünlüğü" olarak beliriedi. Türkiye Psikiyatristler Derneği Başkan Yardımcısı, "Karnı aç insanın ruh sağlığı bozulur. Kişilerin mutlu olmaları temel yaşamsal gereksinimierinin karşılanmasına bağlı" dedi. ŞULEKÖKTÜRK Türkiye Psikiyatnstler Derneği Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Mustafa a Sercan, psikiyatrik hastalıklann, geçicı ya da kalıcı ış göremez hale getiren hastalıklar arasında 1. sırada yer aldığını belırterek ekonomik ve manevi yük anlamında da ön sıralan işgal ettiğini söyledi. Türkiye gibi genç nüfusa sahip ülkelerde psikiyatrilc hastalıklar için önlemler alınması gerektığinı ifade eden Sercan, gençlerde ruh ve beden sağlığı bütünlüğünün korunması için çalışmalar yapıhnası gerektiğine dıkkat çekti. Dünya Ruh Sağlığı Federasyonu bu yılkı Dünya "10 Ekhn Rnh Sağhğı Günü"nün konusunu "Sağhkta Ruh ve Beden Bütünlüğü'' olarak beliriedi. Doç. Dr. Mustafa Sercan, ruh ve beden sağlığının birbirleri ile bağlantıh olduğuna dikkat çekerek birinin bozulması durumunda diğerinin de etkileneceğini veya bozulacağını söyledi. Kişilerin temel ihnyaçlannın karşılanmaması durumunda ruh sağlığının olumsuz yönde etkileneceğini de ıfade eden Sercan, "Kamı aç insaıun ruh sağhğı bozulur. Kişilerin mutlu obnalan, temel yaşamsal gereksinimierinin karşılanmasına bağb" dedi. Yoksulluğun yaşam tarzı olarak zihinsel yönden beslenmeyi de önledığine işaret eden Sercan, kişilerin ihtiyaç duyduklannda sağlık hızmeri alamamasmın ruh sağhğuu da bozduğunu söyledi. Ruh sağlığı sorunlannın sadece ihtiyaçlann karşılanmaması nedeniyle gelişmediğini de anımsatan Sercan, şöyle konuştu: "Refah tophımlan, yani ihtiyaçlan ' karşılanan tophımlar ile gelir düzeyi düşük toplumlarda ruh sağüğı sorunlan aynı oranda görülüyor. tkisi de yüzde 10-15 tivarmda. ABD'de de her 6-7 kisiden biri ruh sağhğı sorunu yaşıyor. Kişi yatkınsa ekonomik iyüik durumunda da psikiyatrik sorun yaşayabttir. Ekonomik açıdan geüşmiş ülkelerde tedavi için başvurma ve tedaviden yararianma oranlan dahayüksek." 'TüRKİYE'OE HİZMET SINIRLI Dünya Sağlık Örgürü'nün (WH0) ruh sağlığı tedavi hizmetlerinın her bin kişiye bir yatak düşecek şekilde ayarlanmasını önerdiğini ifade eden Sercan, şöyle devam ettı: "Buna göre Türkiye'de 35 bin psikiyatri yatağı ohnası gerekiyor. Ancak Türkiye'deki yatak sayısı 10 bini geçmiyor. Dünya geneünde 100 bin kişiye düşen psikryatrist oranı 3.6 civannda, ancak Türkiye'de bu oran 1-35'lerde kahyor. Avnıpa'da ise yüzde 9larda. Kişi başma düşen psikryatrist ve yatak sayısının arttınlması için çahşmalar yapdıyor. Bu çahşmalann hızlandınbnası gerekir." NLARIN SAYISI DAHA FAZLAKADI Türkiye'de îç Anadolu ve Güney Anadolu, Batı, Kuzey ve Doğu Anadolu bölgelerinde 16 bin 550 kışiyle yapılan Türkiye Ruh Sağhğı Arasürmasrna göre, genel olarak çocuk ve gençlerde yüzde 11,18 yaş üstü nüfusta yüzde 17.2 oranında ruhsal sorunlar görülüyor. Aynca, yetişkinlerde son bir yıl içinde tedaviye başvuru oranı yüzde 4.7, çocuk ve gençlerde ise yüzde 0.3 olduğu ortaya çıktı. Kadınlarda ruhsal rahatsızlık görülme oranının erkeklerden ıkı kat fazla olduğunun belirlendiğı araştırmada, ancak son bır yılda ruhsal şikâyetlerle tedavi için başvuranlann yüzde 4.7 gibı düşük bir oranda olduğu, kadınlann erkeklere nazaran ıki katı sayıda sağlık kuruluşlanna başvurduklan anlaşıldı. "Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar" (GDO) karşrtı hareketin sembolü olan domates şeklindeki "Canavar Balon", Bursa'ya getirildr. Yeryüzü Dostlan ve Heinrich Böll Vakfı'nın desteğiyle GDO'ya Hayır Platformu'nca Türkiye'ye getirilen balon, istanbul ve Izmit'ten sonra üçüncü durağı olan Bursa'da, Osmangazi Metro Istasyonu önüne konuldu. GDO'ya Hayır Platformu Bursa Yürütme Komitesi üyesi Arca Atay, burada yaptığı açıklamada, "Yaşam bizimdir" diyebilen, toplumsal olarak eşit ve adil biçimde, doğanın varlığını sürdürmesine olanak tanıyan bir ekolojik yaşam kurmayı amaçladıklannı söyledi. Canavar Balon, 2 gün Bursa'da kalacak. (Fotograf: AA) CANAVAR BALON' BURSA'DA Günde yanm saatlik yürüyüş kadınlan meme kanserinden koruyor Hastalığın panzehiri sporda Oüzenli yürüyüş yapabilmek için uygun bir spor ayakkabısı, rahat pamuklu bir egzersiz kıyafeti ve bir su şişesi yeterli. Sekerli yiyecekler dişleri çürütüyor Okıılkanûninedikkat tstanbul Haber Servisi- Okullar- da kantınlerden beslenen çocuklar diş çürükleri tehlikesı ile karşı kar- şıya kalıyor. İstanbul Dişhekimleri Odası'ndan yapılan yazıh açıklamada, yıyecek- lerin ağızda kalan artıklannm çü- rük içm uygun ortam oluşturduğu- na dikkat çekilerek, okul kantinle- rinden öğün aralannda alınarak tü- ketilen bisküvi ve şeker tarzı yıye- ceklerin çocuklann diş sağhğını tehdıt ettiği belırtildi. Öğün aralannda yenilen yiyecek- Ierin çürüklenn artmasında etkin rol oynadığınm vurgulandığı açık- lamada, çocuklara öğün aralannda yenen yıyeceklerden sonra en azın- dan su ile ağız çalkalama alışkan- lığının kazandınlması önerildi. Egzersiz yapmak için spor salonu gerekmediğini belirten uzmanlar, özellikle kadınfar için sporun önemine dikkat çekiyor. Spor yapan kadınlarda kemik yoğunluğu, yapmayanlara oranla daha fazla. İstanbul Haber Servisi - Düzenli spor, kalp hastahklannı 2.5-4 kat kadar azaltırken meme kansen ve kolon kanserinden koruyor, osteoporozun önlenmesinde ve tedavisınde de etkin rol oynuyor. Uzmanlar, spor yapmak için spor salonu gerekmediğini vurgulayarak 20-30 dakika düzenli olarak yapılacak yürüyüşün de kadınlar için hayati önem taşıdığını vurguluyor. Memorial Hastanesi'nden Spor Hekimi Dr. Mehmet Murat Beyaz, kaduılan etkileyen en önemli sağlık sorunlan olan osteoporoz (kemik erimesi) ve meme kansermden korunmada sporun rolünün büyük olduğunu söyledi. Sporun kemik erimesini önlemenin yanı sıra, tedavi reçetelerine de yazıldığını vurgulayan Beyaz, "Hangi yaşta olurak olahm spor yaparak kemik yoğunhığumuzu artrjrabiKriz. Spor yapan kadınlarda kemik yoğunluğu yapmayanlara oranla daha fazladır" dedi. ÇOCUK YASTA BAŞLANMALI Sporun, meme kanserine yakalanma riskini azalttığının araştırmalarla kanıtlandığinı açıklayan Beyaz, sporun meme kanserini nasıl önlediğini şöyle açıkladı: "Egzersiz fle yağ dokusu azahyor ve bu dokuda, östrojenûı aşın dönüşümü engeDeniyor. Bunun da kanser ohışumunun önüne geçtiği araşörma yonımlannda yer aby or.*1 Kalp ve damar hastalıklannm kadınlarda artış gösterdiğine işaret eden Beyaz, sporun kalp hastalıklannı 2.5-4 kat oranında azalttığına işaret etti. Çocuk yaşlardan itibaren spor ahşkanlığının edindirilmesinin önemine işaret eden Beyaz, spor kondisyonunun geliştirmesi, hareketliliği ve üretkenliği arttirmasının, kadmnı kendine güv eninin ve benhk saygısuun artmasuıı sağladığım da vurguladı. t GELECEGE ORHAN ERİNÇ Takke Düştü... Sonunda takke düştü ve attındaki kel, yani "ko- şul" resmen ortaya çıkıverdi. Avrupa Birliği'nin (AB) en azından son 10 yıldır, bir yandan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, öte yandan Türkiye'nin üyeliğine ilişkin yanardönertu- tumunun, AKP iktidannın yansıtmaya çalıştığı olum- lu havaya karşın değişmediği bir kez daha kanıt- lanmış oldu. AB Komisyonu Başkanı Prodi, toplantı sonra- sındaki açıklamada, komisyonun Türkiye'ye yanı- tının "koşullu evet" olduğunu belirtmekle de ye- tinmedi. Içine daha neler doldurulacağı ya da tıkıştınla- cağı şimdiden bilinmeyen, ama Türkiye'yi kapıku- lu bir ülke olarak gördüklerini belgeleyen şu cüm- leyi eklemeyi unutmadı: "Daha atılacak çok adım var." AB Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üye- si ve bizlerin anladığı anlamda Türkiye Komiseri Günter Verheugen de müzakerelenn başlaması için tarih onermediklerini belirterek raporun içeri- ğini özetierken "raporda endişelerin de yansıtıl- dığını, beklentilerin dile getirildiğini, müzakereler için katı bir çerçeve önerildiğini ve isteklerin ye- rine getirilmemesi halinde müzakerenin askıya alınabileceğimesajının verildiğini" vurgulayıverdi. Raporun aynntılannı haber sayfalanmızda bula- caksınız. Tabii bizimkilerin yorumlannı ve hâlâ da- ha alınan sonucun başan sayılabileceğıne ilişkin şişinmelerini de. "Yumurta kapıya geldi" ya da olacak bir şeye az bir süre kaldığını belirtmek için "eli kulağında" deyimlenne uygun bir hafta geçirdik. Bir yandan iktidar yetkililerine, öte yandan ikti- dar yanlısı medyaya göre AB üyeliği neredeyse çan- tada keklik gibi kamuoyuna sunuldu. Umuyorum ki, bugün ulaşacağımız değerlen- dirmelerinde aldatılmış olduklanndan dem vura- rak yakınmalanna tanık olacağız. Inşallah bir yanını eksik bırakmaz ve komisyon raporunun içeriğini üç aşağı beş yukan tahmin edebildikleri için kendilerini aldatılmış saymayan- lann bulunduğu gerçeğinı de dile getirirler. • • • Türkiye'nin çoğunluğunun AB'ye üye olmak için önüne koyduğu hedeflerie AB'nin Türkiye için be- lirlediği hedefler ne yazık ki örtüşmüyor. AB Türkiye için dinciliğe ve ırkçılığa dayalı bir ya- pı öngörüyor. Bizimkiler, çıkış noktalan ile örtüştüğü için din- ciliğe önem veren yaklaşımı neredeyse ağızlan ku- laklanna varan bir yaklaşımla karşılıyor ve işi da- ha da sağlama almak için Türkiye, IslamlaAB ara- sında köprû kurulmasını da sağlayacaktır" gibisin- den sözler üretiyoriar. Hatta baştaAmerika Birteşik Devtetteri oJmak üze- re Avaıpa'nın çeşitli ülkelerindeki sözcülerin laik Türkiye Cumhuriyeti'ni "ılımlı Islam Cumhuriyeti'ne dönüştürme niyetlerini yansıtan açıklamalarına sessiz kalmayı yeğliyorduk. Bugüne kadar, bu tarz nitelemeleryapmacesa- retini bulan ülke sözcüleri hakkında Dışişleri Ba- kanlığı'nın, ilgili büyükelçileri çağınp "Sizin sözcü- ler nasıl bu sözleri söylüyor? Biz laik bir ülkeyiz" dediğine tanık olmadık. Yabancılann herdediğine değer verdiğini kanrtlamayı görev sayan politika- alaryüzünden bu hale düşmemiz, kendileri için me- heldir, ama ülke için üzüntü vericidir. • • • Adam, postu serdiği evde neredeyse yıllanınca, evin naziksahibi bir gün pabuçlannı eşiğin önüne koyup uyannak istemiş. Pişkin misafir durumu gö- rünce "Bundan istiskal (soğuk davranışlarla rahat- sızJığını belli etme) çıkar" demiş, ama pabuçlan- nı içeri alıp köşe minderine kurulmayı unutmamış. Adamlar daha ne desinler! Zaten bir "AB'ye üye olursanız size kevgihe su taşıyacağız" demedik- len kaldı. Bari kendimize gelsek de dünya kamuoyu önün- de daha da hırpalanmasak. [email protected] Itü r«eı-Ki.TS-ref Eğjtitn Kalitemizden \JYıldır Hic Odün Vermedik ENGLISH CENTRE