Katalog

7 EKİM 2004 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA J V U |_j M. U J \ kuttur(Ş cumhuriyet.com.tr 15 VjJYCARLIKLARIN İZİNDE.. OKTAY EKİNCt Güz dönemi birlik meclisi toplantısını 'Ipek Yolu Kültür Yolu' temasıyla yaptılar TarihiKentlerKayseıi'deydi"Şimdi ise artık belediyelerin elinden kurtulabilen kültür mirasının kalanlan- nı korumaya çalışıyoruz... Geçmişin ha- talarını gidermek kolay olmuyor, araa bize heyecan veriyor..." Bu sözler Kayseri Büyükşehır Belediye Başkanı Mehmet Özhaseki'ye ait. Yaz ba- şında Bursa'da yapılan Tanhi Kentler Bir- lıgı (TKB) seçimlennden önce birlik baş- kanlığına aday olduğunda. yönettiği kent- teki "tarihsel mirasa duyarsızlık" ör- neklerinı gösterenler, "acaba" diyerek kuşkulannı belli etmışlerdı... Ardından "tek aday" olarak bu göreve geldığinde de aynı kuşkulara karşı Prof. Dr. Metin Sözen şunlan söylemişti; "In- san, sorumluluk üstlenince başka olur. Kayseri'nin de aslında buna ihtiyacı var ve kiiltüre karşı koruma vükümlülüğü- nü böyle bir sorumlulukla üstlenen baş- kanın, kentinc yönelik de doğru davra- nışlarını hep birlikte göreceğiz..." Nitekım Mehmet Özhasekı'nın TKB güz dönemi meclıs toplantısını "ev sahibi" olarak açarken yaptığı konuşma, Metin Sö- zen'i haklı çıkartmakla kalmıyor, bir bele- diye başkanının, yıne beledıyeler elıyle gerçekleşen kültürel kıyımlar ıçın ne den- li içten bir "özeleştiri" yapabildiğınin de kanıtı oluyordu. Başkana bu ıçtenhği ve bu yeni tavn ka- zandıran da kuşkusuz yine TKB'nin 4 yıl- dır sürdürdüğü "kültürel miras için ulu- sal buluşma" anlayışıydı... Başkanlardaki 'dejjlslm'... Başkanlıgı ile birlikte "yönetim merke- zi" de Bursadan Kaysen'ye geçen TKB'nin yine belediyeler üzerindeki olumlu etkilerini ÇEKÜL Başkanvekili Mithat Kırayoğlu şöyle özetledi: "Daha önceleri, kültürel mirasın önemini ve ya- pılması gerekenleri belediye başkanla- rına anlatmak için çok zaman ve çaba harcardık; ama artık bir belediyenin ta- rihsel dokusunu sahiplenmesi için yıllar süren iknave ısrar görüşmelerine gerek kalmıyor..." Içışlen Bakanlığı Mahallı Idareler Ge- nel Müdürü Kayhan Kavas ise açılış otu- rumundakı konuşmasında; "En çalışkan belediyeler birliği bu birliğimiz oldu..." dedıkten sonra, nedenıni şöyle vurguladı: "Çünkü, ülkenin tüm bölgelerindeki or- tak mirasımız için güç birliği içindeler, biz de buna bakanlık olarak heyecanla destek veriyoruz..." Aynı oturumda söz alan eski Kastamonu Valisi ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ba- kanlığı Müsteşan Enis Yeter de TKB'nin 2000 yılındaki kuruluşunu hazırlayan ve ev sahiplığini yaptığı "Kastamonu top- lantılarını" ammsattıktan sonra şu müjde- yı verdı: "Tarihsel yapılarımızın değeri- ni tüm kurumlar bilmeli... Biz de şimdi Çalışma Bakanlığı'nın elindeki eski bi- naları da korumaya alıyor, yeni işlevler- le yaşatmaya başlıyoruz..." Vakıflar Ge- nel Müdürü Yusuf Beyazıt'ın kendılenne bağlı vakıf yapılannı restore ederek kullan- mak isteyenlere gösterdıklen destek ve ko- laylıklan anlatması ise alkışlarla karşılan- dı... TKB'in Kayseri buluşmasını, bu kentin ve tüm ülkenin kimlik değerlerinı sahiplen- me açısından "yeni bir dönemin başlan- gıcı" olarak niteleyen Vali Nihat Canbolat, GEÇMİŞİN TANIKLARINDAN ELDE KALANLAR İÇİN Bugünkü Kayseri, ülkenin artık 'modern' kentlerinden sayıhyor ama bazı anıtsal yapılar dışında tarihsel kimliği hemen hiç sezilmiyor (yukanda). Kentin ilk belediye binası da olan 'Molla Konağf 1996 yılındatam 200 yaşındayken belediye tarafından yıkıldı ve artık 'yok'!.. (solda.) Kültür ve Turizm Bakanı Erkan Mum- cu'ya daha fazla zaman bırakmak ıçın sö- zünü uzatmadı. Bakan'ın konuşması ise daha önceki benzer toplantılarda da göz- lendiğı şekilde heyecanlı ve kararlıydı. "Kültürün turizme değil, turizmin kül- türe bağlı olarak gelişmesi için bu birlik- teliği yeğlediklerini" anımsatan Erkan Mumcu. şunların altını çiziyordu: "Böyle bir amaç için de önkoşul kültürel mira- sı korumak. Ancak korumak için para da gerekiyor ve yeni yasamızla Toplu Konut tdaresi kaynakları bile her yıl yüzde 10 oranında tarihsel bina ve do- kuların kurtanlmasına aynlacak..." İpek Yolu yenlden... Işte bu sözlerin ardından, birlik meclisi toplantısı ıçın düzenlenen "panel"de de Kültür Bakanlığı ile Vakıflar Genel Müdür- lüğü'nün yıllardır gündemınde bulunan "İpek Yolu Kültür Yolu" hedeflen ele alındı. Tanhin bu ünlü ticaret ve uygarhk yolunun Anadolu'da ız bıraktığı yörelerde- ki kültürel miras acaba nasıl yenıden bu ül- keye kazandınlabilirdi? UNESCO Milli Komisyonu Başkanı Prof.Dr. Arsın Aydınuraz tarafından yöne- tilen panelde bu soruya yanıt aranırken VASCO Turizm firması adına konuşan Dr. Yusuf Örnek'in sözlen "somut önerilerle" bezeliydi. Tanhi çevreye uygunsuz yeni o- tel kütlelen yerine, var olan mımari dokuyu turizm ve kültür amaçlı değerlendırmenın daha kalıcı olacağına dıkkat çeken Örnek, Ürgüp'teki "Kayabaşı Mahallesi'ni kur- tarma projeleri"ni buna örnek gösterdi. Benzer görüşleri dıle getiren Kültür ve Tu- rizm Bakanlığı Tahsısler Daire Başkanı Şe- nol Aydemir de Ipek Yolu güzergâhındaki yatınmlarda tanhsel çevrenın canlandınl- masına öncelık vereceklerinı belirtirken TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy'un söz- leri bu anlayışın en "militan" söylemini oluşturdu: "Tarihi yok eden rurizm bakı- şının terk edilmesi zorunludur. Ya da bu- nu zorla terk ettireceğiz..." Nitekim Vakıflar Genel Müdür Yardımcı- sı Ahmet Tanyolaç'ın verdıği bilgiye göre, "Kafkaslardan Anadolu'ya Kars ve Van'dan girerek iki kol halinde kuzeyde Karadeniz kıyılanna, güneyde de Ege'ye dek uzanan" tarihsel İpek Yolu'nun mola noktalanndakı tüm kervansaraylar ve hanlar yakında kurtanlarak aynı güzergâhın konak- lama ve kültür merkezleri halıne gelecekler. Bunlarla birlikte yine îpek Yollanmn geçti- ği tanhsel kentlerimızde de aynı geçmişi çağnştıran koruma ve restorasyon projeleri yaygınlaştınlacak... Panelın sonunda bütün bu "sözlerin" ge- nel bir değerlendirmesını yapan Prof.Dr. Metin Sözen, geçmişi geleceğe taşımada "herkesin" üzerine düşenı görmeye başla- masının en umut verici gelişme olduğunu söylüyor ve şunlan eklıyordu. "Ama bir an önce bunu uygulamaya dönüştürnıeli, az konuşulan, çok üretilen bir koruma süre- cini yine hep birlikte yaşatmahyız..." TKB Kayseri buluşması, birlik meclisi ile devam ettı. TKB'ye üye olmak ısteyen be- ledıyelerle ilgili kararlar ahnırken aynı bu- luşmalann daha sık yapılması da ortak di- lek olarak kayıtlara geçirildi... ODAK NOKTASI AHMET CEMAL Okuyan Bir Gence Dair O'nu ne zaman görsem, okuyor. Tezgâhının başında. Kasket, şapka, çorap, eldi- ven, atkı, şal gibi şeyler satıyorlar. Annesiyle birlik- te. Mevsimine göre, kışlık veya yazlık. Moda Caddesi'nden Kadıköy çarşısına doğru inen dar bir yokuşta, uç katlı, epey eski bir evde otu- ruyorlar. Tezgâhlarını da tam evin onünde açıyortar. Bir de yine evlerinın duvarına tutturduklan birtente- leri var. Kimi zaman, artık akşam vakti gelip çattığında, on- lan artık mallarını evlerine taşırken görüyorum. Ana- oğul birlikte; bazen de yalnız anne veya yalnız oğul. Gündüzleri tezgâhlannın başında da genellikle nö- betleşe duruyorfar. Anne hep bir şeyler örüyor ya da dikiyor. Arada gelen müşterilerle ilgilenırken, tezgâhtaki mallan dü- zeltirken falan yüzunde asla sıkıntılı ya da ezik bir ifade yok. Tam tersine, sanki hep kendınden emin. Yüzü, kendinın ve oğlunun giysilerı kadar tertemiz. Kimi zaman, elindeki ışten başını kaldırdığında, çev- rede dolaştırdığı bakışları, hayatın tüm savaşımlan- nı kabullendiğini, hiçbir zaman kaçak oynamadığ/- nı belli edıyor. Oğluna gelince o, tezgâhta durduğu zamanlar, hep okuyor. Inceli kalınlı, çeşit çeşıt kitaplar. Bir müşteri geldi- ğinde, kaldığı sayfayı işaretliyor. Sonra okumasını kaldığı yerden sürdürüyor. Sanınm yirmilerinin ba- şında bir delikanlı. Vücudunun sol tarafı ozürlü. Sol bacağı aksıyor. Sol kolunun ve elınin hareket kabı- lıyetı de tam değil. Yüzünün sol tarafındakı aksak- lıktan ötürü konuşması da bıraz kanşık. Dili dolanır gıbi. Ama, biraz ağır bir tempoyla da olsa, ıstediği her şeyi anlatabilıyor. Müştenler onu hıç aceleleri varmış gibi yapmayıp, sakin sakin dinlediklerinde, onlara bakışlarıyla sankı hep teşekkür edıyor. Sürekli okuyor. Evlerinin ve tezgâhlarının bulunduğu yokuş, sa- haflardan, antikacılardan, bar ve kafelerden, kebap- çılardan, eskicilerden, birahanelerden oluşmatuhaf birkanşım. Elindegördüğüm kitapların hemen hep- si kullanılmış olduğuna göre, delikanlı bunlan çev- redeki sahaflardan ariyet olarak alıyor olabilir. Yüzünü bırkaç kez çok yakından gördum. Kasket, eldiven falan alırken. Kendini boş hayallere kaptır- maksızın, durumu doğrultusunda kendi yaşamının sınır çizgilerini, beklentilerinı çok bilgece saptamış bir insanın yüzü. Yaşanmışlığı, yaşının birkaç katı gi- bi. Tezgâhlannın neredeyse tam karşısında bir bira- hane var. özellikle akşamüstleri, bu gencin kızlı er- kekli yaşrtlarıyla tıka basa dolan bir mekân. Rastlan- tı mı, bilemıyorum. Çok sık geçtiğim bir sokak ol- masına karşın, tezgâhta okumakta olan gencin ora- ya girip çıkanlarla ilgilendiğini bir kez bile görmedim. Ama bu, nasılsa istese de ulaşamayacağı bir yer kar- şısında takınılmış, düşmanca bir umursamazlık tav- rı değil. Hayır, kesinlikle öyle değil. Sadece, sahne- ye taşınsa en usta aktörlerin bile canlandırmakta bazen zorlanabıleceğı türden, seyredeni sıra dışılı- ğıyla büyüleyen, sıradan bir kendine yetme durumu (Çehov: "Tiyatroda en zor olan, yaşamı sahneye na- sıl ise öyle getırebilmektir" dediğinde, herhalde böy- le durumlan da düşünmüş olmalı!). Bazı akşamüstleri, günün iyice seyrelmeye yüz tuttuğu saatlerde, her zamanki turum için Kadıköy kitapçılannın yolunu tuttuğumda, o yokuştan iniyo- rum. Tezgâh genellikle toplanmış oluyor. Giriş katın- daki perdeleri açık, küçük odada zayıf, ama bana çok sıcak gelen bir ışık yanıyor. Ve o genci bu kez basit bir yemek masasının başında okurken görü- yorum. Masum 'röntgenciliğimde' biraz daha dik- katlı olduğumda, küçük bir koridorun sonundaki mutfakta annenin gölgesini de gorebiliyorum. Bazen o gence teşekkür borçlu olduğumu düşü- nüyorum; canımın pek okuyup yazmak istemediği akşamlarda, onu o küçük odada okurken görüp o akşamki tembelliğimden vazgeçtiğim için. O ise, dediğim gibi, hep okuyor... e-posta : ahmetcemal - superonline.com acem20i" hotmail.com 14. yüzyıldan bugüne fresk • ROMA (AFP) - ttalya Sienna'da bir tnüzede düzenleme çalışmalan yapılırken 14. yüzyıla ait bir fresk bulundu. Restorasyon ustalanna göre fresk, 1370 tarihlı ve Cnstofero dı Bındoccıo ile Meo di Pero tarafından yapılmış. Mana della Scala adlı müze 17. yüzyılda hastane olarak kullanılırken duvarlannın temızlık amacıyla kaplandığını, freskın de bu katmanın altına kaldığını açıkladı. Müze, 15. yüzyıldan Domenico Dı Bartalo imzalı freskleriyle, yılda yaklaşık 300 bın ziyaretçiyi çekıyor. Sonbahar Film Haftası 'filmekimi' Emek Sineması'nda yarm başlıyor Sonbahar hasachndan seçmeler Kültür Servisi - tstanbul Kültür ve Sanat Vak- fi'nca(ıKSV) düzenlenen 3.filmekimiyann baş- lıyor. 14 Ekim'e dek sürecek etkinlikte Emek Si- neması'nda 20 film gösterilecek. Yetkin progra- mıyla dikkat çeken filmekimi'nde yakında gös- terime gırecek şu beş filmin galası >apılacak. Cannes Film Festivali'nin açılış filmi Kötü Eği- tim (Yön: Pedro Almodovar); neşeli macera Yanlış Hesap (Yön: John Crowley); dayak yedi- ğı için evini terk eden bir kadının bocalamalannı anlatan Gözlerimi de Al (Yön: Iciar Bollain) Şiddeti, 15 yıl boyunca bir odada nedensiz ye- re tutulan bir adamın intikamı çerçevesınde irde- leyen thtiyar Delikanlı (Yön: Chan-wook Park); Che Guevara'nın genç bir hp öğrencısi olarak motosikletle ,\rjantin"den Peru'ya yaptığı keşif gezisini anlatırken devrimci kimliğının gelişimi- ni işleyen yol filmi Motosiklet Günlüğü (Yön: Walter Salles). Filmekimi'nde gala gösterimleri dışında, 15 film de ikışer kez göstenlecek. Filmler ve konu- lan özetle şöyle: Sorunlu ya da yetim erkek öğ- rencilenn gittiği bir yatılı okulda, çocuklara mü- zik yoluyla yardım eden bir öğretmenin öyküsü Koro: Mösyö Mathieu'nün Asi Çocukları (Yön: Christophe Barratier)... Moğolistan'dalci Gobi Çölü'nde, göçebe bir ai- lenin, beyaz yavrusunu reddeden bir anne deveyi, geleneklere uyarak müzikle ikna etme çabalarını işleyen 'Ağlayan Devenin Öyküsü1 (Yön: Byam- basuren Davaa & Luigi Falornij; kadın bir ya- Cannes Fihn Fesrivali açjlış filmi 'Körü Eğitim' muhalif yönetmen Pedro Alnıodovar'ın son filmi zarla bir kamyon şoförü arasındaki ani aşka odak- lanan 'Vibratör' (Yön Ryuichi Hiroki). Ergenliğin çalkantılannı aşmaya çalışan Pier- re'ın dejenere dünyasından kesitler aktaran 'An- nem' (Yön: Christophe Honore); >ıllar önce kaybettiğı ünlü mimar babasının izini süren, Nat- haniel Kahn'ın yönettiği 'Mimar Babam: Bir Oğlun Yolculuğu'... Uvey anneleri, ilgisiz baba- lan ve evdeki tuhaf olaylarla başa çıkmak zorun- da kalan iki kız kardeşin öyküsü 'Karanlık Sır- lar'(Yön: Ji-Woon Kim); birkörsavaşçınmmu- zip öyküsü 'Zatoichi 1 (Yön: Takeshi Kitano). Kumar borçlannı kapatmak için çalıştığı banka- dan çaldığı paralarla yine kumar oynayan dolan- dıncı Dan Mahovvny'nin öyküsü 'Kumar Tut- kusu' (Yön: Richard Kwietniowski) Parisli güzel bir kadının yanlışlıkla psıkolog ye- nne bir mali danışmanın odasına girmesiyle baş- layan erotik' psıkolojık macera 'Mahrem triraf- lar' (Yön: Patrice Leconte); Budapeşte metro- sunda bilet kontrolörü olarak çalışan ekiplerin çıl- gın yaşamlannı bır aşk öyküsü ekseninde anlatan 'Kontrol' (Yön: \imr6d Antalı Aynldığı sevgilisinden hamile kalan Joey'nin yattığı hastanede bir kadın hayaletçe tehdit edıl- mesiyle gelişen 'Göz 2' (Yön: Oride & Dannv Pang); erkek dostluğunun dobra birportresini su- nan sofistike ve insancıl komedi 'Siz Buyunın' (Yön: Daniel Auteuil). Abur cubur yemenın, ortalama vatandaşın ce- bine, ruhuna ve bedenine nelere mal olduğunun, 30 gün boyunca üç öğün McDonald's'tan yiyerek araştınldığı 'Şişir Beni' (Yön: Morgan Spur- lock); Nazilerden kaçan şehirli Hana'nın. bır or- mancının evinde, onun kansı olarak saklanmak zorunda kalışını anlatan 'Zelary' (Yön: Ondrej Trojan)... Ve samuraylann azmıyle birlikte duygusal yön- lerini de irdeleyen 'Samurayın Onurn' (Yön: Yoji Yamada) (0 212 334 07 00). Onur Konuğureı»; Çetin ALTAN Tel: (0212) 267 36 26 www kitapfuari.com 9-17 Ekim Dolmabahçe Kültür Merkezi Beşıktaş - İSTANBUL (B, Hayretîin Paşaİşkelesi Yanı)