Katalog

SAYFA CUMHURİYET 8 OCAK 2004 PERŞEMBE 14 KULTUR [email protected] Özdemir Altan 'ın son yapıtları resmin içindeki anlamı yoğunlaştırıp içsel kılıyor iPStrnun soiisti F. lonescu Gaiati Sanatınsoyağacmatarukhk3İ\Y\ ÖZSEZCİN Etkılenme ve değişim gıbâ konu- iarda ve çağdaşl ık lcavrarnınjı günü- mmz sanatı açısındaoı içerdığî değer- le-bağlamında, çolc kişıye ayian ge- lebilecek yaklaşımlan uluorta söy- lenekten ve uygulamaktan yana bir geliştirmiş olan Ozdernir Al- n' ı. yerleşik bir stnıflandLTna mo- •deli kapsamında yorumlamak yan- lijolur. Muhalif olmakveçevresin- «deyapılanlara elejtirel bir gczle bak- xnak. bu tavn belırleyen etkenler- «den bıri olsa da, asıl üzerinde durul- ması gereken nokta, bu rîiryaklaşı- rnın kendi resmine yansıyan sanat- sal degerleri ne ölçüde biçıın lendir- ciıği ve bugiin Özdemir Altan başlı- ğıaltında hemen diJckatimızi çeke- bilecek bu değerlerin hangci ılgi odak- lan dolayında oluştugu gerçeğıdir. Pipten gelen dalga 196O'lı yıllardan buyana, birbiri arkasına gelen, ayru zamanda da bir- b>inni bütünleyen \ e haklı çıkaran dö- oemsel çalışmalaı. toplu olarak anım- sandığında, akan zamanla birlikte t>u çalışmalann da hedeflenen bir doğrultuya uyumlu bir çizgı ızledi- ğ i görülecektir Ortak bir merkezden çevreye yayılan dalgalanmalara gö- r e çizilmiş bir yörûnge üzennde ge- zinmiyor olsa da, teknik ve estetik çözümlerin bir arada düşünüldüğü farklılaşma yönündedir bu doğrul- teu. Bir başka sanatçının elinde her zaman bir kararsızlıga dönüşme ris- kifli içınde taşıyan böyle bir bakış, Özdemir Altan'ın resirnleri söz ko- nusu olduğunda, usta ve deneyimli sanatçılara özgü birdiizey kimliği ka- zanır. Kendisiyle yapılan birkonuş- mada, bütün sanatçılann genye doğ- r u referanslar verdığine değinirken, söylemek istediği şey bu olmalıydı. Ancak geriye doğru referanslar vermek, bulguları sadık bir muha- fazakârhk içınde sürdürmek anla- mına gelmiyor kuşkusuz Altan'ın resimlerinde. Buna karştlık dipten ge- len ve bütün dönemleri kapsayan bir dalga var ki, ilk bakışta fark edilme- se bıle "referanslar" düzeyinde ken- dinı hissertirmekten geri kalmaz. Öte yandan farldı dönemlerde, araş- tıncı bir bılinç paralelinde resme sızması kaçınılmaz olan etki dozaj- lannı dışlamadan kabullenmek, ama onu hep varsaymakla yapılacak olan- lan dengelemek de önemlidir kuş- kusuz. Özdemir Altan. resimlerin- de böyle bir eylemin içinde görün- se de bunu açıklıkla dışavurmaktan uzak durur. Resminin dokusu için- de bunun bütün aynntılan farklı de- recelerle yer almıştır; o nedenle de bize aşina olduğumuz bir sanatçı vizyonunu daıma anımsanr. Onun sa- natına ilişkin bütün sürprizler, bel- ki de bundan dolayı bekJenmedik olgular ızlenimi bırakmaz bizim üze- rimizde. Burada, kendi \ızyonunu sa- hiplenme olgusunun da önemlı bir payı var elbet. ırçanın yuzey üzerinde özgür renk ve leke dağılımlanna olanak verecek bir serbestlikle gezinişi, Özdemir Altan'ın bu sergisinde yeni örneklerine tamk olduğumuz 'soyağaçlan' dizisinde, geniş soluklu bir aşama niteliği kazanmıştır. Araya giren kolaj aynntılan, bu geniş solukluluğu olumlu yönde etkilemekte ve kolaj ın 'saltık' işlevini büyük ölçüde aşmaktadır. Resmin, kendi deyimiyle yüzeye "yapışık" ve espas yaratma endişe- sinden uzakta bir seyir izlemesi ne- deniyle bir darboğaza ginniş olan ko- şullanmayı aşma biçiminde özetle- nebilecek sorunla karşı karşıya bu- lunması, Özdemir Altan'ı bu konu- da kesin bir seçenek içinde tutmuş- tur bilindigi gibi. Fırçanın yüzey üzerinde özgür renk ve leke dağılım- lanna olanak verecek bir serbestlik- le gezinişi, özellikle bu sergisinde ye- ni örneklerine tanık olduğumuz "so- yağaçlan" dizisinde, geniş soluklu bir aşama niteliği kazanmıştır. Ara- ya giren kolaj aynntılan, bu geniş so- lukluluğu olumlu yönde etkilemek- te ve kolajm "salük" işlevini büyük ölçüde aşmaktadır. Gene kendi de- yimınden yola çıkarak ifade etmek gerekirse, dışardan ekJenmiş bir ''an- lam*' değil, resmin kendi içinden üretilmiş bir anlam söz konusudur. O nedenle de izleyiciye bir şey u an- latmaz"; anlatılanın, resmin kendi içinde yer aldığı bir anlamı yoğun- laştınr ve bir resımden ötekine taşı- yarak içsel kılar. Aykırılığın uyumu Bu içsellik, tamamen Özdemir Al- tan'ın kendi ifade biçimine özgü- dür ve öyle kalmakta da kararlıdır. Sanatın '*basitliği''nin ve "yahnlı- ğTnın başat ("dominant") bir değer olarak saklı rurulmasından kaynak- lanan bu tutum, boyasal elemanlar arasına grafik öğelerin yerine ve öl- çüsüne göre yerleştırilmesmi de ki- mi yerde doğal hale getinr. Birbinn- den görünüşte farklı bu elemanlar, resmin genel konsepti ve mesajıyla birlikte düşünüldüğünde, aykınlı- ğın uyumlulaştınlması düzleminde yeniden anlam kazanır. "Şık" ol- mak gibi sıradan bir amaç gözetme- diğinden, bizim karşımızda kıntmaz Özdemir Altan'ın resimleri; olduk- lan gibi ve olanca yalınhkJanyla du- rurlar. Akrilik ve yağlıboya malzemerun, yazısal ve tipografik öğelerin, kolaj tekniğine özgü aynntılann devTeye girdiği "soyağaçlan" dizisınin yeni versıyonlan, hiçbir duraksamaya ya da tereddüde meydan vermeksizin, uygulamanın bütün yan etkilerini içerecek biçımde yola koyulmuş olan bir sanatçının "doludizgin'' yol alı- şına tanıklık etmektedır. (Özdemir Altan ınsergisi 17 Ocak 2004 tarihine kadargörülebüir. Tel: 0 216 651 49 00) M\IGOLETTO' BUAKŞAM MERSİN 'DE ~~ Soyluluk kurumuna eleşjtirel bir bakış Kültür Servisi - Mersin Devlet Opera ve Balesi, G. Verdi'nin ünlü operası 'Rigoletto'yu bu akşam saat 2O.00'de Kültür Merkezı'nde sahneleyecek. G. Verdi'nin birbiri ardma bestelediği 'romantik üçleme' olarak adlandınlan 'Rigoletto', 'II Trovatore' ve 'La Traviata' operalan içinde ünlü bestecinin en sevdiği opera olan 'Rigoletto' bir babanın dramını anlatıyor. Sarayın soytansı olan baba Rigoletto'nun kızını, korumasında olduğu dük baştan çıkanr. Soytanlık ertiği efendisine hazırladığı tuzağa sevgili kızı düşmüştür. Oynandığı dönemde soylulara eleştirel bir bakış getirmesi, ilerici niteliği vurgulanan ve orkestrasyona dikkat çekilen yapıtın librettosu KÜLTÜR • SANAT Francesco Maria Kave'ye ait. Dünyaca ünlü yönetmen VTncenzo Grisostomi Travagüni'nın sahneye koyduğu yapıtı Mersin için Ankara Devlet Opera ve Balesi sanatçılan Oğuz Ba>doğan ve Erkin Onuk uyarladılar. Orkestrayı Maıün van der Brugge yönetiyor. Dekorve kostümleri Arikara Devlet Opera ve Balesi sanatçısı Savaş Camgöz'e, ışık düzenlemesi AH Dedekargmogju'na, koreografileri Levent Güngör \e Kağan Can Odabaşı'na ait olan Ankara ve îstanbul Devlet Opera ve balelennden konuk sanatçılann da rol aldığı Rigoletto. 31 Ocak günü saat 15.30'da ve 26 Şubat günü saat 20.00de tekrarlanacak. (0 324 238 37 52) Çerkes Karadağ'dan 5 kitap ve portre fotoğraflan sergisi (0211)2*3 19 71 YÖNETMEN ÖMER KAVUR 40. ANTAIYA ALTIN PORTAKAL FILM FESTIVALI DIİYİFİUI •EKhriYÖtmia •EKİYISEHJUÎYO •ENİYİKURGO -^iflüTVAOEMNGENCOYUUCU •HAU JÖRİSfODÖlÖ BEYOĞLU AVŞAB LALE OSMANBEt" GAZI KADIKÖY TEPECINEMAXX KADIKÖY OCAK PENDIK SÜNEY 2492524 2479665 3398585 3363771 3541388 11 30 14 OO 16.30 19.00 21.30 I 1 30 1 4 00 1 6.30 1 9.00 21 .45 II 45 14 45 17.45 20.45 CMCT 00.OO 11 3O 14 OO 16 3O 19.00 21.15 1 1 30 1 4 OO 16 30 19 00 21.15 Fotoğraflarda saklı 'Öteki Yüz'lerin anlamıKültür Servisi -1stanbul Fotoğraf Merkezi, fotoğ- raf alanında Türkçe kay- nak azlığını göz önünde bu- lundurarak. Çerkes Kara- dağ'ın beş yeni kitabını ta- nıtmak amacıyla kısa süre- lı bir sergi düzenledi. Çalış- malannı ve yaşamını Anka- ra'da sürdüren Çerkes Kara- dağ'ın, Îstanbul Fotoğraf Mer- kezi'nde düzenlenen sergıyle hem beş yeni kitabı tanıtılı- yor, hem de 'Öteki Yüz' kitabın- da yer alan portreleri sergileniyor. Fotoğraf sanatı alanında yayım- lanmış albümlerinın yanı su^, ku- ramsal kıtaplanyla da tanınan Ka- radağ, bu etkinliği Istanbul'dan sonra tzmir'de de tekrarlamayı planlıyor. Sanatçı. 'Görme Kültürü' adı- nı taşıyan 3 ciltlik kıtabının önsö- zünde amacını "Fotoğrafgörüntü- lerinin açık anlamlannın gerisin- de var olan sanatsal. düşünsel top- lumsal ve kişisel bakış açılannı ir- delemek ve görmenin gereküliği- ne duyduğu inancı okurla paylaş- mak" olarak açıklıyor. 'Görme Kültürü' dizisinin ilk kitabı olan 'Görünrüler Evreni'; görüntüleri oluşturan maddi oluşumlan, görün- tülerin dışsal ve varlıksal özellik- lerini, gerçek ve algılanarak dönüş- türülmüş gerçekliğin fotoğraf gö- rüntüsünde karşılık bulan anlamı- nı açıklamak amacı taşıyor. 'Görüntü Büyücüsü' adını taşı- yan ikinci kitap. fotoğrafçıyı ve fotoğraf sanatını ele alarak, fotoğ- rafın bu iki önemlidinamiğini ir- deliyor. Dizinin üçüncü kitabı 'Fo- toğrafın Derin Anlamı', fotoğraf- larda ve hareketli görüntüler- de açık biçımde sunulan me- sajlann gerisindeki anlam- lan ve görmeyı özellikli kı- lan ruhsal ve imgesel şekillen- meleri sorguluyor. 'Fotoğrafçıyla Diyaloglar' adıyla yayımlanan dördüncü kitap. genç sanatçılan hedef- leyen bir el kitabı. Karadağ, bu kitabıyla estetik ve yaratıcılık konusunda deneyimlerini ve bi- rikimlenni önermeler ve afo- rizmalar biçiminde kaleme almış. Karadağ "ın son kitabı ise sergiy- le aynı adı taşıyan 'Öteki Yüz'. Portre yazılan ve portre fotoğraf- lanndan oluşan 'Oteki Yüz'de 41 adet fotoğraf yer alıyor. Bilim ve sanat dünyasından isim- lerin portrelerinin yanı sıra. on- larla olan dostluklannı da bir fo- toğrafçı gözüyle ele alan Karadağ. kamera arkasının kendısine ka- zandırdığı sezgi ve gözlem usta- lığını portre yazılanyla pekiştiri- yor. (Sergi 10 Ocak'a kadar görü- lebilir. 0 212 238 11 60) Kültür Servisi - îstanbul Devlet Senfonı Orkestrasfnın (İDSO)buhaftaki konuk sanatçılan, Şef Marek Pijarowski ile keman sanatçısı Florin lonescu Galati. Konserler her hafta olduğu gibi yann saat 19.30 ve 10 Ocak Cumartesi günü saat 11.00'de Atatürk Kültür Merkezi Büyük Salon'da verilecek. Her iki konserde de. Joseph Haydn'ın 104 no'lu 'Londra' Senfonisi, Eduard Lalo'nun Ispanyol Senfonisı ve Maurice Ravel'in La Valse adlı yapıtlan seslendirilecek. (0 212 251 56 00) Yönetmen Mike Nichols'a ödül • LOS ANGELES (AFP) - Amerika Yazarlar Birliği, yönetmen Mike Nıchols'u 'Mezuniyet' adlı filmiyle Yaşam Boyu Başan Ödülü'ne değer buldu. Birliğin 56. yılında verilecek olan ödülü daha önce otuz altı yönetmen kazanabilmiştı. Aynı filmle Oscar ödülü de kazanmış olan Nichols. aynı zamanda yedi kez Tony Ödülü, ikişer kez de Emmy ve Grammy Ödülü almıştı. Nichols'un filmlen arasında. "Catch-22', 'Carnal Knowledge". 'Heartburn' ve 'Primary Colors' bulunuyor. Bırlığın, Yaşam Boyu Başan Ödülü'nü daha önce alanlar arasında Woody Allen, Orson Welles, Francis Ford Coppola, Steven Spielberg ve Martin Scorsese gibi isımler yer alıyor. Kan ve Ûrmen'den yeni yi konseri • Kültür Servisi - 'Devlet Sanatçısı' unvanını taşıyan ünlü keman sanatçısı Suna Kan ve piyano sanatçısı Canan Gürmen'in katılacaklan bir konser düzenleniyor. Çağdaş Eğıtim Vakfı (ÇEV) ve Avusturya Başkonsolosluğu Kültür Ofısı işbirliğiyle 15 Ocak günü saat 20.00'de, Kültür Ofisı'nin Yeniköy Salonu'nda gerçekleşririlecek olan konserde Haendel, Schumann, Debussy, M. de Falla ve B. Bartok'un yapıtlan seslendirilecek. Yılda 80 Rlm' etkinliği I Kültür Servisi - Mımar Sinan Ünıversıtesi Sinema - TV Merkezi'nin düzenledıği 80. Yılda 80 Film 'Başlangıcından Günümüze Türk Sineması' başlıklı etkinliğinı ocak ayında da sürdürüyor. Gösterimlerin ücretsiz olduğu etkınlik kapsamında, bugün saat 14.00"te Yavuz Turgul'un yönettiği 'Gölge Oyunu". saat 16.00'da Bilge Olgaç'ın yönetmenliğinı yaptığı 'Ipekçe', yann saat 14.00'te Halit Refığ'in sönettiği 'Hanım' ve saat 16.00'da Tunç Ökan'ın yönetmenlığini yaptığı 'Otobüs' filmleri ızlenebilır. (Tel: 0 212 274 98 70) Joel Kovel Türkiye'ye geliyor • Kültür Servisi - Yeni Sol'un önde gelen kuramcılanndan Joel Kovel 10 Ocak günü saat 15.00'te Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfrnda 'Sonsuz Savaş, Teronzm ve Yeni Emperyalizm' başlıklı bir konferans verecek. Aynntı Yayınlan'nın düzenlediğı konferansta simültane çeviri yapılacak. Türkçeye 'Tanh ve Tin - Özgürleşme Felsefesi Czerine Bir Inceleme" (çev. Hakan Pekinel - Avnntı Yayınlan) ve 'Arzu Çağı - Radikal Bir Psikanalistin Gözlemleri' (çev. Ferma Lekesizalın & Abdullah Yılmaz - Aynntı Yayınlan) adlı kıtaplan çe\Tİlen Kovel. sosyalizme, ekolojik ve psikanalitik açıdan yaptığı katkılarla tamnıyor. Özellikle 'Tarih ve Tin' adlı kitabmda 'tınsellik sonmunu din dışı bir çerçevede' geliştirmeyi amaçlayan söylemiyle ılgi odağı olan Kovel, aynı zamanda etkin bir eylemci. 'Moskova İnsanlam' sergisi • Kültür Servisi - Ahmet Sel'in 80'lerin sonundan başlayarak tanık olduğu bir dönemi ve SSCB'nin düşüş ve yok oluş sürecini ele alan 'Moskova însanlan' sergisi bugün Marmara Üniversitesi Fen - Edebiyat Fakültesi Göztepe Yerleşkesi'nde açılıyor. 21 Ocak'a dek sürecek sergi Moskova'nın geçış dönemini yaşayan sessiz sakin. çılgın. şizofren, hüzünlü insanlannın portrelerinden oluşuyor. Gizli kalmış yetenek ve tutkular müzesinden 45 \-üz. 45 sıra dışı yaşam öyküsü: Köpek adam Oleg. striptizci Katya, avangard moda tasanmcısı Andrey, baş cenazeci Georgı ve diğerleri. Moskova'nın gızli yüzleri, svuç içi kadar evlerinde kendi dünyalannı, rutkulannı yaşamaya çabalayan, acılı, eksik huzursuz Ruslann objektife yansıyan hallen. 'Klasik Müzik ve Doğaçlama' • Kültür Servisi - Yapı Kredi Kültür Merkezi bugün saat 18.30'da 'Klasik Müzik ve Doğaçlama -1 Klasik Dönem' başlıklı müzikli söyleşiyi Sermet Çifter Salonu'nda müzikseverlerle buluşruruyor. Mehmet Demirtaş'ın yöneteceği söyleşiye, Gülper Refiğ konuşmacı olarak katılacak. Klasik müzik ve doğaçlama konusunun ele alınıp açmazlan ve dönemlerdeki değişmelerinin irdeleneceği dizi söyleşilenn şubat konusu ise 20. yüzyıl olacak. r