Katalog

S0CAK2004CLJMA CUMHURİYET SAYFA KULTUR kultur(S cumhuriyet.com.tr 15 rüm zarnanlann en yüksek gişe gelirini elde eden Disney animasyonu bugün başlıyor Aranm, soranm seni denizde SUNCSU ÇAPAN Detıızaltında he«r türlü tehlıkeye açık mer- cm kayalıklanndaJd mutlu yuvalannda, ya- knda 400 yumurtSKİan çıkacak olan yavrula- n n bekleyen Marlin ve Coral adh bir palya- ç< balığı çifti, ansazın büyük bir balığın sal- dnsına ugrar. Yuncıurtalannı koruma derdine dişen müstakbel auıne Coral anında ölürken tes; bir sağ yuraunadan çıkan ya\Tu Nemo, yûnız kalan Marlim'i hayata bağlar. Tek yüz- geci kısa Nemo'nun üstüne titreyen evhamlı babanın, Nemo'yı» tam da okula yazdınrken kcrktuğu başına gelır. Süs balıklannı toplayan'bir dalgıcın tekne- sine merak edip yanaşan afacan Nemo, kara- da. havada oldugu gibi denizde de en büyük tehlikeyi oluşturan insanoğlunun, muayene- hanesindeki akvaO" 110111 zenginleştirmek ve hınzır kızına hediye etmek için okyanusta cins baiık avlayan, Sydneyli bir diş doktorunun ağına yakalanır. Soluk soluğa oğlunu kaçıran teknenın peşine düşse de doğayı tekeline al- maya niyetli insanoğlunun teknolojisıyle baş edemeyip takıbine .ara verir Marlın, geçici sü- rehğine. Allah'tan, tekne sahibinin adresıni, kısa süreli hafıza kaybından mustanp can yol- daşı, mavı yosun b.alığı Dory hafızasına kay- detmiştir. Marlin, Dory'yle birlikte Sydney'e doğru çıktığı, koca okyanusu yüzecekJeri bu imkânsız yolculugxı, köpekbalıklan, deniza- nası sürüsü vb. gibi çeşitli engelleri aşıp düş- tülderi balina midesinden de kurtularak mut- lu sona kavuşturuyor, oğlu Nemo'ya da kavu- şuyor. Tabii ki göz yaşartıcı bir dayanışma içinde, ha bire firar planlan yapan, diş dokto- rundaki akvaryum sakinlerinin diş dünyayla bağlantısını sağlayan, fedakâr pelikan Nigel gibi başka deniz canhlannın da desteğiyle... çizfll fllmln önlenemez yüksellşl 199O'lı yıllardan başlayarak son dönemde tatlı kârlar sağladığı Hollyvvood'un günde- minde hep ön sıraiarda yer alan, kısaca ani- masyon ya da çizgi film dediğimiz canJandır- ma sinemasıyla hemen hemen özdeşleşmiş, ünlü marka YValt £>isney'in, Toy Story 1-2, A Bug's Life, Mooster Inc. gibi filmleriyle bu alanın yeni yükselen değeri sayılan Pi- xar'la işbirliğinin son ürünü olan Finding ISemo-Kayıp Balık: Nemo, yaklaşan yanyıl tatilı nedeniyle sinemalanmızda. Fantezinin enginlerine açıldıgımız, 100 dakikalık, sıra dışı bir serüvene, rengârenk bir sualh yolcu- luğunadavetiye çıkaran, etkileyici bir animas- yon bu. 'Toy Story'nin senaristi Andrew Finding Nemo/ Yönetmen: Andrevv Stanton, Lee Unkrich /2003-ABD(UIP) Denizaltında ava çıkmış, doğanın aslında en tehlikeli yaratığı olan insanoğlu yavru palyaço balığı Nemo'ya yakalamak istiyor. Stanton un Bob Peterson ve David Rey- noldsla senaryosunu yazıp Lee Unkrich'le birlikte yönetmenliğini üstlendiği filmde öy- künün akışıyla devreye giren, her bin özenle tasarlanmış yan karakterler, yer yer ana karak- terler kadar öne çıkıp önem kazanarak filmin tipleme yelpazesinı zenginleştiriyor, çeşitlilı- ğini artınyor. Bir yanda umutsuzluğa kapıl- madan, ınsan eline düşen oğlunun izini süren baba Marlin'in serüvenleri, öte yanda dünya- yı tanıyayım derken yakalanıp Sydney'deki diş hekimi muayenehanesinin hapishaneden farksız akvaryumunu boylayan, kaçış planla- n içindeki Nemo'nun başına gelenler. fki kol- dan yüriiyen film, karşıtiıklardan beslenerek ikili ya da çoklu konuşmalann çevresinde ge- lişen, temponun düşmediği bir yapı arz edi- yor. Plastik ve estetik açıdan zevkli bir seyır keyfi sunan Kavıp Balık: Nemo, alışılmış yol filminden beylik hapisten kaçış serüven- lerine kadar. Amerikan sinemasının çoktan klasik haline gelmiş, seyirci ve eleştirmenler- ce tutulmuş, çeşitli önemlı yapıtlanndan bes- Ieniyor ve akıllıca yapılmış, onlarca gönder- meyı de içeriyor. Animasyonda yeni bir dö- nemeç. Yetlşlclnlere de seslenen bir masal Pixar'ın 'high-tech' artistlerinin klasik VValt Disney tarzının uzantısı bir çizgiyi sür- dürdükleri filmde, görünürde huzurlu. sakin oysa tehlikelerle dolu denizaltı manzaralan birbirini izliyor, ölüm korkusuna yaşama coş- kusu kanşıyor ve yengecinden denizatına, kaplumbağasından köpekbahğına kadar tüm deniz canlılan cümbür cemaat. cümbüşlü bir resmi geçit yapıyor. Okyanus düşleri gören, renk renk cins cins akvaryum sakininin önde- ri konumundaki, kafayı kaçmaya takmış. bil- ge melekbahğı Gill'in muhabbetinden de feyz alan, insan eline düşerek bir ölçüde dünyayı tanıyan, zaten asluıda ufkunu genişletmek is- teyen oğul Nemo'yla, izini sürmekte azimli vesveseli babasının dokunaklı öyküsünü ak- taran bu animasyon doruğu, görsel dokusu, temposu, teknik altyapısı, ince ışçiliği ve in- sansı özellikler taşıyan hayvan kahramanla- nyla Disney tarzının o yüze gülücü, şematik, basmakahp kolaylığını aşıyor, küçük seyirci- ler kadar yetişkınlere de seslenen, taze ve ışıl- tılı, modern bir masal izlenimi veriyor sonuç- ta. Nemo'da adeta Andersen, Perrault, Grimm kardeşlerin mirasma ve Disney gibi bir 20. yüzyıl masalcısına yaraşan bir 'görsel şölen' bekliyor merakhsını, klişe deyişle. Bruce ka- rakteriyle. Spielberg'in Jaws sensiyle yarat- tığı canavarköpekbalığı imajını bir ölçüde krr- ması da, son dönemin en tuhaf ve kıpır kıpır animasyonlanndan biri niteJiğindeki, bu tez zamanda klasikleşecek çizgi filmin erdemle- rinden sadece bın. Hani nasıl demeli, bu kas- vetli karakışta, insanı memnun mesut yaşa- maktan hoşnut ettiren ve kendini iyi hissetti- ren filmlerden biriyle daha karşı karşıyayız. Paralel gelişen iki ayn öykünün trajik bir finalde kesiştiği 'MetropolKâbusu' gösterimde gençlereğilimli varoş çocuklanna yaklaşımında gerçekçilıkle kanşık, arabesk duygulanımlar ağır basıyor. Filmden akılda kalan, genç oyunculann çabalan oluyor. Şahin rolünde, Robin Hood havalannda eylemlerini savunan Timur Ölkebaş, kendini aşma gayreti içindeki Mine Çayıroğlu ve Mazlum'u canlandıran Hasan Mullaoğlu, Ayla Algan, Mustafa Üstündağ. vb. gibi tanınmış oyunculann da kısa rollerde göründüğü filmde baştan sona öne çıkıyorlar. Taze bir havası, kimi enerjik bölümleri de yok değil ama, genelde tekrardan, monotonluktan kurtulamayan naıf, zayıf bir film.İmjt Cin Güven ikinci denemesinde sokak çekimlerivJe dikkari çekjyor. Geçen yıl sokak çocuklannı anlattığı 'Sır Çocuklan'yla adını duyuran Cmit Cin Güven'in, son dönemde gitgide bir toplumsal yara halini alarak gerçekten bir metropol kâbusuna dönüşen kapkaççılık sonınuna el atan ikinci filmi, tüm iyi niyetine, genç, gayretli oyuncu kadrosuna karşın ham, acemi işi, naif bir gerçekçi denemeden öteye gidemiyor. Işsiz, geleceksiz, Doğulu genç Mazlum'un (Hasan Mullaoğlo) eskiden tanıdığı olan Şahin'in (Timur Ölkebaş) kapkaç çetesine girmesi ve fahişe kıhğında adam soyup patronuna kazık atmaya girişen, Nikita'nın yerli şubesi, uyuşturucu kuryesi, silahlı, gözü kara bir genç kadımn (Mine Çayıroğlu) serüvenleri şeklinde özetlenebilecek, birbirine paralel giden iki öykü öne çılayor 'Metropol Kâbusu'nda. En hasosundan bir Yeşilçam melodramı trajikliği taşıyan acıklı bir finale bağlanan filmde, usta - çırak Şahin'le Mazlum'un kapkaç olayını uyguladıklan sahneler tekrara düşüyor. Omuz kamerasıyla saptanmış titrek, bulanık göriintüler, zayıf tekniği ve didaktik diyaloglan, acemice mizansenleri genç senarist - yönetmenin bu ikinci fılminin eksileri. Fazla bir artıdansa söz etmek pek mümkün değil. Güven'in suça bulaşmaya İZLEYİCİ GÖZÜYLE... ERDAL ATABEK Beyazperdede intikam filmleri Casa 507 ile Kill Bill (Bölüm 1), bir- krinden ayn sinema dili kullanan iki in- tiam filmi. Intikam filmi, koltuğunda otunıp izleyen kişiyi, alınmamış inti- tunlann sessiz acısına götürür, bir gün aun da intikamını bir yolla alacağını szdırip rahatlatır. intikam filmlerinin deyıcı açısından önemli yanı da budur. itikam alacağı kimsesi olmayan kişi an de böyle bir duyguyu anlattığı için igi çekicidir. Casa 507 bir Ispanyol filmi. Ispan- jı'nın güneyinde bir bankanın müdürü iaa Modesto'nun kızı bir orman yangı- mda ölür. Bu olaydan yedi yıl sonra da aşında olduğu banka soyulur. Bu soy- pn, Modesto'nun kansı ele geçirilerek T. banka müdürü bu yolla işbirliğinezor- aıarakgerçekleştirilır. Kendisine ve ka- sına işkence yapılarak gerçekleştirilen M soygunda kınlan 507 numaralı kasa- dan çıkan belgeler yedi yıl önce kızının ölümüyle sonuçlanan orman yangımnın kaza olmadığını ortaya koymaktadır. Banka müdürü Modesto'nun intikam al- mak için haklı nedenleri vardır. Modes- to, akıllı ve sakin azmiyle intikam planı- nı yürürlüğe koyar. Uyguladığı yöntem, işin içindeki kişileri birbirine düşürmek- tir. Ustaca tuzaklarla elini hiç kana bula- madan adım adım intikamını alır. Film- de olay entrika gücüne dayalı bir zincir gibi çözülûr ve haklı intikam alııur. Kill Bill, Tarantino'nun merakla bek- Ienen filmi. Kadınlardan oluşan bir su- ikast timinin eski başkanlan olan "Ka- ra Maniba"ya tam da nikâh günü ger- çekleştirdikleri saldınyla başlayan olay, ağır yaralanan "gelin"üı beş yıl sonra ayılmasıyla sürer. "Kara Mamba" (U- ma Turman) intikamını almak için plan- lannı yapar. Bu saldıruıın arkasuıda kim- lerin olduğunu bilmektedir. intikamını da Japon usulü ile kıhçla aiacaktır. Bu- rada Japon geleneklerinin kıhçlara ver- diği değer de anlatılmaktadır. Kılıç, bir kişiliktir, adı vardır ve kendi başına ölümcül darbeyi vurmak için hazırdır. "Gelin", artık ortaya çıkmıştır, meydan okur ve dövüşür. Film, gerçekten de aşı- n kanlı sahnelerle, gerçekdışı görüntü- lerle sürergider. Daha önce Ang Lee'nin "Kaplan ve Ejderha"sında görülen sahnelerin benzerleri gene karşımızda- dır. Bu kez yılanlann çetesi birbirine gir- miştır. "Da'ğ Yüanı", "Kobra" birbin ardma yılanlann en tehlikelisi olanzehir- li Kara Mamba'nın elindeki kılıcın en keskin olduğunu göreceklerdir. Zihnisel bir entrika yerine açık bir meydan oku- maya dayalı film akışı, görsel bir sürük- leyicilik taşunaktadn-. tntikam, soğuk yenen bir yemektir. Film denetiminde arök MGK yok • KüJtür Servisi - Kültür ve Turizm Bakanhğı Sinema ve Telif Haklan Genel Müdürlüğü bünyesinde gerçekleşen film denetimlerinde artık Milli Güvenlik Kurulu yer amıayacak. AB Uyum Yasalan'na uygun olarak yapılan yeni düzenlemede MGK'nin yerinı Dışişleri Bakanhğı alırken denetimler 7 yerine 9 üye ile gerçekleşecek. Bakanlar Kurulu'na sunulan 'Telif Haklan Yasa Tasansı'nda, fikn denetim üyelerine, Üniversiteler Arası Kurul'un görevlendireceği sosyolog ve bir çocuk gelişimcisi de eklendi. Festival Danışma Kurulu değişti I Kültür Servlsi - Uluslararası Istanbul Fibn Festivali'nin Danışma Kurulu, sinema yazan Sevin Okyay ve yönetmen Ömer Kavur'un üyeliklerinin sona ermesi nedeniyle, önümüzdeki iki yıl için sinema yazarlan Atilla Dorsay, Alin Taşçıyan, Esin Küçüktepepınar, yapımcı ve SESAM Başkam Kadri Yurdatap ile yönetmen Tunç Başaran'dan oluşacak. Festivalin yeni danışma kurulu üyesi Esin Küçüktepepmar, bu yıl 5-15 Şubat tarihleri arasındâ yapılacak olan Berlin Fihn Festivali'nin FIPRESCI Jürisi'nde Türkiye'yi temsil edecek. Kahine Kitap Fuarı başladı • KAHtRE (AA) - Mısır'da 36. Uluslararası Kahire Kitap Fuan açıldı. Açılışı Mısır Başbakanı Atıf Ubeyd tarafından gerçekleştirilen fuara Türkiye'den iki yaymevi katıhyor. 30 Ocak'a kadar sürecek dünyanın bu en büyük ikinci kitap fuanna 3 bin 150 yayınevi katıhyor. Bunlann 1600'ü Mısır'dan, 900'ü Arap, 650'si de diğer ülkelerden. Isviçre, Kanada, Italya, Belçika ve Endonezya fuarda bu yıl ilk kez temsil ediliyor. Seminer, tiyatro ve folklor gösterileri gibi etkıniiklerin de düzenleneceği fuan, geçen yıl 3.5 milyon kitapsever ziyaret etmişti. Besteyanşmaasonuçlanoj • ADANA (Cumhuriyet) - Adana Büyükşehir Belediyesfnce 'Cumhuriyetin 80. Yıh' etkinlikleri kapsamında düzenlenen 80. Yıl Türk Sanat Müziği Beste Yanşmasf nda dereceye girenler belli oldu. Yanşmaya katılan 210 besteden finale kalan 11 'i seçici kurul ve konuklar önünde seslendirildi. Değerlendirmede birincilik ödülünü, bestesi Mustafa Coşkun'a, sözleri Cumali Karataş'a ait; ikincilik ödülünü sözleri Cengizhan Altuntaş'a, bestesi Edvan Kengil'e; üçüncülük ödülünü ise sözü ve bestesi Hasan Soysal'a ait parçalar kazandı. Aynca 7 besteye mansiyon ve Adana konulu parçalara da özel ödül verildi. . . . _. 'Casa 507' tspanyol sinemasından ilginç, yeni bir örnek. lizak' Rotterdamda gosteriecek • Kültür Servisi - '33. Uluslararası Rotterdam Fihn Festivali', Japon yönetmen Takeşi Kitano'nun 'Zatoichi' fihninin gösterimiyle başladı. 1 Şubat'a kadar sürecek festivale, değişik ülkelerden, çoğunluğu ilk kez gösterime girecek 600'den fazla uzun metraj ya da kısa ve belgesel fihn katıhyor. Festivalde Türkiye'den Nuri Bilge Ceylan'uı 'Uzak' fihni yer ahyor. Fihn, şu sıralar gösterilmekte olduğu Fransa'da da büyük ilgi göriiyor. Festivalde aynca, bu yıl ikinci kez insan haklan alanında yapılan bir fihn de ödüllendirilecek. Uluslararası Af Örgütü adına 'Doen' ödülü verilecek fihnin 4 kişiden oluşan seçici kurul başkanhğına, Istanbul Kültür ve Sanat Vakfı (İKSV) Uluslararası Istanbul Fihn Festivali Yönetmeni Hülya Uçansu getirildi. BUGUN • AKM'del9.30'da şef Mark Kadin yönetimindeki Istanbul Devlet Senfoni Orkestrası 4 çağdaş besteyi seslendirecek. (0 212 251 56 00) • BABYLON'da 23.00'te Burhan Öçal & Trakya All Stars konseri. (0 212 292 73 68) • MANHATTAN CAZ CLUB'da 20.00'de Yıldız İbrahimovanın Rus Çingene Romansları konseri. (0 212 244 04 42) M NARDİS JAZZ CLUB'da 22.30'da The Cube konseri. (0 212 244 63 27) m YAPI KREDİ SERMET ÇtFTER KÜTÜPHANESt'nde 18.30'da 'Eski Harfli Kitaplan Nasd Kataloglayalım' konulu söyleşi. Konuşmacı: Yrd. Doç. Dr. Tuba Çavdar Karatepe. (0212 252 47 00) M BİLGI ÜNİVERSİTESt DOLAPDERE KAMPUSU'nda 14.30, 16.30 ve 21.30'da 'Hiçbir Yere Yolculuk" ve 19.00'da 'Asiye Nasıl Kurtulur' adh filmlerin gösterimi. (0 212 293 5010)