Katalog

2 6 EYLÜL 2003 CUMA CUMHURİYET SAYFA | \ _ [ J i j l [J J \ kultur </cumhuriyet.com.tr 15 Stephen Frears, son filminde göçmenlerin Londrası'ndan kirli manzaralar sunuyor Böbrek -ciğer alınırsatılır • Nijeryalı, Türk, Çinli, Somalili, Slav vb. gibi, Londra'da zorlu bir hayatta kalmâ mücadelesi veren üçüncü dünyalı göçmenlerin kahramanlarını, (Ingilizlerinse figüranlarını) oluşturduğu Kirli Tatlı Şeyler'e ılgisız kalmak merakhsı için mümkün değil. Ikı yıl kadar önce Jean-Pierre Jeunet'nın güzelım Ameliesıyle gönüller fethetmiş, belleklere İca- zınmış. (en son İspanyol Pansiyo- nu'nda seyrettığımız), 1978 do- ğumlu. şınn ve çocuksu Fransız oyuncu Audrey Tautou'nun, Lond- ra'ya nasılsa kapağı atmış. namusu mücessem bır Türk kızını canlan- dırdığı bır Stephen Frears fılmıne ılgisız kalmak ne mümkün0 Frears, vaktıyle Pakıstan asıllı ya- zar Hanif Kureishinm senaryo- sundan çektiğı ve bugün artık çok- tan modern bır Ingılız klasığıne do- nüşmüş Benim Güzel Çamaşırha- nemle (1986) yaptığı parlak çıkı- şın, Prick Up Your Ears, Sammy ve Rosie (1987) gıbı sonrakı fılnı- lenyle pek arkasmı getıremese de, günümüz Ingılız smemasının hâlâ önemlı, saygın yönetmenlerınden bın kuşkusuz. De Laclos uyarla- ması Tehlikeli tlişkiler'le 1988de başlayıp Zoraki Kahraman, Mary Reilly, Karavan, İhtiras Tomurcukları gıbı 'olmamış' filmlerle rüm 1990"lı yıllar boyun- ca süregelen başansız bır Hollyvvo- od macerasından sonra 2000'lı yıl- Iara High Fidelity adlı sevımlı, öz- gün bır romantık komedıyle gıren Frears'ı, en son 1930'lu buhran dö- nemı yıllannı yoksul bır trlandalı çocuğun gözünden anlattığı Li- am'la bırakmıştık. Şımdı yıne ıyı bıldığı Londra'nın kırh yüzüne ka- mera tuttuğu bu son fılmı Dirty Pretty Things-Kirli Tath Şey- Dirty Pretty Things / Yönetmen: Stephen Frears / Senaryo: Steven Knight / Kamera: Chris Menges / Müzik: Nathan Lars / Oyuncular: Audrey Tautou, Chivvetel Ejiofor, Sergi Lopez, Sophie Okonedo, Benedict Wong, Zlatko Buriç, Israel Aduramo / İngiltere 2002 (Avşar-Pinema) 'Kirli Tatlı Şeyler'in baş kahramanı, Audrey 'Amelie' Taotou ve Chivvetel Ejiofor'un ovnadığı göçmen ikili. lerle aslına dönüş yaparak yenı bır çamaşırhane başansını yakalamak ıstemış ustat. Ama heyhat! Bu kez senarıstı Hanif Kureishi değıl, Kım 500 Mılyar Ister adlı ünlu TV yanşma şovunun yazarlanndan Steven Knight. Iyı başlayan ancak gıttıkçe şuruplaşarak masalsı bır tatlı- mutlu sona dümen kıran bu sıcak fılm, Frears'ın fılmografısın- de bır aşama sayılabılırse de kesın- lıkle buyük bır başarı değıl. Londra'daki altta kalanlar Gundüzlen Çıçek Taksı benzen bır ışte şoförlük, gecelenyse üçün- cü sınıf bır otelde resepsıyonculuk yapan Nijeryalı, gızemlı, kaçak goçmen Okwe (Chivvetel Ejiofor), Frears'm îngılız göçmen bürosuy- la başı dertte olan, geçmışı karan- lık, yenı kahramanı. Okwe, bır baş- ka göçmenın, hem konfeksıyon atölyesınde hem de otelde çalışan, "bakire ve Müslüman' Türk kızı Şenay'ın (Audrey Taotou) ona aç- tığı daracık evındekı kanapede kıv- nlıp azıcık uyuyor sınırlı boş vakıt- lerınde Duvanna Vılmaz Güney posten asmasına bakmamalı, aslında Şe- nay Müslüman ve bakırelığını sü- reklı Okvve'nın kafasına kakan, kı- nlgan bır melodramsı karakter ola- rak karşımıza gelıyor Dahası, bekâ- retı, gıyımı- kuşamından öteye ye- tennce dennleştınlmış bır karakter olduğu da tartışmaya açık; Türk kı- zından çok tıpık bır üçüncü dünya- lı gıbı. Çalışırken uyumamak ıçın ot çığ- neyen, taksı durağındakı bel soğuk- luğuna yakalanmış şoför arkadaşla- nnı tedavı edışınden de tıptan anla- dığı vurgulanan Okwe, çahşması- nın engellendığı ülkesınden kaç- mak zonında kalmış bır patalog as- lında. Gecelen otelde bırtakım kes- me-bıçme operasyonlannın yapıl- dığını, ustehk bunların otel patronu Yılan Juan ("Harry, İyiliğinizi İs- teyen Bir Dost' adlı Fransız fümıy- le anımsadığımız tspanyol Sergi Lopez yıne bır çeşıt kötü adam tıp- lemesı çızıyor) tarafından örgütlen- dığını anlıyor, klozette delığı tıka- mış bır ınsan kalbı bulduğu, ığrenç bır sahnede. Kirli organ ticareti Annesımnkı gıbı bır hayata mah- kûm olmamak ıçın Türkıye"yı terk etmış, New York'takı bır yakınının yanına gıtmeyı planlayan Şenay'la dürüst ahlaklı Okvve'nın başını çek- tığı fılmde, kaçağa yatakhk etmek- ten öfürü Şenay'm da peşıne polıs düşüyor ve Nijeryalı, Türk. Çınlı. Somalıh, Slav vb. gıbı, Londra'da zorlu bır hayatta kalma mücadelesi veren üçüncü dünyalı göçmenlenn kahramanlarını, (Ingıhzlerinse fi- güranlannı) oluşturduğu Kırh Tat- lı Şeyler, gıderek pohsıye bır geri- lim temposuna bürünüyor. Her türlü pıs işte, az paraya çok çalışan ve sürekh ıtılıp kakılan ka- çak göçmenlenn dünyasına son sü- rat daldığımız fılm, etkıleyıcı bır başlangıç bölümünden. duyarlı sah- nelerden sonra, goz yaşartıcı bır melo'nun ruzaklanna düşerek bey- lık klışelere teslım oluyor gıderek Sonuçta. göçmen sorunsalıyla kanşık organ ticareti teması. bır ara yönetmenlık kolruğuna da (A World Apart) oturmuş, yıllann ka- meramanı Chris Menges'ın görün- tülen, Ingılız humorunun yansıdığı espnlı dıyaloglan, sıcak anlatımı, müziklen ve oyunculanyla kuşku- suz meraklısının kaçırmayacağı, il- gınç bır fılme dönüşüyor Dirty Pretty Things yme de. YENİ BAŞLAYANLAR... YENİ BAŞLAYANLAR... YENİ BAŞLAYANLAR... YENİ BAŞLAYANLAR H. Ford ve J. Hartnett iki dedekrifi canlandırıyor. Hollywood Pollslerl / Hollywood Homlclde Yüksek tempolu bır aksı- yon komedı olan Holrywood Poiisleri bugün gösterıme gı- ren filmlerden bir başkası Ron Shelton'ın yönettığı fılmde başrollen Harrison Ford ıle Josh Hartnett pay- laşıyorlar. Los Angeles Polis Teşkıla- tı'nda görevlı ıkı dedektıfın, şehrın kendıne özgü yapısı içınde sunulan, meslekı ve ki- şısel yaşamlanna ıçsel bır ba- kış açısı getıren fılm, tipık bır aksiyon komedı. Harrison Ford'un bıkkın a- ma başladığı ışın peşıni bırak- mayan usta dedektıf Joe Ga- vilan'ı canlandırdığı fılmde, meslekı yaşamının zırvesm- dekı bır polısın dağılan yaşa- mı anlatılıyor. Kendı çıkarla- rını gözeten Joe Gavılan'ı canlandıran Harnson Fordun rol arkadaşı, bugünlerde yıldı- zı hızla parlayan genç yetenek Josh Hartnett. Hartnett, yo- ga hocalığı ıle aktörlüğü de- dektıflık ışinden daha çok se- ven polıs memuru K.C. Cal- den'ı oynuyor. Diğer ovuncu- lannı Lena Olin, Bruce Gre- envvood, lsaiah VVashington, Lolita Davidovich, Keith David, Master P'nın buluş- turduğu zengın bır oyuncu kadrosu var filmin. Son öpücük/ LUltlmo Baclo Yönetmenlığını v e senaryo- sunu Gabriele Muccino'nun üstlendığı Son Öpücük, 'son yılların en iyi Italyan filmi' olarak anıhyor. Aynı zamanda Ferzan Özpetek'ın Karşı Pencere'siyle Oscar aday adayhğı ıçin de yanşan film- de Stefano Accorsi, Giovan- na Mezzogiorno, Stefania Sandrelli ve Marco Coci başrollerde. Yakışıklı reklamcı Car- lo"nun, sevgılısı Gıulia'nın hamıle kaldığını öğrenmesı ve 30 yaşına girmesiyle yaşa- dığı 'andropozvari' bır süreç anlatılıyor. Carlo'nun hayatı- nı tek bır kadına adama. baba olma ve yaşlanma korkusu. her erkekte olduğu gıbı onu bır kaçamağa ıter. Çevresın- dekı ınsanlann da aileleri, ılış- kılen ve yaşam tarzlanyla bü- yümeye dırendıği film. yaş- dönümlen ve getırdığı sorum- luluklan ele alırken ttalyan ve Akdenız kültüründen bolca beslenıyor. Aşka veda / Down Wlth Love Bridget Jones 2 'yle kılo al- dıkça cebını de dolgunlaştıran Renee Zelhvegerın yenı fil- mı Aşka Veda bugün gösteri- me gınyor. Peyton Reed'ın yönettığı fılmde Ewan McGregor, David Hyde Pi- erce, Rachel Dratch da rol alıyor. Zellvveger'ın Barbara Novak adında, fılmle aynı adı taşıyan bir kitabın yazarını canlandırdığı Aşka Veda, aş- kı aşağılayan bır kadın yaza- rın. maço bır gazetecı (McGregor) tarafından aşk ağına düşürülmesıni konu edınıyor. 1960'lann Nev\ York'unda geçen, Rock Hudson-Dons Day çıftının oynadığı roman- tık komedılerin. müzikal ağır- lıklı yenıden çevrımı nıtelı- ğındeki Aşka Veda'da aynca bır zamanların komedyenle- nnden Tony Randall da var. Bu tür romantık komedıler- den hoşlananlar ıçın. İZLEYİCİ GÖZÜYLE ERDAL ATABEK Norveçli hırçın kızDina 'nın sıradışı öyküsü Ortak bir Avrupa yapımı olan 'Be- nim Adım Dina', Kuzey Norveç coğrafyasının değişık \e çok çekıcı görüntuleri arasında yaşayan ınsan- lann bırbın içine gırmiş ilışkilenyle p'rülmüş. Küçük bır kız olan Dina, neden olduğu talıhsız bır kaza ıle an- nesınm ölümüne yol açmıştır. Kansını çok seven babası, artık kü- çük Dina'yı kendısınden uzaklaştınr Annesinı yıtıren, bundan ötürü de kendisını kaçınılmaz olarak suçla- yan Dina baba sevgısinden de yok- sun kalınca 'insanlardan kaçan, aşırı tepkili, uyumsuz' bir çocuk olur Babasmın çevresi, özellıkle de ya- kın arkadaşı olan Jakop, Dına'nın ıyı yetışmesı ıçın bınsının yardımcı ol- masını ister, böylece çello öğrettne- ni olan Lorch gelir. Müzik ve çellosu ıle Dina gerçek- tea de değışir, yaşama yenıden dö- ner, uj'umlu bir çocuk olmaya başlar ama babasıyla arası hiçbır zaman dü- zelmez. Genç bir kız olduğu zaman artık göz alıcı güzelliğı ıle dikkatle- n çekmeye başlamıştır. Çello çalarken duyarhlığı ortaya çıkan Dina. ölçü dışı korkusuzluğu ile yaşamakta, cesaretle sürdüğü atı- nı en tehlıkeh yerlere sürmektedır. Fılm, bır anne ölümünün ardından ondan aynlamayan, gene de annesı ıle bırlıkte yaşamayı sürdüren bir kı- zın öyküsünu vermektedır. Çocuk- luktan genç kızlığa, sonra da genç kadınlığa geçen Dina, annesının ya- sını rutamadığı ıçın ondan kopama- mıştır. Cınsel yaşamı da taşkın, zaman za- man kontrol dışına çıkmakta, bu da çeşıtlı sorunlara yol açmaktadır. Bu kuzey Norveç kasabasında zengın tüccarlar, onlann seyısleri, hizmetçi- len bırlikte yaşarken bırçok yaşam olayı da sürüp gıtmektedır. Dina, bürün bu olaylann içınde travmalarla dolu geçen çocukluğu- nun hırçın bır yapıya sürükledıği ka- rakteri ıle ölümden korkmamakta. dahası ölüme yakm duruşu ıle olay- lan yönlendınnektedır Dina (Maria Bonne\ie), tüccar Jakop (Gerard Depardieu) ıle ev- lendığı zaman da yaşamını kendısı yönlendırmekte, ıstedığını yapma özgürlüğünü bırakmamaktadır. Bü- rün yaşamına ölümün gölgesı sınmış gıbidır. Fılm. Dina'nın bürün güzelliğıne, Jakop'un renklı kışılığıne, çok çekı- ci özgün görüntülerıne karşın kıva- mını bulamamış, vermesı gereken ta- dı yakalayamamamış. Yönetmen Ole Borneval, elınde- kı unu, şeken, yağı gerektıği gıbı kullanamayınca helvayı da yapama- mış. Gene de görülebılir bır fihn. KEDİ GÖZÜ VECDİ SAYAR Eyliil Buluşmaları Sanat dunyamız eylül ayına fırtına hızıyla girdi. Kamusal tıyatrolanmız (Devlet ve Şehir Tiyatro- lan) ekım başında gırecekleri yenı dönem için, si- nema dunyamız ıse 1 Ekim'de 40. yaşına basa- cak olan Antalya Altın Portakal Film Festivali ıçin hazırlıklarını surdurürken, İstanbul'da festı- valsiz gün yaşanmıyor. 'Komedi Filmleri Festi- vali' bıterken "Bach İstanbul'da" adlı müzik fes- tıvalı başladı. Eylul ayına damgasını vuran etkin- lıklerden bırı hiç kuşkusuz Bienal'. Sekizınci yı- lına bir Amerıkalı küratörle gıren 'Uluslararası Istanbul Bienali', çağdaş sanatımızı dünyayla buluşturmak adına önemlı bır ışlev taşıyor. Bi- ena/'ın sanat dünyamıza neler getırdığini bır baş- ka yazıya bırakarak, aynı anda Istanbul'un pek çok galerisınde yer alan paralel etkınliklere değı- nelım. Karşı Sanat'taki 'Eksik Olan' sergisini (özellıkle Mehmet Güleryüz'ün yapıtlarını), Ali Akay'ın küratörlüğünde Akbank Kültür Sanat Merkezı'nde açılan 'Gelecek Demokrasi' sergi- sini. Japon sanatçıların 'Sanat Üçgeni', Ispan- yolların 'Parça Parça' adlı sergılerını, Fransız Kültür Merkezi'ndekı 'Niyetlenerek ya da Ni- yetlenmeksizin' başlıklı sergıyı, C.A.M. Sanat Galerisi'ndekı 'Randevu'yu, Yapı Kredı Kültür Merkezı'nde Portekızlı sanatçı Julio Pomar'ın sergısını kaçırmamanızı önerırim. Lütfi Kırdar'da- kı 'Art-lstabul Uluslararası Çağdaş Sanat Bu- luşması' da hafta sonuna dek sürüyor. Eylülün 13'unde başlayan ve 500'den fazla sa- natçıyı Istanbullularla buluşturan 'Uluslararası Beyoğlu Buluşması' da ay sonuna dek devam edıyor. Yönetmenlığını üstlendığim bu etkinliğı övecek değilim elbette. Ama, "popüler med- ya"mızın suskunlukla karşıladığı, emeklerinı yok saydığı sanatçılanmızın adlarını anmak ıstıyorum. Söyleşı ve panellerde Beyoğlu kültürünün farklı açılımlarını yorumlayan Sunay Akın, Ferrt Edgü, Giovanni Scognamillo, Orhan Duru, Oktay Gü- zeloğlu, Lale Müldür, Aydın Hatipoğlu, Sennur Sezer, Adnan Özyalçıner, Sezer Duru, Müjdat Gezen, Metin Kaçan, Ergun Hiçyılmaz, Orhan Alkaya, Kezban Hatemi, Hüseyin Hatemi, Hrant Dink ve İstanbul'da yaşayan tüm cema- atlerın temsılcılerıne, Beyoğlu ılkokullannda öğ- rencılerle sanat atölyelen gerçekleştıren Gülsüm Cengiz, Aslı Erdoğan, Canol Kocagöz ve Meh- met Esen'e, Tünel meydanında ve Beyoğlu'nun kültür merkezlerınde müzığımizın farklı renklerı- ni Istanbullularla paylaşan Kompania Ketencoğ- lu'ndan Dostlar Korosu'na, Mehmet Okan- şar'dan Ufuk Karakoç'a, Ayşe Tütüncü'den Ekrem Ataer ve arkadaşlarına, 'Helesa', 'Per- vane', 'Koma Gulen Herzan' ve 'Koma Çiya' gruplarına, Ahmet Özhan yönetimınde Tarihi Türk Müziği Topluluğu'na, Kent Bandosu na, Yunanıstan'dan gelen Themis Rodamitis, Me- lina Tanagri, Themis Bazaka, Popi Moskof ve Irini Lagani'ye, 'Azrail ile Dumrul u son kez 'Be- yoğlu Buluşması' ıçın sergıleyen Mustafa Avkı- ran ve 5. Sokak Tiyatrosu oyunculanna, 'Buluş- ma' afişi ıçin çok güzel bir karikatür yapan Be- hiç Ak'a, yapıtları ıle 'Buluşma'mıza güç katan yerli, yabancı tüm plastık sanatçılara Beyoğlulu- lar adına teşekkür edıyorum. Bugün Beyoğlu'na yolunuz düşerse, Nâzım Kültürevinde Cahide Sonku'yu anabılir, Tünel meydanında Borusan Filarmoni'yı, akşam Mi- niatürk'te 'Koçani Orkestar'ı dinleyebılirsıniz. Yarın ıse, Istıklal Caddesı'nde Koçani'nın müzik- lı geçıdı var. 'Dünya Turizm Günü'ne sanat dam- gasını vursun dıye... Toplum yararına her işe büyük bır özveriyle ko- şan sanatçılanmız, sanatsal etkınlıklerin yanı sı- ra polıtik alanda da söyleyecek sözleri olduğunu yarın bir kez daha vurgulayacaklar. Dünyanın tüm büyük kentlerınin alanlarında Irak'ta ve Filıstin'de yaşanan ışgal protesto edilecek Ankara'da ve İs- tanbul'da yapılacak mıtınglerde pek çok sanat- çımız yer alıyor. Yalnızca Beyoğlu'nu savunmak- la kalmayacağız, 'Küresel Eylem Günü'nde dün- ya banşını da savunacağız elbette. Tıpkı 28 Ey- lül Pazar, "Bıreysel Silahsızlanma Günü"nde U- mut Vakfı'nın yanında yer alacağımız gibi. vecdisayar <ı yahoo.com Dina, tüccar Jakop'la evlendiği zaman da vaşamını kendisi yönlendirmekte, istediğini yapma özgürlüğünü bırakmamaktadır. Raul Paz Babylon'da • Kültür Servisi - Sezona hızh bır başlangıç yapan Babylon, bugün ve yann akşam saat 23 OO'te Mavi Müzik sponsorluğunda Kübalı şarkıcı Raul Paz'ı ağırlıyor. Kemancı. solıst ve orkestra şefı Paz'ın müziğının temelinı melodik çeşitlilik oluşturuyor. Jamaıka ezgileri, hip-hop ve dub'ın alışılmadık füzyonunu ıcra ettiğı müziğınde, Küba müzığinin kıvrak ritımleri ve pop müzığın hafıfliği derinden derine duyulur. Babylon konserinde, sanatçının orkestrasında gıtarcı Alvaro Bello, basçı Nelson Palacios, klavyeci Pierre Acourt, saksofoncu Pablo Cespedes ve davulcu Nicolas Dacunha var. (0 212 292 73 68) BUGUN • BEYOĞLU BLLUŞMASInda 15 OO'te Nâzım Kültürevi'nde 'Cahide' adlı fılmın göstenmı, 17.00'de 'Yeşilçam'da Beyoğlu: 5 - Cahide Sonku'nun Anısına' adlı Mücap Ofluoğlu, Hale Soygazi, Ziya Öztan'ın katılacağı söyleşı, 17 3O'da Tünel'de Borusan Filarmoni Orkestrası konseri. Miniatürk'te 20 00 de Koçani Orkestra konsen. (0 533 567 21 53) • NARDİS'te 22.30'da Nükhet & Neşet Ruacan konseri. (0 212 244 63 27) • YAPI KREDİ SERMET ÇİFTER SALONL'nda 18.30'da 'Benjamin ve Tarih' konulu 'Cogito Atölyesi'. Konuşmacı: Besim DeUaloğlu. <Ö 212 252 47 00) • IFSAK'ta 19 30da Aytunç Akad ve Fatih Pınarın katılacağı 'saydam gösterisi' ve 'söyleşi'. (0 212 292 42 01) • AKBANK KÜLTÜR SANAT MERKEZİ'nde 19.30'da Orhan Ağaoğlu'nun yönetmenlığını yaptığı 'Yaşamak İçin' adlı belgesel fılmın göstenmi. (0 212"252 35 00) "