Katalog

29 AĞUSTOS 2003 CUMA CUMHURİYET SAYFA KULTUR kultur(5 cumhuriyet.com.tr 15 Tayvan asıllı Amerikalı yönetmen Ang Lee'nin başanlı çizgi roman uyarlaması ikinci haftasında Jekyll-Hyde,KingKong,vs. Marvel çizgi romanlannın. doğ- rusu pek hazzetmediğimtz, en abuk sabuk, vurucu kıncı karakterlerin- den Hulk da. X-Men, Daredevil, Öriimcek Adam'lardan sonra her daim malzeme sıkıntısı çeken Hollyvvood'un son yıJJarda sayısı- nı arttırdığı o çizgi roman karelerin- den beyazperdeye aktanlan, dünya- yı kurtaran süper kahramanlar ker- vanına katılmış. 1990'larda sorunlu aile ıJişkiJeri- ni, sancılı kuşak ve kültür çatışma- lannı dert edinen ilginç filmleriyle öne çıkan Tayvan asıllı yönetmen Ang Lee eliyle sinemaya uyarla- nan, ABD'nin yaz bombası filmle- rinden Hulk'ın ardından sırada bir başka çizgi roman kralıçesi Lara Croft 2 var, merakJısını bekleyen. Çeyrek yüzyıldır ABD'ye yerleş- miş, 1954 Tayvan doğumlu yönet- men Ang Lee'yi eşcinsellikle gele- nek-göreneklerin çatıştığı ikinci fil- mi Düğün Yemeği'yle tanıyıp sev- miştık on yıl kadar önce. ABD'de bir uzakdoğu rüzgân Tayvan'da çektiği Eat Drink Man Woman'ın ardından 1995 te ünJü îngiliz oyuncuları yönettiği, mükemmel sayılmasa da beylik bir pembe dizi muamelesi de reva gö- rülmeyecek Jane Austen uyarlama- sı Aşk ve Yaşam'la ünlenen Lee, başyapıtını 1997de verdi The Ice Storm'la. Hollywood'da Asyalı du- yarlıhğıyla esen bir Uzakdoğu rüz- gânnın (Lee'nin), 1970'lerin Ame- rikan aılesine bakarak gerçekten buzdan fırtınalar estirdiği bu filmi yıldızını iyice parlattı. Gişede ya- tan, göremediğimiz Ride with the Devil'ı (1999) izleyen Kaplan ve Ejderha'ysa (2000) hem eleştır- menlerin hem de seyircinin alkışı- nı alan, gişesi parlak bir başanydı. Gizli Maske'den Sihirbaz Mand- The Hulk / Yönetmen: Ang Lee / Senaryo: James Schamus, John Turman, Michael France, David Hayter / Kamera: Ered Elmes / Müzik: Daenny Elfman / Oyuncular: Eric Bana, Jennifer Connelly, Nick Nolte, Sam Elliott, Josh Lucas, Paul Kersey, Cetia VVeston / ABD 2003 (UIP) Filmde San Francisco sokakJannda ordu tarafından kovalanan Hulk'ın amcaoğlu King Kong'u andırdığı sahne. rake'ye kadar, Marvel Comics'in birçok popüler kahramanının da ya- zan-yaratıcısı olan Stan Lee denen zatı muhteremin hayal gücünden doğarak Jack Kirby'nin çizgileriy- le 1962'deserüvenleriyayımlanma- ya başlanan Hulk'un öyküsünü kar- şımıza getiren, ilgiyle seyrettiğimiz bu son filmiyle. hem Jane Austen, hem de Hulk uyarlamalannı kapsa- yan kariyerini çeşitlendirmeyi sür- dürüyor üstad Lee. Gazeteci Ken Clark-Süpermen kadar 40 yıldır popüler kültüre mal olmuş bir figür olan bilim adamı Bruce Banner-Hulk'ın serüvenlen, 1978 "de ekrana aktanlarak Bill Bix- bynin Banner'i, Herkül vücutlu Lou Ferrigno'nun da Hulk'ı oyna- dıgı, 4 yıl süren ve özellikle genç- lerin ilgiyle izledığı, ünlü Kaçak tarzı bir seriye dönüşmüş, 1980'ler- de de birkaç sığ TV filmine konu olmuştu. Ang Lee'yse, yine değişmez se- naristi James Schamus'un senaryo- sundan çektiği ve Freudyen bir ba- ba-oğul ilişkisine yoğunlaşan bu son Hulk uyarlamasıyla, dramatik olduğu kadar görsel bakımdan da zengin, gözalıcı, deneyselimsi bir fantastik imzalamış. Kaza sonucu, gama ışınlannın radyasyonuna ma- ruz kalarak her öfkelendiğinde, ten rengi yeşile dönen ve önüne geleni silindir gibi ezip geçen, karşı konul- maz, King Kong'umsu bir deve dö- nüşen, 'arızalf bilim adamının dramını. alışılmış patlamış mısır eğlenceliğinden farklı kılan birtra- gedya yaklaşımıyla ele almış Lee. Fantastik edebiyat kokteyli fkı boyutlu çizgi romanın sığlığı- na düşmeyip daha derinlikli bir çiz- gide seyreden filmde mutsuz Ban- ner'in bütün derdi, dünyayı kurtar- maktan çok çılgın genetikçi babası (Nick Nolte) ve kendisiyle. Babasının idealleri altında bunal- mış Banner'in Hulk'laşması, Dr. Frankenstein'le yarattığı canavan akla getirirken çifte kişilik tema- sıyla özdeşleşmiş Dr. Jekyll-Mr. Hyde klasiği de Hulk'ın bir başka temel esin kaynağı. Ordunun peşine düştüğü, tankla- n, helikopterleri oyuncak gibi savu- rup fırlattığı bölümlerde de hemen King Kong'u çağnştıran yemyeşil, devasa kahramanımız, fantastik edebiyatın bütün bu demirbaş eser- lerinin modern bir kokteyli gibi. Hulk'ın sevgilisi Betty Ross'un (Jennifer Connelly) da general ba- basıyla(Sam Elliott) ilişkisi sorun- lu. Ofkeleninceyeşillenerekdevle- şen kahramanımızı kuşatan esrara daldıgımız, hem spektaküler hem de intimiste sahnelerle bezeli, ikı saati aşkın filmde, 1950'lerin siyah beyaz bilimkurgularına da selam durarak genelde dengeli, ölçülü bir anlatım tutturmuş Lee, kimi zaman aynı anda ekranı üçe, beşe bölerek çizgi romanı anımsatan, deneysel bir tadı da yakalıyor, bir kez daha dijital becerilerini sergileyen, özel efekt büyücülerinin (ILM) de kat- kısıyla. Ancak Yeşil Dev, kocaman cüsse- siyle gerçek mekânlarda, engel ta- nımaksızın paldır küldür koşturur- ken sonuçta bir çizgi roman karak- teri seyredildiği fark ediliyor ve bu kez de aklımıza şrak diye Shrek dü- şüyor. Ama ne gam, ilgiyle seyre- dilen Hulk, Avustralyalı Eric Ba- na'yla emektar Nolte ve Elliott'un sivrildiği, Connelly'nin göründüğü her sahneye cazibesini kattığı, gay- retli oyuncu kadrosu, görsel özel- likleri, dramatik tansiyonu destek- leyen müzıkleri (Danny Elfman), görüntüleri ve aksiyondan roman- tizme kolon vuran temposuyla me- raklısına hararetle sahk verilecek cinsten, ilginç bir fantastik seyirlik sonuçta. Çizgi roman uyarlamala- rında esaslı bir dönemeç. Konu ve kadrosu Bollywood'dan ama Toronto'da çekilmiş bir Kanada filmi Hintli gelin rolünde... Lisa Ray filmde işveli, cilveli, paragöz bir genç kadın'ı oynuyor.. Cannes'da Altın Kamera ödülünü kazanan ilk filmi 'Sam andMe"den( 1991) sonra. 1990'lardan günümüze Camilla', 'Fly Away Home', tutucu Hindulann tepkısini alan 'Fire', 'Earth', 'VVater' üçlemesi ve 'Travels witn Father' gibi filmler yapan, Hint kökenli Kanadalı kadın yönetmen Deepa Mehta'nın, 2002 Toronto festivalinin açılışını yapan 'Bollywood / Hollyvvoodu bugün gösterime giriyor. Hindistan dışındaki Hintli sinemacılann en tanınmışlanndan Mehta'nm yazıp yönettiği Bollywood HollyvvoodL Toronto'da yaşayan HintJi, varlıklı bir ailenin ve bir eli yağda, bir eli balda, tatlı hayat süren, aşk çocuğu oğullannın(Rahul Khanna) hikâyesini anlahrken son yıllarda uluslararası arenanın yeni gözdesi Hint filmleriyle inceden inceye dalgasını geçiyor. Bir Batılıdan farksız Rahul'un, geleneklerine bağlı annesiyle büyükannesine (Moushuri Chatterjee, Dina Pathak) kız beğendirmeye uğraştığı filmde kız kardeşi Tvvinky (Rishma Malik) de evliliğin eşiğinde. Onun düğününe katılmak üzere kız arkadaşı gibi da\Tanıp gelin rolünü üstlenen. işveli cilveli Sue (Lisa Ray) ile para karşılığında anlaşır Rahul. Tabii ki mutlu sona bağlanan bu romantik masala, Mira Nair'den farklı, daha esprili ve çağdaş kafalı bır Hintli- Kanadalı yönetmeni tanıtıyor bize. Akıcı, sevimlı, tıkır tıkır işleyen, eğlenceli, keyifli bir film çekmiş, çok renkli, etnik bir yelpazeye sahip Kanada'da yetişmiş Deepa Mehta'nın popüler öğelere de yer verdiği bu son filminj gönül rahathğıyla salık verebilıriz. Yılda ortalama 800-1000 filmçekilen, dünyanın en çok film üretilen ve yanm yüzyıldır 'Avare'nin kaymağını yiyen Hindistan sineması, şarkıyı, dansı, müziği, macerayı, trajediyi, komedıyi, aşkı, romansı harmanlayan filmler demektir. Özellikle Bombay'da üretildiği için Hollywood'a nazire olarak Bollyvvood yapımı denen bu filmlerin müzikal yanı giderek yozlaştı, iyice ticarileşti. 1990'larda, düğün şarkılan ve danslarla tıklım tıkış dolu, romantik filmler iyice ortahğı sannca bu konuya el atan tanınmış yönetmen Mira Nair'in 'Muson Duğünü' Venedik'te Altın Aslan'a uzanmıştı 2001'debılındiğigibi. Bollyvvood / Hollyvvood / Yönetmen,senaryo: Deepa Mehta / Kamera: Ooug Koch / Müzik: Sandeep Chovvta/ Kostüm: Ritu Kumar, Anne Dixon Oyuncular: Rahul Khanna, Lisa Ray, Moushumi Chaterjee, Dina Pathak, Jessica Pare, Jazz Mann / Kanada 2002 (Özen Film) İZLEYİCİ GÖZÜYLE ERDAL ATABEK Parçalanmış kimlikler mi?..."Kimlik". James Mangold'un ızleyicilere yoğun bır genlım yaşatmayı amaçlayan filmi. Gerilimin bütün koşullan bir araya getirilmiş. Göklerin yanldığı duygusunu veren şiddetli bir yağmurun yağdığı karanlık bir gece. Yolda ka- lan arabalann sığınacak bir yer aradığı uğursuz bir zaman dilimi. İşte bu koşullarda bir yol üstü moteline sığı- nan birbinyle ilgisiz kişiler. Limuzinle yola çık- mış eski bir TV yıldızı ve arabanın efendi sü- rücüsü. Yolda patlayan lastiğini değiştirmek için yolda duran ailenin babası kan ter içinde lasti- ği değiştırmeye çalışırken yoldaki anneye çar pan bir arabanın yol açtığı kaza. Yeni evli bir çift. Bır telekız. Bir katili götü- rürken orada gecelemek zorunda kalan bir po- lis memuru \e yanındaki katil. kendini bu ba- sit motele atıp korumaya çalışmak isterler. Bu arada yolda kadına çarpıp kazaya yol açan li- muzın sürücüsü yardım etmek için elınden ge- len_ her şeyi yapmaktadır. İşte bu koşullarda bir Yönetmen James Mangold Kinılik'te izleyicilere yoğun bir gerilim yaşatmayı amaçlıyor. araya gelen insanlar, yağmurun durup yollann açılmasını beklerken işler karışmaya başlar. Motele sığınmış insanlar birbıri ardından öl- meye başlarlar. Orada bir polis memuru vardır, limuzin sürücüsünün de eski bir polis memuru olduğu ortaya çıkar. Ama bilinmeyen gız nedir? Katil kim olabilir? Kuşku duyulanlana katil olmadığı ortaya çı- kınca tehlike daha da büyür. Bütün bu faktör- ler bir araya gelince ortaya yoğun bir gerilim çıkması da kaçınılmaz olur. Ama onlan bir ara- ya getiren giz filmin sonuna kadar ortaya çık- mayacaktır. Burada filmin sonunu da söyleye- lim ki, "katil bahçıvan değildir." Filmin beklenmedik düğümünü gene psiki- yatri bilimine sığınarak çözme çabalan ise ka- nımca en zayıf noktası. Herhalde bu film için bilımsel danışmanlık almamışlar. Çünkü "çok- lu kişilikler" konusu, cinayetlerle ilişkilendi- rilmesi yanlış bir konu. "Parçalanmış kişilikler", bir arada bulun- ması olanaksız farklılıklar ve zıtlıklar taşıyan tartışmalı bir konu. Ruh hastalıklanyla gerilim ve cinayet arasında bağlantı kurmak, sinemanın insanlara yanlış korkular veren bir alışkanlığı. İnsanlan ruh hastalıklanndan korkutmak, çağı- mızda yapılmaması gereken bir haksızlık. Fil- mi izlerken bu noktayı da gözden uzak tutma- mak gerekiyor. > Kültür Servisi - 'Scan IstanbuJ, Bir 21. Yüzyıl Metropoliti'nin Banliyöleri' adlı sergi 1-15 Eylül tarihleri arasında Deneme Bilim Merkezi ve Nylon Gallery'de sunulacak. Etkinlik, îstanbul ve Atinalı genç sanatçılar tarafından gerçekleştirilecek. Sergi, mimarlann ve şehir planlamacılarınm îstanbul'un güncel çehresi içinde banliyölerin görünüşünü incelemek amacıyla yapılacak. Ilk defa düzenlenen bu etkinlik, şehrin içersindeki benzerlikleri ve farklıhklan araştıracak ve gündelik şehir yaşamıyla şehirlilere odaklanarak zıyaretçilerini, şehri taze bir bakışla izlemeye yönlendirecek.Serginin küratörleri Oğuz Içsöz ve Despoina Sevasti. Türk ve Yunan sanat çevrelerinin bu ilk yakınlaşması. iki ülke arasındaki bir dizi ortak projenin başlangıcı olacak. Güney - Doğu Avrupa çağdaş sanat çahşmalanmn ortak zemininı sağlamlaştırarak iki komşu ülkeden sanatçı ve kuramcılar ağı oluşturulacak. 30 milyon dolarlık King arşîvi • Kültür Servisi - Amerikan tarihinin en önemli insan haklan savunuculanndan Martin Luther King'in konuşmasmın bulunduğu arşiv satışa sunuluyor. New York'taki Sotheby's Müzayede Evi'nde 8 Eylül'e kadar sergilenecek arşivin 30 milyon dolara kadar alıcı bulacağı tahmin ediliyor. Toplu olarak satılacak arşivde, 'Düş' konuşmasmın bulunduğu kayıt ve King'e ait 7 bin parça eşya bulunuyor. Satış için ise henüz tarih belirlenmedi. Nobel'in tarihleri belli oldu • Kültür Servisi - Stockholm'deki Nobel Vakfı, bu yılın Nobel ödüllerinden edebiyat dışındakilerin açıklanacağı tarihleri saptadı. 26 Ağustos Salı günü yapılan duyuruya göre; tıp ödülünü kimin veya kimlerin aldığı 6 Ekim'de ilan edilecek ve bunu, ertesi gün fizik ödülü izleyecek. 8 Ekim Çarşamba günü kimya ve edebiyat, 10 Ekim Cuma günüyse Norveç Nobel Komitesi tarafından verilen banş ödülü açıklanacak. Her yıl bir perşembe günü duyurulan Nobel Edebiyat Ödülü'nü kimin kazandığının 2, 9 veya 16 Ekim günlerinden birinde duyurulrnası bekleniyor. Bu yılın Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterilenler arasında Orhan Pamuk'un da olduğu daha önce basına sızmıştı. Isveçli şair Tomas Tranströmer ve Belçikalı yazar Hugo Claus da ödülün güçlü adaylanndan. Moğollar A/ıtalya'da • ANTALYA (AA) - Moğollar grubu 30 Ağustos Zafer Bayramı etkinJikleri çerçevesinde, Antalyalılarla Konyaaltı Açıkhava Tiyatrosu'nda buluşacak. Antalya Büyükşehir Belediyesi ve Antalya Kültür ve Sanat Vakfı'nın (AKSAV) işbirliğiyle düzenlenecek olan konserde Cahit Berkay, Engin Yörükoğlu, Taner Öngür ve Serhat Ersöz'den oluşan Moğollar, Antalyalı hayranlanyla buluşacak. Davetiye ile izlenebilecek konserde, Moğollar, Antalyalı müzikseverleri 1968'lerden günümüze müzik yoiculuğuna çıkaracak. Türk sinema kurultayı yaprtacak • Kültür Semsi - İlki Ankara'da gerçekleştirilen Türk Sinema Kurultayı'nuı ikincisi, 1 - 5 Ekim tarihleri arasında yapılacak olan 40. Altın Portakal Film Festivali kapsarnında, Antalya'da gerçekleştirilecek. Cam Piramıt Kongre ve Fuar Merkezi'nde yapılacak kurultaya, Kültür ve Turizm Bakanlığı temsilcileri, yapımcılar, yönetmenler, oyuncular, senaristler. akademisyenler, sinema eleştirmenlerinin yanı sıra film festivali yöneticileri, sinema salonu sahipleri ve sinema emekçileri katılacak. 'Yeşilçam Nasıl Endüstri Olur?' başlığında şekillenecek kurultay, Türk sineması adına geniş bir yelpazeyi kapsayacak. Kurultayda 5 komisyon, 8 bildiri sunacak. BUGUN • Tarih Vakfı, 'Darphane binaları'nda 20.30'da belgesel film gösterimi (0212 252 16 73) • Galatasaray Meydanf nda 'Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık' kapsamında, 18.30'da 'Cümbür Curcuna' adlı sokak gösterisi. (OM2 252 47 00)