Katalog

SAYFA CUMHURİYET 28A5USTOS 2003 PERŞEMBE ARASTIRMA AB'nin Türkiye'ye ayırdığı fonlann büyiik bölümü kötü organizasyonlar nedeniyle heba edildi Proje çok, inceleyenyokYaklaşık 7 yıldır kamu, özel sektör kuruluşlan ile sivil toplum örgütlerinin yararlandığı Avrupa- Akdeniz Ortaklığı, MEDA II programıyla devam ediyor. 1996'da fonlardan yararlanmaya başlayan Türkiye'de üretilen projelerin çoğu, daha sonra hayata geçirilemedi. Prosedür değişiyor FATMAKOŞAR Avrupa-Akdeniz Ortaklığı mali işbir- liği kapsamında AB fonlanndan 1996'da yararlanmaya başlayan Türkiye "de pro- je üstüne proje üretıliyor, ancak kımi projeler hedeflere ulaşırken kimileri- nin sonuçlan sosyal yaşamda ciddi de- ğişikliklere yol açabilecek firsatlann ka- çınldığını ortaya koyuyor. Yaklaşık 7 yıldır kamu, özel sektör kuruluşlan ile sıvil toplum örgütlerinin yararlandığı. hemen her yıl milyonlar- ca Euro'luk anlaşmalara sahne olan Avrupa-Akdeniz Ortaklığı MEDA II programıyla devam ediyor. Bu çerçe- vede aday ülkelere aynlan toplam 8.5 milyar Euro'luk yardım paketinden 2000-2006 yıllannda Türkiye'nın 1.4 milyar Euro kullanacağı öngörülüyor. 2000'de 176 milyon, 2001 içın de 167 milyon Euro'luk yardım çeşitli proje- lere tahsis edildi ve kullanılmaya baş- landı. İddlalı hedefler cöktu Avrupa Komisyonu (AK) Türkiye Temsilciliğı ile Hazıne'nin koordinas- yonunda sürdürülen Avrupa-Akdeniz Ortaklığı mali işbirliği, MEDA prog- ramı kapsamında, 1999'akadar, 400 bin ile 55 milyon Euro arasında deği- şen, 50 "büyiik ve küçük ölçeldT pro- je ıçin anlaşma yapıldı. Tanm Bakan- hğı'nın 10 milyon Euro'luk gıda dene- timi projesinden belediyelerin atık su işleme projelerine, sivil toplum örgüt- lerinin "üreme sağlığıprogramı'', "ço- cuk istismannın önlenmesin ne kadar çok çeşitli alanlarda, astronomik ra- kamlar üzennden projeler yürürlüğe sokuldu. İddialı hedeflerle yola çıkılan ve uğ- runa yüz binlerce Euro hibe alınan ba- zı projeler, "yardım merkezlerinin çok kısa bir sürede kepenkindirmesrvie"1 so- nuçlandı. Çocuk Istısmannı ve îhma- lını Önleme Derneğı'nce 1997'de "Ço- cuklann korunması için bir merkez oluşruruJması projesi" AB fonlanyla fonlar tek bütçede AB Komisyonu gerek küçük ve orta ölçekli işletmelere (KOBl) gerek sivil toplum kuruluşlan olsun, kamu ve özel sektöre sağladığı mali yardımı, iş, malzeme ve hizmet ihaleleri yoluyla venyor. Projelerle ilgili prosedüre ilişkin sorulan yanıtlayan Avrupa Komisyonu Türkiye Temsilciliği yetkilileri, Aralık 1999'da yapılan Helsinki Zirvesi'nden bu yana Türkiye ve AB arasındaki ilişkinin kapsamlı bir katılım stratejisi temelinde yürürüldüğünü belirtti. Mali yardım araçlannı ve bu yardıma başvurabilmek için gerekli koşullan ortaya koyan bir katılım ortaklığı belgesinin hazırlandığını anımsatan yetkililer, 2002 'den itibaren Türkiye için aynlmış olan fonlann tümünün tek bir bütçe kalemine aktanldığını bildirdi. Buna bağh olarak prosedürün değiştiğini anlatan yetkılıler, "Türkiye'nin proje uygulamalarmı, komisyonun da onayıyla, yerinden yönetilen bir sistem dahilinde, kendisinin gerçekleştirmesinin" planlandığını kaydetti. Bu yaklaşımın tüm aday ülkelerde aynı olduğunu dile getirdi. ÖNCE KADINLAR VE ÇOCUKLAR FENER VE BALATIN REHABİLİTASYONU Fatih Beledryesi tarafindan sürdürülen ve Eylül 2000'de başlayan projeye Avnıpa Birliği tarafindan 7.000.000 Euro hibe edildi İddiah hedeflerle yola çıkılan ve uğnına yüz binlerce Euro hibe ahnan baa projeler, Vardım merkezlerinin çok kısa sürede kepenk indirmesryle" sonuçlanırken. alınan fon ve yarcumlann başanlı bir biçimde kuDamkhğı örnekkre de rastiandL Ağntkh projelerin ise kadınlar, çocuklar ve insan haklanihlaOerimağdurlannayönelik olduğu göztemlendL desteklendi. Toplam 190 bin Euro'luk harcaması kayıtlara geçen proje kap- samında çocuk istismannın önlenme- si hedefleniyordu. AK, söz konusu merkeze başvuran mağdurlann da mas- raflannı karşılama taahhüdünde bu- lundu. Cocuk merkezi slrket oldu Dönemin SEHÇEK'ten sorumlu Devlet Bakanı Hasan Gemki ile eski AK Türkiye Temsilcisi Büyükelçi Ka- ren Fogg'un katılımıyla 1998'de baş- latılan proje kapsamında bir çocuk mer- kezi açıldı. Proje çerçevesinde birkaç ay için 17 çocuğa hizmet sağlandı, an- cak bugün "merkezin yerinde yeDeresryor". Kısa bir süre Ankara Ayran- cı'da faaliyet gösteren "AloÇo- cukMerkeri"nin adresinde şu an- da bir özel şirket bulunuyor ve yardıma gereksinimi olanlar için verilen telefon numaralannı da bu şirket kullanıyor. Kimi projelerin üzerinden yıl- lar geçmesine karşın yine sonuç alınamadığı görülüyor. Örne- ğin, 10 milyon Euro'luk yardım için 1995'te imza atan Tanm Bakanhğı'nın "GidaTahlilHiz- mederinin Desteklenmesi" pro- jesinde arpa boyu kadar yol alı- namadı. Projeye ne kadar para harcandığına ilişkin sorulan ya- nıtlayan Koruma ve Kontrol Ge- nel Müdürlüğü, projenin Ağus- tos 2002'de başlahlabildiğini be- lirterek laboraruvar kurulması hedeflenen illeri sıralamakla ye- tindi. Olumsuz örneklere karşın he- defe yaklaşan, hatta yakalayan projeler de oldu. Buna en güzel örneklerden bin Türkiye Kal- kınma Vakfı' nın önayak olduğu "Eğitim programı: Van ve Di- yarbakır'da kadınlar için istih- dam nrsatian yaraülması proje- si". Proje çerçevesinde ÇA- TOM'lann (Çok Amaçlı Top- lum Merkezi) oluşturulmasına destek olundu ve kadınlar, ar- tık Türkiye geneline "el emeği, göz nuru" ürünlerini satabili- yorlar. istatlstlkler yok Projelerle ilgili işleyişte söz sahibi olan Hazine Müsteşarlı- ğı Dış Ekonomik îlişkiler Da- ıresı, "hangi projede ne kadar para harcandığrna ilişkin bilgi verirken sonuçlara ilişkin istatis- tiki veri bulunmadığını bildirdi. YÜRÜTÜLEN PROGRAMLAR Çocuklardan fikri mülkiyete KOBİ'lere destek için 3 iş merkezinin oluşturulması: TOBB yürütüyor. AB katkısı 17.300.000 Euro. Başlangıç tarihı Mart 2002. 48 ayda tamamlanması hedefleniyor. Avrupa vatandaşlığı fikrini güçlendirmek: Akademik çevreler, enstitüler, çalışma ve araştırma merkezleri, kâr amacı gütmeyen dernek ve örgütler yararlanabiliyor. Programın bütçesi 1.500.000 Euro. Avrupa istihdam stratejisi ile uyum: İş-Kur sürdürüyor. 2003'te başladı. AB katkısı 40.000.000 Euro. Çocuklara yönelik adalet sisteminin iyileştirilmesi: UNICEF, Adalet Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Sosyal Hizmet ve Çocuk Esirgeme Kurumu, Çocuklara Yeniden Özgürlük Vakfı ile Türkiye Barolar Birliği sürdürüyor. Ağustos 2001'de başlayan projeye AB katkısı 765 000 Euro Sosyal amaçh çahşmalar AB'den destek buhıyorHazine ve Avrupa Komisyonu Türkiye Temsilciliği'nin raporlannda yer alan pro- jelerden bazılan şöyle: Otomotiv: AB katkısı 1.245.000 Euro.Amacı, 60 KOBl'yi bir sanayi bölgesine çekmek. Fay- dalanan taraf KOSGEB-TAYSAD. Giyim sektörü: AB katkısı 1.490.000 Euro. Amaç sektör- dekı 6 bin işçiyi eğitmek. AB-Türkiye iş merkezlerinin des- teklenmesi: AB katkısı 17.300.000 Euro. Faydalanan taraf: TOBB. destek41.270.000 Euro. Deniz ulaştırma güvenliğinin arttırılmasına destek: Mart 2003'te başladı. Uygulayıcı kurum, Merkezi Finansman ve Sözleşme Birimi. AB katkısı 2.299.000 Euro. Fener ve Balat semtlerinin rehabilitasyonu: Eylül 2000'de başlayan projeye AB hibesi 7.000.000 Euro. Sürdüren taraf Fatih Belediyesi. Fikri mülkiyet haklannın etkili uygulaması: Programın operasyonel ortağı Adalet Bakanhğı'nın Avrupa Komisyonu Koordinasyon Dairesi. AB katkısı 2.289.450 Euro. GAP Bölgesi Kalkınma Programı: Yararlanan taraf, GAP Bölgesel Kalkınma Idaresı. Başlangıç tarihi Ocak 2002. Süresi 5 yıl. AB katkısı 41.270.000 Euro. Fikri mülkiyet haklan: AB katkısı 1.700.000 Euro. Proje Türk mahkemelen- nin 1995 'te kabul edilen fikri, sınai ve tica- ri mülkiyet haklanyla ilgili kararnameleri etkili bir şekilde korunma önlemleri. özel- likle de riskli davranışlann azaltılmasını er- ken teşhis yoluyla azaltmaya çalıştı. Fayda- lanan taraf: Sağlık Bakanlığı. Temeleğitim: AB katkısı 100.000.000 Eu- ro. Eğitime katılım ve devamhlığın sağlan- ması stratejisini desteklerken öbür yandan da eğitim ve öğrenim alanlannda ulusal standartlann yükseltilmesini sağlayacak bir sistemin geliştirilmesini amaçladı. Faydala- nan taraf: Milli Eğitim Bakanlığı. AB, Çocuk İstismar ve İhmalini Önleme Derneği'nin projesine 150 bin Euro katkı sağbyor. Kadın girişimciliğinin desteklen- mesi (TESK): AB katkısı 1.040.000 Eu- ro. 5 eğitim merkezi açarak 1500 kadını pa- zarlama yönetimi, finans vb. gibi özel ko- nularda girişimci kapasitesinde eğitmek amaçlandı. Faydalanan taraf: TESK. Mesleki eğitimin modernleştiril- mesi: AB katkısı 14.000.000 Euro. Proje, başan standartlanmn yükseltilmesi ve iş pazarına girişin kolaylaştınlması için okul düzeyindeki mesleki eğitimin niteliğinin, veriminin ve yararlıhğının geliştirilmesini hedefledi. Faydalanan taraf: Milli Eğitim Bakanlığı. Gıda denetimi.'AB katkısı 10.123.000 Euro. Projenin amacı, hijyen, tüketici korun- ması ve halk sağlığı standartlan alanlann- da Türkiye çapında aynı standartlara uyul- masının sağlanması. Faydalanan taraf: Ta- nm Bakanlığı. Alo Çocuk: AB katkısı, 150.000 Euro. Projenin amacı, toplumu çocuklann kötü- ye kullarulması ve ihmal edilmesi konula- nnda bilınçlendirmek, çocuklar için bir mer- kez kurularak bu yolla tıbbi ve yasal yardım sağlamak. Faydalanan taraf: Çocuk tstis- mar ve İhmalini Önleme Derneği. Demokratikleşme programı: AB katkısı 100.000 Euro. Faydalanan taraf: An- talya Barosu & Friedrich Naumann Vakfı. Umut Otobüsü: AB katbsı 20.000 Eu- ro. Projenin amacı, kayıp kişilerin, kaybo- luşlannın nedenlerini araştınnak, bu konu- da bilinç uyandırmak. Faydalanan taraf: Ya- kınlannı Kaybetmiş Aileler Derneği. Yargı kararlanmn etkinleştirilme- si: AB katkısı 60.000 Euro. Projenin ama- cı, yargı mekanizmasının etkisini ve işlevi- ni güçlendirmek ve barolara eğitim sağla- mak. Faydalanacak taraf: Helsinki Yurttaş- lar Meclisi - Türkiye Şubesı. Kimsesiz çocuklara insan haklan eğitimi: AB katkısı 70.000 Euro. Amacı, kenar mahalle çocuklannı insan haklanna ilişkin konularda eğitmek, anti-demokratik ideolojilere karşı korumak. Faydalanan ta- raf: Türkiye Felsefe Derneği. Umut Evi: AB katkısı 70.000 Euro. Projenin amacı. sokak çockulanna geçici ba- nnak, rehabilitasyon ve mesleki eğitim sağ- lamak. Faydalanan taraf: Sokak Çocuklan Gönüllülen Vakfı Uluslararası Kadın Demokrasi Merkezi: AB katkısı 100.000 Euro. Fay- dalanan taraf: Kadın Çalışmalan Birliği, STK Kadın Savunma Ağı. Üreme Sağlığı Programı: AB katkı- sı 55.000.000 Euro. Proje, Türk halkıtun cinsel ve üreme sağlığmı özellikle kadınlar açısından geliştirmeyi hedefledi. Faydala- nan taraf: Sivil toplum örgütleri. İnsan haklannın iyileştirilmesi: AB katkısı 12.000.000 Euro. Amacı, Tür- kiye'nin zayıf insan haklan geçmişinin de- ğışmesi için kapsamlı bir girişimde bulun- mak. Faydalanan taraf: Marmara Üniversi- tesi - Avrupa Topluluğu Enstitusü. PERŞEMBE ORHAN BUBSALI Gidip Ne Yapacağc? Irak'la ilgili iki hayal, br de iyi gelişme var. önce iyi gelişme: Hükimet ve Ordu, Irak'a asker gön- derilmesi karannda hiç acele etmiyor. Meclis'i erken toplamıyor. Iraklılara rağTien Irak'a gitmek, Türkiye'yi tam işgalcilerin safına koyacaktır. Bu arada, Dışişleri Bakanı Gül (ve ekibi) ile Başba- kan Erdoğan (ve ekibıi arasında, çeşitli konularda farklı üslup ve görüş aynlıklannı da, çeşitli politik sü- reçlerde izliyoruz. Gül, daha Amerika'nınlrak politikasına yakın gibi du- ruyor ve asker gönderilmesınin taraftan olarak gözü- küyor. Erdoğan'ın ise bu konuda daha dengeli, daha izleyici kimliği ön plana çıKiyor. Yoksa yanılıyor muyum? (YOK konusunda da Erdoğan'dan farklı bir adım bek- lenebilir mi?) Irak'a asker gönderilmesini savunanlann görünüş- te iki temel gerekçesi var: Kürtleri hizaya getirmek ve Türkmenleri korumak. Bunun nasıl olacağı konusunda da ortada bir plan, senaryo, net görüş yok. Dedikleri, hele bir gidelim ge- risini düşünürüz... Bazı küçük siyasi mihraklar ise doğ- rudan Kuzey Irak'a gırmemizı ve Türkiye'nin büyüklü- ğünün kuzeydekı iki aşıret liderine gösterilmesini isti- yor. Bu aslında çok net bir görüş, ama altı ve akli ta- rafı zayıf... • • • Irak'ın patronu ABD. Orada zor durumda kalsa da, bu patronluğunu henüz kimse ile paylaşmaya nıyetli değil. Bir çıkış yolu anyor, ama adını koyamıyor. Bıze biçtiği rol, Bağdat çevresinde Amerikalı askerlerin ye- rini almak. Kuzey Irak ve Kürtler ise tamamen ABD'nin vesa- yeti altında. Bu konudaki kesin tutumlannı, çuval ola- yıyla gösterdiler! Bağdat'ta görev alacak Türk biriiği- nin Kuzey'deki gelişmelere nasıl müdahil olabıleceği konusunda fikri olan var mı? Hayallerden biri bu... Kaldı ki oradaki oluşumlar ıçinde bızi en çok ilgilen- diren PKK ve ülkemize yönelik hareketidir. ABD'nin, bu grubu da, Iran vb. gibi muhtemel gelişmeler için şimdilik elinin altında tuttuğu anlaşılıyor. Türkiye, politikasını "iki aşiret liderine" haddini bil- dirmek üzerinde kuramaz. Orada fiilen var olan Kürt devletinin yann resmi bir kımlık kazanmasını bıle ka- bul edecek stratejik bir üst politik bakış geliştirmek du- rumundayız. Yann diyelim ki kuzeyde Kürt devleti kuruldu. Hat- ta onu tanıdık bile... Türkiye'ye oradan PKK operas- yonlan oldu. Türkiye, tıpkı Suriye'ye karşı olduğu gi- bi, bunu en önemli savunma konusu yapma hakkına sahiptir. Ikinci hayal, ABD kredisı üzerinedir. Bakan Abdül- latrf Şener, dün bu kredinın herhangi bir şartı olma- dığını söyledi. Amerikan kaynakları ise, bu tür kredi- lerin savunma işbirliği politikalanyla birlikte düşünül- mesi gerektiğini net söylüyor. Zaten, ABD hükümeti, tezkerenin reddedildiği ortamda bu krediyi kendiliğin- den bütçeye koydu. Nedeni anlaşılmadı mı? Krediyi ileriki politikalanna (mesela şimdiki gibi asker ısteme gibi) yem olarak düşündükleri açık. Zaten süreç, yani askeri istek ve kredi görüşmeteri paralel işliyori Abdüllatif Şener, kredinin bir şartı olamayacağı me- sajını mı gönderiyor Beyaz Saray'a? öyleyse çok iyi... • • • Türkiye, ABD ile ilişkilerini tabiı ki bozmamalı. Be- yaz Saray'a egemen Amerikan Yüzyılı aygırlan geçı- cidir. Şimdiden ortalıkta pek görünmüyorlari Türki- ye'dekı gazetecilerini çağınp ülkemizi bombardıma- na tuttuklan günler nerede kaldı! ABD ile iyi ilişikileri bozmamanın yolu, Irak'ta Ame- rikan bekçisi rolü üstlenmek değildir. Bağdat çevresi- ne gitmek her bakımdan Türkiye için olumsuzlukla doludur. Irak'a ilişkin çok daha farklı, yapıcı, barışçı, bir an önce istikrara yönelik, ekonomik ve insani ve sosyal politikalan ve Türkiye'nin öncü katkılannı ön plana çı- kartan yepyeni bir konsept ortaya çıkarsa konu yeni- den ele alınabilir tabiı. Korkulanmızı yenmeli ve Irak'taki Kürt olgusuna başka politik çerçevelerden bakmalıyız. önceleyen ve ülkemizin uzun vadeli bakışlannı gözeten bir poli- tikaya ihtiyacımız var. Yoksa bugüne sıkışan ve bize kulluk getirecek politikaya değil. Unutmadan: Irak'a kayıtsız şartsız asker gönder- mek istiyenlerin büyük çoğunluğunun, Kıbns'ta çok fark- lı ve tersine bir politika izlemelerindekı derin çelişki ise bir başka yazının konusu... obursali@cumhuriyet.com.tr. Işyerinde 6 kişiyi öldürdü • CHICAGO (AA) - ABD'de bir kişi, ışyerinde açtığı ateş sonucu 6 kışiyı öldürürken. kendisi de hayatmı kaybetti. Windy City Core Supply Inc adlı şirkette meydana gelen olayda, adı açıklanmayan, ya işini kaybetmiş ya da kaybetmek üzere olduğu belirtilen saldırgan. ışyerinde sağa sola ateş açarak 6 kışıyi öldürdü. Saldırganın polis tarafindan mı vunılduğu yoksa kendisini mi vurduğu konusunda bilgi verilmedi Savcınm oğlu serbest kaldı • tZMİR (Cumhurrvet Ege Bürosu) - Izmır'in Karşıyaka ılçesinde üstgeçidi kullanmadan yolun karşısına geçmek isteyen yayaya otomobiliyle çarparak ölümüne neden olan Cumhuriyet Savcısı Çetin Yağcı'nın oğlu Yusuf Özgür Yağcı (26), çıkanldığı mahkemece serbest bırakıldı Yağcı tutuksuz yargılanacak. 'Madonna ve Yün Eğipen' çalındı • LO>fDRA (A.4) - Leonardo Da Vincı'nin 16. >-üzyılın başında yaptığı -Madonna ve Yün Eğiren' adlı tablosunun, İskoçya'dakı Drumlanrig Şatosu'ndan çalındığı bildirildi. Tablonun teorik olarak miryonlarca sterlin değerine sarılabileceği. ancak gerçekte satılmasırun imkânsız olduğu bildirildi. Bugün Regaip Kandili • ANKARA (Cumhurhet Bürosu) - Regaip Kandili bu gece kutlanacak. Kandil dolayısıyla bir mesaj yayımlayan Diyanet İşlen Başkanı Âli Bardakoğlu, Regaip Kandili'nin Allah'ın af ve mağfiretinin istendiği umut, huzur ve ilahı müjdelerle dolu bir gece olduğunu belırterek kin ve kırgınlıklar ile şahsi menfaat hesaplannın bertaraf edilmesini istedi. Winsa yıllık hedelini aştı • Ekonomi Servisi - Sabancı Holding kuruluşlanndan Pılsa Plasrik Sanayi AŞ. VVinsa markasıyla ürettiğı PVC pencere. İcapı ve panjur sistemlerinde yıllık ihracat hedefıni ilk 6 ayda yakalamayı başardı. 2003 yılı için 3 milyon dolarlık ihracat hedefleyen şirket. temmuz ayı sonu itibanyla 4 milyon 150 bin dolarlık ihracat gerçekleştirdi.